Την περασμένη Τρίτη, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργατών Επισιτισμού και Υπαλλήλων Τουριστικών Επαγγελμάτων υπέγραψαν την τρίτη κατά σειρά, εντός μνημονίων, εθνική κλαδική σύμβαση εργασίας, για τους όρους και τις αμοιβές των εργαζομένων στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις όλης της χώρας. Η πρώτη, το 2012, εξορθολόγισε τις αμοιβές, προβλέποντας μείωση 15%, αλλά διατηρώντας όλα τα επιδόματα που είχαν καταργηθεί για άλλους κλάδους, η δεύτερη, στο τέλος του 2013, σηματοδότησε το τέλος των μισθολογικών μειώσεων στον κλάδο, προβλέποντας μάλιστα αύξηση 1% για το 2015.
Η τρίτη, τώρα, σε μια κρίσιμη καμπή για τη χώρα και την οικονομία, διατηρεί στο ίδιο επίπεδο τις αποδοχές για το γεμάτο εξωτερικές και εσωτερικές προκλήσεις 2016, δίνει όμως και μια νέα προοπτική για το επόμενο έτος, με αύξηση 1% από 1/4/2017. Ολα αυτά, μέσα σε ένα εθνικό περιβάλλον επταετούς ύφεσης, τριών μνημονίων, αιφνίδιων και σε πολλές περιπτώσεις αναίτιων ανατροπών στις εργασιακές σχέσεις και, πάνω απ’ όλα, αρνητικής φόρτισης του όποιου πλαισίου κοινωνικού διαλόγου.
Αυτό είναι ίσως και ένα από τα πλέον δυσεξήγητα χαρακτηριστικά της «περιπέτειας» της χώρας μας από το 2010 και μετά: τη στιγμή που ο κοινωνικός διάλογος καθίσταται πιο αναγκαίος από ποτέ και οι κοινωνικοί εταίροι παρουσιάζονται πλέον πιο ώριμοι και με εμπειρίες που θα τους επέτρεπαν να καταλήξουν σε αμοιβαία επωφελείς συμφωνίες, ο κρατικός νομοθετικός παρεμβατισμός δυσχεραίνει περαιτέρω κάθε προσπάθεια συναίνεσης και ουσιαστικής συνεννόησης μεταξύ των εμπλεκόμενων πλευρών!
Μέσα σε αυτό το διαρκώς απρόβλεπτο και γεμάτο συγκρούσεις και αντιπαραθέσεις περιβάλλον, δύο οργανώσεις, μία εργοδοτική, η ΠΟΞ, εκπροσωπώντας πάνω από 7.000 ξενοδοχεία σε όλη τη χώρα, και η ΠΟΕΕ-ΥΤΕ, που εκπροσωπεί περισσότερους από 60.000 εργαζομένους, επενδύουν πάνω σε μια ειλικρινή συλλογική διαπραγμάτευση, ξεπερνώντας διαιωνιζόμενα στερεότυπα περί «ταξικών αντιπάλων» και καταλήγουν σε μια αμοιβαία αποδεκτή και επωφελή συμφωνία, η οποία μάλιστα έχει άμεση πρακτική εφαρμογή.
Οι εργοδότες του ξενοδοχειακού κλάδου απεμπόλησαν συνειδητά το δικαίωμά τους εκ του νόμου να μειώσουν τις αμοιβές στο κατώτατο όριο των 586 ευρώ, στερώντας, έτσι, από τους εργαζομένους τους και μια σειρά επιδομάτων και θεσμικών κεκτημένων δεκαετιών. Ταυτόχρονα, οι εργαζόμενοι δεν δίστασαν να συναινέσουν σε διψήφια μείωση των αποδοχών τους, ενεργώντας οραματικά, εις βάρος της καθημερινότητάς τους, διαβλέποντας τη δυναμική του κλάδου και το κατά πόσο αυτή τους η κίνηση, θα μπορούσε να βοηθήσει τις επιχειρήσεις να αντέξουν στην κρίση και να ανοίξουν τον δρόμο της επανόδου της οικονομίας μας σε τροχιά ανάπτυξης.
Είναι ξεκάθαρο πως τα αποτελέσματα της τελευταίας τριετίας δικαίωσαν και τα δύο μέρη. Ο τουρισμός έχει καταστεί ο αδιαμφισβήτητος στυλοβάτης της ελληνικής οικονομίας, με ρεκόρ αφίξεων 26,5 εκατομμυρίων επισκεπτών το 2015 και 14,5 δισ. εσόδων. Παράλληλα, τη στιγμή που η ανεργία είναι κολλημένη σταθερά πάνω από το 27%, ο τομέας του τουρισμού και ειδικά ο ξενοδοχειακός κλάδος, παρά τις συνεχείς πιέσεις και επιβαρύνσεις στις επιχειρήσεις, όχι μόνο διατήρησε τις θέσεις εργασίας, αλλά δημιούργησε και νέες, αποτελώντας βασικό «αιμοδότη» του ασφαλιστικού μας συστήματος, την ώρα που αυτό βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης.
Εκείνο όμως που έχει τη μεγαλύτερη αξία είναι το πώς η σύγκλιση που οδήγησε στην εργασιακή ειρήνη των τελευταίων πέντε ετών στον ξενοδοχειακό κλάδο και στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής θα έπρεπε να αποτελέσει παράδειγμα για την ελληνική κοινωνία και οικονομία.
Είναι κρίσιμο και χρήσιμο να συμφωνήσουν όλοι ότι είναι απαραίτητο να κάνουν βήματα πίσω από απαιτήσεις και κεκτημένα, να προχωρήσουν σε ειλικρινή διαπραγμάτευση με στόχο το κοινά αποδεκτό αποτέλεσμα και τότε όχι μόνο η κοινωνία μας θα ανακτήσει τη δοκιμαζόμενη συνοχή της, αλλά και η έξοδος από την κρίση θα πάψει να είναι το ευκταίο και θα γίνει το εφικτό.
* Ο κ. Γιάννης Α. Ρέτσος είναι πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων και Α΄ αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων.
