Οι διαδηλώσεις σε Πορτογαλία, Ισπανία και Ιταλία κατά του υπερτουρισμού προκάλεσαν ένα mini blame game ανάμεσα στην Airbnb και την TUI με την πρώτη να κατηγορεί τα ξενοδοχεία για το φαινόμενο και την δεύτερη να υποστηρίζει ότι οι πολίτες εξεγείρονται λόγω του κόστους στέγασης.
Με αφορμή το γεγονός αυτό ο “γίγαντας” του τουρισμού και κορυφαίος tour operator παγκοσμίως απάντησε σε ερώτημα του ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ για τις διαδηλώσεις και τα γεγονότα στην Ισπανία και όχι μόνο. Ο Alexander Panzcuk εκτελεστικός διευθυντής του TUI Care Foundation και ο εκπρόσωπος Τύπου κ. Magnus Hüttenberend ανέφεραν στο ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ:
«Η TUI βρίσκεται σε συνεχή διάλογο με τις τοπικές, περιφερειακές και εθνικές αρχές της Ισπανίας, καθώς και με εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών. Ο λόγος για τον οποίο οι διαδηλωτές βγήκαν στους δρόμους είναι τα προβλήματα με το κόστος διαβίωσης και ειδικά με τη στέγαση. Και τα δύο προβλήματα οφείλονται στην αγορά δευτερευουσών κατοικιών και στις βραχυπρόθεσμες μισθώσεις. Αντίθετα, τα τουριστικά ξενοδοχεία παρέχουν ασφαλείς θέσεις εργασίας στους υπαλλήλους και στις συνδεδεμένες βιομηχανίες, υπόκεινται σε ρυθμίσεις και σχεδιασμό, π.χ. κατασκευάζονται σε συγκεκριμένες περιοχές, περιορίζοντας στο ελάχιστο τον αντίκτυπο στις τοπικές κοινότητες και χωρίς να στερούν χώρο διαβίωσης από όσους τον χρειάζονται. Ως επαγγελματίες του τουρισμού, στόχος μας είναι να προωθήσουμε και να προστατεύσουμε τα στοιχεία που κάνουν τους προορισμούς ελκυστικούς. Αναγνωρίζουμε τα πολλά οφέλη που έχει ο οργανωμένος και συνδεδεμένος με την τοπική κοινωνία τουρισμός για τους προορισμούς. Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε προς την κατεύθυνση αυτού του στόχου με τους συνεργάτες μας και θα συνεχίσουμε να προσφέρουμε προληπτικές λύσεις, όπως ευκαιρίες στέγασης για τους εργαζομένους».
Προ μηνών, ο Ian Corbett, μιλώντας στη Διάσκεψη για τη Βιωσιμότητα που διοργάνωσε η βρετανική ιστοσελίδα ειδήσεων Travel Weekly, δήλωσε ότι ο Όμιλος TUI έχει μακρά ιστορία συνεργασίας με τους εταίρους του στους προορισμούς και υπογράμμισε την ανάγκη να συνεχιστεί αυτή η συνεργασία.
«Αναγνωρίζουμε ότι οι προορισμοί έχουν όρια και ότι εναπόκειται σε αυτούς να καθορίσουν τα όρια αυτά όσον αφορά τον αριθμό και το είδος του τουρισμού που επιθυμούν, και θα εργαστούμε σύμφωνα με αυτά», δήλωσε. Ερωτηθείς για τις διαμαρτυρίες, ο κ. Corbett επεσήμανε: «Είναι συγκλονιστικό και ανησυχητικό να βλέπεις πολίτες οπουδήποτε να διαμαρτύρονται για ένα ζήτημα με το οποίο ασχολείσαι τόσο στενά σε καθημερινή βάση». Πρόσθεσε: «Το πιο σημαντικό είναι να υπάρχει διαφάνεια και πνεύμα συνεργασίας για την εξεύρεση κατάλληλων λύσεων».
Περιγράφοντας την προσέγγιση της TUI Group όσον αφορά τη βιωσιμότητα στο χαρτοφυλάκιο ξενοδοχείων της, τόνισε τη σημασία των επιστημονικά τεκμηριωμένων στόχων και υπογράμμισε τον κρίσιμο ρόλο της ενεργειακής απόδοσης. «[Συνολικά] το 25% των ξενοδοχείων μας παράγουν τη δική τους ηλεκτρική ενέργεια στις εγκαταστάσεις τους», είπε.
Χαιρέτισε τα παγκόσμια σχέδια για την επίτευξη μηδενικών εκπομπών έως το 2050, αλλά σημείωσε ότι η άμεση δράση είναι ζωτικής σημασίας. «Η [δέσμευση] για το 2050 είναι ένα πραγματικά σημαντικό όραμα και στόχος, αλλά είναι επίσης μια πιθανή τακτική καθυστέρησης», τόνισε ο Corbett. Περιέγραψε το 2030 ως σημαντικό «ορόσημο» στην πορεία προς το 2050, προσθέτοντας: «Είναι ένα σημαντικό βήμα σε αυτό το ταξίδι και γι’ αυτό εστιάζουμε πολύ περισσότερο σε αυτό».
Υπενθυμίζεται ότι ο Theo Yedinsky, αντιπρόεδρος δημόσιας πολιτικής της Airbnb, δήλωσε στη Financial Times ότι η εταιρεία είναι θύμα «εξυπνάδας» από τις τοπικές αρχές, όπως στη Βαρκελώνη, όπου έχουν πραγματοποιηθεί διαμαρτυρίες κατά της μεταπανδημικής έκρηξης των ταξιδιών στο εξωτερικό.
«Δεν φταίμε εμείς, ειδικά στα κέντρα των πόλεων, αλλά η αλήθεια είναι ότι ο υπερτουρισμός οφείλεται κυρίως στα ξενοδοχεία», είπε. «Είναι εντελώς άδικο».
Τα τελευταία χρόνια, πλατφόρμες που επιτρέπουν βραχυπρόθεσμες μισθώσεις, όπως η Airbnb, η Vrbo και η Booking.com, έχουν δεχτεί κριτική για θέματα που κυμαίνονται από την αδυναμία των ντόπιων να βρουν προσιτή στέγαση έως την εξάντληση των αποθεμάτων νερού.
Πέρυσι, οι ταξιδιώτες διανυκτέρευσαν σε καταλύματα βραχυπρόθεσμης μίσθωσης για 715 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις, σημειώνοντας αύξηση 57 εκατομμυρίων σε σύγκριση με το 2023, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τα ξενοδοχεία αυξήθηκε κατά 73 εκατομμύρια, φτάνοντας τα 1,9 δισεκατομμύρια, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕ.
Οι κυβερνητικές μέτρα κατά των βραχυπρόθεσμων ενοικιάσεων είναι «απογοητευτικά», δήλωσε ο Yedinsky, καθώς «οι πολιτικοί δεν χρησιμοποιούν δεδομένα» για να εξετάσουν τα «προβλήματα που προκαλούν τον υπερτουρισμό», υποστηρίζοντας ότι οι βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις συμβάλλουν στην ανακούφιση του υπερπληθυσμού, κατευθύνοντας τον τουρισμό σε λιγότερο ταξιδεμένους προορισμούς.
Ωστόσο, η Ilaria Pappalepore, αναπληρώτρια καθηγήτρια τουρισμού στο Πανεπιστήμιο του Westminster, δήλωσε ότι τα ξενοδοχεία τείνουν να βρίσκονται σε τουριστικές περιοχές, ενώ οι ενοικιάσεις Airbnb είναι διάσπαρτες σε όλη την πόλη, γεγονός που οδηγεί σε αύξηση της θορυβώδους νυχτερινής ζωής, αύξηση των τιμών των κατοικιών και συνωστισμό στα μέσα μαζικής μεταφοράς στις κατοικημένες περιοχές.
Η Hotrec, η ομάδα εκπροσώπησης των συμφερόντων της ευρωπαϊκής ξενοδοχειακής βιομηχανίας, δήλωσε ότι ο τομέας αυτός υπόκειται σε αυστηρή ρύθμιση από τις αρχές, προκειμένου να ανταποκρίνεται στις τουριστικές δυνατότητες, και ότι υπηρεσίες όπως η Airbnb πρέπει να «τηρούν τους ίδιους κανόνες».
Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, τα ξενοδοχεία αντιπροσώπευαν το 63 % των διανυκτερεύσεων στην Ευρώπη πέρυσι, ενώ τα διαμερίσματα, οι εξοχικές κατοικίες και άλλες βραχυπρόθεσμες μισθώσεις αντιπροσώπευαν το 24 % και οι κατασκηνώσεις το 13 %.
Ενώ ο εκτιμώμενος αριθμός διανυκτερεύσεων σε ξενοδοχεία αυξήθηκε κατά λιγότερο από 4% σε ετήσια βάση το 2024, η αγορά βραχυπρόθεσμων ενοικιάσεων αυξήθηκε κατά 8%, σημειώνοντας αύξηση 57 εκατομμυρίων.
