Ισχυρές επιδόσεις, παρά τις πληθωριστικές πιέσεις, σημείωσε ο ευρωπαϊκός τουρισμός το τρίτο τρίμηνο του 2024, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ταξιδίων (ETC) για τις τάσεις και τις προοπτικές του τουρισμού στη Γηραιά ήπειρο, τη φετινή, καλοκαιρινή περίοδο.
Οι προορισμοί στη νότια Μεσόγειο “πρωταγωνίστησαν” σε αυτή την εξέλιξη, με την Ελλάδα να καταγράφει διψήφια αύξηση 19% στις τουριστικές αφίξεις το τρίτο τρίμηνο του 2024, έναντι της αντίστοιχης, καλοκαιρινής περιόδου του 2019.
Η πιο πρόσφατη έρευνα της ETC αναφέρει αύξηση 6% στις αφίξεις από το εξωτερικό, σε σχέση με τα επίπεδα του 2019 και 7% σε ετήσια βάση, ενώ οι διανυκτερεύσεις αυξήθηκαν, επίσης, κατά 5% σε ετήσια βάση.
Η ανοδική τάση οφείλεται στις μεγάλες εκδηλώσεις, στη βελτίωση της αεροπορικής συνδεσιμότητας -ιδίως από την Κίνα- και στην παρατεταμένη ανεκπλήρωτη ζήτηση.
Ενώ ο γενικός πληθωρισμός στην Ευρώπη έχει υποχωρήσει, αναφέρει η έκθεση, ο πληθωρισμός στον τομέα των υπηρεσιών παραμένει αυξημένος, επηρεάζοντας τόσο τις τουριστικές επιχειρήσεις όσο και τους ταξιδιώτες.
Οι τιμές των διεθνών πτήσεων στη ζώνη του ευρώ μειώθηκαν τον Ιούλιο και σημείωσαν μικρή αύξηση τον Αύγουστο, αλλά ο πληθωρισμός για τη διαμονή και τα πακέτα διακοπών συνέχισε να ξεπερνά τον συνολικό πληθωρισμό στον τομέα των υπηρεσιών.
Με τους ταξιδιώτες να είναι όλο και πιο συνειδητοποιημένοι ως προς τις τιμές, παρατηρείται μια αξιοσημείωτη μετατόπιση προς τις ταξιδιωτικές εμπειρίες με γνώμονα την αξία.
Όσον αφορά τις συνολικές τουριστικές δαπάνες σε ολόκληρη την Ευρώπη αναμένεται να αυξηθούν κατά 10,3% το 2024, σε σύγκριση με το 2023 και να φθάσουν τα 719,7 δισεκατομμύρια ευρώ, με τη Δυτική Ευρώπη να αντιπροσωπεύει το 74% αυτού του συνόλου.
Η Νότια Μεσόγειος κινητήρια δύναμη της ταξιδιωτικής ζήτησης
Πάνω από τους μισούς ευρωπαϊκούς προορισμούς έχουν ξεπεράσει τα επίπεδα του 2019 όσον αφορά τις αφίξεις ξένων επισκεπτών, με σχεδόν το ένα τρίτο να έχει αυξηθεί πάνω από 10%.
Οι προορισμοί της Νότιας Μεσογείου παρουσίασαν ιδιαίτερα ισχυρές επιδόσεις, με επικεφαλής τη Σερβία (+34%) και τη Μάλτα (+32%) -και οι δύο από μικρότερη βάση- ακολουθούμενες από την Πορτογαλία και την Ελλάδα (η καθεμία +19%).
Η Τουρκία (+16%) αντιμετωπίζει αυξανόμενο ανταγωνισμό, καθώς οι ταξιδιώτες με χαμηλό προϋπολογισμό στρέφονται σε άλλους μεσογειακούς προορισμούς λόγω της αύξησης των τιμών.
Η ανάκαμψη είναι πιο αργή στις χώρες της Βαλτικής, τη Φινλανδία, τη Ρουμανία και τη Σλοβακία, όπου οι μειώσεις σε σχέση με τα επίπεδα του 2019 κυμαίνονται από 24% έως 11%. Ωστόσο, τα ετήσια στοιχεία σε πολλές χώρες αυτών των υποπεριφερειών παρέχουν ελπιδοφόρες προοπτικές, υποδηλώνοντας ότι η ανάκαμψη συνεχίζεται, αν και με βραδύτερο ρυθμό από ό,τι σε άλλες περιοχές. Ειδικότερα, η Ρουμανία (+12,8%), η Λετονία (+12,7%) και η Εσθονία (+10,7%) παρουσίασαν σημαντική αύξηση των αφίξεων αλλοδαπών σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2023.
Ανθεκτικοί οι τομείς των αερομεταφορών και της διαμονής
Εξετάζοντας τις επιδόσεις του κλάδου, η ζήτηση για αεροπορικά ταξίδια στην Ευρώπη αυξήθηκε κατά 3,4% κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, παρά τις διαταραχές όπως τα ζητήματα κυβερνοασφάλειας και οι απεργίες.
Οι συχνές διαταραχές στην εναέρια κυκλοφορία κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού που αφορούσαν πολλές διαφορετικές ευρωπαϊκές χώρες είναι πιθανό να μείωσαν την ανάκαμψη σε ολόκληρη την περιοχή.
Πρόσφατα στατιστικά στοιχεία ανέφεραν ότι σχεδόν το 40% των επιβατών στην Ευρώπη αυτό το καλοκαίρι αντιμετώπισε καθυστερήσεις ή ακυρώσεις.
Οι επιδόσεις των καταλυμάτων παραμένουν ισχυρές, με τα έσοδα ανά διαθέσιμο δωμάτιο (RevPAR) στα ευρωπαϊκά ξενοδοχεία να αυξάνονται κατά 5,9% σε ετήσια βάση.
Οι νότιοι και μεσογειακοί προορισμοί παρουσιάζουν την υψηλότερη αύξηση στις ημερήσιες τιμές, λόγω της ισχυρής ζήτησης παρά την άνοδο των τιμών. Αυτό το μοτίβο υποδηλώνει ότι, ενώ οι ταξιδιώτες είναι πιο συνειδητοποιημένοι ως προς τον προϋπολογισμό τους, εξακολουθούν να είναι πρόθυμοι να πληρώσουν για εμπειρίες υψηλότερου επιπέδου κατά τη διάρκεια των περιόδων αιχμής των ταξιδιών.
Ομοίως, οι βραχυχρόνιες μισθώσεις έχουν αυξηθεί κατά 11% έως τον Αύγουστο του 2024 σε σύγκριση με το 2023, ιδίως στη Γαλλία και την Ιταλία. Η αύξηση αυτή αντιπροσωπεύει περίπου 479.000 μονάδες βραχυχρόνιας μίσθωσης από τον Αύγουστο του 2023.
Εξισορρόπηση της κατανομής του τουρισμού στην Ευρώπη
Η έκθεση εξετάζει επίσης την αυξανόμενη ανησυχία για τον υπερπληθυσμό, υπογραμμίζοντας την άνιση κατανομή των τουριστικών ροών σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Ενώ η αύξηση του τουρισμού έχει επηρεάσει θετικά τις ευρωπαϊκές οικονομίες, οι δημοφιλείς προορισμοί αντιμετωπίζουν και πάλι περιορισμούς στη χωρητικότητα και περιβαλλοντική επιβάρυνση, ιδίως κατά τις περιόδους αιχμής το 2024.
Ως απάντηση σε αυτές τις συνεχιζόμενες προκλήσεις, ορισμένες χώρες και πόλεις εφαρμόζουν μέτρα για να αποκτήσουν μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στην αναμενόμενη συνεχή αύξηση του τουριστικού όγκου. Τα μέτρα αυτά αποσκοπούν στη μείωση της ροής των τουριστών σε περιοχές με υψηλή συγκέντρωση, στη διασπορά των τουριστών σε άλλους προορισμούς σε ολόκληρη τη χώρα και στη μεγιστοποίηση της αξίας που λαμβάνουν από τον τουρισμό.
Ειδικότερα, καταβάλλονται προσπάθειες για την προώθηση λιγότερο γνωστών προορισμών, με στόχο την ανακατανομή των τουριστικών ροών και την άμβλυνση της πίεσης στα υπερπλήρη hotspots. Πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι οι αφίξεις σε αναδυόμενους προορισμούς αυξάνονται, αν και από μικρότερη βάση.
Για παράδειγμα, η Αλβανία ανέφερε μια αξιοσημείωτη αύξηση του αριθμού των επισκεπτών, ενώ πόλεις όπως το Ελ Ιέρο και η Σεβίλλη στην Ισπανία παρουσιάζουν ανάπτυξη που ξεπερνά τους καθιερωμένους τουριστικούς προορισμούς όπως η Ίμπιζα και η Τενερίφη.