του Ιωάννη Γκιτσάκη (*)
Κάθε χρόνο, τέτοια εποχή, ξεφύλλιζα τα χριστουγεννιάτικα έντυπα των τουριστικών πρακτορείων, αναζητώντας τον ιδανικό προορισμό για τις διακοπές των Χριστουγέννων ή της Πρωτοχρονιάς.
Παραμυθένια Ελβετία, Τιρολέζικη Μαγεία, Αυτοκρατορική Βιέννη, Βασιλικό Λονδίνο, Παρίσι πόλη του φωτός, Πράγα η χρυσή πόλη, Ρώμη η αιώνια πόλη, Ονειρεμένη Βουδαπέστη, ήταν μερικοί από τους πιο χαρακτηριστικούς τίτλους των προσφερόμενων εκδρομών. Η Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη αποτελούν κάθε χρόνο δημοφιλείς προορισμούς για πολλούς Έλληνες τουρίστες την περίοδο των εορτών. Όλοι αναζητούν την παραμυθένια χριστουγεννιάτικη πόλη ή το χιονισμένο παραδοσιακό αλπικό χωριό, όπου θα ζήσουν τη μαγεία των Χριστουγέννων μαζί με τους αγαπημένους τους.
Την περσινή χρονιά, εν μέσω lockdown, αντί να ξεφυλλίζω έντυπα τουριστικών πρακτορείων, ξεφύλλιζα ΚΥΑ με περιοριστικά μέτρα και κυρώσεις. Φέτος η τουριστική «κανονικότητα» προσπαθεί να επανέλθει και τα «μαγικά» χριστουγεννιάτικα έντυπα των τουριστικών πρακτορείων είναι και πάλι διαθέσιμα για να μας ταξιδέψουν στους δημοφιλείς ευρωπαϊκούς προορισμούς.
Λίγο πριν τα Χριστούγεννα όμως η μετάλλαξη «Όμικρον» εισβάλλει απειλητικά στην Ευρώπη και αλλάζει άρδην τα δεδομένα. Πλέον είναι υπαρκτός ο κίνδυνος επιβολής lockdown σε κάποιες δημοφιλείς ευρωπαϊκές χώρες, ενώ το κλείσιμο των χριστουγεννιάτικων αγορών, η ματαίωση των εορταστικών εκδηλώσεων και η επιβολή περιοριστικών μέτρων της τελευταίας στιγμής, απειλούν να μετατρέψουν ένα ονειρεμένο ευρωπαϊκό χριστουγεννιάτικο ταξίδι σε μια τεράστια απογοήτευση.
Με δεδομένους λοιπόν αυτούς τους κινδύνους και τις διαφαινόμενες δυσκολίες των ταξιδιών στο εξωτερικό, τα φετινά Χριστούγεννα αποτελούν μια καλή ευκαιρία για να μείνουμε στην Ελλάδα την περίοδο των εορτών και να ανακαλύψουμε τους δημοφιλείς ή λιγότερο δημοφιλείς χειμερινούς προορισμούς της χώρας μας, ενισχύοντας παράλληλα και τον εγχώριο ορεινό τουρισμό, ο οποίος έχει πληγεί ιδιαίτερα τα δύο τελευταία χρόνια. Για το λόγο αυτό σκέφτηκα να επαναφέρω (με τις απαραίτητες προσαρμογές), το περσινό άρθρο μου για τους χειμερινούς προορισμούς της Ελλάδας, με τίτλο «”Κορονο-Χειμώνας”; Ευκαιρία να ανακαλύψουμε την ορεινή Ελλάδα», το οποίο δημοσιεύτηκε στο τεύχος Δεκεμβρίου 2020 του περιοδικού Χρήμα & Τουρισμός.
Ξεκινώ λοιπόν την περιήγηση από τον δικό μου αγαπημένο χειμερινό προορισμό, την Ήπειρο. Πρώτος σταθμός, τα σχετικά άγνωστα Τζουμέρκα, το πιο «άγριο» ορεινό τοπίο της Ελλάδας. Ένα τοπίο καθαρά αλπικό και σπάνιας φυσικής ομορφιάς, που θυμίζει αυστριακές Άλπεις.
Και πάνω στα άγρια βουνά των Τζουμέρκων, οι ηπειρώτες τεχνίτες της πέτρας έχουν «ζωγραφίσει» μια σειρά από παραδοσιακά χωριά, πραγματικά ακατέργαστα διαμάντια. Πέρα από τα γνωστότερα χωριά, όπως τα Πράμαντα, τα Άγναντα, το Συρράκο και οι Καλαρρύτες, θα βρείτε και πολλά άλλα, λιγότερο γνωστά και περισσότερο αυθεντικά, ηπειρώτικα χωριά, το ένα ωραιότερο από το άλλο. Μεγαλύτερο πρόβλημα της περιοχής είναι οι περιορισμένες τουριστικές υποδομές, πράγμα που σημαίνει ότι θα δυσκολευτείτε να βρείτε κατάλυμα για τη διαμονή σας. Θα μπορούσατε όμως να διαμείνετε σε κάποια κοντινή πόλη, όπως τα Γιάννενα και η Άρτα, και να κάνετε από εκεί τις εξορμήσεις σας προς τα χωριά των Τζουμέρκων. Μεγάλη προσοχή μόνο στο οδικό δίκτυο, το οποίο είναι δύσκολο, με πολλές και επικίνδυνες στροφές και είναι ουσιαστικά απροσπέλαστο σε περίπτωση χιονόπτωσης ακόμα και για τετρακίνητα οχήματα.
Επόμενος σταθμός στην Ήπειρο, τα ξακουστά Ζαγοροχώρια, ο δημοφιλέστερος χειμερινός τουριστικός προορισμός της Βόρειας Ελλάδας. Πανέμορφο φυσικό τοπίο, με πολλά αξιοθέατα, όπως το διάσημο φαράγγι του Βίκου, η εντυπωσιακή Σκάλα Βραδέτου, η αλπική Δρακολίμνη, οι Κολυμπήθρες και τα διάσπαρτα τοξωτά ηπειρώτικα γεφύρια, όπως του Κόκκορη, του Πλακίδα (Καλογερικό) και του Κοντοδήμου.
Και πολλά πετρόκτιστα παραδοσιακά χωριά, με κορυφαία το Μικρό και το Μεγάλο Πάπιγκο, λόγω των εντυπωσιακών κορυφών (πύργων) της Αστράκας, που αποτελούν μια καθαρά αλπική εικόνα, ίσως την ωραιότερη εικόνα της ορεινής Ελλάδας. Ακολουθούν το Τσεπέλοβο, το Μονοδέντρι, το Δίλοφο, η Αρίστη, η Βίτσα, οι Κήποι, το Βραδέτο, το Καπέσοβο, τα Άνω και Κάτω Πεδινά, το Κουκούλι, ο Βίκος και πολλά ακόμη μικρότερα ή λιγότερο γνωστά χωριά, τα οποία αξίζει να επισκεφτείτε.
Κοντά στα Ζαγοροχώρια βρίσκεται η Κόνιτσα, ένα κεφαλοχώρι της περιοχής, με ενδιαφέροντα αξιοθέατα, καλό φαγητό, παραδοσιακά γεφύρια και πολλές δραστηριότητες στη γύρω περιοχή και στα κοντινά Μαστοροχώρια. Αποτελεί ιδανικό προορισμό για όσους αναζητούν περισσότερη ηρεμία και λιγότερο κόσμο την περίοδο των Χριστουγέννων.
Τελευταίος προορισμός στην Ήπειρο, το Μέτσοβο, το διάσημο κεφαλοχώρι της περιοχής. Πανέμορφο παραδοσιακό χωριό, με πολλές επιλογές διαμονής, ακόμα περισσότερες επιλογές για φαγητό, εκλεκτά παραδοσιακά προϊόντα, όπως τα ονομαστά τυριά και ιδίως το καπνιστό τυρί μετσοβόνε, και αρκετά μεγάλες πιθανότητες για White Christmas. Θα βρείτε ακόμη ένα σύγχρονο και ολοκληρωμένο χιονοδρομικό κέντρο και πάρκο ορεινών δραστηριοτήτων, το αναδιαμορφωμένο Anilio Adventure Park. Δικαίως λοιπόν το Μέτσοβο αποτελεί έναν από τους δημοφιλέστερους προορισμούς στην Ελλάδα, χειμώνα και καλοκαίρι, ενώ με μία στοχευμένη καμπάνια προβολής του στο εξωτερικό θα μπορούσε να μετατραπεί και σε δημοφιλή ευρωπαϊκό προορισμό.
Μετά την Ήπειρο, ο επόμενος αγαπημένος μου χειμερινός προορισμός είναι η Θεσσαλία. Πρώτος σταθμός, το ξακουστό Πήλιο, το βουνό των Κενταύρων, που αποτελεί το διασημότερο τουριστικό προορισμό της Περιφέρειας. Εντυπωσιακό φυσικό τοπίο, πολλά παραδοσιακά χωριά με χαρακτηριστική πηλιορείτικη αρχιτεκτονική, καλό φαγητό, εκλεκτά τοπικά προϊόντα, χιονοδρομικό κέντρο και πολύ χιόνι. Δημοφιλής τουριστικός προορισμός χειμώνα και καλοκαίρι.
Συνεχίζουμε με το πάλαι ποτέ κρυφό διαμάντι της περιοχής, την πανέμορφη Λίμνη Πλαστήρα, την Ελβετία της Ελλάδας. Μια τεχνητή λίμνη, με πυκνή δασώδη βλάστηση, που όταν είναι χιονισμένη συναγωνίζεται επάξια τις διάσημες ελβετικές και αυστριακές λίμνες. Εξίσου εντυπωσιακή το φθινόπωρο, με καταπληκτικά χρώματα, αλλά και την άνοιξη. Εδώ δεν θα συναντήσετε τα παραδοσιακά χωριά του Πηλίου ή της Ηπείρου, αλλά το φυσικό τοπίο, το καλό φαγητό και η φιλοξενία των ντόπιων θα σας αποζημιώσουν και με το παραπάνω.
Επόμενος προορισμός, η Αράχωβα των Λαρισαίων, το ξακουστό Περτούλι. Σαν τη Χαλκιδική δεν έχει λένε το καλοκαίρι οι Θεσσαλονικείς, σαν το Περτούλι δεν έχει λένε το χειμώνα οι Λαρισαίοι. Εντυπωσιακά απέραντα λιβάδια, χιονοδρομικό κέντρο, καταπληκτικό φαγητό και ένα πανέμορφο κεφαλοχώρι, η Ελάτη, όπου θα βρείτε και τις περισσότερες επιλογές για διαμονή. Λίγο πιο κάτω, η ονομαστή Πύλη Τρικάλων, η φυσική σας πύλη προς το Περτούλι.
Τελευταίος, αλλά όχι έσχατος, προορισμός στην περιοχή, τα ξακουστά Μετέωρα, ένα πραγματικό θαύμα της φύσης. Διάσημος προορισμός όλο το χρόνο, αποτελεί μία ακόμη ιδανική πρόταση για τις εορτές των Χριστουγέννων. Εάν είστε τυχεροί και πετύχετε χιόνια, τότε το τοπίο είναι απλά μαγικό. Καλύτερη επιλογή διαμονής αποτελεί το Καστράκι, ένα μικρό χωριό ακριβώς κάτω από τους εντυπωσιακούς βράχους των Μετεώρων. Εναλλακτική επιλογή, η όχι και τόσο παραδοσιακή Καλαμπάκα που βρίσκεται λίγο πιο πέρα.
Στη Μακεδονία, κάθε νομός αποτελεί και ξεχωριστό χειμερινό τουριστικό προορισμό. Τα Γρεβενά, με τα όμορφα χωριά και το χιονοδρομικό κέντρο της Βασιλίτσας. Η πάντα χιονισμένη «τι Λωζάνη, τι Κοζάνη», με την πανέμορφη Βλάστη, τον Πεντάλοφο, τα Σέρβια, το Τσοτύλι, τη Σιάτιστα και πολλά ακόμη αυθεντικά χωριά. Η Πιερία με τον Όλυμπο, τον Παλιό Παντελεήμονα και το χιονοδρομικό κέντρο στο Ελατοχώρι. Η Ημαθία, με τα χιονοδρομικά κέντρα στο Σέλι και τα 3 – 5 Πηγάδια. Η Πέλλα με τους καταρράκτες της Έδεσσας, τα Λουτρά Πόζαρ, το χιονοδρομικό κέντρο του Καϊμάκτσαλαν και τον Παλιό Άγιο Αθανάσιο, που αποτελεί την Αράχωβα των Θεσσαλονικέων. Η Δράμα, με το χιονοδρομικό κέντρο του Φαλακρού. Η πανέμορφη Καβάλα, με τα Στενά του Νέστου, τα επονομαζόμενα και Θρακικά Τέμπη. Οι Σέρρες, με το χιονοδρομικό κέντρο του Λαϊλιά και τα Λουτρά στο Άγκιστρο και στο Σιδηρόκαστρο. Η γραφική Φλώρινα, με το πανέμορφο Νυμφαίο, το χιονοδρομικό κέντρο στο Πισοδέρι και τις λίμνες των Πρεσπών. Ακόμα και η βασίλισσα του καλοκαιριού, η Χαλκιδική, που διαθέτει πανέμορφο ορεινό τοπίο, δάση με έλατα και παραδοσιακά χωριά, όπως η Αρναία, ο Ταξιάρχης, η Βάβδος, ο Άγιος Πρόδρομος κ.ά.
Ιδιαίτερη αναφορά θα κάνω στην κουκλίστικη πόλη της Καστοριάς, η οποία είναι μια καθαρά «ελβετική» πόλη. Μια πόλη μοναδική στην Ελλάδα, γι’ αυτό και αποτελεί διάσημο χειμερινό προορισμό στη Βόρεια Ελλάδα. Εάν είστε τυχεροί και την πετύχετε με χιονισμένο τοπίο και παγωμένα τα νερά της λίμνης, θα νομίζετε ότι βρίσκεστε στη Λουκέρνη ή σε κάποια άλλη ελβετική πόλη. Ένας ακόμη προορισμός της Βόρειας Ελλάδας, ο οποίος, με την κατάλληλη διαφημιστική προβολή, θα μπορούσε να μετατραπεί σε δημοφιλή ευρωπαϊκό προορισμό και το χειμώνα.
Κατεβαίνοντας νοτιότερα και προσεγγίζοντας τα χειμερινά «στέκια» των Αθηναίων, δεσπόζουν βεβαίως ο Παρνασσός και η Μύκονος του χειμώνα, η Αράχωβα.
Δεν χρειάζεται να πω κάτι παραπάνω για το διασημότερο χειμερινό προορισμό της Ελλάδας. Θα αναφέρω μόνο, ότι για όσους προτιμούν κάτι πιο ήσυχο και λιγότερο κοσμικό από την πολύβουη Αράχωβα, υπάρχουν και άλλα όμορφα χωριά στον Παρνασσό, όπως η δική μου αγαπημένη, η Αγόριανη, αλλά και η Σουβάλα (Πολύδροσος), η Τιθορέα, η Αμφίκλεια κ.ά.
Ένας ακόμη διάσημος προορισμός της Στερεάς Ελλάδας είναι η Ευρυτανία, η Ελβετία της Ελλάδας. Με την αρκετά ενδιαφέρουσα πρωτεύουσά της, το Καρπενήσι, το διάσημο Προυσό και την ομώνυμη Μονή Προυσού, σε ένα τοπίο που κόβει κυριολεκτικά την ανάσα. Θα βρείτε ακόμη χιονοδρομικό κέντρο στο Βελούχι και πολλά πανέμορφα παραδοσιακά χωριά, όπως το Μικρό και το Μεγάλο Χωριό, οι Κορυσχάδες, το Βουτύρο, το Νόστιμο κ.ά.. Η διαδρομή από το Καρπενήσι για τον Προυσό αποτελεί μία από τις πιο εντυπωσιακές ορεινές διαδρομές της Ελλάδας. Το τοπίο σε αφήνει πραγματικά άφωνο, θυμίζοντας έντονα τα ορεινά τοπία του Μαυροβουνίου (Montenegro). Ωραιότερο σημείο της διαδρομής είναι αυτό στη θέση «Κλειδί», όπου ο δρόμος περνάει κάτω από ένα τούνελ σκαμμένο στο βράχο.
Ενώ για όσους αναζητούν κάτι πιο ήσυχο, εναλλακτικό και περιπετειώδες, η περιοχή της Δίρφυος στην Εύβοια, με την ξακουστή Στενή και τα υπόλοιπα γραφικά χωριά της περιοχής, τα οποία είναι διάσπαρτα μέσα σε ένα δασώδες και συνήθως χιονισμένο τοπίο, αποτελούν μια ιδανική επιλογή που απέχει μόλις 111 χλμ. από την Αθήνα. Για τους τολμηρούς, το όρος Δίρφυς προσφέρεται και για ορειβατικό σκι. Ανακαλύψτε λοιπόν την περιοχή πριν την ανακαλύψουν όλοι και συνδυάστε την και με μια επίσκεψη στην πληγείσα Βόρεια Εύβοια, για να χαλαρώσετε στα διάσημα ιαματικά λουτρά της Αιδηψού και των Γιάλτρων.
Η φυσική συνέχεια της διαδρομής είναι η ορεινή Πελοπόννησος, την οποία μέχρι σήμερα δεν έχω επισκεφτεί το χειμώνα. Είναι μεγάλη η απόσταση από τη Θεσσαλονίκη και είναι δύσκολο να καλυφθεί στις λίγες ημέρες των διακοπών των Χριστουγέννων. Ελπίζω όμως σύντομα να καταφέρω να την επισκεφτώ, όπως επίσης και την ορεινή Κρήτη.
Για το τέλος άφησα δύο νησιά, τη Σαμοθράκη και τη Θάσο. Όσο παράδοξο και αν ακούγεται, τα δύο αυτά νησιά συνιστούν ιδανικούς προορισμούς και για χειμερινές διακοπές, ειδικά για όποιον αναζητά έναν εναλλακτικό προορισμό, μακριά από την πολυκοσμία. Ότι ιδανικότερο δηλαδή για ασφαλείς χειμερινές διακοπές την περίοδο της πανδημίας του κορονοϊού. Υπάρχουν βεβαίως πολλά ακόμα ελληνικά νησιά που προσφέρονται για διακοπές ακόμα και στην καρδιά του χειμώνα, όπως έχω αναπτύξει σε σχετικό άρθρο μου με τίτλο «Τα νησιά του Χειμώνα».
Θα ξεκινήσω από τη Σαμοθράκη, το «μυστικό» χειμερινό μου προορισμό. Έναν προορισμό που είχα πάντοτε ως «backup», για τις «δύσκολες» ημέρες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, όταν οι δημοφιλείς προορισμοί είχαν πληρότητες 100% ή ζητούσαν εξωφρενικές τιμές για διαμονή. Η Σαμοθράκη λοιπόν, τυπικά είναι νησί. Στην πραγματικότητα όμως είναι ένα βουνό μέσα στη θάλασσα. Το όρος Σάος έχει υψόμετρο 1.600 μέτρα και δημιουργεί ένα καθαρά ορεινό τοπίο, το οποίο δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τους διάσημους ορεινούς προορισμούς της χώρας. Εντυπωσιακά τοπία, φαράγγια, δάση, καταρράκτες, βάθρες και αγριοκάτσικα συνθέτουν το ιδανικό χειμερινό σκηνικό, το οποίο μπορείς να απολαύσεις εντελώς μόνος σου, παρέα με τους ντόπιους. Και φυσικά, από ένα τέτοιο ορεινό τοπίο δεν λείπει ούτε το χιόνι, το οποίο είναι ιδιαίτερα συχνό κατά τους χειμερινούς μήνες. Όλο αυτό το πανέμορφο φυσικό τοπίο, το συμπληρώνει η γραφική χώρα της Σαμοθράκης, με τα παραδοσιακά και συχνά χιονισμένα σπίτια της. Και βεβαίως δεν λείπει το καλό φαγητό, με σπεσιαλιτέ φυσικά το κατσικάκι, που «ευδοκιμεί» στο νησί σε κάθε στροφή (μεγάλη προσοχή). Ένας ιδανικός χειμερινός προορισμός για λίγους και τυχερούς. Το μόνο που μπορεί να πάει στραβά είναι ο αέρας, ο οποίος μπορεί να σας αναγκάσει να μείνετε στο νησί περισσότερες ημέρες από όσες υπολογίζατε. Κάποιοι βέβαια δεν θα στεναχωρηθούν καθόλου για αυτό.
Τα ίδια ισχύουν και για την πανέμορφη Θάσο. Ένα από τα αγαπημένα μου νησιά για το καλοκαίρι, αλλά και για το χειμώνα. Ένα εξίσου ορεινό νησί, με μεγαλύτερο υψόμετρο τα 1.200 μέτρα, και αρκετές πιθανότητες να το πετύχετε χιονισμένο την περίοδο των Χριστουγέννων. Πέρα λοιπόν από τις καταπληκτικές παραλίες, που συγκεντρώνουν πλήθος τουριστών το καλοκαίρι, η Θάσος έχει και πολλά παραδοσιακά ορεινά χωριά, όπως την Παναγιά, την Ποταμιά και το Θεολόγο, με αυθεντικούς και φιλόξενους κατοίκους και πολύ καλό φαγητό σε προσιτές τιμές. Εξίσου ιδανικός προορισμός για τα φετινά «κορονο-Χριστούγεννα», για όσους αναζητούν κάτι ήσυχο, μακριά από την πολυκοσμία και το συνωστισμό.
Εν μέσω λοιπόν πανδημίας, μεταλλάξεων και περιοριστικών μέτρων σε χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, που αποτελούν παραδοσιακούς προορισμούς για τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά, η φετινή εορταστική περίοδος αποτελεί την ιδανική ευκαιρία για να γνωρίσουμε την ορεινή Ελλάδα και τους χειμερινούς τουριστικούς προορισμούς της χώρας μας. Προορισμούς μοναδικούς και εντυπωσιακούς, που δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν, όχι μόνο από τα χιονοδρομικά κέντρα της Βουλγαρίας (Μπάνσκο κλπ.), που κατακλύζονται κάθε χρόνο από Θεσσαλονικείς και άλλους Έλληνες τουρίστες, αλλά ούτε και από τους διάσημους χειμερινούς προορισμούς της Ευρώπης. Στην ορεινή Ελλάδα υπάρχουν δεκάδες προορισμοί και πολλά παραδοσιακά χωριά, γνωστά και άγνωστα, κοσμικά ή μακριά από το μαζικό τουρισμό, με αυθεντικούς και φιλόξενους κατοίκους, που προσφέρονται για ήσυχες και ασφαλείς διακοπές και το φετινό δύσκολο χειμώνα. Φέτος είναι η καλύτερη ευκαιρία για να τα επισκεφτείτε και να ανακαλύψετε το δικό σας ιδανικό εγχώριο χριστουγεννιάτικο προορισμό. Καλά Χριστούγεννα και ευτυχισμένο το νέο έτος.
(*) Ο κ. Ιωάννης Γκιτσάκης (twitter @gitsakis) είναι Δικηγόρος Θεσσαλονίκης με ειδίκευση στις Συμβάσεις Παραχώρησης και ΣΔΙΤ, Διδάκτωρ Διοικητικού Δικαίου και Σύμβουλος τουριστικών επιχειρήσεων και επενδύσεων
