gitsakis

Ελλάδα, τουριστικός προορισμός τριών ή τεσσάρων εποχών;

ΓΝΩΜΗ

του Ιωάννη Γκιτσάκη (*)

Η επέκταση της καλοκαιρινής τουριστικής περιόδου και η καθιέρωση της Ελλάδας ως τουριστικού προορισμού τεσσάρων εποχών αποτελούν διαρκείς στόχους και διακαείς πόθους του ελληνικού τουρισμού. Εδώ και πολλά χρόνια οι διαφημιστικές καμπάνιες για την προβολή της χώρας μας προσπαθούν να αναδείξουν την Ελλάδα ή επιμέρους Περιφέρειες ή περιοχές της χώρας σε τουριστικούς προορισμούς τεσσάρων εποχών. Θα αναφέρω δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα: Το κορυφαίο και πολυβραβευμένο βίντεο του ΕΟΤ, με τίτλο «Greece – A 365 Day Destination» και την περσινή διαφημιστική καμπάνια της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, με τίτλο «Ιόνια … για όλες τις εποχές».

Οι περισσότερες, αν όχι όλες οι σχετικές διαφημιστικές καμπάνιες έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: Προσπαθούν να αναδείξουν τη διαφορετικότητα και την ιδιαιτερότητα κάθε εποχής. Επικεντρώνονται στο τι μπορείς να κάνεις στην Ελλάδα (ή στην προβαλλόμενη Περιφέρεια ή τουριστική περιοχή) κάθε εποχή του χρόνου. Τι διαφορετικό μπορεί να προσφέρει στον τουρίστα η Ελλάδα ή ο προβαλλόμενος προορισμός σε κάθε μία από τις τέσσερις εποχές του χρόνου.

Έτσι π.χ. το προαναφερθέν βίντεο του ΕΟΤ, παρουσιάζοντας την Ελλάδα το φθινόπωρο, επικεντρώνεται στις τελετουργίες της συγκομιδής και του τρύγου, στους δρόμους του κρασιού, στη δράση και την περιπέτεια σε βουνοπλαγιές, δάση και άγρια ποτάμια, στην ηρεμία και την αναζωογόνηση του σώματος, του μυαλού και της ψυχής, συνοδευόμενα από εντυπωσιακές εικόνες συγκομιδής και πολύχρωμων χωραφιών, δράσης με extreme sports σε καταρράκτες, βουνά και ποτάμια, αλλά και γαλήνης με εκκλησίες και μοναστήρια της Ελλάδας.

Αντίστοιχα, παρουσιάζοντας την Ελλάδα την άνοιξη, επικεντρώνεται και πάλι σε όμορφες εικόνες, τοπία και δραστηριότητες, τα οποία όμως θα μπορούσαν να ενταχθούν και στο κομμάτι του φθινοπώρου. Στη συνέχεια προσθέτει και το στοιχείο της γαστρονομίας και του γλεντιού, των απολαύσεων του τραπεζιού, των τοπικών συνταγών, του τραγουδιού και της γιορτής, τα οποία βεβαίως δεν είναι χαρακτηριστικό μόνο της άνοιξης (αν και το βίντεο προσπαθεί να τα συνδέσει με το Ελληνικό Πάσχα), αλλά θα μπορούσαν να ενταχθούν εξίσου και στο κομμάτι του καλοκαιριού ή του φθινοπώρου.

Αν εξετάσουμε προσεκτικότερα το παραπάνω βίντεο και ιδίως τα κομμάτια που αφορούν το φθινόπωρο και την άνοιξη, μπορούμε να εντοπίσουμε δύο ζητήματα, τα οποία αποτελούν τα αδύναμα σημεία όχι μόνο του συγκεκριμένου βίντεο, αλλά και των περισσότερων διαφημιστικών προσπαθειών για την προβολή της Ελλάδας ή επιμέρους περιοχών της χώρας ως τουριστικών προορισμών τεσσάρων εποχών. Πρώτον, η δυσκολία να διαχωριστούν και να διαφοροποιηθούν αυτά που προσφέρει η Ελλάδα στον τουρίστα το φθινόπωρο σε σχέση με την άνοιξη, προφανώς διότι και τις δύο εποχές μπορείς να κάνεις τα ίδια ακριβώς πράγματα (με μόνη διαφοροποίηση το Πάσχα και κάποια έθιμα που συνδέονται με τις Απόκριες και τη Σαρακοστή). Και δεύτερον, η αδυναμία να δικαιολογηθεί για ποιο λόγο η γαστρονομία, το τραπέζι, το φαγητό, το κρασί και το γλέντι, εντάσσονται μόνο σε μία εποχή (στο συγκεκριμένο βίντεο, στην άνοιξη), ενώ αποτελούν στοιχεία που μπορείς να τα βιώσεις εξίσου το καλοκαίρι και το φθινόπωρο (αλλά και το χειμώνα).

Τα δύο ανωτέρω μειονεκτήματα όμως είναι αυτά που μπορούν να δώσουν και τη λύση στο πρόβλημα. Να μετατραπούν από μειονεκτήματα σε επικοινωνιακά πλεονεκτήματα. Κατά τη γνώμη μου, λοιπόν, το ζητούμενο για την προώθηση του τουρισμού τεσσάρων εποχών δεν είναι η εποχιακή διαφοροποίηση, αλλά ακριβώς το αντίθετο: Η εποχιακή ενοποίηση. Δηλαδή, μία διαφημιστική εκστρατεία, η οποία θα εκπέμπει το κεντρικό μήνυμα, ότι η Ελλάδα είναι εξίσου ελκυστική την άνοιξη και το φθινόπωρο, όπως ακριβώς και το καλοκαίρι. Που δεν θα επικεντρώνεται στο τι διαφορετικό μπορείς να κάνεις στην Ελλάδα την άνοιξη ή το φθινόπωρο, αλλά στο γεγονός ότι την άνοιξη και το φθινόπωρο μπορείς να κάνεις στην Ελλάδα τα ίδια ακριβώς πράγματα που μπορείς να κάνεις και το καλοκαίρι.

Πράγματι, είναι δεδομένο, ότι σχεδόν όλα όσα αναζητεί ο μέσος αλλοδαπός τουρίστας που επιλέγει τη χώρα μας ως προορισμό διακοπών (ήλιος, θάλασσα, φαγητό, αρχαία, ιστορία, πολιτισμός, φυσικό τοπίο, οικιστικό τοπίο, επαφή με τους ντόπιους κλπ.), μπορεί να τα βιώσει εξίσου τόσο την άνοιξη όσο και το φθινόπωρο. Και μάλιστα, καλύτερα, αυθεντικότερα, με λιγότερο κόσμο, λιγότερη ζέστη, λιγότερα μελτέμια και καλύτερες προοπτικές για φωτογραφίες σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς. Και βεβαίως όλα αυτά μπορεί να τα απολαύσει αρκετά οικονομικότερα σε σύγκριση με το καλοκαίρι.

SantoriniΕίναι επίσης δεδομένο, ότι πολλοί διάσημοι προορισμοί της Ελλάδας, όπως η Αθήνα, τα δημοφιλή νησιά και οι μεγάλοι αρχαιολογικοί χώροι, προσφέρουν την ίδια τουριστική εμπειρία σχεδόν ολόκληρο το χρόνο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Σαντορίνη, η οποία συγκεντρώνει σημαντικό αριθμό ξένων τουριστών (ιδίως από χώρες της Ασίας) την άνοιξη, το φθινόπωρο ή ακόμα και το χειμώνα.

Τέλος, είναι δεδομένο, πως μία μεγάλη κατηγορία τουριστών, κυρίως της λεγόμενης τρίτης ηλικίας, δυσκολεύεται να επισκεφτεί τη χώρα μας το καλοκαίρι, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που επικρατούν. Οι τουρίστες αυτής της κατηγορίας προτιμούν να ταξιδεύουν την άνοιξη ή το φθινόπωρο, όταν οι θερμοκρασίες είναι πιο φυσιολογικές και ευκολότερα υποφερτές για αυτούς.

Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, εκτιμώ πως ο στόχος της ανάδειξης της χώρας μας ή επιμέρους περιοχών, ως τουριστικών προορισμών τεσσάρων εποχών, δεν μπορεί να επιτευχθεί με μία ενιαία διαφημιστική εκστρατεία τεσσάρων εποχών, όσο εντυπωσιακή και επιτυχημένη και αν είναι αυτή (όπως είναι το συγκεκριμένο βίντεο του ΕΟΤ). Μια τέτοια ενιαία διαφημιστική καμπάνια κινδυνεύει να χάσει το βασικό στόχο της, που είναι η επέκταση της τουριστικής περιόδου. Όταν προσπαθούμε να προσελκύσουμε έναν τουρίστα σε μια περίοδο εκτός της συνήθους τουριστικής σεζόν, τότε εκπέμποντας το μήνυμα πως η Ελλάδα είναι όμορφη όλες τις εποχές, πιθανότατα θα τον οδηγήσουμε στην απόφαση να έρθει στην χώρα μας τότε που έρχονται όλοι. Δηλαδή το καλοκαίρι ή κατά τη διάρκεια της βασικής τουριστικής περιόδου.

Για να καταφέρουμε να τον προσελκύσουμε εκτός σεζόν θα πρέπει να στοχεύσουμε με ακρίβεια (laser) σε αυτό. Με δεδομένο λοιπόν ότι ο μέσος αλλοδαπός τουρίστας που επισκέπτεται τη χώρα μας έχει στο μυαλό του μια συγκεκριμένη εικόνα, η οποία σε μεγάλο βαθμό ταυτίζεται με το καλοκαίρι, τότε θα πρέπει να εκπέμψουμε το μήνυμα ότι το καλοκαίρι στην Ελλάδα διαρκεί εννέα μήνες και όχι μόνο τρεις. Το μήνυμα ότι στην Ελλάδα, η άνοιξη και το φθινόπωρο είναι επίσης καλοκαίρι. Το μήνυμα ότι στην Ελλάδα, την άνοιξη και το φθινόπωρο μπορείς να κάνεις τα ίδια ακριβώς πράγματα που μπορείς να κάνεις και το καλοκαίρι.

gkitsakis
Λέρος

Κατά τη γνώμη μου, λοιπόν, ο στρατηγικός στόχος της διαφημιστικής εκστρατείας για την επέκταση της τουριστικής περιόδου στη χώρα μας θα πρέπει να είναι καταρχήν μία βασική διαφημιστική καμπάνια για την Ελλάδα ως τουριστικό προορισμό τριών εποχών. Μία καμπάνια, η οποία θα ενοποιεί τις τρεις εποχές (άνοιξη, καλοκαίρι και φθινόπωρο) και θα εκπέμπει το μήνυμα μιας συνεχόμενης τουριστικής περιόδου διάρκειας εννέα μηνών. Μία διαφημιστική καμπάνια με κεντρικό σλόγκαν «Ελλάδα, εννέα μήνες καλοκαίρι». Μία καμπάνια, που θα αποσκοπεί στο να διασφαλίσει το πρώτο και ρεαλιστικότερο ζητούμενο, δηλαδή την επέκταση της τουριστικής περιόδου την άνοιξη και το φθινόπωρο, επεκτείνοντας και στις δύο αυτές εποχές την τουριστική εμπειρία που προσφέρει η χώρα μας το καλοκαίρι.

Θα μπορούσα να φανταστώ μία διαφημιστική καμπάνια με το παραπάνω κεντρικό μήνυμα, σε τρία επιμέρους διαφημιστικά σποτάκια λίγων δευτερολέπτων, τα οποία θα επικεντρώνονται στα βασικότερα στοιχεία που προσφέρει η χώρα μας στους τουρίστες (ήλιος και θάλασσα, φαγητό και διασκέδαση, πολιτισμός και αρχαιότητες). Έτσι, το πρώτο βίντεο θα μπορούσε να έχει ως εικόνα ένα ζευγάρι ή μία οικογένεια, ξαπλωμένους στις ξαπλώστρες ή καθισμένους στην ακρογιαλιά, σε ένα μοναδικό και συνεχόμενο πλάνο και από πάνω να περνούν, ανά λίγα δευτερόλεπτα, χωρίς να αλλάζει το πλάνο, τρία μηνύματα: «Ελλάδα το Καλοκαίρι», «Ελλάδα την Άνοιξη», «Ελλάδα το Φθινόπωρο». Αποσκοπώντας στο να περάσει το κεντρικό μήνυμα, ότι την άνοιξη και το φθινόπωρο δεν αλλάζει τίποτα στην Ελλάδα σε σχέση με το καλοκαίρι. Πως μπορείς να απολαύσεις τα ίδια ακριβώς πράγματα που μπορείς να απολαύσεις και το καλοκαίρι. Το δεύτερο βίντεο θα μπορούσε να έχει το ίδιο σκηνικό μπροστά από ένα τραπέζι, όπου ντόπιοι και τουρίστες θα τρώνε, θα πίνουν, θα τσουγκρίζουν τα ποτήρια τους, θα τραγουδούν και θα διασκεδάζουν και από πάνω να περνούν, ανά λίγα δευτερόλεπτα, χωρίς να αλλάζει το πλάνο, τα ίδια τρία μηνύματα: «Ελλάδα το Καλοκαίρι», «Ελλάδα την Άνοιξη», «Ελλάδα το Φθινόπωρο». Και τέλος, ένα τρίτο βίντεο θα μπορούσε να εκπέμπει το ίδιο ακριβώς μήνυμα με φόντο την Ακρόπολη ή κάποιον άλλο διάσημο αρχαιολογικό χώρο της χώρας μας.

Με μία ανάλογη, σωστά σχεδιασμένη και στοχευμένη (ιδίως σε συγκεκριμένες τουριστικές αγορές) διαφημιστική εκστρατεία, η Ελλάδα θα μπορούσε να κερδίσει το ρεαλιστικό στοίχημα της ανάδειξής της σε τουριστικό προορισμό τουλάχιστον τριών εποχών.

Παράλληλα, θα πρέπει να σχεδιαστεί και μία δεύτερη ανεξάρτητη διαφημιστική εκστρατεία ειδικά για την περίοδο του χειμώνα. Μία καμπάνια για την προβολή των ορεινών τουριστικών προορισμών της χώρας μας, αλλά και για την ανάδειξη εκείνων των ελληνικών νησιών που θα μπορούσαν να αποτελέσουν και χειμερινούς προορισμούς, στα οποία αναφέρθηκα στο άρθρο μου με τίτλο «Τα νησιά του Χειμώνα στον ελληνικό τουρισμό και οι δυνατότητές τους».

Τζουμέρκα – Συρράκο

Προς την κατεύθυνση αυτή φαίνεται πως κινείται ήδη το Υπουργείο Τουρισμού, που αποφάσισε ουσιαστικά το σπάσιμο της διαφημιστικής εκστρατείας της χώρας μας στα δύο και τη δημιουργία μίας ειδικής διαφημιστικής καμπάνιας μόνο για το χειμώνα και μάλιστα με το ιδιαίτερα ευρηματικό σλόγκαν «Greece DOES have a winter».  Το σχετικό βίντεο της καμπάνιας είναι αρκετά ενδιαφέρον, αν και λίγο «αδύναμο» σε επίπεδο πλάνων, καθώς λείπουν εικόνες από τον Όλυμπο, τους Δελφούς, τα Τζουμέρκα, τα Ζαγοροχώρια, το Πήλιο, τη Λίμνη Πλαστήρα, το Μέτσοβο, την Καστοριά κ.ά. Υπάρχουν συνεπώς πιο χαρακτηριστικά και πιο εντυπωσιακά ορεινά τοπία, καθώς και πολλά παραδοσιακά χωριά με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, τα οποία θα μπορούσαν να προβληθούν στο συγκεκριμένο βίντεο.

Προσωπικά θεωρώ πολύ πιο εντυπωσιακά τα πλάνα του χειμώνα στο προαναφερθέν βίντεο του ΕΟΤ με τίτλο «Greece – A 365 Day Destination», με τις εντυπωσιακές εικόνες της χιονισμένης Ελλάδας, την αναφορά στα 3.000 χωριά της χώρας μας και την εικόνα της παρέας που τρώει στην ταβέρνα μπροστά από το τζάκι. Θεωρώ, λοιπόν, ότι το δεύτερο αυτό κομμάτι της διαφημιστικής εκστρατείας της χώρας μας, που θα στοχεύει ειδικά στην ανάδειξη των ορεινών και χειμερινών προορισμών της ηπειρωτικής Ελλάδας, θα πρέπει να δομηθεί πάνω σε αυτό το πρότυπο, όπως ανέπτυξα και στο άρθρο μου, με τίτλο «Τουριστική ανάπτυξη της ορεινής Ελλάδας και προώθηση του χειμερινού τουρισμού. Ρεαλιστικός στόχος ή ευχολόγιο;».

Παράλληλα θα πρέπει να καταβληθεί προσπάθεια και για την ανάδειξη της χώρας μας σε δημοφιλή τουριστικό προορισμό την εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, όπως έχω αναπτύξει σε σχετικό άρθρο μου, με τίτλο «Η τουριστική βιομηχανία των Χριστουγέννων και η απουσία της Ελλάδας».  Αλλά και προσπάθεια για να κερδίσουμε το στοίχημα των χειμερινών φοιτητικών εκδρομών, όπως ανέπτυξα σε άλλο άρθρο μου, με τίτλο «Ο δρόμος για την τουριστική ανάπτυξη της ορεινής Ελλάδας περνάει από τα έδρανα των ελληνικών Πανεπιστημίων».

Λειψοί

Η Ελλάδα έχει όλες τις απαιτούμενες προϋποθέσεις για να αναδειχθεί σε ελκυστικό τουριστικό προορισμό τεσσάρων εποχών. Για την επίτευξη του στόχου αυτού όμως, η μέχρι σήμερα ακολουθούμενη τακτική των διαφημιστικών εκστρατειών με κεντρικό μήνυμα την Ελλάδα των τεσσάρων εποχών, φαίνεται πως δεν είναι η καταλληλότερη επιλογή. Αυτό άλλωστε αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι το ζητούμενο, δηλαδή ο τουρισμός τεσσάρων εποχών, δεν έχει ακόμα επιτευχθεί. Ας δοκιμάσουμε λοιπόν και έναν άλλο δρόμο. Τη δημιουργία δύο αυτοτελών διαφημιστικών εκστρατειών. Μία πρώτη καμπάνια, που θα έχει ως στόχο την ανάδειξη της Ελλάδας σε τουριστικό προορισμό τριών εποχών και θα επιχειρεί να επεκτείνει την καλοκαιρινή τουριστική περίοδο τόσο στην άνοιξη όσο και στο φθινόπωρο, έχοντας ως κεντρικό μήνυμα το «Ελλάδα, εννέα μήνες καλοκαίρι». Και μία δεύτερη καμπάνια, η οποία θα έχει ως αποκλειστικό στόχο την ανάδειξη της χώρας μας σε χειμερινό τουριστικό προορισμό, καθώς και σε προορισμό διακοπών για την εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς.

Σ.Σ. Το παρόν άρθρο γράφτηκε το Φεβρουάριο του 2021, δηλαδή πριν από τη νέα διαφημιστική καμπάνια του Υπουργείου Τουρισμού για το χειμερινό τουρισμό στη χώρα μας, η οποία κινείται προς την κατεύθυνση των προτάσεων που διατυπώνονται στο άρθρο, σχετικά με την ανάγκη μιας αυτοτελούς και ειδικής διαφημιστικής εκστρατείας για την προβολή της Ελλάδας ως χειμερινού τουριστικού προορισμού

(*) Ο κ. Ιωάννης Γκιτσάκης (twitter @gitsakis) είναι Δικηγόρος Θεσσαλονίκης με ειδίκευση στις Συμβάσεις Παραχώρησης και ΣΔΙΤ, Διδάκτωρ Διοικητικού Δικαίου και Σύμβουλος τουριστικών επιχειρήσεων και επενδύσεων

Tagged

1 σχόλιο στο “Ελλάδα, τουριστικός προορισμός τριών ή τεσσάρων εποχών;

Προσθήκη σχολίου

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *