Άρχισαν πριν από λίγο οι εργασίες του διήμερου πολυσυνεδρίου Capital + Vision, που συνδιοργανώνουν το Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο, η εφημερίδα Κεφάλαιο και η ιστοσελίδα capital.gr
Ανοίγοντας τις εργασίες του συνεδρίου, ο Γενικός Διευθυντής του Ελληνογερμανικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου, Δρ. Αθανάσιος Κελέμης τόνισε ότι τριάντα και πλέον πολιτικοί, ξένοι και Έλληνες επιχειρηματίες, τραπεζίτες, στελέχη της αγοράς, εκπρόσωποι θεσμικών οργάνων και οικονομολόγοι στις δύο ημέρες του συνεδρίου θα καταθέσουν ιδέες προτάσεις και προβληματισμούς για μια σειρά από καίρια ερωτήματα:
Πώς θα γίνει η πολυπόθητη επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας; Πώς θα προσελκύσουμε τις ξένες επενδύσεις; Σε ποιους τομείς πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα; Πώς θα αγκαλιάσουμε την καινοτομία; Πώς θα μπούμε σταθερά και αταλάντευτα στο δρόμο της ανάπτυξης;
Βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Είναι θετικό και ελπιδοφόρο ότι για πρώτη φορά ο δείκτης της ανάπτυξης θα βρίσκεται σύμφωνα με όλες τις προβλέψεις με θετικό πρόσημο πάνω από 1,5%. Ταυτόχρονα όμως, η προσπάθεια της ανάπτυξης κινδυνεύει να μείνει έωλη, αν δεν υλοποιηθούν αποφασιστικά οι ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις και δεν συνειδητοποιηθεί ότι έχει εξαντληθεί η φοροδοτική ικανότητα των υγιών επιχειρήσεων και των πολιτών, που προσπαθούν να αντιμετωπίσουν με συνέπεια, τα ολοένα και αυξανόμενα φορολογικά βάρη, ανέφερε ο κ. Κελέμης για να συμπληρώσει ότι: Οι ξένες επενδύσεις, δεν θα έρθουν ή τουλάχιστον δεν θα έρθουν στο βαθμό που τις χρειάζεται η χώρα, αν δεν δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις.
Εμείς, το Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο, υπογράμμισε ο Κελέμης, επιχειρούμε να κάνουμε αυτό που μας αναλογεί.
Με στοχευμένες δράσεις ευρωπαϊκής και εθνικής εμβέλειας, προσπαθούμε να χαράξουμε νέους δρόμους για τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, τη Γερμανία.
Είναι χαρακτηριστικό, ότι μόνο τη τελευταία τριετία υλοποιήσαμε 900 περίπου επιχειρηματικές συναντήσεις στους κλάδους του τουρισμού, της ενέργειας, του περιβάλλοντος, της τεχνολογίας και της αγροτικής οικονομίας.
Ανάλογες είναι και οι πρωτοβουλίες μας σε ότι αφορά στην υποστήριξη ελληνικών επιχειρήσεων στις μεγαλύτερες Διεθνείς Γερμανικές Εκθέσεις αλλά και σε εκθέσεις εξωτερικού. Την περασμένη χρονιά 450 επιχειρήσεις έδωσαν το παρόν σε εκθέσεις που αντιπροσωπεύουμε στη Γερμανία και πολλές από αυτές άνοιξαν νέους δρόμους για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που προσφέρουν.
Πρέπει να σας πω ότι στο Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο δεν εφυσυχάζουμε. Αναζητούμε, σχεδιάζουμε, υλοποιούμε νέες δράσεις βάζοντας τον πήχη όλο και ψηλά .Έτσι πριν από λίγες μέρες, σε συνεργασία με τα τοπικά διμερή γερμανικά επιμελητήρια και με τις ελληνικές πρεσβείες σε 4 χώρες διοργανώσαμε με τη συμμετοχή ελληνικών εξαγωγικών εταιριών στοχευμένες διμερείς επιχειρηματικές συναντήσεις με πολύ θετικά και ελπιδοφόρα αποτελέσματα. Η συνέχεια θα δοθεί με δύο νεότερες επιχειρηματικές αποστολές στην Ασία το 2018, τόσο στην Άπω Ανατολή όσο και στη Νοτιοανατολική Ασία, αποστολή σε τρεις μεγάλες αγορές της Λατινικής Αμερικής, καθώς και σε δύο χώρες του Αραβικού Κόλπου.
Παράλληλα, σε συνεργασία με φορείς και ιδρύματα της Γερμανίας και της Ελλάδας δίνουμε τον αγώνα κατά της ανεργίας με μια σειρά προγραμμάτων που εξασφαλίζουν επιμόρφωση, εξειδίκευση και εργασία.
Σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο κ. Κελέμης τόνισε ότι η Γερμανία είναι από τους ισχυρότερους εμπορικούς εταίρους της χώρας, στηρίζοντας εμπράκτως την ελληνική οικονομία. Αποτελεί, επίσης, τη μεγαλύτερη αγορά της Ελληνικής τουριστικής βιομηχανίας.
Το μερίδιό της Γερμανίας στο συνολικό ελληνικό εμπόριο είναι σε σταθερή τροχιά αύξησης και το 2016 έφτασε στο 9,8%.Την ίδια χρονιά ο όγκος τους, ενισχύθηκε κατά 3,8%,οι ελληνικές εξαγωγές προς τη Γερμανία αυξήθηκαν κατά 3,2%,οι εισαγωγές κατά 4,1%.
Η Γερμανία, κατέληξε ο κ. Κελέμης, πάγια αποτελούσε σημαντικό επενδυτικό εταίρο της χώρας. Οι Γερμανικές εταιρίες έχουν επενδύσεις στην Ελλάδα που ξεπερνούν τα 3 δισ. Ευρώ, απασχολώντας 28.000 εργαζόμενους και παράγοντας τζίρο περισσότερο από 12,5 δισ. ευρώ.
Ο πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, κ. Νικόλαος Καραμούζης στην εισαγωγική ομιλία του υπογράμμισε ότι η χώρα επιστρέφει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, αποκλιμακώνονται τα επιτόκια, βελτιώνεται η ρευστότητα και η πρόσβαση στις διεθνείς κεφαλαιαγορές, μειώνεται η ανεργία, βελτιώνεται το οικονομικό κλίμα και οι προσδοκίες.
Αλλά παρά το άνευ προηγουμένου κοινωνικό και οικονομικό κόστος προσαρμογής, παρά την επίτευξη σημαντικής δημοσιονομικής προσαρμογής και την εξάλειψη των μεγάλων μακροοικονομικών ανισορροπιών που οδήγησαν στη βαθιά κρίση, παρά την υλοποίηση δεκάδων μεταρρυθμίσεων όπως πιστοποιείται και από τους διεθνείς δείκτες και αξιολογήσεις από διεθνείς οργανισμούς, η χώρα παραμένει ακόμα σε μία παγίδα αργά βελτιούμενης οικονομικής ανάκαμψης και δεν έχει ξεφύγει από τον κίνδυνο της οικονομικής στασιμότητας.
Ωστόσο, αν και έχει συντελεστεί σημαντική πρόοδος για την εξάλειψη των μακροοικονομικών ανισορροπιών και τη δημιουργία ενός καλύτερου επενδυτικού και παραγωγικού κλίματος, εδώ, διαφαίνεται ότι απαιτείται ένα τεράστιο επενδυτικό και παραγωγικό άλμα, ένα μεταρρυθμιστικό σοκ, με σημαντικές τομές και μεγάλες πρωτοβουλίες.
Πρώτον, νομίζω ότι όλοι πια συμφωνούμε ότι, ο βασικός πυλώνας για την έξοδο της χώρας από την κρίση και την αντιμετώπιση των πρωτοφανών προβλημάτων που μας κληροδότησε είναι η επιστροφή σε ισχυρούς και διατηρήσιμους ρυθμούς ανάπτυξης.
Χρειαζόμαστε μια δεκαετία πολύ υψηλών ρυθμών ανάπτυξης και αυτό πρέπει να αποτελέσει τη βασική προτεραιότητα της οικονομικής πολιτικής.
Δεύτερον, έχει γίνει πια αποδεκτό από ευρύτερες πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις ότι, η βασική κινητήριος δύναμη της επιστροφής της χώρας στην ανάπτυξη θα είναι ο ιδιωτικός τομέας, διότι ο δημόσιος τομέας υπόκειται σε αυστηρούς δημοσιονομικούς περιορισμούς και δεσμεύσεις που προκύπτουν από την εφαρμογή του προγράμματος προσαρμογής, αλλά κυρίως γιατί η εμπειρία μας μέχρι σήμερα επιβεβαιώνει την υπόθεση ότι το δημόσιο ήταν, και παραμένει, πηγή νοσηρών φαινόμενων και μεγάλης κοινωνικής και οικονομικής αναποτελεσματικότητας, εμπόδιο στον υγιή μετασχηματισμό της Ελληνικής οικονομίας.
Τρίτον, η ιδιωτική κατανάλωση δεν μπορεί να αποτελέσει βασικό πυλώνα αναπτυξιακής δυναμικής διότι, έχει προσεγγίσει το 70% του ΑΕΠ, επίπεδο ρεκόρ στην ευρωζώνη, ενώ η δημόσια κατανάλωση λόγω των περιοριστικών δημοσιονομικών κανόνων δεν έχει περιθώρια περαιτέρω αύξησης.
Ως εκ τούτου, εκ των πραγμάτων, οι βασικοί πυλώνες που έχουν δυνητικά τη δυνατότητα να στηρίξουν την αναγκαία αναπτυξιακή ώθηση είναι οι ιδιωτικές επενδύσεις, οι εξαγωγές και η υποκατάσταση εισαγωγών, δηλαδή η βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της χώρας.
Ενδεικτικά να αναφέρω ότι, σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς, χρειαζόμαστε γύρω στα € 75-80δισ. καθαρών επενδύσεων μετά από αποσβέσεις και διακλαδικές μετακινήσεις σε σταθερές τιμές 2010 για να επιστρέψουμε στα επίπεδα ΑΕΠ του 2010.
Να σημειωθεί ότι, οι ιδιωτικές επενδύσεις έχουν καταρρεύσει από 21% του ΑΕΠ το 2007, σε περίπου 8% σήμερα, ενώ μετά τις αποσβέσεις εμφανίζουν αρνητικό πρόσημο.
Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών προσεγγίζουν σήμερα το 30% του ΑΕΠ, από 19% το 2009, με ένα μέσο όρο στην ευρωζώνη κοντά στο 45% και με κύριο μοχλό της βελτίωσης της εξωστρέφειας, την ταχύτερη, των εξαγωγών, πτώση του ΑΕΠ.
Τέταρτον, εκ των πραγμάτων, για την αναπτυξιακή ώθηση χρειαζόμαστε μια μεγάλη σταθερή εισροή ξένων επενδύσεων κεφαλαίου.
Ο κύριος λόγος είναι ότι η συνολική εγχώρια αποταμίευση έχει καταρρεύσει στο 10% του ΑΕΠ, έναντι μέσου όρου 23% στην ευρωζώνη.
Η καθαρή αποταμίευση χωρίς τις αποσβέσεις είναι έντονα αρνητική στα € 16.9 δισ.
Το τραπεζικό σύστημα αντιμετωπίζει σημαντικό κενό ρευστότητας, με τα δάνεια προς τον ιδιωτικό τομέα να υπερβαίνουν το υπόλοιπο των καταθέσεων κατά €65 δισ. περίπου, κυρίως λόγω της φυγής καταθέσεων ύψους €124 δισ. κατά τη διάρκεια της κρίσης.
Συνεπώς, ο εγχώριος ιδιωτικός τομέας δεν έχει σήμερα τους χρηματοοικονομικούς πόρους για να στηρίξει την αναγκαία αναπτυξιακή ώθηση.
Και επομένως χωρίς σημαντικές ξένες επενδύσεις και εισροές κεφαλαίων, η αναπτυξιακή προοπτική θα παραμείνει περιορισμένη.
Άρα, κρίσιμο στοιχείο της εθνικής αναπτυξιακής στρατηγικής μας πρέπει να είναι η διαμόρφωση ενός αποτελεσματικού και ελκυστικού πλαισίου για την προσέλκυση σημαντικών ξένων μεγάλων επενδύσεων και κεφαλαίων, συμβατό με την ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Το “Enterprise in Greece”, ο ΕΟΤ και το “One Stop Shop” δεν πρέπει να παραμείνουν κρατικοί οργανισμοί, αλλά να αποτελέσουν κοινές δράσεις ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, σε μια δημιουργική σύμπραξη, μετατρεπόμενοι σε σύγχρονους θεσμούς προσέλκυσης ξένων επενδύσεων και προώθησης της εικόνας και των επενδυτικών και παραγωγικών ευκαιριών.
Ο κ. Καραμούζης απαρίθμησε οκτώ στόχους στους οποίους θα πρέπει να επικεντρωθούν οι προσπάθειες για να αποκτήσει στέρεες βάσεις η οικονομία:
Πρώτον, χρειαζόμαστε μια γενναία και ουσιαστική φορολογική και ασφαλιστική μεταρρύθμιση, στο πλαίσιο διαμόρφωσης ενός νέου αποτελεσματικού δημοσιονομικού πλαισίου, με χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές, κυρίως στους φόρους εισοδήματος φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων, στο Φ.Π.Α., και στο φόρο ακινήτων στις παραγωγικές μονάδες, και χαμηλότερες ασφαλιστικές εισφορές.
Ταυτόχρονα η φορολογική μεταρρύθμιση θα πρέπει να συνοδεύεται από δραστικό περιορισμό της φοροδιαφυγής και διεύρυνση της φορολογικής βάσης, ολοκληρωμένο πρόγραμμα εξορθολογισμού και μείωσης των δημοσίων δαπανών και της σπατάλης, αύξηση των δημοσίων επενδύσεων, βιώσιμης αναδιάρθρωσης του ασφαλιστικού συστήματος, βιώσιμης αναδιάρθρωσης του Δημόσιου Χρέους, περιορισμό των εξοντωτικών πρωτογενών πλεονασμάτων που δεσμευθήκαμε να δημιουργήσουμε την επόμενη πενταετία,πλαίσιο για την είσπραξη των ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων του Δημοσίου και των ασφαλιστικών φορέων έναντι τρίτων, που έχει προσεγγίσει το εξωπραγματικό ύψος των € 113 δις σήμερα.
Κυρίως όμως απαιτείται φορολογική σταθερότητα μέσω νομοθετικής δέσμευσης από ενισχυμένη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, για σταθερούς φορολογικούς συντελεστές τα επόμενα 10 χρόνια.
Στον τομέα της φοροδιαφυγής έχει έρθει η ώρα να κάνουμε τομές και να αναλάβουμε ρηξικέλευθες πρωτοβουλίες. Να αναφερθώ σε ένα ενδεικτικό παράδειγμα:
– όλες οι συναλλαγές και πληρωμές των επιχειρήσεων να γίνονται μόνο με ηλεκτρονικά μέσα και οι μισθοδοσίες και οι ασφαλιστικές εισφορές να πληρώνονται υποχρεωτικά μέσω Τραπεζών για κάθε νομική υπόσταση επιχειρηματικής δράσης,
– παράλληλα, οι μισθοδοσίες και οι ασφαλιστικές εισφορές να πληρώνονται υποχρεωτικά μέσω Τραπεζών,
Δεύτερον, πειστική διασφάλιση της διαχρονικής δημοσιονομικής σταθερότητας ως σημαντικό οικονομικό και κοινωνικό αγαθό, με συνταγματική προστασία στην επόμενη συνταγματική αναθεώρηση και εισαγωγή δεσμευτικών περιορισμών αναφορικά με το ύψος των ελλειμμάτων και του Δημόσιου Χρέους. Μια τέτοια πρωτοβουλία θα ενίσχυε σημαντικά την εμπιστοσύνη των αγορών και θα είχε ευεργετικές επιπτώσεις στην οικονομία.
Τρίτον, η υψηλή αξιοπιστία της οικονομικής πολιτικής και η ενίσχυση της εμπιστοσύνης των αγορών αποτελούν κομβικές παραμέτρους μιας επιτυχούς οικονομικής πολιτικής.
Τέταρτον, μη βιώσιμο δημόσιο χρέος και εξοντωτικές υποχρεώσεις για δημιουργία πρωτογενών πλεονασμάτων.
Πέμπτον, παρά τις σημαντική βελτίωση που καταγράφεται στις συνθήκες λειτουργίας των τραπεζών, η αποκατάσταση της κανονικότητας και της σταθερότητας στο χρηματοπιστωτικό τομέα, ιδιαίτερα η αποκατάσταση της ικανότητας του τραπεζικού συστήματος, να χρηματοδοτεί την οικονομία και την ανάπτυξη και να έχει απρόσκοπτη πρόσβαση στις διεθνείς αγορές χρήματος και κεφαλαίου.
Είμαι βέβαιος ότι, με υψηλά επιτόκια, αρνητική πιστωτική επέκταση, περιορισμένη πρόσβαση στις αγορές, περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων, και υψηλό απόθεμα μη εξυπηρετούμενων δανείων,η ανάπτυξη θα παραμείνει χωρίς δυναμική και αναιμική.
Έκτον, σημαντική μεταρρύθμιση του Δημοσίου Τομέα εν γένει και της Δημόσιας Διοίκησης ειδικότερα, που είναι γραφειοκρατική και αναποτελεσματική, ο μεγάλος ασθενής της οικονομικής ζωής της χώρας και ανασχετικώς παράγοντας για την αναπτυξιακή προοπτική.
Έβδομον, η διαμόρφωση ενός φιλικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος για παραγωγικές δραστηριότητες και για την προσέλκυση σημαντικών ξένων και εγχώριων επενδύσεων.
Όγδοον, διεύρυνση και επιτάχυνση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων δημοσίων επιχειρήσεων και συμμετοχών του δημοσίου.
Ο τ. Πρόεδρος της Γερμανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας, κ. Ernst Welteke, στην εναρκτήρια ομιλία του εξέφρασε την αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα, σημειώνοντας ότι η χώρα δείχνει σημάδια προόδου (πρόβλεψη για το 2018 αύξηση του ΑΕΠ 3%, πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% και μείωση της ανεργίας κατά 19% ), αλλά και ότι η «λιτότητα» από μόνης της δεν αρκεί.
Θα πρέπει ιδιαίτερα για τους Γερμανούς πολίτες να γίνει κατανοητό ότι τα ευρωπαϊκά προγράμματα διάσωσης ευνόησαν σημαντικά τις γερμανικές και γαλλικές τράπεζες. Πίσω από τη βοήθεια στην Ελλάδα υπήρχε ίδιον ενδιαφέρον για τη διάσωση των γερμανικών τραπεζών, την ενίσχυση των γερμανικών επιχειρήσεων, αλλά και τη σταθεροποίηση των αγορών, στις οποίες εξάγουν οι γερμανικές επιχειρήσεις.
Στη συνέχεια αναφέρθηκε στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και στον διαφορετικό τρόπο ορισμού και υπολογισμού τους στα κράτη-μέλη. Ο όγκος τους απειλεί την κερδοφορία των ευρωπαϊκών τραπεζών και τη δυνατότητα τους για δανειοδότηση, με αποτέλεσμα τον περιορισμό της οικονομικής ανάπτυξης, την αύξηση της ανεργίας και την απώλεια της ευημερίας. Τα κόκκινα δάνεια δεν είναι όμως η μόνη πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες. Η χαμηλή κερδοφορία των τραπεζών στην Ευρώπη είναι το αποτέλεσμα της πληθώρας των τραπεζών και του υψηλού κόστους λειτουργίας. Η ψηφιοποίηση, η βελτιστοποίηση σε θέματα ανθρώπινου δυναμικού και διάρθρωσης των υποκαταστημάτων είναι επίσης απαραίτητα.
