ACI Europe: Πλήρης ανάκαμψη της αεροπορικής συνδεσιμότητας στην Ελλάδα | Ελλιπής και ανομοιογενής η ανάκτησή της

Με την Ελλάδα να είναι η μόνη χώρα που έχει πλέον επιτύχει πλήρη ανάκαμψη της αεροπορικής συνδεσιμότητάς της, η ανάκαμψη της ευρωπαϊκής αεροπορικής συνδεσιμότητας από την πανδημία του κορωνοϊού είναι άνιση και ακόμη δύσκολη. Οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί που δεν έχουν ακόμη αρθεί πλήρως, ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι διαρθρωτικές αλλαγές στην αγορά αερομεταφορών, είναι οι βασικοί παράγοντες γι’ αυτό, όπως διαπιστώνει η Έκθεση για τη συνδεσιμότητα της βιομηχανίας αεροδρομίων για το 2022, που δημοσίευσε η ACI Europe.

Τα αποτελέσματα είναι αποκαλυπτικά όσον αφορά την πραγματική φύση της ανάκαμψης από τη σκοπιά των ταξιδιωτών -πρόκειται για ένα πιο σύνθετο μέτρο από τις απλές πτήσεις ή τον αριθμό των επιβατών. Οι διάφοροι δείκτες που χρησιμοποιούνται μετρούν την πλήρη έκταση της αεροπορικής συνδεσιμότητας, που είναι διαθέσιμη από κάθε ευρωπαϊκό αεροδρόμιο όσον αφορά τους προορισμούς και τις άμεσες και έμμεσες πτήσεις που είναι διαθέσιμες μέσω των κόμβων. Μετρούν επίσης τη συνδεσιμότητα που επιτρέπουν οι αερολιμένες κόμβων.

Η συνολική αεροπορική συνδεσιμότητα παραμένει στα επίπεδα του 2009

Περισσότερα από δύο χρόνια μετά την πανδημία και παρά την άνοδο του όγκου των επιβατών αυτό το καλοκαίρι, η συνολική αεροπορική συνδεσιμότητα σε όλο το ευρωπαϊκό δίκτυο αεροδρομίων εξακολουθεί να παραμένει 29% χαμηλότερη από τα επίπεδα του 2019. Αυτό σημαίνει ότι, από τον Ιούνιο του 2022, η αεροπορική συνδεσιμότητα στην Ευρώπη έχει επιστρέψει στο επίπεδο που βρισκόταν το 2009, πριν τη Μεγάλη Ύφεση.

Ωστόσο, αυτό κρύβει σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των εθνικών αγορών, με την Ελλάδα να είναι η μόνη χώρα που έχει πλέον επιτύχει πλήρη ανάκαμψη της αεροπορικής συνδεσιμότητάς της, ακολουθούμενη στενά από την Τουρκία (-3%).

Μεταξύ των μεγαλύτερων αγορών της ΕΕ+, η Ισπανία (-23%) έχει τις καλύτερες επιδόσεις, ακολουθούμενη από το Ηνωμένο Βασίλειο (-28%), την Ιταλία (-32%) και τη Γαλλία (-34%). Η Γερμανία (-39%) έρχεται τελευταία.

Ενώ η άμεση συνδεσιμότητα πλησιάζει επιτέλους στα προ-πανδημικά επίπεδα στο -15%, η έμμεση και η συνδεσιμότητα κόμβων εξακολουθούν να βρίσκονται πολύ πίσω στο -36% και -34% αντίστοιχα. Αυτό αντικατοπτρίζει τα ιδιαίτερα πρότυπα της ανάκαμψης της αεροπορικής κίνησης, η οποία καθοδηγείται από τη ζήτηση για ταξίδια αναψυχής και VFR και τροφοδοτείται από την επέκταση της χωρητικότητας των αερομεταφορέων υπερ-χαμηλού κόστους, και με τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς να παραμένουν ακόμη σε ισχύ (σε διαφορετικό βαθμό), σε πολλές διηπειρωτικές αγορές.

Ειδικότερα, ενώ η απευθείας συνδεσιμότητα εντός της Ευρώπης ανέρχεται σήμερα σε -16%, σε σύγκριση με το 2019, η απευθείας συνδεσιμότητα μεταξύ Ευρώπης και Ασίας-Ειρηνικού παραμένει λιγότερο από το ήμισυ (-52%) από ό,τι ήταν πριν από την πανδημία.

Ένα από τα αξιοσημείωτα ευρήματα της έκθεσης είναι ότι η ευρωπαϊκή αγορά έχει υποστεί διαρθρωτική μετατόπιση, με τους αερομεταφορείς χαμηλού κόστους (LCC) να αντιπροσωπεύουν πλέον το 40% της απευθείας αεροπορικής συνδεσιμότητας, από 27% πριν από την πανδημία (2019). Το μερίδιο των αερομεταφορέων πλήρους εξυπηρέτησης και άλλων αερομεταφορέων έχει μειωθεί από 73% σε 60%.

Ταχύτερη ανάκαμψη της άμεσης συνδεσιμότητας για τα μικρότερα και περιφερειακά αεροδρόμια

Τα μικρά και περιφερειακά αεροδρόμια (λιγότεροι από 5 εκατομμύρια επιβάτες) ανέκτησαν ταχύτερα τη συνδεσιμότητα, αλλά τα μελλοντικά τους κέρδη είναι πιο αβέβαια. Η έκθεση δείχνει ότι ενώ το 33% από αυτά είχε ανακτήσει τα προ-πανδημικά επίπεδα άμεσης συνδεσιμότητας τον Ιούνιο του 2022, μόνο ένα από τα μεγαλύτερα αεροδρόμια (πάνω από 25 εκατομμύρια επιβάτες) το είχε καταφέρει, η Πάλμα ντε Μαγιόρκα, η οποία εξυπηρετεί κυρίως μια ενδοευρωπαϊκή τουριστική αγορά.

Σε απόλυτους όρους, το αεροδρόμιο του Άμστερνταμ Σίπχολ (-10%) κατέχει και φέτος την πρώτη θέση όσον αφορά την απευθείας συνδεσιμότητα, ακολουθούμενο από την πάντα ανθεκτική Κωνσταντινούπολη (-5%) και το Χίθροου του Λονδίνου (-13%) που ανέβηκε από την 7η θέση πέρυσι στην 3η εφέτος.

Τα αεροδρόμια της Λισαβόνας (-4%), της Αθήνα (-6%) και το Sabiha Gokcen της Κωνσταντινούπολης (-6%) έχουν σχεδόν ανακτήσει την προ-πανδημική απευθείας συνδεσιμότητά τους, ενώ το Gatwick του Λονδίνου (-8%) και το Δουβλίνο (-7%) πλησιάζουν, έχοντας επανέλθει στην πρώτη 20άδα μετά την πτώση τους πέρυσι.

Τα ευρωπαϊκά αεροδρόμια κυριαρχούν στην πρώτη 20άδα της παγκόσμιας λίστας συνδεσιμότητας

Όσον αφορά τη συνδεσιμότητα των κόμβων, οι μεγάλοι ευρωπαϊκοί κόμβοι (-26%) επέδειξαν σημαντικά μεγαλύτερη ανθεκτικότητα από τους δευτερεύοντες (-51%) και τους ειδικούς και μικρούς κόμβους (-35%), χάρη στην κρίσιμη μάζα των αεροπορικών εταιριών που εδρεύουν στο δίκτυο τους και το διαφοροποιημένο δίκτυο δρομολογίων τους.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα ευρωπαϊκά αεροδρόμια βρίσκονται και πάλι στην κορυφή της κατάταξης φέτος, με τα 9 από τα 10 κορυφαία αεροδρόμια για τη συνδεσιμότητα κόμβων να προέρχονται από την Ευρώπη.

Η Φρανκφούρτη (-29%) επανέκτησε την προ-πανδημίας (2019) θέση της ως το κορυφαίο αεροδρόμιο παγκοσμίως για τη συνδεσιμότητα κόμβων. Η Κωνσταντινούπολη έρχεται στη 2η θέση, έχοντας μάλιστα αυξήσει τη συνδεσιμότητά της κατά +11% σε σύγκριση με την πριν την εμφάνιση του κορωνοϊού (2019), ακολουθούμενη από το Άμστερνταμ (Σίπχολ) (-33%), το οποίο επίσης ανακτά την 3η θέση που κατείχε πριν από την πανδημία.

Πρόκειται για μια αντιστροφή της κατάταξης του 2021, όταν το κλείσιμο των περισσότερων διηπειρωτικών αγορών είχε ως αποτέλεσμα τα αεροδρόμια της Βόρειας Αμερικής να κυριαρχούν στην πρώτη 20άδα των παγκόσμιων κόμβων το 2021, χάρη στην εξάρτησή τους από μια τεράστια και, σε μεγάλο βαθμό, ανεμπόδιστη εγχώρια αγορά.

Σε δηλώσεις του ο Olivier Jankovec, γενικός διευθυντής της ACI Europe, είπε, μεταξύ άλλων: “Η αεροπορική συνδεσιμότητα της Ευρώπης αποτελεί βασικό στοιχείο, τόσο της οικονομικής της ανταγωνιστικότητας, όσο και της κοινωνικής της συνοχής. Με τις κοινωνικές και ρυθμιστικές πιέσεις που ασκούνται στις αερομεταφορές, είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί η κατανόηση της αξίας της αεροπορικής συνδεσιμότητας από όλους τους εταίρους μας. Αυτό υποδεικνύει επίσης τη σημασία της διασφάλισης ότι οι κανόνες κατανομής χρονοθυρίδων αντικατοπτρίζουν τις ανάγκες συνδεσιμότητας των κοινοτήτων των αεροδρομίων, διασφαλίζοντας παράλληλα δίκαιες και ανοικτές ευκαιρίες αγοράς”.