Αριστοτέλης Διβάνης: Δεν θα γίνω ποτέ «διακοσμητικός»…| 2 μνημειώδεις συνεντεύξεις του ευπατρίδη του Τουρισμού | Τι έλεγε για Σημίτη, Παπανδρέου, Δασκαλαντωνάκη, Βασιλάκη, Φωκά | Τα σχέδια για αγορά ξενοδοχείου στο Λονδίνο

Δύο συνεντεύξεις του αείμνηστου Αριστοτέλη Διβάνη, στο ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ, του 1997 και του 1998, δημοσιεύει σήμερα το Χ&Τ, αφενός ως ένδειξη τιμής στην μνήμη του και στην ευθύτητα με την οποία εξέφραζε τις απόψεις του, και αφετέρου για να μαθαίνουν οι νεότεροι, πως εξελίχθηκε ο ελληνικός Τουρισμός.

Δυστυχώς σε κείμενο είναι μόνο η πρώτη του 1997, καθώς η ψηφιοποίηση των τευχών του Χ&Τ είναι στο 90% του συνόλου, ενώ η δεύτερη δημοσιεύεται σε αρχεία εικόνας.

Στις δύο αυτές συνεντεύξεις ο αείμνηστος Αριστοτέλης Διβάνης μιλάει για τον τότε πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη, την τότε υπουργό Ανάπτυξης Βάσω Παπανδρέου, γνωστούς ξενοδόχους και επιχειρηματίες, για τον ΕΟΤ, για τον ΣΕΤΕ και άλλα πολλά και σημαντικά. 25-26 χρόνια μετά, σίγουρα οι απόψεις του αποτελούν τροφή για σκέψη. Αποκαλύπτει δε τα σχέδια για αγορά ξενοδοχείου στο Λονδίνο, αλλά και γιατί δεν προχώρησαν!

Ενδεικτικό των απόψεών του ήταν η απάντηση στην ερώτηση “Υπονοείτε ότι δεν θα πρέπει το Δημόσιο να στηρίζει τις ιδιωτικές επενδύσεις”, που ήταν η εξής: “Μα ποιος είπε ότι η ανάπτυξη του ιδιώτη επιχειρηματία θα στηρίζεται στο δημόσιο χρήμα. Εάν η πολιτεία είχε κατασκευάσει τις απαραίτητες υποδομές , όλοι θα σπεύδαμε να επενδύσουμε και στην Καλαμάτα και σε ολόκληρη την Ελλάδα. Όταν   αγόρασα το CARAVEL, δεν περίμενα να μου δώσει χρήματα το κράτος για να το ανακαινίσω. Ο σωστός επιχειρηματίας δε χρειάζεται επιδοτήσεις. Μερικοί θέλουν να κάνουν lobby , αλλά θα πρέπει να αντιληφθούν ότι η μεγάλη μάζα του τουριστικού κόσμου , ο λαουτζίκος , είναι μαζί μας. Πρόθεση μου είναι να κάτσουμε σε ένα τραπέζι , αλλά να μην κάνουμε το ατομικό μας πρόβλημα , εθνικό. Πρέπει να κοιτάξουμε μπροστά”.

Ακόμη σε ερώτηση για την κατάσταση το 1997 αναφορικά με τους tour operators, είχε πει: “Η κατάσταση τείνει να εξελιχθεί σε ολιγοπώλιο, και αυτό θα είναι καταστροφικό για τον ελληνικό τουρισμό. Πρέπει να δώσουμε ώθηση σε μικρούς πράκτορες, οι οποίοι θα ειδικεύονται στην Ελλάδα, και τα συμφέροντά τους θα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την πορεία της τουριστικής κίνησης στη χώρα μας”, ενώ κάνει μνεία και στην παραξενοδοχία της εποχής!

Η συνέντευξη

Η συνέντευξη του Αριστοτέλη Διβάνη, στο τεύχος 20, Σεπτεμβρίου 1997, που ήταν στο εξώφυλλο μαζί με τον τότε ισχυρό άνδρα της TUI Ralf Korsten, έχει ως ακολούθως:

“Σε ηλικία 17 χρονών , στα δύσκολα χρόνια του μεσοπολέμου, πετούσε με «Ντακότα», κάνοντας εμπόριο. Γέννημα-θρέμα των Τρικάλων, βουνίσιος, σε εντυπωσιάζει η ευθύτητα των απόψεών του, ανεξάρτητα από το αν συμφωνείς ή διαφωνείς με αυτές. Είναι από τους λίγους ανθρώπους που ξέρουν να λένε τα σύκα-σύκα και τη σκάφη-σκάφη. Οι εχθροί του, του καταλογίζουν συμπεριφορά « πολιτικάντη» και ανθρώπου των ισορροπιών.

Ο ίδιος δεν κρύβει τις σχέσεις του με την εξουσία και τους ανθρώπους της , τονίζει όμως μπροστά τα συμφέροντα του κλάδου των ξενοδόχων, δεν…λογαριάζει τίποτ6α.

Και το αποδεικνύει με λόγια και έργα…

Άλλωστε, η επιχειρηματική του πορεία και οντότητα, του επιτρέπει να βλέπει κάποια πράγματα αφ’ υψηλού.

Αριστοτέλης Διβάνης.

Ένας ευπατρίδης του Τουρισμού, που φαίνεται να τον απασχολεί έντονα να αφήσει πίσω του, έργο για τον κλάδο.

Ο Αριστοτέλης Διβάνης σε μία αποκλειστική συνέντευξη χείμαρρο στο «ΧΡΗΜΑ&ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ», που θα ξεσηκώσει θόρυβο, μιλά για όλους και για όλα:

για  τις σχέσεις του με την εξουσία, τον πρωθυπουργό και τη Βάσω Παπανδρέου,

τα εσωτερικά και τις έριδες του κλάδου, τον ΣΕΤΕ και τις ΠΟΤΑ.

-Ποιος είναι ο Αριστοτέλης Διβάνης και πώς ξεκίνησε;

Ο Αριστοτέλης Διβάνης είναι γέννημα-θρέμμα αστικής οικογένειας από το Μαυρέλι Τρικάλων. Ο πατέρας μου ήταν τυροκόμος και έμπορος αποικιακών. Πριν από τον πόλεμο ζούσαμε στα Τρίκαλα. Κατά την διάρκεια της κατοχής ανεβήκαμε στο Μαυρέλι για να επιβιώσουμε. Μείναμε εκεί τέσσερα χρόνια και επιβιώσαμε καλλιεργώντας τη γη.

Με την απελευθέρωση κατεβήκαμε πάλι στα τρίκαλα και ξεκινήσαμε πάλι το εμπόριο τυροκομικών και αποικιακών προϊόντων. Τελειώνοντας το γυμνάσιο δεν θέλησα να συνεχίσω τις σπουδές μου, και προτίμησα να στραφώ στις δουλείες του πατέρα μου, μέχρι το 1958. Τη σημαδιακή εκείνη χρονιά, αφού είχα ασχοληθεί με διάφορα, αγόρασα ένα οικόπεδο με σκοπό να αναγείρω ξενοδοχειακή μονάδα.

Εκείνη την εποχή ο Καραμανλής είχε ξεκινήσει να φτιάχνει τα ΞΕΝΙΑ.

Όταν επισκέφθηκε τα Τρίκαλα και έμεινε στο σπίτι ενός συμπατριώτη μας , ζήτησα να τον δω. Με δέχθηκε και στη διάρκεια της συνάντησής μας τον παρακάλεσα να ενταχθεί η ανέργεση της ξενοδοχειακής μονάδας στις επενδύσεις, ώστε να εξασφαλίσω δάνειο. Αφού δυσανασχέτησε, είπε ότι θα το εξετάσει και έφυγε. Ήταν Απρίλης.

Τον Αύγουστο δέχθηκα ένα τηλεφώνημα από τον αείμνηστο Τσάτσο , τότε υπουργό Προεδρίας, στην αρμοδιότητα του οποίου ήταν το θέμα.

Με ρώτησε εάν εξακολουθεί να με απασχολεί το θέμα, και στην καταφατική μου απάντηση, ζήτησε να προσκομίσω σε διάστημα ενός μηνός τα σχέδια του ξενοδοχείου, ώστε να προχωρήσει.

Έτρεξα αμέσως , τα υπέβαλλα και πήγα στην Κτηματική Τράπεζα, από όπου έλαβα τραπεζικό δάνειο για 20 χρόνια , με επιτόκιο τότε 20%.

Ξεκινήσαμε αμέσως και δημιουργήθηκε μεγάλος θόρυβος καθώς ξενοδοχείο στα Τρίκαλα, με μπάνιο σε κάθε δωμάτιο, την εποχή εκείνη, ήταν κάτι τουλάχιστον περίεργο.

Προχωρήσαμε πολύ γρήγορα και το 1960 το “DIVANI TRIKALA” ήταν τελειωμένο. Κατέλυσε μάλιστα σε αυτό ο Καραμανλής στην επόμενη περιοδεία του στην περιοχή. Αυτή ήταν η αρχή της εμπλοκής μου στον τουριστικό χώρο.

Μετά από τρία χρόνια είδαμε ό,τι η Καλαμπάκα ήταν καλύτερη και σκεφθήκαμε να επεκταθούμε και εκεί. Έτσι, το 1963 αγοράσαμε ένα οικόπεδο και προχωρήσαμε στην ανέγερση του “DIVANI KALAMBAKA MOTEL”. Το 1964 λειτούργησε , αν και η πτώση του Καραμανλή από την εξουσία, πολλούς καλοθελητές να υποστηρίζουν ότι το ξενοδοχείο θα μείνει στη μέση.

Το 1967 φτιάξαμε ένα κινηματογράφο στο κέντρο της Λάρισας , το «ΓΑΛΑΞΙΑ», και το 1971 αρχίσαμε την ανέγερση του ξενοδοχείου «DIVANI PALACE LARISSA» στη Λάρισα επίσης.

Τελείωσε το 1973, ενώ την αμέσως επόμενη χρονιά ξεκινήσαμε την του ξενοδοχείου μας στην περιοχή της Ακρόπολης. Το “DIVANI PALACE ACROPOLIS” λειτούργησε το 1977, χρονιά κατά την οποία εξαγοράσαμε το ξενοδοχείο «ΝΙΝΑ ΠΑΛΛΑΣ» στην Αλεξάνδρας , μετονομάζοντας το σε “DIVANI ZAFOLIA”.

Το 1981 επεκταθήκαμε στην Κέρκυρα εξαγοράζοντας το “CORFU DIVANI PALACE”.

Το 1986 ξεκινήσαμε την μεγάλη επέκταση στο ξενοδοχείο της Ακρόπολης και το 1987, με ηγεσία στον Τουρισμό Σκουλά -Σκούρα, κάναμε τα εγκαίνια. Το 1987 χωρίσαμε με την οικογένεια Ζαφόλια, αφήνοντας το ξενοδοχείο της λεωφόρου Αλεξάνδρας και τέλος το 1993 εξαγοράσαμε το ξενοδοχείο Κάραβελ.

Ως παιδί ο Αριστοτέλης Διβάνης ήταν ανήσυχο και αυτός ήταν ο λόγος που δεν προχώρησα στις σπουδές μου. Σε ηλικία 17 χρονών πήγαινα στη Λάρισα και από εκεί με Ντακότες πετούσα μέχρι τη Θεσσαλονίκη, στο αεροδρόμιο του Σέδες, που ήταν με λαμαρίνες τότε ο διάδρομος , και πούλαγα ζάχαρη και καφέ. Είχα αγοράσει φορτηγά αυτοκίνητα και έκανα μεταφορές στη διαδρομή Αθηνών-Τρικάλων.

Πήρα την απόφαση να μπω στον ξενοδοχειακό κλάδο , προσβλέποντας στο μέλλον. Κάτι ένιωσα μέσα μου εκείνη την εποχή, όταν είδα Γάλλους περιηγητές πάνω στα μουλάρια, στα Τρίκαλα και τα Μετέωρα.

Αν η καταγωγή μου ήταν διαφορετική, ίσως και η εξέλιξή μου να ήταν άλλη. Πήγα στην Κρήτη για δύο οικόπεδα, αλλά ήταν μπλεγμένα τα πράγματα. Πρόσφατα θέλαμε να επεκταθούμε στα Βαλκάνια, αλλά τα σχέδια μας πάγωσαν προσωρινά λόγω των εξελίξεων. Εδώ και αρκετό καιρό είμαστε έτοιμοι να εξαγοράσουμε ένα ξενοδοχείο 200 δωματίων στο κέντρο του Λονδίνου , όμως το άλμα της λίρας μας ‘κόλλησε’. Το παλεύουμε. Παράλληλα, ψάχνουμε για κάποια καλή αγορά στην Ελλάδα, στη Ρόδο ή στην Κρήτη. Ο γιος μου και ο ανηψιός μου ψάχνουν εντατικά,  αφού άλλωστε αυτοί θα αναλάβουν την σκυτάλη από εμάς σύντομα.

Και ο συνδικαλισμός;

Το 1965 ιδρύσαμε με την αείμνηστη Μαρίκα Καψή , τον Καρακώστα , τον Φωκά, τον Μαθιόπουλο και άλλους , την Ένωση Ξενοδόχων Αθηνών όπου διετέλεσα επί δύο τριετίες πρόεδρος , ‘πέρασα’ και από την ΠΟΞ, ενώ αυτή τη στιγμή διανύω την Τρίτη μου θητεία ως πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου.

Ποια είναι τα σχέδια σας;

Για όσο οι δυνάμεις μου θα το επιτρέπουν θα συνεχίσω να ασχολούμαι με τα κοινά. Θέλω ιδιαίτερα να προχωρήσει και να δουλέψει καλά το ΙΤΕΠ, αφού χρηματοδοτείται από το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο. Θέλω να παραδώσω έργο στους νεότερους συναδέλφους που ασχολούνται με τον συνδικαλισμό.

Τελευταίο και πιο σημαντικό  απ’ όλα , είναι ότι θα ήθελα πριν αποσυρθώ να έχω συμβάλλει στη συνένωση του κλάδου, που σήμερα ταλαιπωρείται από εσωτερικές διαμάχες και έριδες.

-Ναι, αλλά η πολεμική που έχει αναπτυχθεί στο εσωτερικό του κλάδου, με σημαντικότερη αφορμή το θέμα των ΠΟΤΑ, δεν βλάπτει τα συμφέροντάς σας;

Είναι λάθος να υποστηρίζουμε ότι υπάρχει πολεμική στον κλάδο.

Το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο λέει κάτι πολύ απλό: ένας οικογενειάρχης του οποίου τα πέντε παιδιά δεν έχουν να φορέσουν παπούτσια , αν κάποιος του δώσει 100.000 δραχμές , το πιο λογικό είναι να πάρει παπούτσια. Εάν πάρει καπέλα ή γραβάτες, αυτό είναι λάθος. Αυτή τη στιγμή, καλώς ή κακώς , έχουν χρηματοδοτηθεί με διάφορους τρόπους , πολλές κλίνες, και μάλιστα ικανοποιητικού επιπέδου. Αυτή τη στιγμή λοιπόν δεν χρειαζόμαστε κλίνες. Χρειαζόμαστε συνεδριακά κέντρα , στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη τουλάχιστον. Η δημιουργία και νέων κλινών θα δώσει στους μεγάλους τουρ οπερεϊτορς του εξωτερικού τη δυνατότητα να πιέσουν ακόμα περισσότερο τις τιμές. Πώς θα κάνουμε έτσι τιμολογιακή πολιτική και πώς θα κρατήσουμε τις τιμές σε ένα επίπεδο; Εγώ έχω πει δημοσίως να ολοκληρωθούν τα συμπληρωματικά έργα τουριστικής υποδομής και μετά ας επιδοτήσει η κυβέρνηση και νέες κλίνες. Όσον αφορά δε ειδικά το θέμα της ΠΟΤΑ Μεσσηνίας , θα ήθελα να σημειώσω τα εξής: αρχικά είχαμε πει για 600 κλίνες , οι οποίες στην πορεία έγιναν 2.500, με κόστος 25 δισ. Οι ιδιώτες επενδυτές ουσιαστικά δεν βάζουν χρήματα από την τσέπη τους, αφού 12 δισ. Δρχ είναι περίπου το εργολαβικό κέρδος και τα υλικά. Και για όσους λένε για μένα προσωπικά, θα σας πω ότι εγώ δεν έχω ξενοδοχεία resort, δε δουλεύω με τουρ οπερεϊτορς , άρα δεν έχω συμφέρον. Η δημιουργία της ΠΟΤΑ δε, θα πάρει τουρίστες που κατευθύνονται στην Κρήτη, στην οποία έτσι και αλλιώς δε δραστηριοποιούμαι.

Άρα λοιπόν αυτό που επείγει δεν είναι οι νέες κλίνες, αλλά τα έργα υποδομής. Να σας πω ένα απλό παράδειγμα: θα φτιαχτεί ένα γήπεδο γκολφ στη Χαλκιδική. Μα από ποιο δρόμο θα πάνε οι τουρίστες στην Χαλκιδική; Το Βερολίνο ζει τουριστικά από τα συνεδριακά του κέντρα και εμείς δεν έχουμε ούτε ένα. Γιατί δερν επιδοτούμε τα ταξί, ώστε να βελτιωθεί η πραγματικά κακή εικόνα τους και να εκσυγχρονιστεί ο στόλος;

-Υπονοείτε ότι δεν θα πρέπει το Δημόσιο να στηρίζει τις ιδιωτικές επενδύσεις;

Μα ποιος είπε ότι η ανάπτυξη του ιδιώτη επιχειρηματία θα στηρίζεται στο δημόσιο χρήμα. Εάν η πολιτεία είχε κατασκευάσει τις απαραίτητες υποδομές , όλοι θα σπεύδαμε να επενδύσουμε και στην Καλαμάτα και σε ολόκληρη την Ελλάδα.

Όταν   αγόρασα το CARAVEL, δεν περίμενα να μου δώσει χρήματα το κράτος για να το ανακαινίσω. Ο σωστός επιχειρηματίας δε χρειάζεται επιδοτήσεις. Μερικοί θέλουν να κάνουν lobby , αλλά θα πρέπει να αντιληφθούν ότι η μεγάλη μάζα του τουριστικού κόσμου , ο λαουτζίκος , είναι μαζί μας. Πρόθεση μου είναι να κάτσουμε σε ένα τραπέζι , αλλά να μην κάνουμε το ατομικό μας πρόβλημα , εθνικό. Πρέπει να κοιτάξουμε μπροστά.

-Οι σχέσεις σας με την υπουργό Ανάπτυξης κα Βάσω Παπανδρέου ήταν παραδοσιακά στενές. Όμως συγκρουστήκατε. Τι λέτε γι’ αυτό;

Δε νομίζω ότι φθάσαμε σε σύγκρουση. Η υπουργός, την οποία στήριζα και στηρίζω, σε ορισμένες δραστηριότητες , έκανε ένα λάθος, ίσως όχι εσκεμμένο. Γενικά υπάρχει μεταξύ μας ένας καλός δίαυλος επικοινωνίας , και μιλάμε συνεχώς. Όταν άρχισαν να ακούγονται φωνές εναντίον της υπουργού από τον κλάδο, με δική μου πρωτοβουλία κατόρθωσα και έκλεισα την περίφημη συνάντηση των εκπροσώπων των τουριστικών φορέων με τον πρωθυπουργό, προσφέροντας τις καλές μου υπηρεσίες και στην κυρία υπουργό. Η συνάντηση είχε μελετηθεί πάρα πολύ , και ως επίσημος συνομιλητής της Πολιτείας στα τουριστικά θέματα , είχα δώσει στον πρωθυπουργό και την ολιγομελή λίστα όσων έπρεπε να προσκληθούν , όπως άλλωστε ήταν η επιθυμία του.

Το γραφείο του πρωθυπουργού ειδοποίησε τους συμμετέχοντες. Την προηγούμενη της συνάντησης ημέρα, με πήρε η υπουργός στο τηλέφωνο και μου ζήτησε να συμπεριληφθεί στους προσκεκλημένους φορείς στη σύσκεψη ο ΣΕΤΕ. Από ‘κει ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση. Εγώ αρνήθηκα , αλλά τελικά μετά από δεύτερο τηλεφώνημα ,  και δεδομένης της στενής σχέσης μας, είπα να της κάνω το χατήρι. Δεν ξέρω τι πιέσεις δέχθηκε και τι σκοπιμότητες έπρεπε να εξυπηρετηθούν. Τέλος πάντων τελείωσε η συνάντηση, όλα πήγαν καλά, υπήρξε στήριξη της υπουργού, και ανανεώσαμε το ραντεβού μας για την συνάντηση των φορέων του Τουρισμού μετά από μερικές μέρες στο CARAVEL. Στο διάστημα που μεσολάβησε , η υπουργός και ο γενικός γραμματέας του Ε.Ο.Τ., μου είπαν τις σκέψεις τους για την δημιουργία ενός ενιαίου οργάνου στο χώρο του Τουρισμού. Η απάντησή μου ήταν θετική , διευκρινίζοντας ωστόσο ότι , το Επιμελητήριο είναι ο θεσμοθετημένος προνομιακός συνομιλητής-σύμβουλος της Πολιτείας. Και βέβαια συμφώνησε στην άποψη αυτή.

Όταν έγινε η συνάντηση των φορέων στο CARAVEL, μετά την επίθεση της κας. Δασκαλαντωνάκη , η υπουργός δεν την ξεπέρασε , έχασε τον έλεγχο, και στα συμεράσματα έκανε λόγο για ενιαίο φορέα που θα είναι συνομιλητής της Πολιτείας , καταλαμβάνοντας ουσιαστικά τη θέση του ΞΕΕ. Παράλληλα, εξέφρασε τη θέση ότι ανάπτυξη χωρείς επιδοτήσεις δε γίνεται. Χωρίσαμε και το ίδιο βράδυ βρεθήκαμε στη Γιορτή της Δημοκρατίας , στο Προεδρικό Μέγαρο, όπου η κα. Υπουργός μου είπε ότι όλα πήγαν καλά. Εγώ της είπα όχι και της τόνισα ότι πλέον έχουμε ένα καζάνι που βράζει. Μάλιστα την ίδια στιγμή το κινητό μου τηλέφωνο χτυπούσε ασταμάτητα από τηλεφωνήματα διαμαρτυρίας ξενοδόχων. Φαίνεται πλέον ότι υπήρχε προ συνεννόηση με τον ΣΕΤΕ.

Επέστρεψα σπίτι με συναισθήματα αγανάκτησης και προσβολής. Τα ίδια συναισθήματα είχαν και εκατοντάδες ξενοδόχοι που μου τηλεφώνησαν .

Την επόμενη άρχισα να ετοιμάζω ένα δελτίο Τύπου. Η υπουργός το έμαθε και με πήρε στο τηλέφωνο: ‘εάν κάνεις δελτίο Τύπου θα απαντήσω. Εγώ είμαι κυβέρνηση και αποφασίζω’. Κάνε ότι νομίζεις της απάντησα, να σε προφυλάξω ήθελα και σου κρούω τον κώδωνα του κίνδυνου. Η συνομιλία μας σταμάτησε εκεί και άρχισαν τα δελτία. Στη πορεία , μιλώντας και με τους συμβούλους της υπουργού , η κατάσταση εξομαλύνθηκε.

-Ποιο είναι το συμπέρασμα από αυτήν την ιστορία κ. πρόεδρε;

Λυπήθηκα πάρα πολύ , γιατί εκτός των άλλων εκλήθη και ο γενικός γραμματέας να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά . Όμως εγώ , πρέπει να υπερσπιστώ τα συμφέροντα του κλα΄δυο. Δεν μπορώ να είμαι διακοσμητικός. Και αυτό το έχω αποδείξει με την ιστορία μου. Ανεξάρτητα από το που ανήκω και τι ψηφίζω, δεν δίστασα να συγκρουστώ με το Μάνο και να τον χαρακτηρίσω ‘ξερόλα’, με αποτέλεσμα να μου πει ο τέως πρωθυπουργός ο κ. Μητσοτάκης ΄τι πράγματα είναι αυτά’. Την υπουργό την αγαπώ και τη σέβομαι , αλλά δεν μπορώ να παριστάνω τον αδαή. Δεν έχω ζητήσει ποτέ και τίποτα από καμία κυβέρνηση για τις δικές μου δραστηριότητες. Δεν έχω κάνει καμία παρανομία, και όλοι ξέρουμε τι γίνεται στα ξενοδοχεία. Όμως πρέπει να προασπίσω τα συμφέροντα της ελληνικής ξενοδοχείας.

-Και αν τελικά προχωρήσει η ΠΟΤΑ Μεσσηνίας;

Αυτή τη στιγμή ο φάκελος της ΠΟΤΑ βρίσκεται στα χέρια του πρωθυπουργού, ο οποίος είναι ενημερωμένος από πρώτο χέρι. Εάν προχωρήσει , θα πρέπει να διασφαλιστεί το δημόσιο συμφέρον, και καλή επιτυχία…

-Πώς βλέπετε τις εξελίξεις στο θέμα της συγκέντρωσης των τουρ οπερεϊτορς στο εξωτερικό, αλλά και στο θέμα της αερομεταφοράς, που φαίνεται ότι ταλανίζει τον ελληνικό τουρισμό;

Η κατάσταση τείνει να εξελιχθεί σε ολιγοπώλιο, και αυτό θα είναι καταστροφικό για τον ελληνικό τουρισμό. Πρέπει να δώσουμε ώθηση σε μικρούς πράκτορες, οι οποίοι θα ειδικεύονται στην Ελλάδα, και τα συμφέροντά τους θα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την πορεία της τουριστικής κίνησης στη χώρα μας.

Οι πράκτορες αυτοί θα πρέπει να υποστηριχθούν πάση θυσία, ακόμη και με ζημιά για κάποιους ή για τον Ε.Ο.Τ.

Όσο για την Ολυμπιακή , η οποία είναι ο εθνικός μας αερομεταφορέας , και πράγματι είναι το καμάρι μας , θα πρέπει να καταλάβουμε όλοι ό,τι δεν σκέφτεται ΄τουριστικά’. Την αγαπάμε την Ολυμπιακή, αλλά δεν μπορούμε να λειτουργήσουμε έτσι. Χρειαζόμαστε επειγόντως εταιρεία charter.

Οτιδήποτε λειτουργεί σε καθεστώς προστατευτισμού και όχι ελεύθερου ανταγωνισμού, δημιουργεί προβλήματα. Αυτή είναι και η εστία των διαφωνιών μας με τον φίλο μου , τον Ανδρέα τον Ποταμιάνο, για τα κρουαζιερόπλοια και το καμποτάζ.

Δεν μπορείς να αποκλείεις τους άλλους, αφού εσύ δεν εκσυγχρονίζεσαι.

-Με την παραξενοδοχία τι γίνεται κ. πρόεδρε;

Εδώ και τρία χρόνια ακολουθούμε στο Επιμελητήριο μια πολύ σκληρή πολιτική κατά της παραξενοδοχίας , με σοβαρό πολιτικό προσωπικό κόστος.

Πρέπει να κατεδαφιστούν όλα τα παράνομα κτίσματα. Για παράδειγμα , όταν ένα ξενοδοχείο που κοστολογείται περί τα 700 εκ. δρχ στην καλύτερη περίπτωση και εμφανίζεται επιχειρηματίας που το αγοράζει με 850 εκ. -και αναφέρομαι σε συγκεκριμμένο παράδειγμα-, είναι προφανές ότι θα κάνει άλλες 200 παράνομες κλίνες. Και αυτό είναι αθέμιτος ανταγωνισμός.

Ας πάρει επιτέλους η Πολιτεία μέτρα. Ειδικά στην Κρήτη ο καθένας ερμηνεύει το νόμο κατά πως θέλει , ενώ σε πάρα πολλές περιπτώσεις χτίζουν ξενοδοχεία ολόκληρα χωρίς άδεια.

-Και γιατί δεν τα καταγγέλλετε κ. πρόεδρε ως Επιμελητήριο;

Στο Επιμελητήριο δεν τα γνωρίζουμε, ούτε έχουμε το μηχανισμό να κάνουμε ελέγχους.

-Τι είναι τελικά η τουριστική ανάπτυξη για την Ελλάδα;

Είναι μονόδρομος και είμαστε αναγκασμένοι να επιτύχουμε. Καθυστερούμε απελπιστικά και κάνουμε λάθη, αλλά δεν έχουμε άλλη επιλογή. Σε αυτή τη χώρα στην Ανώνυμη Εταιρεία ‘Τουρισμός’, οι θεοί έβαλαν το 75% του μετοχικού κεφαλαίου (κλίμα, πολιτισμός, νησιά θάλασσα, κ.ο.κ ), και το υπόλοιπο 25% που έπρεπε να βάλουμε εμείς δεν το κάναμε.

Ο Χίτλερ είχε πει ότι αν κέρδιζε τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ελλάδα θα γινόταν τόπος διακοπών για την Αρεία φυλή. Βιομηχανική ανάπτυξη στην Ελλάδα δεν πρόκειται να υπάρξει , και η περιφερειακή ανάπτυξη μπορεί να έρθει μόνο μέσα από τον τουρισμό. Χρειαζόμαστε όμως και κυβερνητική συνέχεια και συνέπεια λόγων και έργων.

Οι αμαρτίες του παρελθόντος , τα χρέη προς τις τράπεζες , κ.ο.κ, πρέπει να ξεκαθαρίσουν , για να πάψει να πλανάται και η άποψη ότι οι ξενοδόχοι δεν είναι καλοί επιχειρηματίες.

Η δεύτερη συνέντευξη

Η δεύτερη συνέντευξη έγινε τον Οκτώβριο 1998, όπου στο εξώφυλλο βρίσκεται και ο Νίκος Καραμούζης.

Διαβάστε τη στις ακόλουθες εικόνες: