16 πόλεις και χωριά της ηπειρωτικής Ελλάδας που μπορούν να κάνουν «διεθνή καριέρα» στον χειμερινό Τουρισμό

Του Δρ. Ιωάννη Γκιτσάκη (*)
Με αφορμή την καμπάνια του ΕΟΤ για την ανάδειξη της ορεινής Ελλάδας και την προώθηση του χειμερινού τουρισμού στη χώρα μας, ίσως τη μοναδική στοχευμένη προσπάθεια που γίνεται τα τελευταία χρόνια προς την κατεύθυνση αυτή, θα επιχειρήσω να καταγράψω ορισμένους προορισμούς της ορεινής και της ηπειρωτικής Ελλάδας, οι οποίοι πληρούν τις προϋποθέσεις για να κάνουν «διεθνή καριέρα» στον χειμερινό τουρισμό.

Για να αναδειχθούν δηλαδή σε δημοφιλείς ευρωπαϊκούς ή και διεθνείς προορισμούς χειμερινών διακοπών και να προσελκύσουν έναν σημαντικό αριθμό ξένων τουριστών στη χώρα μας κατά την χειμερινή περίοδο. Κάτι που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την προσέλκυση μεγάλων επενδύσεων που θα καταστήσουν βιώσιμη την τουριστική ανάπτυξη της ηπειρωτικής και της ορεινής Ελλάδας.

Σε κάποιους από τους προορισμούς αυτούς έχω αναφερθεί σε δύο παλαιότερα άρθρα μου: Το πρώτο, με τίτλο «”Κορονο-Χειμώνας”; Ευκαιρία να ανακαλύψουμε την ορεινή Ελλάδα»,  το οποίο δημοσιεύτηκε στο τεύχος Δεκεμβρίου 2020 του περιοδικού Χρήμα & Τουρισμός. Και το δεύτερο, με τίτλο «Χριστουγεννιάτικο ρεβεγιόν με την “Όμικρον”; Ευκαιρία να ανακαλύψουμε την ορεινή Ελλάδα».

Για να καταφέρουν οι πόλεις και τα χωριά της ορεινής και της ηπειρωτικής Ελλάδας να ξεπεράσουν τα ελληνικά σύνορα και να προσελκύσουν εισερχόμενο τουρισμό, και δη ποιοτικό τουρισμό, απαιτείται να πληρούν ορισμένες βασικές προϋποθέσεις:

α) Φυσική ομορφιά και γραφικότητα, η οποία να μπορεί να ανταγωνιστεί τις δημοφιλείς πόλεις και τα ειδυλλιακά χωριά της Κεντρικής Ευρώπης.

β) Αξιοθέατα και δραστηριότητες που μπορούν να προσελκύσουν έναν αλλοδαπό τουρίστα και να τον κρατήσουν «απασχολημένο» καθ’ όλη τη διάρκεια των διακοπών του.

γ) Ευκολία πρόσβασης, αεροπορικής ή οδικής.

δ) Κατάλληλες τουριστικές υποδομές, δημόσιες και ιδιωτικές.

ε) Ανταγωνιστικό κόστος και ανάλογη ποιότητα παρεχόμενων υπηρεσιών.

Με βάση τα παραπάνω κριτήρια, θεωρώ ότι οι πόλεις της ηπειρωτικής Ελλάδας που θα μπορούσαν να κάνουν «διεθνή καριέρα» στον χειμερινό τουρισμό είναι κυρίως τα Ιωάννινα και η Καστοριά και σε δεύτερο βαθμό το Καρπενήσι, ο Βόλος, η Άρτα, η Έδεσσα, η Φλώρινα και η Νάουσα.

Ξεκινώ λοιπόν από τις δύο γραφικότερες πόλεις της ηπειρωτικής Ελλάδας, τα Ιωάννινα και την Καστοριά, οι οποίες θυμίζουν αρκετά ελβετικές πόλεις, καθώς είναι κτισμένες στις όχθες δύο όμορφων λιμνών.

 

1. Ιωάννινα. Η πόλη των Ιωαννίνων πληροί όλες τις προδιαγραφές για να μετατραπεί σε δημοφιλές ευρωπαϊκό θέρετρο χειμερινού τουρισμού. Γραφική πόλη με πλούσια ιστορία, κτισμένη στις όχθες της λίμνης Παμβώτιδας, με το μικρό νησάκι που «προκαλεί» το φωτογραφικό φακό, τα στενά σοκάκια και τα γραφικά σπίτια, το κάστρο, το ρολόι, το μουσείο Βρέλλη με τα κέρινα ομοιώματα, το σπήλαιο του Περάματος, την έντονη νυχτερινή ζωή λόγω του σημαντικού αριθμού φοιτητών και τα αναρίθμητα γραφικά ταβερνάκια όπου μπορείς να απολαύσεις την πλούσια ηπειρώτικη κουζίνα. Με ευκολία πρόσβασης, ιδίως μέσω της Εγνατίας οδού και του λιμανιού της Ηγουμενίτσας, ικανοποιητικό αριθμό ξενοδοχείων και τουριστικών καταλυμάτων και ανταγωνιστικό κόστος υπηρεσιών. Και βεβαίως, με όλη την Ήπειρο σε απόσταση αναπνοής. Συνεπώς προσφέρεται για εξορμήσεις στα Ζαγοροχώρια, στα Τζουμέρκα, στο Μέτσοβο και σε όλα τα αξιοθέατα και τις ορεινές δραστηριότητες της πιο όμορφης ορεινής Περιφέρειας της χώρας μας. Πραγματικά είναι απορίας άξιον, το γιατί η πόλη και ο νομός Ιωαννίνων δεν έχουν καταφέρει ακόμα να αναδειχθούν σε χειμερινό θέρετρο διεθνούς εμβέλειας.
2. Καστοριά. Τα ίδια ακριβώς ισχύουν και για στην κουκλίστικη πόλη της Καστοριάς, η οποία είναι μια καθαρά «ελβετική» πόλη, κτισμένη στις όχθες της λίμνης Ορεστιάδας. Μια πόλη μοναδική στην Ελλάδα, που αν την πετύχεις με χιονισμένο τοπίο και παγωμένα τα νερά της λίμνης, τότε νομίζεις ότι βρίσκεσαι στη Λουκέρνη, στο Λουγκάνο ή σε κάποια άλλη ελβετική πόλη. Μπορεί λοιπόν άνετα να συναγωνιστεί ακόμα και τις πιο δημοφιλείς παραλίμνιες πόλεις της Κεντρικής Ευρώπης. Με ευκολία πρόσβασης, μέσω της Εγνατίας οδού και ανταγωνιστικό κόστος. Πάσχει μόνο σε επίπεδο διαθέσιμων τουριστικών καταλυμάτων και σε επίπεδο δραστηριοτήτων, που θα μπορούσαν να κρατήσουν «απασχολημένο» τον επισκέπτη της για περισσότερες ημέρες και όχι μόνο για μια ρομαντική διήμερη ή τριήμερη απόδραση. Σίγουρα πάντως είναι ένας προορισμός, ο οποίος με λίγη προσπάθεια και κατάλληλη διαφημιστική προβολή, θα μπορούσε να μετατραπεί σε δημοφιλή ευρωπαϊκό χειμερινό προορισμό.  Και προς αυτή την κατεύθυνση, έστω και αργά, φαίνεται πως κινείται πλέον το Υπουργείο Τουρισμού και οι τοπικές αρχές.

Οι υπόλοιπες πόλεις, δηλαδή το Καρπενήσι, ο Βόλος, η Άρτα, η Έδεσσα, η Φλώρινα και η Νάουσα, αναφέρονται, όχι τόσο επειδή πληρούν οι ίδιες τα κριτήρια ανάδειξής τους σε δημοφιλείς ευρωπαϊκούς χειμερινούς προορισμούς, όσο διότι μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για χειμερινές εξορμήσεις σε γειτονικούς ορεινούς τουριστικούς προορισμούς της χώρας μας που πληρούν τα κριτήρια αυτά.

Συγκεκριμένα:

3. Καρπενήσι – Ευρυτανία. Το Καρπενήσι σίγουρα δεν φημίζεται για τη γραφικότητά του ούτε και για την ευκολία πρόσβασης. Όμως ο νομός Ευρυτανίας δεν φέρει άδικα τον τίτλο της «Ελβετίας της Ελλάδας». Πρόκειται για ένα νομό με εντυπωσιακό φυσικό τοπίο, επαρκείς τουριστικές υποδομές και τουριστικά καταλύματα, χιονοδρομικό κέντρο στο Βελούχι και πολλά πανέμορφα παραδοσιακά χωριά, όπως το Μικρό και το Μεγάλο Χωριό, οι Κορυσχάδες, το Βουτύρο, το Νόστιμο κ.ά. Η δε διαδρομή από το Καρπενήσι για τον διάσημο Προυσό και την ομώνυμη Μονή Προυσού αποτελεί μία από τις πιο εντυπωσιακές ορεινές διαδρομές της Ελλάδας, σε ένα τοπίο που κόβει κυριολεκτικά την ανάσα. Υπάρχει λοιπόν το κατάλληλο υπόβαθρο για την ανάδειξη του Καρπενησίου και του νομού Ευρυτανίας σε δημοφιλή ευρωπαϊκό χειμερινό προορισμό.
4. Βόλος – Πήλιο. Ο Βόλος είναι μία ιδιαίτερα γραφική πόλη, με εύκολη πρόσβαση και διάσημα τσιπουράδικα, πλην όμως, ως παραθαλάσσια πόλη δεν μπορεί να λάβει το χαρακτηρισμό του ορεινού τουριστικού προορισμού. Μπορεί όμως να αποτελέσει τη βάση για εξορμήσεις στο γειτονικό Πήλιο, το ξακουστό βουνό των Κενταύρων, το οποίο αποτελεί δημοφιλή τουριστικό προορισμό χειμώνα και καλοκαίρι. Υπάρχει λοιπόν και εδώ το κατάλληλο υπόβαθρο για τη μετατροπή του Βόλου και του Πηλίου σε δημοφιλή ευρωπαϊκό προορισμό τεσσάρων εποχών.
5. Άρτα – Τζουμέρκα. Η Άρτα είναι μία ακόμα όμορφη πόλη, με αρκετά αξιοθέατα, όπως το περιβόητο ομώνυμο γεφύρι, το κάστρο και το γραφικό ιστορικό της κέντρο. Όμως, η δυσκολία πρόσβασης και η έλλειψη επαρκών τουριστικών υποδομών δυσχεραίνουν την εξέλιξή της σε δημοφιλή ευρωπαϊκό προορισμό χειμερινού τουρισμού. Έχει όμως ένα σημαντικό πλεονέκτημα: Μπορεί να αποτελέσει την πύλη εισόδου για τα Τζουμέρκα, το πιο «άγριο» ορεινό τοπίο της Ελλάδας. Ένα τοπίο καθαρά αλπικό και σπάνιας φυσικής ομορφιάς. Με πολλά παραδοσιακά χωριά, πραγματικά ακατέργαστα διαμάντια, όπως τα Πράμαντα, τα Άγναντα, το Συρράκο και οι Καλαρρύτες. Πρόκειται λοιπόν για μια περιοχή, που πληροί όλες τις προϋποθέσεις για να εξελιχθεί σε δημοφιλές ευρωπαϊκό χειμερινό θέρετρο. Αρκεί πρωτίστως να βελτιωθούν οι τουριστικές υποδομές και ιδίως το οδικό δίκτυο.
6. Έδεσσα – Πέλλα. Η Έδεσσα είναι μία ακόμα ιδιαίτερη πόλη της Μακεδονίας, γνωστή κυρίως για τον εντυπωσιακό καταρράκτη της. Μπορεί ως πόλη να μην πληροί τα κριτήρια για να μετατραπεί σε δημοφιλή ευρωπαϊκό χειμερινό προορισμό, πλην όμως, σε κοντινή απόσταση από αυτή βρίσκονται τα Λουτρά Πόζαρ, το δημοφιλές χιονοδρομικό κέντρο του Καϊμάκτσαλαν και ο γραφικός Παλιός Άγιος Αθανάσιος. Σε συνδυασμό λοιπόν με την εύκολη πρόσβαση, η πόλη της Έδεσσας και ο νομός Πέλλας θα μπορούσαν να προσελκύσουν ξένους τουρίστες ιδίως από τις γειτονικές βαλκανικές χώρες.
7. Φλώρινα – Πρέσπες. Ομοίως, η Φλώρινα αποτελεί μια εξίσου όμορφη και γραφική πόλη, γνωστή για τις χαμηλές θερμοκρασίες, τις συχνές χιονοπτώσεις και τον ποταμό Σακουλέβα, ο οποίος δίνει στην πόλη έναν διαφορετικό και ευρωπαϊκό αέρα. Εάν καταφέρει να αξιοποιήσει και να διαφημίσει τα γειτονικά της αξιοθέατα, όπως οι λίμνες των Πρεσπών, το χιονοδρομικό κέντρο του Πισοδερίου και το γραφικό Νυμφαίο, θα μπορούσε να προσελκύσει ξένους τουρίστες ιδίως από τις γειτονικές βαλκανικές χώρες.
8. Νάουσα – Ημαθία. Τέλος, ιδιαίτερη αναφορά θα κάνω στην πόλη της Νάουσας. Όχι τόσο για την ίδια την πόλη (η οποία βεβαίως είναι αρκετά ενδιαφέρουσα και ιστορική πόλη), αλλά διότι θεωρώ πως η ευρύτερη περιοχή της Νάουσας πληροί όλες τις προδιαγραφές για να μετατραπεί στο «Μπάνσκο» της Ελλάδας. Διαθέτει απαράμιλλη φυσική ομορφιά και δύο εθνικά χιονοδρομικά κέντρα, το Σέλι Βεροίας και 3-5 Πηγάδια Νάουσας, που αποτελεί ίσως το ωραιότερο (από πλευράς φυσικού τοπίου) χιονοδρομικό κέντρο της χώρας μας. Διαθέτει επίσης μία περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους (Άγιος Νικόλαος Νάουσας) που παραμένει αναξιοποίητη, αλλά και μία ακόμη ενδιαφέρουσα τουριστικά πόλη, τη Βέροια, την πρωτεύουσα του νομού Ημαθίας. Αν σε αυτά προσθέσουμε την ευκολία πρόσβασης (Αεροδρόμιο Μακεδονία της Θεσσαλονίκης και Εγνατία οδός) αλλά και την ιστορική σημασία της περιοχής (αρχαιολογικός χώρος και μουσείο των βασιλικών τάφων των Αιγών στη Βεργίνα), τότε έχουμε όλα τα απαραίτητα συστατικά για τη δημιουργία ενός χειμερινού τουριστικού προορισμού διεθνούς εμβέλειας. Αρκεί μόνο να υπάρχει όραμα και σχέδιο.

Χρησιμοποιώντας τα ίδια κριτήρια θα αναφερθώ και στα χωριά της ορεινής Ελλάδας, τα οποία θα μπορούσαν να κάνουν «διεθνή καριέρα» στον χειμερινό τουρισμό, προσελκύοντας σημαντικό αριθμό ξένων τουριστών. Συγκεκριμένα:

 

9. Μέτσοβο. Θα ξεκινήσω από το Μέτσοβο, το διάσημο κεφαλοχώρι της Ηπείρου. Πανέμορφο παραδοσιακό χωριό, με πολλές επιλογές διαμονής, ακόμα περισσότερες επιλογές για φαγητό, εκλεκτά παραδοσιακά τοπικά προϊόντα, όπως τα ονομαστά τυριά και ιδίως το καπνιστό τυρί μετσοβόνε, και πολλές πιθανότητες για χιονισμένο τοπίο. Διαθέτει επίσης ένα σύγχρονο και ολοκληρωμένο χιονοδρομικό κέντρο και πάρκο ορεινών δραστηριοτήτων, το αναδιαμορφωμένο Anilio Adventure Park. Δικαίως λοιπόν το Μέτσοβο αποτελεί έναν από τους δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς στην Ελλάδα, χειμώνα και καλοκαίρι, και με μία στοχευμένη καμπάνια προβολής του στο εξωτερικό θα μπορούσε να μετατραπεί και σε δημοφιλές ευρωπαϊκό τουριστικό θέρετρο. Είναι ίσως το χωριό της ορεινής Ελλάδας με τις καλύτερες προοπτικές για μια τέτοια τουριστική ανάπτυξη.
10. Ζαγοροχώρια. Επόμενος προορισμός στην Ήπειρο είναι τα ξακουστά Ζαγοροχώρια, ο δημοφιλέστερος χειμερινός τουριστικός προορισμός της Βόρειας Ελλάδας. Μια περιοχή με πανέμορφο φυσικό τοπίο, με πολλά αξιοθέατα, όπως το διάσημο φαράγγι του Βίκου, η εντυπωσιακή Σκάλα Βραδέτου, η αλπική Δρακολίμνη, οι Κολυμπήθρες και τα διάσπαρτα τοξωτά ηπειρώτικα γεφύρια, όπως του Κόκκορη, του Πλακίδα (Καλογερικό) και του Κοντοδήμου. Και με πολλά πετρόκτιστα παραδοσιακά χωριά, με κορυφαία το Μικρό και το Μεγάλο Πάπιγκο, λόγω των εντυπωσιακών κορυφών (πύργων) της Αστράκας, που αποτελούν μια καθαρά αλπική εικόνα, ίσως την ωραιότερη εικόνα της ορεινής Ελλάδας. Ακολουθούν το Τσεπέλοβο, το Μονοδέντρι, το Δίλοφο, η Αρίστη, η Βίτσα, οι Κήποι, το Βραδέτο, το Καπέσοβο, τα Άνω και Κάτω Πεδινά, το Κουκούλι, ο Βίκος και πολλά ακόμη μικρότερα ή λιγότερο γνωστά χωριά. Εδώ λοιπόν δεν θα ξεχωρίσω κάποιο χωριό (εκτός ίσως από το Μικρό και το Μεγάλο Πάπιγκο), καθώς τα Ζαγοροχώρια αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο παραδοσιακών χωριών και ως τέτοιο θα πρέπει να αναδειχθεί και να διαφημιστεί. Λόγω της μοναδικής αρχιτεκτονικής τους, της γραφικότητας και της απαράμιλλης ομορφιάς του φυσικού τοπίου, θα τολμούσα να συγκρίνω τα Ζαγοροχώρια ακόμη και με το διάσημο χωριό Hallstatt της Αυστρίας, το οποίο θεωρείται ως το ωραιότερο χωριό της Ευρώπης. Οι προοπτικές τουριστικής ανάπτυξης της περιοχής είναι επομένως τεράστιες. Με την κατάλληλη διαφημιστική προβολή τα Ζαγοροχώρια θα μπορούσαν να μετατραπούν σε χειμερινό τουριστικό προορισμό διεθνούς εμβέλειας. Θεωρώ ότι η διαφημιστική προβολή τους θα πρέπει να εστιάσει κυρίως σε χώρες εκτός Ευρώπης και ιδίως σε χώρες της Ασίας, οι οποίες «διψούν» κυριολεκτικά για μικρά, γραφικά και «κουκλίστικα» χωριά. Ας μην ξεχνάμε ότι οι Κινέζοι εντυπωσιάστηκαν τόσο πολύ με το διάσημο αυστριακό χωριό Hallstatt, που έφτιαξαν ένα πιστό αντίγραφό του στην Κίνα με το όνομα Louyang.  Ούτε βεβαίως και το γεγονός ότι η Σαντορίνη, λόγω της γραφικότητάς της, είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στην Ασία και προσελκύει μεγάλο αριθμό τουριστών από την Κίνα και άλλες χώρες της Ασίας ακόμα και τον χειμώνα. Τα Ζαγοροχώρια λοιπόν είναι δίχως αμφιβολία η «Σαντορίνη» της ορεινής Ελλάδας. Το ελληνικό Hallstatt. Πληρούν συνεπώς όλες τις προϋποθέσεις για να προσελκύσουν τουρίστες από όλο τον κόσμο και μάλιστα 365 ημέρες το χρόνο. Και η υποβολή υποψηφιότητας για την εγγραφή τους στον κατάλογο των πολιτιστικών τοπίων της UNESCO αναμένεται να βοηθήσει σημαντικά προς αυτήν την κατεύθυνση.
11. Τζουμέρκα. Ένας ακόμα προορισμός της Ηπείρου με σημαντικές προοπτικές για «διεθνή καριέρα» είναι τα Τζουμέρκα, στα οποία αναφέρθηκα και παραπάνω, χαρακτηρίζοντάς τα ως το πιο «άγριο» ορεινό τοπίο της Ελλάδας. Ένα τοπίο που θυμίζει αυστριακές Άλπεις. Και εδώ δεν θα ξεχωρίσω κάποιο χωριό, εκτός ίσως από τα Πράμαντα, το Συρράκο και τους Καλαρρύτες. Όπως και τα Ζαγοροχώρια, λοιπόν, έτσι και τα Τζουμέρκα αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο παραδοσιακών χωριών και ως τέτοιο θα πρέπει να αναδειχθεί και να διαφημιστεί. Θα πρέπει βεβαίως να ξεπεραστούν κάποια σημαντικά εμπόδια, όπως η δύσκολη πρόσβαση, το αρκετά επικίνδυνο οδικό δίκτυο και οι περιορισμένες τουριστικές υποδομές, ιδίως σε επίπεδο ξενοδοχείων και τουριστικών καταλυμάτων. Όμως, τα Τζουμέρκα αποτελούν τον πιο εντυπωσιακό ορεινό τουριστικό προορισμό της χώρας μας και αυτό το στοιχείο αποτελεί επαρκή λόγο για μια στοχευμένη προσπάθεια τουριστικής ανάδειξής τους.
12. Πήλιο. Στη Θεσσαλία, ο δημοφιλέστερος ορεινός προορισμός είναι το ξακουστό Πήλιο, με το εντυπωσιακό φυσικό τοπίο και τα παραδοσιακά χωριά του, που διαθέτουν χαρακτηριστική πηλιορείτικη αρχιτεκτονική, καλό φαγητό, εκλεκτά παραδοσιακά τοπικά προϊόντα, χιονοδρομικό κέντρο και πολύ χιόνι. Και εδώ δεν θα ξεχωρίσω κάποιο χωριό, εκτός ίσως από τη Μακρινίτσα και την Τσαγκαράδα. Όπως τα Ζαγοροχώρια και τα Τζουμέρκα, έτσι και τα χωριά του Πηλίου αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο παραδοσιακών χωριών και ως τέτοιο θα πρέπει να αναδειχθεί και να διαφημιστεί. Λόγω της γραφικότητάς τους, της μοναδικής αρχιτεκτονικής και της απαράμιλλης ομορφιάς του φυσικού τοπίου, αλλά και του γεγονότος ότι αποτελούν ήδη δημοφιλή καλοκαιρινό προορισμό εισερχόμενου τουρισμού, οι προοπτικές τουριστικής ανάπτυξής τους είναι τεράστιες. Με την κατάλληλη διαφημιστική προβολή σε Ευρώπη και Ασία, τα χωριά του Πηλίου θα μπορούσαν να μετατραπούν σε χειμερινό τουριστικό θέρετρο διεθνούς εμβέλειας, όπως και τα Ζαγοροχώρια.
13. Καστράκι – Μετέωρα. Επόμενος προορισμός στη Θεσσαλία είναι το χωριό Καστράκι, ένα μικρό γραφικό χωριό κτισμένο στη βάση των εντυπωσιακών βράχων των Μετεώρων. Ακριβώς λόγω του γεγονότος αυτού, ότι βρίσκεται δηλαδή στην καρδιά των Μετεώρων, ενός πραγματικού θαύματος της φύσης που αποτελεί διάσημο προορισμό όλο το χρόνο, το Καστράκι θα μπορούσε να μετατραπεί και σε χειμερινό τουριστικό προορισμό διεθνούς εμβέλειας. Η πρόσβαση είναι εύκολη, τα αξιοθέατα πολλά, οι δραστηριότητες αρκετές και οι τιμές ανταγωνιστικές. Σε κοντινή απόσταση βρίσκεται η Πύλη Τρικάλων, η γραφική Ελάτη και το χιονοδρομικό κέντρο στο Περτούλι, ενώ σε λίγο πιο μακρινή απόσταση βρίσκεται η πανέμορφη Λίμνη Πλαστήρα. Οι επιλογές διαμονής στα Μετέωρα είναι λίγες και βρίσκονται κυρίως στη γειτονική αλλά όχι παραδοσιακή Καλαμπάκα και στην τουριστικά ανερχόμενη πόλη των Τρικάλων. Εάν λοιπόν καταφέρουμε να αξιοποιήσουμε αυτό το μοναδικό θησαυρό της φύσης που λέγεται Μετέωρα και να τον προβάλλουμε σε όλο τον κόσμο, τότε το Καστράκι, η Καλαμπάκα και η ευρύτερη περιοχή του νομού Τρικάλων θα μπορούσαν να μετατραπούν σε έναν ακόμη τουριστικό προορισμό διεθνούς εμβέλειας και τεσσάρων εποχών. Η Καλαμπάκα βεβαίως θα πρέπει επιπλέον να σχεδιάσει και να υλοποιήσει ένα φιλόδοξο πρόγραμμα αστικής ανάπλασης, αλλά αυτό μπορεί να γίνει σταδιακά και παράλληλα με την αύξηση των τουριστικών ροών προς την περιοχή.
14. Παλιός Άγιος Αθανάσιος – Καϊμάκτσαλαν – Λουτρά Πόζαρ. Στη Μακεδονία τα τελευταία χρόνια ξεχωρίζει ο οικισμός του Παλιού Αγίου Αθανάσιου, λόγω της εγγύτητάς του με το χιονοδρομικό κέντρο του Καϊμάκτσαλαν αλλά και με τα Λουτρά Πόζαρ. Ο οικισμός αποτελεί την «Αράχωβα» των Θεσσαλονικέων και γνωρίζει σημαντική τουριστική ανάπτυξη. Η πρόσβαση είναι εύκολη, τα αξιοθέατα αρκετά, όπως και οι τουριστικές υποδομές. Οι τιμές πάντως δεν είναι και τόσο ανταγωνιστικές και αυτό δυσχεραίνει την προσέλκυση ξένων τουριστών, τη στιγμή μάλιστα που το δημοφιλές χιονοδρομικό κέντρο στο Μπάνσκο της Βουλγαρίας βρίσκεται σε σχετικά κοντινή απόσταση. Οι προοπτικές για την τουριστική ανάπτυξη της περιοχής υπάρχουν λοιπόν, αλλά με δεδομένη τη δεσπόζουσα θέση του Μπάνσκο στην ευρύτερη περιοχή, οι δεξαμενές άντλησης ξένων τουριστών είναι πολύ περιορισμένες. Πιθανότατα η περιοχή θα πρέπει να επενδύσει στον χειμερινό τουρισμό πολυτελείας και στην αυθεντική εμπειρία, στοχεύοντας και σε αγορές εκτός Ευρώπης και ιδίως στην Ασία και τις Αραβικές χώρες.
15. Νυμφαίο – Φλώρινα. Επόμενο χωριό με σημαντικές προοπτικές τουριστικής ανάπτυξης είναι το πανέμορφο Νυμφαίο της Φλώρινας. Ένα γραφικό χωριό με εύκολη πρόσβαση και ανταγωνιστικές τιμές, αλλά με περιορισμένες δραστηριότητες και λίγες επιλογές διαμονής. Μπορεί να προσελκύσει εισερχόμενο τουρισμό κυρίως από τις γειτονικές βαλκανικές χώρες. Ένα χειμερινό ταξίδι στο Νυμφαίο, που θα συνδυάζει επίσκεψη στις λίμνες των Πρεσπών, στο χιονοδρομικό κέντρο του Πισοδερίου και στην πόλη της Φλώρινας, αλλά και στη γειτονική Καστοριά, σίγουρα αποτελεί ένα πολύ ενδιαφέρον και «γεμάτο» ταξίδι ακόμα και για έναν απαιτητικό ευρωπαίο ταξιδιώτη. Και εδώ λοιπόν υπάρχουν καλές προοπτικές για «διεθνή καριέρα».
16. Αράχωβα – Παρνασσός. Τελευταίο άφησα τον διασημότερο και ακριβότερο χειμερινό προορισμό της Ελλάδας, την Αράχωβα. Η «Μύκονος του χειμώνα» και ο πανέμορφος Παρνασσός, με το δημοφιλές χιονοδρομικό κέντρο και τα γραφικά χωριά του, αλλά και ο γειτονικός «Ομφαλός της γης», ο αρχαιολογικός χώρος των Δελφών, δημιουργούν έναν τουριστικό προορισμό που έχει όλες τις προϋποθέσεις για να μετατραπεί σε χειμερινό θέρετρο παγκόσμιας εμβέλειας. Μπορεί η πρόσβαση να είναι δύσκολη και οι τιμές σε ορισμένες περιπτώσεις εξωφρενικές, αλλά το ίδιο ισχύει και για το νησί της Μυκόνου, χωρίς αυτό να την εμποδίζει να αποτελεί το διασημότερο ελληνικό νησί και ένα από τα κορυφαία νησιά στον κόσμο. Η Αράχωβα λοιπόν και η ευρύτερη περιοχή του Παρνασσού μπορούν να κάνουν «διεθνή καριέρα» στο χειμερινό τουρισμό, αξιοποιώντας αυτό που πραγματικά είναι: Ένας ακριβός και luxury τουριστικός προορισμός για λίγους. Ένας προορισμός για celebrities. Ένας προορισμός prestige ή ακόμα και status symbol.  Η Αράχωβα λοιπόν θα πρέπει απλά να ακολουθήσει το μοντέλο της Μυκόνου και να αναδειχθεί σε έναν δημοφιλή τουριστικό προορισμό διασημοτήτων και οικονομικών κροίσων. Όπως το Gstaad και το Saint Moritz στην Ελβετία, το Kitzbühel και το Zell am See στην Αυστρία και το Chamonix στη Γαλλία. Ακούγεται υπερβολικά φιλόδοξο, αλλά όλα τελικά είναι θέμα προβολής και μάρκετινγκ. Αν γίνει η αρχή, τότε η συνέχεια θα έχει τη μορφή χιονοστιβάδας. Το παράδειγμα της Μυκόνου αποτελεί την πιο χαρακτηριστική απόδειξη για αυτό.

Υπάρχουν βεβαίως και άλλοι εγχώριοι ορεινοί προορισμοί που θα μπορούσαν να κάνουν «διεθνή καριέρα». Κυρίως στην ορεινή Ναυπακτία, την ορεινή Πελοπόννησο και την ορεινή Κρήτη. Επειδή όμως δεν τους έχω επισκεφτεί ακόμα το χειμώνα, λόγω της μεγάλης απόστασης από τη Θεσσαλονίκη (που είναι δύσκολο να καλυφθεί στις λίγες ημέρες των χειμερινών διακοπών), δεν μπορώ να διατυπώσω ακριβή εκτίμηση για τις τουριστικές προοπτικές τους. Έχω δει πολλές εντυπωσιακές φωτογραφίες αλλά δεν έχω προσωπική άποψη και γι’ αυτό θα αποφύγω κάθε αναφορά.

Οι προορισμοί όμως που μπορούν να κάνουν «διεθνή καριέρα» στον χειμερινό τουρισμό δεν εξαντλούνται μόνο στην ηπειρωτική Ελλάδα. Υπάρχουν και ορισμένα ελληνικά νησιά, όπως η Κέρκυρα, η Λευκάδα, η Κεφαλονιά, η Σύρος, η Σαντορίνη, η Νάξος, η Κάρπαθος, η Ρόδος, η Σύμη, η Σάμος, η Ικαρία, η Χίος, η Λέσβος, η Εύβοια, η Σαμοθράκη και η Θάσος, τα οποία προσφέρονται για διακοπές ακόμα και στην καρδιά του χειμώνα και μπορούν να αναδειχθούν σε τουριστικούς προορισμούς τεσσάρων εποχών, προσφέροντας τον χειμώνα αυθεντική εμπειρία την οποία δεν μπορεί ο επισκέπτης τους να βιώσει το καλοκαίρι. Στα νησιά αυτά έχω αναφερθεί σε ειδικό άρθρο μου, με τίτλο «Τα νησιά του Χειμώνα στον ελληνικό τουρισμό και οι δυνατότητές τους».

Η Ελλάδα επομένως διαθέτει πολλούς προορισμούς, τόσο στην ηπειρωτική χώρα όσο και στη νησιωτική, οι οποίοι πληρούν όλες τις προϋποθέσεις για μια λαμπρή «διεθνή καριέρα» στον χειμερινό τουρισμό. Για να αναδειχθούν δηλαδή σε χειμερινά τουριστικά θέρετρα ευρωπαϊκής ή ακόμα και διεθνούς εμβέλειας, προσελκύοντας ξένους τουρίστες από τις βαλκανικές χώρες, την Ευρώπη, την ανατολική Μεσόγειο, αλλά ακόμα και από την Ρωσία, την Ασία και τις Αραβικές χώρες.  Η χώρα μας διαθέτει πανέμορφες πόλεις, όπως τα Ιωάννινα και η Καστοριά, γραφικά χωριά με μοναδική αρχιτεκτονική στην ευρωπαϊκή ήπειρο, όπως τα Ζαγοροχώρια, τα Τζουμέρκα, τα χωριά του Πηλίου, το Μέτσοβο, το Νυμφαίο κ.ά., προορισμούς που μπορούν να μετατραπούν σε χειμερινά θέρετρα διασημοτήτων και οικονομικών κροίσων, όπως η Αράχωβα και ο Παλιός Άγιος Αθανάσιος, ορεινά τοπία απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς, αντίστοιχα ακόμα και αυτών των Άλπεων, μοναδικά αξιοθέατα και δραστηριότητες που μπορούν να κρατήσουν «απασχολημένο» τον επισκέπτη για πολλές ημέρες και φυσικά την διάσημη ελληνική κουζίνα, η οποία συνοδεύεται και από έναν ανεξάντλητο πλούτο εκλεκτών παραδοσιακών τοπικών προϊόντων. Δεν αρκούν όλα αυτά για μια «διεθνή καριέρα» στον χειμερινό τουρισμό;

(*) Ο Δρ. Ιωάννης Γκιτσάκης (twitter @gitsakis) είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω στη Θεσσαλονίκη, με ειδίκευση στις Δημόσιες Συμβάσεις και στις Συμβάσεις Παραχώρησης και ΣΔΙΤ, Διδάκτωρ Διοικητικού Δικαίου και Σύμβουλος Επενδύσεων και Τουριστικών Επιχειρήσεων