Οι προσφορές των ξενοδόχων, η μείωση των ταξιδιωτικών δαπανών, η αύξηση των ξένων επισκεπτών που έρχονται στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη για city break και η δραστηριοποίηση αεροπορικών εταιρειών χαμηλού κόστους είναι οι βασικοί λόγοι για τη μείωση των ταξιδιωτικών εισπράξεων που καταγράφηκε το 2016.
Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει ανάλυση της ΤτE, που περιλαμβάνεται σε ειδική ενότητα στην πρόσφατα δημοσιοποιημένη έκθεσή της για τη Νομισματική Πολιτική 2016-2017.
Σύμφωνα με την Έρευνα Συνόρων της Τράπεζας της Ελλάδος, το 2016 οι ετήσιες αφίξεις και οι διανυκτερεύσεις ταξιδιωτών αυξήθηκαν (κατά 5,1% και 2,9% αντίστοιχα), ενώ οι ταξιδιωτικές εισπράξεις μειώθηκαν (κατά 6,8%). Αυτό συνέβη παρά την οριακή αύξηση (κατά 0,2%) των τιμών διανυκτέρευσης σε ξενοδοχεία με βάση το σχετικό δείκτη της ΕΛΣΤΑΤ. Όμως, εξετάζοντας την τελευταία εξαετία, διαπιστώνεται ότι οι ετήσιοι ρυθμοί μεταβολής τoυ αριθμού των αφίξεων/διανυκτερεύσεων και των ταξιδιωτικών εισπράξεων αποκλίνουν ήδη από το 2014 και τελικώς κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση το 2016. Ουσιαστικά, ο ρυθμός μεταβολής των ταξιδιωτικών εσόδων βαίνει μειούμενος από το 2014, με επιταχυνόμενο ρυθμό και τελικά γίνεται αρνητικός το 2016.
Σύμφωνα με την ΤτΕ, η εξέλιξη των τριών υπό εξέταση μεγεθών (ταξιδιωτικών εισπράξεων, αφίξεων και διανυκτερεύσεων) σε μηνιαία συχνότητα, για την περίοδο Ιανουαρίου 2013-Δεκεμβρίου 2016. Ενώ την περίοδο μέχρι τον Μάρτιο του 2014 οι εξελίξεις των τριών μεταβλητών συμβαδίζουν, μετά τον Απρίλιο του 2014 οι συσχετίσεις μεταξύ των τριών μεταβλητών είναι λιγότερο ισχυρές. Ειδικότερα, η συσχέτιση μεταξύ αφίξεων και διανυκτερεύσεων είναι ιδιαίτερα χαμηλή για τους μήνες εκτός αιχμής (Οκτώβριος 2014-Μάιος 2015). Αυτό επιβεβαιώνει το γεγονός ότι υπάρχει αύξηση των αφίξεων σε περιόδους εκτός αιχμής στις μεγάλες πόλεις (Αθήνα και Θεσσαλονίκη) για λιγότερες ημέρες, π.χ. Σαββατοκύριακο (city breaks).
Επιπλέον, η στατιστική συσχέτιση των διανυκτερεύσεων με τα ταξιδιωτικά έσοδα είναι σαφώς ισχυρότερη από τη στατιστική συσχέτιση μεταξύ των αφίξεων και των εσόδων. Κατά συνέπεια, η εξέλιξη των διανυκτερεύσεων φαίνεται να ερμηνεύει καλύτερα την εξέλιξη των εσόδων.
Τα έσοδα από διανυκτερεύσεις και η επίπτωση των ξενοδοχειακών τιμών διαμονής
Ο αριθμός των διανυκτερεύσεων, όπως αναμένεται, καθορίζει και τα έσοδα από διανυκτερεύσεις, τα οποία αποτελούν το υψηλότερο μερίδιο των δαπανών ενός ταξιδιού ή/και ενός τουριστικού πακέτου.
Μια εκτίμηση για τις εισπράξεις από διανυκτερεύσεις μπορεί να γίνει υπολογίζοντας το γινόμενο: Διανυκτερεύσεις x Ξενοδοχειακές Τιμές. Στην ανάλυση χρησιμοποιούνται δύο εναλλακτικοί δείκτες ξενοδοχειακών τιμών, της ΕΛΣΤΑΤ και της trivago.
Δεδομένου ότι το ποσοστό των κρατήσεων που γίνεται διαδικτυακά βαίνει αυξανόμενο και ότι η trivago καταγράφει τη μεταβολή των τιμών σε πραγματικό χρόνο, θεωρείται ότι η χρήση του δείκτη τιμών της προσφέρει σημαντική επιπλέον πληροφόρηση. Σε κάθε περίπτωση, ο υπολογισμός των εισπράξεων από διανυκτερεύσεις με τη χρήση των δύο δεικτών πρέπει να θεωρηθεί ως μια προσέγγισή τους, καθώς οι τιμές ενδέχεται να είναι ακόμη χαμηλότερες. Η εξέλιξη των ξενοδοχειακών τιμών και των διανυκτερεύσεων το 2016 δείχνει ότι το μεγαλύτερο μέρος των διανυκτερεύσεων πραγματοποιήθηκε την περίοδο αιχμής (Μάιο έως Οκτώβριο), η οποία χαρακτηρίστηκε από πτώση των ξενοδοχειακών τιμών.
Από την εμπειρική ανάλυση διαπιστώνονται τα εξής: (α) η εξέλιξη των συνολικών ταξιδιωτικών εισπράξεων ακολουθεί την εξέλιξη των εισπράξεων από διανυκτερεύσεις και (β) η μείωση των τιμών διαμονής είναι ο πρωταρχικός παράγοντας της μείωσης των ταξιδιωτικών εσόδων από διανυκτερεύσεις. Ειδικότερα, τους μήνες Μάιο-Ιούλιο η μείωση των εσόδων οφείλεται κυρίως στη πτώση των τιμών και κατά πολύ λιγότερο στην ελαφρά μείωση των διανυκτερεύσεων.
