του Λευτέρη Τσικανδηλάκη
ΠΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΕΤΑΙ ΤΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΜΟΥ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΑ ΝΕΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ?
Το ερώτημα αυτό τίθεται από πολλούς ξενοδόχους τον τελευταίο καιρό. Η αύξηση της παγκόσμιας τουριστικής κίνησης και η εμφάνιση των ταξιδιωτών της ψηφιακής εποχής, των λεγόμενων “millennials”, σε συνδυασμό με την ραγδαία ανάπτυξη των διαμοιραζόμενων καταλυμάτων, με κυριότερο πάροχο τους την AirBed and Breakfast (Airbnb), αποτελούν μερικές από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στην ιστορία της ξενοδοχειακής βιομηχανίας.
Είναι χαρακτηριστικό, σύμφωνα με έρευνα της 
Grant Thornton, ότι η Airbnb, με έτος ίδρυσης το 2008, διέθετε 300.000 καταλύματα στις αρχές του 2014, ενώ στο τέλος της ίδια χρονιάς υπερέβη το 1 εκατομμύριο! Στο διάστημα μεταξύ Ιανουαρίου 2012 και Ιουνίου 2014, οι επισκέπτες στο site της Airbnb αυξήθηκαν κατά 343% (euro2day). Σε λιγότερα από δέκα χρόνια η Airbnb κατόρθωσε να αλλάξει τον χάρτη του παγκόσμιου τουρισμού και να ξετυλίξει το νήμα της οικονομίας του διαμοιρασμού (Sharing Economy). Τα υψηλότερα ποσοστά χρηστών παρατηρούνται στους κύκλους των νεότερων επισκεπτών, κάτω των 30 ετών. Καθώς αυτή η μερίδα ταξιδιωτών αποτελεί τους πελάτες του μέλλοντος, η ανησυχία για τους ιδιοκτήτες των παραδοσιακών καταλυμάτων και ξενοδοχείων ενισχύεται. Η πιθανότητα προτίμησης καταλυμάτων τύπου Αirbnb από την συγκεκριμένη μερίδα ταξιδιωτών και μελλοντικά, θα μπορούσε να σημάνει σημαντική απειλή για τους επιχειρηματίες ξενοδόχους.
Μέχρι πρόσφατα, μια από τις ισχυρές τάσεις στο χώρο του τουρισμού αποτέλεσε η προτίμηση σε ξενοδοχεία-παραρτήματα διεθνών αλυσίδων, σε όποιο μέρος του κόσμου κι αν βρίσκονταν ο ταξιδιώτης. Η επιλογή ενός συγκεκριμένου, ισχυρού brand-name αποτελούσε ένας είδος εγγύησης δεδομένου ότι η ποιότητα των παροχών και το ύφος παρέμεναν σταθερά και οικεία, ανεξάρτητα από την κουλτούρα της συγκεκριμένης χώρας/πόλης φιλοξενίας. Ένα ξενοδοχείο μιας ισχυρής αλυσίδας στο Λονδίνο μπορούσε να έχει το ίδιο ύφος με ένα ξενοδοχείο στην Ίμπιζα, ο επισκέπτης άρα γνώριζε εκ των προτέρων τι να περιμένει σε κάθε περίπτωση.
Πλέον, η κατεύθυνση αυτή αρχίζει να αντιστρέφεται. Η ανάγκη για καταλύματα που είναι προσαρμοσμένα στον πολιτισμό και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του εκάστοτε τόπου κερδίζουν συνεχώς έδαφος. Κατά συνέπεια, η ποιότητα των παροχών μπορεί να παραμένει ίδια στα διαφορετικά παραρτήματα της κάθε αλυσίδας, αποτελώντας το σημείο αναφοράς-εγγύησης, ωστόσο το ύφος του χώρου προτιμάται να είναι συναφές με την τοπική ταυτότητα.
Όπως δείχνουν τα νέα δεδομένα, αυτό που ελκύει πλέον τον επισκέπτη είναι η αυθεντικότητα και η οικειότητα που του προσφέρει ο χώρος διαμονής του. Ο επισκέπτης επιδιώκει να ζήσει μια νέα, πρωτότυπη εμπειρία. Αναζητά ένα μη τυποποιημένο βίωμα μέσω του οποίου θα ζήσει την μοναδικότητα του τόπου που έχει επισκεφθεί.
Ως ‘φιλοξενούμενος’ στην κατοικία ενός ντόπιου, μπορεί να έρθει σε επαφή με τις συνήθειες, την καθημερινότητα και τον τρόπο ζωής του. Μέσα από τη μουσική, το φαγητό και τα έθιμα, ο επισκέπτης μυείται στην τοπική παράδοση και ταυτότητα της χώρας που επισκέπτεται. Όλα αυτά συμβάλλουν στο να ζήσει κάτι ξεχωριστό κατά την διάρκεια της επίσκεψής του, στη δημιουργία συναισθημάτων και ξεχωριστών για αυτόν αναμνήσεων. Πιθανών, άρα, και στην επιστροφή του ξανά στο ίδιο κατάλυμα σε επόμενη επίσκεψη ή σε έναν αντίστοιχο χώρο με τοπικές αναφορές, όπως συμβαίνει με τα διαμοιραζόμενα καταλύματα.
Το ερώτημα- πρόκληση που έρχεται να αντιμετωπίσει ο ξενοδόχος σήμερα είναι, κατά συνέπεια, αυτό ακριβώς: τι χρειάζεται να κάνει ένα ξενοδοχείο για να μπορέσει να ακολουθήσει τις διαφαινόμενες αλλαγές;
Και η απάντηση είναι: Να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα!
Κάθε ξενοδοχείο καλείται, πλέον, να διηγηθεί μια ιστορία, να αποτελέσει ένα μέρος με περιεχόμενο που αντικατοπτρίζει την γειτονιά και την κοινότητα γύρω του. Η απομάκρυνση από την μαζική και τυποποιημένη εμπειρία είναι το ζητούμενο για την προσέλκυση του ποιοτικού τουρίστα και την αναβάθμιση του χαρακτήρα του ξενοδοχείου.
Η σχέση μεταξύ του κτιρίου και της τοποθεσίας είναι θεμελιώδους σημασίας. Η ενσωμάτωση του κτηρίου με το τοπίο και την τοπική κουλτούρα, που δεν χάνει παρόλα αυτά το σύγχρονο χαρακτήρα του, μπορεί να κάνει τη διαφορά μεταξύ ενός επιτυχημένου και αποτυχημένου έργου. Πρωταρχικό ρόλο στο εγχείρημα αυτό παίζει η αξιολόγηση των διαφόρων περιβαλλοντικών παραμέτρων: τοπικό μικροκλίμα, προσανατολισμός, θερμοκρασία, θέση, αέρας, υγρασία, φως και ήλιος. Kαι σε ένα κλίμα όπως το δικό μας, η ιδιαίτερη σχέση του εσωτερικού με τον εξωτερικό χώρο. Αυτά πρέπει να αποτελέσουν τα απαραίτητα εργαλεία για τον σχεδιασμό χώρων που μπορούν να προσφέρουν ιδανικές συνθήκη διαβίωσης στον επισκέπτη, ανάλογα και με την εποχή. Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με τα χρώματα, τις υφές, τα υφάσματα, τις μυρωδιές και τους ήχους, μπορούν να δημιουργήσουν ένα αποτέλεσμα ικανό να διεγείρει τις αισθήσεις. Το ζητούμενο είναι ο σχεδιασμός χώρων που θα γεννούν ισχυρά συναισθήματα και μνήμες στους επισκέπτες του.
Ο αρχιτέκτονας που θα αναλάβει να σχεδιάσει εξαρχής ή και να ανακαινίσει το εκάστοτε ξενοδοχείο, λαμβάνοντας υπόψη την τοποθεσία και το φυσικό περιβάλλον, τις επιθυμίες του ξενοδόχου και τις ανάγκες του πελάτη, έχει τα υλικά να σχεδιάσει χώρους λειτουργικούς, ενδιαφέροντες και οικείους. Αξιοποιώντας τα τοπικά στοιχεία και ταιριάζοντάς τα με σύγχρονα και μοντέρνα, καλείται να δημιουργήσει μια νέα ταυτότητα για την επιχείρηση, που θα το αναδείξει μέσα από την πληθώρα των υπολοίπων.
Ο συνδυασμός των παραπάνω, έρχεται παράλληλα με την παροχή σύγχρονων τεχνολογικών υπηρεσιών, που αποτελούν βασικό σημείο συνάντησης του τώρα με το χθες. Η επιχείρηση θα πρέπει να εκμεταλλευτεί την δυνατότητα χρήσης ψηφιακών μέσων για την ευκολότερη επικοινωνία και άνετη εξυπηρέτηση των πελατών τους. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για παράδειγμα, αποτελούν ζωτικής σημασίας κανάλια επικοινωνίας με τους καταναλωτές καθώς απλοποιούν διαδικασίες όπως η κράτηση ή η επιλογή κατάλληλου δωματίου. Οι νέες τεχνολογίες αποτελούν επίσης βασικό στοιχείο του παιχνιδιού, δίνοντας την δυνατότητα στον πελάτη να οικειοποιηθεί τον χώρο με βάση τις προσωπικές του προτιμήσεις, π.χ. για φωτισμό, θερμοκρασία του χώρου και ούτω καθεξής. Η χαλαρή, ’’σπιτική ‘’ ατμόσφαιρα, σε συνδυασμό με την ευκολία να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες του χρήστη μέσω των smartphones και των tablets, είναι απαραίτητη για τους ταξιδιώτες της ψηφιακής εποχής.
Συμπερασματικά, το κλειδί για την επίτευξη μιας τουριστικής υπηρεσίας με κερδοφόρα μορφή βρίσκεται στον συνδυασμό σύγχρονων τεχνολογιών ηλεκτρονικού εμπορίου και σύγχρονων ανέσεων στο χώρο του ξενοδοχείο, δίνοντας παράλληλα την δυνατότητα στον πελάτη να βιώσει μια εμπειρία που δεν είναι μαζική και απρόσωπη, αλλά ιδιαίτερη και επισφραγισμένη με την χαρακτηριστική ταυτότητα του τόπου. Ο στόχος είναι ένα ξενοδοχείο τοπικό και παράλληλα παγκόσμιο, έτσι ώστε να αποκτήσει ισχυρό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και να αποτελέσει ξεχωριστό παράδειγμα στην ευρύτερη αγορά του τουρισμού.
