Ψηφίστηκε στις 16-6-2016 το σχέδιο νόμου με τίτλο «Θεσμικό πλαίσιο για τη σύσταση καθεστώτων Ενισχύσεων Ιδιωτικών Επενδύσεων για την περιφερειακή και οικονομική ανάπτυξη της χώρας – Σύσταση Αναπτυξιακού Συμβουλίου και άλλες διατάξεις» από το κοινοβούλιο.
Ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος προβλέπει ενισχύσεις μέχρι 45% ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης και την περιοχή εγκατάστασης.
Ακολουθεί η παρουσίαση των κύριων σημείων του.
Δικαιούχοι υπαγόμενων επενδυτικών σχεδίων
- Ατομική επιχείρηση
- Εμπορική εταιρία
- Συνεταιρισμός
- Κοιν.Σ.Επ, Α.Σ, Ο.Π, ΑΕΣ
- Υπό ίδρυση ή υπό συγχώνευση εταιρίες
- Κοινοπραξίες με προϋπόθεση καταχώρησης στο ΓΕΜΗ
- Δημόσιες και δημοτικές επιχειρήσεις και θυγατρικές τους
Συμμετοχή του φορέα επένδυσης στο κόστος του επενδυτικού σχεδίου
Η ίδια συμμετοχή μπορεί να αποτελείται και από εξωτερική χρηματοδότηση. Οι εναλλακτικοί τρόποι κάλυψης ιδίων κεφαλαίων
- Ελάχιστο ύψος επενδυτικού σχεδίου: 50.000ευρώ
- Περιεχόμενο επενδυτικού σχεδίου
Ενισχυόμενες κατηγορίες επενδύσεων
Υπάγονται επενδυτικά σχέδια όλων των τομέων της οικονομίας με την επιφύλαξη των παραγράφων του άρθρου 7 του νόμου.
Ακολουθεί παρουσίαση κάποιων ενδεικτικών επιλέξιμων δραστηριοτήτων. Η πλήρης ανάλυση περιγράφεται, όπως προαναφέρθηκε, στο άρθρο 7 του νόμου.
Επενδύσεις στον τομέα του Τουρισμού
Ενισχύονται:
- Ίδρυση – επέκταση ξενοδοχείων τουλάχιστον 3*
- Εκσυγχρονισμοί ολοκληρωμένης μορφής τουλάχιστον 3* (να ανήκουν ή να αναβαθμίζονται). Απαραίτητη προϋπόθεση η πάροδος 5ετίας από την έναρξη λειτουργίας της μονάδας ή την ημερομηνία ολοκλήρωσης προηγούμενου εκσυγχρονισμού
- Ξενοδοχειακές μονάδες που έχουν παύσει την λειτουργία τους, χωρίς να έχει αλλάξει η χρήση τους και εφόσον ανήκουν ή αναβαθμίζονται σε 3*
- Ίδρυση, επέκταση και εκσυγχρονισμός camping τουλάχιστον 3*
- Ίδρυση και εκσυγχρονισμός ολοκληρωμένης μορφής σε παραδοσιακά ή διατηρητέα κτήρια τα οποία ανήκουν ή αναβαθμίζονται σε κατηγορία τουλάχιστον 2*
- Σύνθετα τουριστικά καταλύματα
- Ειδικές μορφές τουρισμού (συνεδριακά κέντρα, γήπεδα γκολφ, τουριστικοί λιμένες, θεματικά πάρκα, ΚΕΠΑΤ κλπ)
- Εγκαταστάσεις αγροτουρισμού ή οινοτουρισμού εφόσον υποβάλλεται από cluster
- Ίδρυσης ξενώνων φιλοξενίας νέων, υπό προϋποθέσεις
Αναμένεται Κοινή Υπουργική Απόφαση στην οποία θα ορίζονται οι περιοχές της επικράτειας οι οποίες θα εξαιρούνται από τις ανωτέρω διατάξεις – Απόφαση Κορεσμού
Επενδύσεις στον τομέα της Γεωργίας, Κτηνοτροφίας, Αλιείας
Αναμένεται νέα Κοινή Υπουργική Απόφαση στην οποία θα καθορίζονται ειδικοί όροι, προϋποθέσεις, προδιαγραφές και περιορισμοί για την υπαγωγή στα καθεστώτα ενισχύσεων του νόμου. Μέχρι την έκδοση της νέας ΚΥΑ ισχύει η 6904/14-02-2014 κοινή Υπουργική απόφαση.
Επιλέξιμες δαπάνες
Ενσώματα στοιχεία ενεργητικού
- Κατασκευή, επέκταση, εκσυγχρονισμός κτιριακών εγκαταστάσεων και ειδικών και βοηθητικών εγκαταστάσεων κτηρίων και η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου. Αθροιστικά δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 45% του συνόλου των επιλέξιμων δαπανών. Για τα επενδυτικά σχέδια στον τομέα του τουρισμού ο συντελεστής διαμορφώνεται στο 60% για τις κτιριακές δαπάνες, ενώ για τις επενδύσεις στον τομέα Logistics σε 70% επίσης για τις κτιριακές δαπάνες των εν λόγω επενδυτικών έργων. Τέλος, για κτίρια τα οποία είναι χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα, ο εν λόγω συντελεστής ανέρχεται στο 80%.
- Αγορά του συνόλου των υφιστάμενων παγίων στοιχείων ενεργητικού, για ΜΜΕ, υπό προϋποθέσεις.
- Αγορά και εγκατάσταση καινούριων σύγχρονων μηχανημάτων και λοιπού εξοπλισμού, τεχνικών εγκαταστάσεων και μεταφορικών μέσων εσωτερικής διακίνησης
- Μισθώματα χρηματοδοτικής μίσθωσης καινούργιων σύγχρονων μηχανημάτων και λοιπού εξοπλισμού
- Ειδικές & μηχανολογικές εγκαταστάσεις
Άυλα στοιχεία ενεργητικού
- Μεταφορά τεχνολογίας, αγορά δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, άδειες εκμετάλλευσης, ευρεσιτεχνίες, τεχνογνωσία και μη κατοχυρωμένες τεχνικές γνώσεις
- Συστήματα διασφάλισης ποιότητας, πιστοποιήσεις, προμήθεια και εγκατάσταση λογισμικού και συστήματα οργάνωσης της επιχείρησης
Για τις Μεγάλες επιχειρήσεις οι επιλέξιμες δαπάνες για άυλα στοιχεία ενεργητικού δεν μπορούν να υπερβούν το 50% του συνόλου των επιλέξιμων δαπανών και για τις ΜΜΕ το 75%.
Μισθολογικό κόστος
Προϋποθέσεις ενίσχυσης μισθολογικού κόστους
- υποχρεωτική καθαρή αύξηση του αριθμού των Ετήσιων Μονάδων Εργασίας (ΕΜΕ) σε σύγκριση με τις ΕΜΕ του προηγούμενου δωδεκαμήνου από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης υπαγωγής
- η πλήρωση των θέσεων εργασίας θα πρέπει να γίνει εντός 3 ετών από την ημερομηνία ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας
- υποχρεωτική διατήρηση των θέσεων εργασίας για 3 έτη από την πλήρωσή τους για τις ΜΜΕ και για 5 έτη για τις Μεγάλες Επιχειρήσεις.
Λοιπές κατηγορίες δαπανών
- Αμοιβές συμβούλων για ΜΜΕ. Ενισχύονται μόνο για νέες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και για ποσό έως 50.000ευρώ (έως 5% του συνολικού ενισχυόμενου κόστους)
- Δαπάνες εκκίνησης μόνο για υπό ίδρυση μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις και για ποσοστό έως 10% του ενισχυόμενου κόστους με ανώτατο όριο τις 100.000ευρώ. Για τις καινοτόμες μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις τα όρια διπλασιάζονται.
- Δαπάνες καινοτομίας για ΜΜΕ και αφορούν σε προϋπολογισμό έως 1% του συνολικού ενισχυόμενου κόστους και έως 100.000ευρώ.
- Δαπάνες για διαδικαστική και οργανωτική καινοτομία για ΜΜΕ με προϋπολογισμό έως 20% του συνολικού ενισχυόμενου κόστους.
- Δαπάνες για συνεργατικούς σχηματισμούς καινοτομίας.
- Επενδυτικές δαπάνες για μέτρα ενεργειακής απόδοσης
- Επενδυτικές δαπάνες για συμπαραγωγή ενέργειας υψηλής απόδοσης από ΑΠΕ
- Δαπάνες για παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ για ίδια χρήση και λοιπές περιπτώσεις υπό προϋποθέσεις
- Δαπάνες για εγκατάσταση αποδοτικών συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλέψυξης
Είδη ενισχύσεων
- Φορολογική απαλλαγή
- Επιχορήγηση
- Επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης
- Επιδότηση κόστους δημιουργούμενης απασχόλησης
- Σταθεροποίηση συντελεστή φορολογίας εισοδήματος
- Χρηματοδότηση επιχειρηματικού κινδύνου μέσω ταμείων συμμετοχών
Περιορισμός για το κίνητρο της επιχορήγησης: Οι υφιστάμενες επιχειρήσεις, που έχουν τουλάχιστον επτά έτη λειτουργία, για να μπορέσουν να λάβουν επιχορήγηση ή επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης θα πρέπει να έχουν τουλάχιστον για μία διαχειριστική χρήση, εντός της τελευταίας επταετίας, κέρδη!
Ποσοστά ενίσχυσης
Τα ποσοστά ενίσχυσης, τα οποία σύμφωνα με τον Εγκεκριμένο Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων ισχύουν έως την 31-12-2017, παρουσιάζονται στον ακόλουθο πίνακα.
Επιπλέον περιορισμοί
Εξαίρεση Μεγάλων Επιχειρήσεων από ενισχύσεις
Στις Περιφέρειες της Δυτικής Μακεδονίας, των Ιονίων Νήσων, της Κρήτης, της Στερεάς Ελλάδας, της Αττικής και του Νοτίου Αιγαίου οι Μεγάλες επιχειρήσεις μπορούν να ενισχυθούν μόνο για αρχικές επενδύσεις για νέα οικονομική δραστηριότητα.
Το συνολικό ποσό ενίσχυσης ανά υποβαλλόμενο επενδυτικό σχέδιο μπορεί να φτάσει έως τα 5εκ ευρώ με εξαίρεση τις επενδύσεις μείζονος μεγεθους για τις οποίες μπορεί να φτάσει τα 10εκ ευρώ.
Περιορισμοί Σώρευσης ενισχύσεων
Οι παρεχόμενες σε κάθε φορέα ενισχύσεις δεν μπορούν να υπερβούν σωρευτικά τα 10εκ ευρώ για μεμονωμένη επιχείρηση και τα 20εκ ευρώ για το σύνολο των συνδεδεμένων και συνεργαζόμενων επιχειρήσεων
Ειδικές κατηγορίες ενισχύσεων
Εφόσον μπορεί μία επιχείρηση να κατηγοριοποιηθεί στις ακόλουθες περιπτώσεις, μπορεί να διεκδικήσει μεγαλύτερα ποσοστά επιχορήγησης ή και ειδικές παροχές έναντι των υπολοίπων επιχειρήσεων.
- Εξωστρεφείς: ΜΜΕ οι οποίες παρουσιάζουν συγκεκριμένο ποσοστό εξαγωγών την τελευταία τριετία.
- Καινοτόμες: ΜΜΕ με κατ’ ελάχιστον 10% του συνόλου των λειτουργικών δαπανών να καταλαμβάνουν οι δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης.
- Ανεξάρτητες ΜΜΕ που μετά την έναρξη ισχύος του νόμου προχωρούν σε διαδικασία συγχώνευσης είτε με απορρόφηση είτε με δημιουργία νέας εταιρείας – εκτός εξαγοράς
- Αύξηση απασχόλησης σε ΜΜΕ τουλάχιστον κατά 10% κατά την τελευταία τριετία
- Συνεταιρισμοί, Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν.Σ.Επ) του Ν.4019/2011, Αγροτικοί Συνεταιρισμοί (ΑΣ), Ομάδες Παραγωγών (ΟΠ), Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ) του Ν.4384/2016.
- Επενδυτικά σχέδια τα οποία υλοποιούνται σε τομείς ΤΠΕ (Τεχνολογίας, Πληροφορικής, Επικοινωνίας) και Αγροδιατροφής
- Επιχειρήσεις οι οποίες επιτυγχάνουν αυξημένη προστιθέμενη αξία σε σχέση με το μέσο όρο του κλάδου τους όπως προσδιορίζεται από την ΕΛΣΤΑΤ
- Επιχειρήσεις που υλοποιούν το επενδυτικό τους σχέδιο σε ΒΕΠΕ, Ε.Π, ΕΠΕΒΟ, ΘΥ.Κ.Τ. και δεν αφορούν σε εκσυγχρονισμό ή επέκταση υφιστάμενων δομών της ενισχυόμενης επιχείρησης.
- Επιχειρήσεις που υλοποιούν επενδυτικό σχέδιο σε ειδικές περιοχές του όπως αυτές ορίζονται σε σχετικό παράρτημα του σχεδίου νόμου (ορεινές, μειονεκτικές, με ιδιαίτερα αυξημένες προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές, με πληθυσμιακή μείωση, νησιωτικές, παραμεθόριες).
Καθεστώτα ενίσχυσης
Στον πίνακα που ακολουθεί περιγράφονται τα βασικά χαρακτηριστικά των Καθεστώτων ενίσχυσης τα οποία θα προκηρύσσονται με ξεχωριστή διαδικασία από την αρμόδια υπηρεσία.
Υποβολή επενδυτικών σχεδίων
Οι αιτήσεις υπαγωγής υποβάλλονται, ανάλογα με το ύψος του προϋπολογισμού του κάθε επενδυτικού σχεδίου:
- Στην Γενική Διεύθυνση Ιδιωτικών Επενδύσεων του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού
- Στην Διεύθυνση Περιφερειακής Αναπτυξιακής Πολιτικής του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης
- Στις Διευθύνσεις Αναπτυξιακού Προγραμματισμού των Περιφερειών της Χώρας,
Για την υποβολή κάθε επενδυτικού σχεδίου, υποβάλλεται παράβολο το ύψος του οποίου καθορίζεται ανάλογα με το επιλέξιμο ύψος του κάθε επενδυτικού σχεδίου και η ανώτατη αξία αυτού ανέρχεται σε 50.000ευρώ.
Διαδικασία αξιολόγησης επενδυτικών σχεδίων
Η αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων πραγματοποιείται από έναν αξιολογητή, με την συγκριτική ή την άμεση αξιολόγηση.
Παρέχεται η δυνατότητα ένστασης κατά των αποτελεσμάτων του προσωρινού πίνακα αποτελεσμάτων, και στη συνέχεια δημοσιεύεται ο οριστικός πίνακας αποτελεσμάτων της βαθμολογίας των εγκεκριμένων επενδυτικών σχεδίων.
Υλοποίηση και ολοκλήρωση επενδυτικών σχεδίων
Έναρξη εργασιών: μετά την υποβολή της αίτησης υπαγωγής. Η έναρξη εργασιών του επενδυτικού σχεδίου προ της υποβολής της αίτησης υπαγωγής επιφέρει την απόρριψη του συνόλου του επενδυτικού σχεδίου.
Οι έλεγχοι ενός επενδυτικού σχεδίου μπορεί να είναι:
- Τακτικός (μετά από αίτημα του φορέα επένδυσης – Διοικητικός ή Επιτόπιος)
Διενεργείται στις ακόλουθες περιπτώσεις:
- 50% ολοκλήρωση οικονομικού και φυσικού αντικειμένου της επένδυσης
- 100% ολοκλήρωση οικονομικού και φυσικού αντικειμένου της επένδυσης και έναρξη παραγωγικής λειτουργίας
Ακολουθεί έλεγχος πληρότητας της έκθεσης η οποία καταρτίζεται από τα μέλη του οργάνου ελέγχου και ακολουθεί η έκδοση της απόφασης ολοκλήρωσης.
Τροποποιήσεις αποφάσεων υπαγωγής – Έγκριση μεταβολών μετά την ολοκλήρωση
Αιτήματα τροποποίησης των όρων της απόφασης υπαγωγής υποβάλλονται
- καθόλη τη διάρκεια υλοποίησης του έργου και έως την υποβολή αιτήματος τελικού ελέγχου
- η αρμόδια υπηρεσία οφείλει να απαντήσει εντός 90 ημερών από την υποβολή του αιτήματος
- το αίτημα θα πρέπει να πληροί συγκεκριμένες προϋποθέσεις και υποβάλλεται για συγκεκριμένους λόγους που αναφέρονται στο άρθρο 17
- το αίτημα τροποποίησης συνοδεύεται από παράβολο
Ολοκλήρωση και έναρξη παραγωγικής λειτουργίας
Προθεσμία ολοκλήρωσης επενδυτικού σχεδίου:Έως 3 έτη από την ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης υπαγωγής
Παράταση προθεσμίας ολοκλήρωσης: Έως 2 έτη, άπαξ, από την προβλεπόμενη ημερομηνία ολοκλήρωσης
Προϋποθέσεις για παράταση χρόνου υλοποίησης της επένδυσης
- Ηλεκτρονική υποβολή αιτήματος παράτασης προ της λήξης της προθεσμίας ολοκλήρωσης
- Υλοποίηση του 50% του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου
Λοιπά θέματα για την υλοποίηση και ολοκλήρωση των επενδυτικών έργων
Για την πιστοποίηση ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης απαιτείται κατάθεση σχετικού αιτήματος ελέγχου με τις προβλεπόμενες διαδικασίες το αργότερο εντός 60 ημερών από την προβλεπόμενη ημερομηνία ολοκλήρωσης της επένδυσης ειδάλλως το έργο θεωρείται ως μη ολοκληρωμένο και ανακαλείται η απόφαση υπαγωγής.
Με την έκδοση της Απόφασης Ολοκλήρωσης συγκεκριμενοποιείται – μεταξύ άλλων – και η ημερομηνία πραγματικής ολοκλήρωσης της επένδυσης ενώ απαγορεύεται ρητά η αύξηση του συνολικά ενισχυόμενου κόστους.
Δεν προβλέπεται λήψη προκαταβολής. Για την καταβολή των ενισχύσεων ισχύουν διαφορετικές πρακτικές ανά είδος ενίσχυσης όπως ορίζεται στην οικεία Απόφαση Υπαγωγής. Δειγματοληπτικά αναφέρεται ότι για την φορολογική απαλλαγή το δικαίωμα έναρξης χρήσης τεκμαίρεται με την πιστοποίηση του 50% της επένδυσης και εκτείνεται έως 15 φορολογικά έτη, για την επιχορήγηση ποσό 50% δυνητικά καταβάλλεται μετά την πιστοποίηση του 50% της επένδυσης και το υπόλοιπο 50% ή το σύνολό της καταβάλλεται μετά την έκδοση της Απόφασης Ολοκλήρωσης και έναρξης παραγωγικής λειτουργίας, για την επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) καταβάλλεται το δικαιούμενο ποσό σε εξαμηνιαίες δόσεις υπό την προϋπόθεση πιστοποίησης από το αρμόδιο όργανο του συνόλου του μισθωμένου εξοπλισμού στη μονάδα.
Την παρουσίαση του νέου Αναπτυξιακού Νόμου επιμελήθηκε η Noisis Σύμβουλοι Ανάπτυξης Α.Ε.
