Καταλύτες στις αλλαγές που συντελούνται στο τουριστικό τοπίο της χώρας είναι οι τράπεζες, προχωρώντας στην εξυγίανση των χαρτοφυλακίων των προβληματικών δανείων, αλλά και χρηματοδοτώντας ταυτόχρονα νέες επενδύσεις υγιών επιχειρήσεων.
«Είναι θέμα κοινής λογικής, επιβάλλεται να γίνει» υπογραμμίζουν τραπεζικοί παράγοντες, αναφερόμενοι στην ανάγκη να γίνει ξεκαθάρισμα των «κόκκινων» δανείων στον τουρισμό. «Στηρίζουμε τους πελάτες που είναι ενήμεροι, ακόμη και με καινούργια χρήματα για τις επενδύσεις. Επίσης, όσους προσπαθούν να βρουν λύσεις, με ρυθμίσεις και αναδιαρθρώσεις, καθώς ο τουρισμός είναι ο μόνος κλάδος που παρουσιάζει ενδιαφέρον για επενδύσεις».
Γίνονται «καινούργιες επενδύσεις, αρκετές ρυθμίσεις, αλλά και καταγγέλλουμε τα δάνεια σε τουλάχιστον πέντε περιπτώσεις» τονίζουν κύκλοι της τράπεζας Eurobank, «επειδή ο ξενοδόχος αδιαφορεί ή αρνείται να συνεννοηθεί και υπάρχουν ληξιπρόθεσμα δάνεια ή ακόμη λείπουν χρήματα από την εταιρεία». Τότε «μπαίνει εκκαθαριστής για να έρθει επενδυτής και να αναλάβει το ακίνητο». Μπορεί μάλιστα «να έχουμε εξαντλήσει τα περιθώρια, από 18 μήνες ως και τρία χρόνια και οι ιδιοκτήτες να εξακολουθούν να αδιαφορούν» εξηγούν.
25% του χαρτοφυλακίου
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι καινούργιες χρηματοδοτήσεις στη Eurobank καταλαμβάνουν περίπου το 25% της αξίας του ξενοδοχειακού χαρτοφυλακίου της τράπεζας, που υπολογίζεται σε 1,2 δισ. ευρώ. Ανέρχονται δηλαδή σε 300 εκατ. ευρώ.
Στις νέες χρηματοδοτήσεις περιλαμβάνονται οι επενδύσεις της Sani, των εξαγορών της Ikos Resorts, αλλά και η χρηματοδότηση του σχήματος ΤΕΜΕΣ – Dogus για το «Χίλτον». Υπάρχουν ακόμη κάποιες χρηματοδοτήσεις για μικρότερες επενδύσεις στη Σαντορίνη, στην Κρήτη και στη Ρόδο.
Περίπου «το 35% – 40% των επιχειρήσεων του ξενοδοχειακού χαρτοφυλακίου δεν έχουν καθόλου προβλήματα» σημειώνουν κύκλοι της Eurobank. Σε ό,τι αφορά «το υπόλοιπο 60% – 65%, από αυτό 35% – 40% είναι ξενοδοχεία που έχουν κάποια θέματα, ίσως μεγαλύτερο δανεισμό, αλλά αντιμετωπίσιμο, καθώς μπορούν να τον μειώσουν ή περιμένουν τα χρήματα μιας επιχορήγησης που καθυστερεί. Προβληματικό είναι το 25% – 30% των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, με υψηλό δανεισμό και δεν πρόκειται να συνέλθουν» προσθέτουν.
Βασικοί λόγοι για το αδιέξοδο στο οποίο έχουν περιέλθει οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις είναι «ένας συνδυασμός μεγάλων επενδύσεων και κακού μάνατζμεντ» τονίζουν οι ίδιοι κύκλοι. Κυρίως δε «το κακό μάνατζμεντ, ούτε καν τα ξενοδοχεία».
Υπάρχουν «μονάδες στο ίδιο νησί, στην ίδια παραλία που λειτουργούν διαφορετικά και έχουν διαφορετικά αποτελέσματα. Υπάρχουν ξενοδοχεία που συνεργάζονται με τον ίδιο Tour Operator, αλλά το αποτέλεσμα είναι άλλο και έχει να κάνει με το μάνατζμεντ». Επίσης, μπορεί να έγιναν «υπερβολικές επενδύσεις για λάθος τύπο επένδυσης».
Ελλειψη συνδεσιμότητας
Σε προβληματικές έχουν εξελιχθεί κάποιες μονάδες σε ορεινές περιοχές, οι οποίες δεν έχουν συνδεσιμότητα και ισχυρό δίκτυο προώθησης και πωλήσεων. «Δεν μπορούν όλοι να είναι ξενοδόχοι. Ανθρωποι που δεν είχαν εμπειρία μπήκαν στον τουριστικό κλάδο και έχασαν πολλά από τα χρήματά τους» υποστηρίζουν τραπεζικοί παράγοντες.
Η κατάσταση επιδεινώθηκε όταν «διαλύθηκε και ο εσωτερικός τουρισμός». Αντίθετα, μονάδες π.χ. σε Κρήτη και Ρόδο «δεν επηρεάστηκαν τόσο από την κρίση στη χώρα», καθώς η πελατεία τους ήταν στο μεγαλύτερο ποσοστό από το εξωτερικό, ενώ «ευνοήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια από τις γεωπολιτικές συγκυρίες και τον μειωμένο ΦΠΑ». Εφέτος, η χρονιά είχε αστάθεια, «εξελίχθηκε σε καλή, αλλά με το τσιγκέλι» εκτιμούν.
Ο τουρισμός «έχει επηρεαστεί λιγότερο από τους άλλους κλάδους στη χώρα και αυτό οφείλεται και στις προσπάθειες των ξενοδόχων». Ωστόσο και η υπερφορολόγηση έχει επιφέρει αρνητικές συνέπειες στο ταμείο των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων. «Σίγουρα τις δυσκολεύει στο να καλύψουν τις υποχρεώσεις. Η υπερφορολόγηση αυξάνει την αβεβαιότητα και αποτρέπει τις επενδύσεις» υπογραμμίζουν τραπεζικοί παράγοντες. «Υπάρχουν όμως ξενοδόχοι που κάνουν επενδύσεις και αυξάνουν τα έσοδά τους ακόμη και με την υπερφορολόγηση» προσθέτουν.
Τα σχήματα Σάνη – Ikos, ΤΕΜΕΣ – Dogus είναι μερικές από τις μεγαλύτερες νέες χρηματοδοτήσεις που περιλαμβάνει το χαρτοφυλάκιο της Eurobank, στην κατεύθυνση της στήριξης υγιών επιχειρηματικών σχεδίων.
«Χίλτον» και «Αστέρας»
Η τράπεζα αναμένεται να χρηματοδοτήσει μέρος του τιμήματος, αλλά και του επιχειρηματικού σχεδίου και των εργασιών ανακαίνισης για το «Χίλτον» Αθηνών, εφόσον η διαδικασία ολοκληρωθεί με προτιμητέους επενδυτές το σχήμα ΤΕΜΕΣ – Dogus. Μετά την ολοκλήρωση της συμφωνίας, μέρος του δανείου θα διανεμηθεί σε δυο – τρεις ελληνικές τράπεζες.
Εν τω μεταξύ και η AGC Equity Partners έχει επαφές με την τράπεζα και άλλες τράπεζες για το χρηματοδοτικό πλάνο, ώστε να ξεκινήσει τις εργασίες στον Αστέρα Βουλιαγμένης, στις βίλες και στη μαρίνα, μέσα στους επόμενους τρεις ως έξι μήνες.
Εν τω μεταξύ, στα 24,2 εκατ. ευρώ, χωρίς να υπολογίζεται η αξία της γης, ανέρχεται η επένδυση για το νέο ξενοδοχείο πέντε αστέρων του «Sani Resort», το οποίο θα ολοκληρωθεί στα μέσα Ιουνίου του 2017 και θα απευθύνεται αποκλειστικά σε ενήλικες και παιδιά άνω των 12 ετών. Οι εργασίες θα ξεκινήσουν την 1η Οκτωβρίου και αναμένεται να ολοκληρωθούν μέσα σε οκτώμισι μήνες. Η νέα ξενοδοχειακή μονάδα πέντε αστέρων θα κατασκευαστεί σε έκταση 41 στρεμμάτων, με την επωνυμία «Sani Dunes», θα έχει δυναμικότητα 136 δωματίων και σουιτών, τρία εστιατόρια, κτίριο με σκεπαστή πισίνα και spa.
Το επενδυτικό πρόγραμμα του ομίλου ξενοδοχείων Σάνη περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός νέου πεντάστερου ξενοδοχείου και εκτεταμένες επεκτάσεις και εκσυγχρονισμό στα υφιστάμενα συγκροτήματα Sani Beach, Sani Asterias, Porto Sani, Sani Club και στη μαρίνα Sani Marina. Το επενδυτικό πρόγραμμα στο Sani Club ανέρχεται σε 13,3 εκατ. ευρώ και αφορά την ανακατασκευή και επέκταση 46 τζούνιορ σουιτών και την προσθήκη 16 νέων με ατομικές πισίνες.
Αντίστοιχα, η Ikos θα προχωρήσει άμεσα σε νέες επενδύσεις, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες έχει κλείσει συμφωνία για ένα ξενοδοχείο, το οποίο είναι κλειστό, ενώ είναι σε προχωρημένες συζητήσεις για μια μονάδα σε λειτουργία, η οποία μετά την εξαγορά θα αναβαθμιστεί σημαντικά. Η Ikos ελέγχει δύο πολυτελείς ξενοδοχειακές μονάδες στη Χαλκιδική, το Ikos Oceania και το Ikos Olivia. Μέσα στον χειμώνα έχει αποφασιστεί η πλήρης ανακατασκευή των 298 δωματίων του Ikos Oceania, με προϋπολογισμό 11,2 εκατ. ευρώ.
