Το αεροδρόμιο της Αθήνας πέτυχε την υψηλότερη αύξηση της επιβατικής κίνησης μεταξύ των 25 μεγαλύτερων ευρωπαϊκών αεροδρομίων από το 2019 έως το 2024, όπως αποκαλύπτει η ACI Europe. Στηρίζει με την άμεση και έμμεση διασυνδεσιμότητα το 3,8% του ΑΕΠ της Ελλάδας και το 4,2% της συνολικής απασχόλησης. Ιδιαίτερα σημαντική είναι και η συμμετοχή του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών στην εθνική οικονομία όπως προκύπτει από τη μελέτη “Economic Impact Study”, που εκπόνησε το ΙΟΒΕ.
Η αεροπορική διασυνδεσιμότητα αποτελεί την “ομορφιά” της Μεσογείου, είπε στην εισαγωγική του ομιλία ο κ. Olivier Jankovec, Director General of the European Region του ACI Europe, εκτιμώντας πως η αεροπλοΐα αποτελεί το 5% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ δημιουργώντας 14 εκατ. θέσεις εργασίας. Αυτό σημαίνει πως για κάθε 10% άμεσης διασυνδεσιμότητας από κάθε αεροδρόμιο υπάρχει 0,5% αύξηση του ΑΕΠ. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ και εξετάζει όλα τα αεροδρόμια της Ευρώπης σε βάθος χρόνου.
Σημαντική ανάκαμψη μετά την πανδημία στην αεροπορική διασυνδεσιμότητα σημειώνει η Ελλάδα που λαμβάνει και την πρώτη θέση όσον αφορά στην αύξηση της επιβατικής κίνησης. Ακολουθεί η Πορτογαλία και έπειτα η Κύπρος. Αύξηση 35% σε σχέση με το 2019 επιτυγχάνει η Ελλάδα, η οποία βρίσκεται στην κορυφή σε σχέση και με την προηγούμενη χρονιά αποτελώντας τουριστικό κέντρο.
Πιο συγκεκριμένα, το αεροδρόμιο των Αθηνών σημειώνει 33% αύξηση σε σχέση με το 2019 και 13% σε σχέση με το 2024. Ο ΔΑΑ όσον αφορά στην επιβατική κίνηση το 2019 βρισκόταν στην 20η θέση και πλέον είναι στην 10η θέση. Με αναφορά στη συνδεσιμότητα κόμβου βρισκόταν στην 22η θέση το 2019 και πλέον στη 12η θέση το 2024. Ο αντίκτυπος της Ελλάδας στους αερομεταφορείς έχει και κοινωνικοπολιτική προέκταση. Ωστόσο, η αεροπορική δια συνδεσιμότητα δεν έχει ξεφύγει από τον κίνδυνο αλλά το αεροδρόμιο της Αθήνας συμβάλλει θετικά στην επίπτωση του.
ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΑΙΑ-ΙΟΒΕ ΕΔΩ
Συνεχίζοντας την ανάλυση, ο Γιάννης Παράσχης, CEO του ΔΑΑ, παρομοίασε την αεροπορική συνδεσιμότητα και τις αερομεταφορές με το βιβλίο του Στάθη Καλύβα “Καταστροφές και θρίαμβοι”. Μετά την πανδημία τα αποτελέσματα στην επιβατική κίνηση είναι σε καλύτερα επίπεδα ακόμη και πριν από 10 χρόνια. Το αεροδρόμιο αποτελεί κύτταρο της εθνικής οικονομίας και η χώρα έδειξε πως χρειάζεται άμεσα τον τουρισμό.
Ο Νίκος Βέττας, Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, παρουσιάζοντας την έρευνα αναφέρθηκε στην επίδραση του ΔΑΑ στην εθνική οικονομία επισημαίνοντας πως χωρίς τη λειτουργία του αεροδρομίου ένα μεγάλο κομμάτι του τουρισμού δεν θα υπήρχε. Αναλυτικά, στο 85% βρίσκεται η σωρευτική αύξηση στην κίνηση με ένα επιπλέον 10% κατά τη διάρκεια του 2023. Συνολικά, το 2023 ταξίδεψαν 28,2 εκατομμύρια επιβάτες ξεπερνώντας την κίνηση του 2019 που είχαν ταξιδέψει μόλις 25,6 εκατ. επιβάτες και αντίστοιχα του 2014, με μόλις 15,2 εκατ. επιβάτες.
Ανάμεσα στα 25 μεγαλύτερα αεροδρόμια συμπεριλαμβάνεται το αεροδρόμιο των Αθηνών στην μετά πανδημική εποχή κατέχοντας τη δεύτερη θέση ενώ το αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης κατακτά την πρώτη. Παρακάτω παρουσιάζεται αναλυτικά και ο πίνακας με όλες τις χώρες:
Σύμφωνα με τα ευρήματα του ΙΟΒΕ, η συνολική επίπτωση στο ΑΕΠ ανέρχεται σε 3,3 δισ. ευρώ, δηλαδή αντιπροσωπεύει το 1,5% του ΑΕΠ της χώρας, ενώ καλύπτονται 50.000 θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης (εκ των οποίων οι 37.000 θέσεις εργασίας είναι στην Αθήνα). Ο αντίκτυπος στο δημόσιο ανέρχεται σε 1,2 εκατομμύρια, δηλαδή αντιπροσωπεύει το 2% των συνολικών εσόδων για το 2023. Πιο συγκεκριμένα, η επίδραση του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών είναι 2,7 % του ΑΕΠ της περιοχής.
Αξιοπρόσεκτη είναι η επίδραση του οικονομικού συστήματος του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών στην ελληνική οικονομία όταν συνολικά το 3,8% του ΑΕΠ της χώρας προέρχεται από τη δραστηριότητα αυτή, η οποία προσφέρει 214.000 θέσεις εργασίας, που καταλαμβάνουν το 4,2% της εγχώριας απασχόλησης. Στην εξίσωση αυτή προστίθενται και οι τουριστικές δαπάνες που καταλαμβάνουν το 5%, ενώ οι υπηρεσίες μεταφοράς των τουριστών κατέχουν λιγότερο από το 1%. Έτσι, συνολικά περίπου το 8,6% του ΑΕΠ προέρχεται από την αεροπορική δια συνδεσιμότητα.
“Η πρόκληση για μας είναι πλέον ένα πιο υποστηρικτικό νομοθετικό πλαίσιο για τον τομέα και κυρίως όσον αφορά στην απανθρακοποίηση που θα χρειαστεί πάρα πολλά τρισεκατομμύρια χρήματα, ώσπου να υλοποιηθεί. Σε κάποιες χώρες της Ευρώπης υπάρχουν συζητήσεις για τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο, ωστόσο η πρόκληση είναι να προστατέψουμε τα οφέλη τα κοινωνικά και τα οικονομικά σε επίπεδο εθνικό αλλά και σε επίπεδο πόλης” ανέφερε ο Olivier Jankovec.
“Η μελέτη πραγματοποιήθηκε στη βάση των αποτελεσμάτων του 2023, ενώ το 2024 υπήρξε μία αύξηση του 13%. Το πρώτο εξάμηνο του 2025 η αύξηση έφτασε στο 8% πάνω από το πρώτο εξάμηνο του 2024. Μπαίνουμε σε μία φάση που θα έχουμε θετικές και πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις και σε αυτό θα συντελέσει το επενδυτικό πρόγραμμα των 1,3 δισεκατομμυρίων που έχουμε στα σχέδια, ώστε να υποδεχθούμε 40.000.000 επισκέπτες το χρόνο.” είπε ο Γιάννης Παράσχης.
Και συνέχισε σε κάτι πιο επίκαιρο, “Η αγορά του Ισραήλ μαζί με τις διπλανές χώρες θα μας έφερναν στην Ελλάδα 1 και κάτι εκατομμύρια επιβάτες. Ήδη έχουν πραγματοποιηθεί 300.000 επισκέψεις. Η απώλεια 500.000 επιβατών θα λέγαμε πως αποτελεί μείωση σε σχέση με αυτούς που περιμέναμε αλλά δεν είναι δραματική”.
Καταληκτικά, μιλώντας για τις τάσεις, αντικειμενική αλήθεια είναι πως μετά την πανδημία, η Αθήνα έχει γίνει προορισμός για διασκέδαση. Η πρωτεύουσα της Ελλάδας αποτελούσε πέρασμα όλα τα προηγούμενα χρόνια και όχι προορισμός για διαμονή. Ωστόσο, λόγω των εξελίξεων τα πράγματα είναι ρευστά. Οι περισσότεροι ταξιδιώτες πλέον έχουν την τάση να ταξιδεύουν για χαλάρωση, ενώ δεν λείπουν και εκείνοι που συνδυάζουν εργασία και χαλάρωση. Πάντως, το ποσοστό που ταξιδεύει μόνο για επαγγελματικούς λόγους έχει μειωθεί σημαντικά. Ακόμη και όσον αφορά στο διεθνές επίπεδο, το δυτικό κομμάτι της Ευρώπης θεωρείται ώριμη αγορά, ενώ το ανατολικό ακόμη δεν έχει διαμορφώσει την τάση για ταξίδια. Ωστόσο, στην Αθήνα υπάρχει δυναμικότητα ακόμα αν και το κόστος του ταξιδιού θα αυξηθεί και θα επηρεάσει από τώρα έως το 2050 τους επισκέπτες.
Πιο αναλυτικά, με την αφορμή της έναρξης του 35ου Ετήσιου Συνέδριου & Γενικής Συνέλευσης του ACI EUROPE (Airports Council International – Europe / Συμβούλιο Αεροδρομίων Ευρώπης) που πραγματοποιείται στην Αθήνα (18-20 Ιουνίου) με οικοδεσπότη το αεροδρόμιο της Αθήνας, παρουσιάστηκαν χθες δύο πολύ σημαντικές μελέτες στους εκπροσώπους των ελληνικών και ξένων ΜΜΕ:
– Η ετήσια Έκθεση του ACI EUROPE για την ευρωπαϊκή διασυνδεσιμότητα / 2025 Airport Industry Connectivity Report
– Η επικαιροποιημένη μελέτη του ΙΟΒΕ για τη συμβολή του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών στην ελληνική οικονομία
Η έκθεση που δημοσιεύθηκε πριν από την έναρξη του 35ου Ετήσιου Συνέδριου & Γενικής Συνέλευσης του ACI EUROPE, βασίζεται στους δείκτες που ανέπτυξε η SEO Amsterdam Economics – το πιο ολοκληρωμένο εργαλείο για τη μέτρηση και την κατάταξη της διασυνδεσιμότητας των αεροδρομίων.
Η έκθεση αποκαλύπτει ότι, παρά την αύξηση το 2025 κατά +7% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, η αεροπορική διασυνδεσιμότητα (άμεση & έμμεση) στην Ευρώπη εξακολουθεί να είναι κατά 9% χαμηλότερη σε σχέση με τα προ πανδημίας επίπεδα (2019). Αυτό κατά το ACI EUROPE έρχεται σε έντονη αντίθεση με τον όγκο επιβατών, ο οποίος επανήλθε πλήρως το 2024 και συνεχίζει να αυξάνεται το 2025 – γεγονός που υποδεικνύει ότι καταναλωτές και κοινότητες έχουν πρόσβαση σε λιγότερες επιλογές.
Ωστόσο, η κορυφαία κατάταξη στις κατηγορίες τους, τόσο της Ελλάδας όσο και του αεροδρομίου της Αθήνας, καταδεικνύει την εντυπωσιακή ανάκαμψη και ανάπτυξη τόσο των τουριστικών μεγεθών όσο και της αεροπορικής δραστηριότητας στη χώρα μας και στην αγορά της Αθήνας: Καταγράφοντας τις υψηλότερες επιδόσεις (+35% vs. 2019, +10% vs. 2024) μεταξύ των 31 κρατών μελών της ΕΕ (EU+), η Ελλάδα κατατάσσεται στην πρώτη θέση της ευρωπαϊκής διασυνδεσιμότητας στο σύνολό της (άμεση & έμμεση).
Παράλληλα, επιτυγχάνοντας σημαντικό άλμα ανάπτυξης μετά την πανδημική περίοδο, ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών (+33% vs. 2019, +13% vs. 2024) ξεπέρασε τις επιδόσεις των περισσότερων ευρωπαϊκών αεροδρομίων (Mega Airports – κίνηση 25-40 εκ. επιβάτες), ενώ, σύμφωνα με τη Eurostat, καταγράφοντας την υψηλότερη αύξηση έναντι του 2019 μεταξύ των ευρωπαϊκών αεροδρομίων, κατέλαβε την 8η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε κινήσεις αεροσκαφών.
H συμβολή του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών στην ελληνική οικονομία
Όπως αναφέρει στη σχετική Έκθεση και το ACI EUROPE, με κάθε αύξηση 10% στην απευθείας διασυνδεσιμότητα επιτυγχάνεται αυτόματα +0,5% αύξηση στο AEΠ κατά κεφαλή, με σημαντικά κοινωνικά οφέλη (μείωση δείκτη της φτώχειας, αύξηση δεικτών πρόσβασης στην εκπαίδευση, γενικότερη ευημερία, κ.α.) γεγονός που αναδεικνύει τις ιδιαίτερα θετικές κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις της ανάπτυξης των αερομεταφορών στις εθνικές και τοπικές οικονομίες.
Σε αυτό το πλαίσιο, παρουσιάστηκαν τα επικαιροποιημένα αποτελέσματα της μελέτης του ΙΟΒΕ για τη συμβολή του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών στην τοπική και εθνική οικονομία και στην απασχόληση, αναδεικνύοντας το σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισε ο αερολιμένας, με δυναμισμό και ανθεκτικότητα, στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας την περασμένη δεκαετία:
- Εξυπηρετώντας περίπου το 40% της αεροπορικής επιβατικής κίνησης της Ελλάδας διαχρονικά, ο ΔΑΑ έχει αποτελέσει βασικό επιταχυντή της επιχειρηματικής δραστηριότητας στη χώρα και της ευρύτερης οικονομικής ανάπτυξης.
- Ως η βασικότερη πύλη για την εισροή ξένων επισκεπτών το οικονομικό σύστημα του ΔΑΑ προσφέρει σημαντική στήριξη στην ελληνική οικονομία.
- Το 3,8% του ΑΕΠ της χώρας (€8,6 δις) στηρίζεται με άμεσο ή έμμεσο τρόπο στη δραστηριότητα του οικονομικού συστήματος του ΔΑΑ.
- Σε όρους απασχόλησης, η συνολική επίδραση υπολογίζεται σε 214 χιλ. θέσεις εργασίας (4,2% της εγχώριας απασχόλησης).
- Η συνολική συνεισφορά στα έσοδα του Δημοσίου υπολογίζεται σε €2,7 δις.
Ο Γιάννης Παράσχης, Διευθύνων Σύμβουλος (CEO) του ΔΑΑ, δήλωσε σχετικά:
«Η αεροπορική διασυνδεσιμότητα αποτελεί τεκμήριο κοινωνικής και οικονομικής βιωσιμότητας. Οι υψηλές θέσεις της Ελλάδας και της Αθήνας στην ετήσια σχετική Έκθεση του ACI EUROPE, είναι μια απόδειξη ανθεκτικότητας και καλών πρακτικών που υιοθετήθηκαν εθνικά στην επανεκκίνηση από την πανδημία, καθώς και της επιτυχημένης διαχρονικής συνεργασίας του συνόλου των φορέων του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα, που δραστηριοποιούνται στον τουρισμό και στο ταξίδι.
Σε μια περίοδο έντονων μεταβολών, η δυνατότητα μιας χώρας να διατηρεί και να επεκτείνει τις διεθνείς συνδέσεις της είναι κρίσιμη. Ο ΔΑΑ, με κορυφαία σε ευρωπαϊκή διάσταση αύξηση +33% στη διασυνδεσιμότητα σε σχέση με το 2019, ενισχύει σταθερά την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Την ευρεία οικονομική συμβολή του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών αναδεικνύει η επικαιροποιημένη μελέτη του ΙΟΒΕ: 3,8% του ΑΕΠ, 214.000 θέσεις εργασίας, 2,7 δισ. ευρώ σε δημόσια έσοδα.
Πίσω και πέρα από αυτούς τους αριθμούς, βρίσκεται μια διαρκής προσπάθεια να λειτουργούμε συστηματικά, στρατηγικά και με συνέπεια ως καταλύτης για την εθνική οικονομία, ενδυναμώνοντας σταθερά το κοινωνικό-οικονομικό αποτύπωμά μας.»
Ο Olivier Jankovec, Director General του ACI EUROPE δήλωσε: «Τα στοιχεία που παρουσιάζουμε σήμερα είναι αδιαμφισβήτητα: η Ευρώπη χρειάζεται επειγόντως μια νέα στρατηγική κατεύθυνση που να αναγνωρίζει την αεροπορική διασυνδεσιμότητα ως βασικό πυλώνα για την ανταγωνιστικότητα, την κοινωνική συνοχή και τη στρατηγική αυτονομία της. Αξίζει να σημειωθεί ότι κάθε αύξηση 10% στην άμεση αεροπορική διασυνδεσιμότητα, έχει ως αποτέλεσμα μεταξύ άλλων 0,5% αύξηση στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Θα πρέπει να κατανοήσουμε πως η διασυνδεσιμότητα – και όλος ο κλάδος των αερομεταφορών – δεν είναι απλά μια θεωρητική προσέγγιση. Παράγει σημαντικά οικονομικά και κοινωνικά οφέλη, διασφαλίζει τη διεθνή θέση της Ευρώπης και επιπλέον υποστηρίζει την ικανότητά της να ανταποκρίνεται σε κρίσεις και προκλήσεις με στιβαρότητα. Παρ’ όλα αυτά, η έλλειψη ευθυγράμμισης και συνοχής στις πολιτικές αερομεταφορών — σε συνδυασμό με άδικη φορολόγηση, γεωπολιτικές εντάσεις και δομικές αλλαγές στην αγορά — θέτουν αυτά τα οφέλη σε σοβαρό κίνδυνο. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να προστατεύσουν και να ενισχύσουν την αεροπορική διασυνδεσιμότητα, γιατί αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής και της σχέσης μας με τον υπόλοιπο κόσμο.»
Ο Νίκος Βέττας, Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, δήλωσε: «Ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας την περασμένη δεκαετία, επιδεικνύοντας ανθεκτικότητα και δυναμισμό. Μετά το σοκ της πανδημίας, η ανάκαμψη του αεροδρομίου ήταν εντυπωσιακή, με την επιβατική κίνηση να αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς και να ξεπερνά τα επίπεδα που σημειώθηκαν πριν από την πανδημία. Υποδεχόμενος εκατομμύρια επισκέπτες στη χώρα κάθε χρόνο, ο ΔΑΑ στήριξε άμεσα ή έμμεσα το 3,8% του ελληνικού ΑΕΠ και το 4,2% της απασχόλησης. Με τον ΔΑΑ ως καταλύτη, η ελληνική οικονομία θα συνεχίσει να ενισχύει τις σχέσεις της με ξένους επενδυτές, εμπορικούς εταίρους και άλλους επισκέπτες».
