Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου συνδιοργανώνει με την Τοπική Κοινότητα Κατταβιάς, την στήριξη του Συλλόγου Νεολαίας Κατταβιάς «Αγία Παρασκευή» τον Αθλητικό Σύλλογο Κατταβιάς και την Εκκλησιαστική Επιτροπή Κατταβιάς, την «Γιορτή του λοπιού» το Σάββατο 4 Αυγούστου 2018.
Στην εκδήλωση, τα μέλη της Λέσχης Αρχιμαγείρων Κυκλάδων – Δωδεκανήσου θα μαγειρέψουν την παραδοσιακή φασολάδα και άλλους ντόπιους μεζέδες με βάση το λόπι.
Οι εκδηλώσεις θα ξεκινήσουν από την προηγούμενη μέρα, στις 3 Αυγούστου με ομιλία στο Πολιτιστικό Κέντρο της Τοπικής Κοινότητας Κατταβιάς, όπου θα γίνει ενημέρωση για την αξία της πιστοποίησης των ντόπιων προϊόντων και αναφορά στο ιστορικό της πιστοποίησης του λοπιού από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.
Το λόπι της Κατταβιάς με τις προσπάθειες της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, ανακηρύχθηκε προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης και Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης και κατοχυρώθηκε στο Μητρώο προϊόντων ΠΟΠ και ΠΓΕ της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Άλλα ντόπια προϊόντα που κατοχυρώθηκαν με την ίδια διαδικασία, είναι το μελεκούνι της Ρόδου, το κρασοτύρι της Κω και την σιτάκα της Κάσου.
Τι είναι το λόπι της Κατταβιάς
Στην έρευνα που έγινε από εταιρεία που ανέλαβε την σύνταξη του φακέλου της αίτησης προς το υπουργείο στα στοιχεία τεκμηρίωσης,αναφέρονται τα εξής για το λόπι:
«Ο δεσμός του Φασολιού Κατταβιάς /Λόπι Κατταβιάς Ρόδου με την οριοθετημένη ζώνη βασίζεται στα ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά του και στην φήμη του. Τα εδάφη όπου καλλιεργείται η νάνα ποικιλία ξηρού φασολιού Κατταβιάς Ρόδου / λοπιού Κατταβιάς Ρόδου απέχουν από τη θάλασσα ένα χιλιόμετρο το μέγιστο και είναι αργιλοασβεστώδη.
Τα καλύτερα χωράφια για την καλλιέργεια του φασολιού βάσει επιστημονικής βιβλιογραφίας είναι τα αργιλοαμμώδη και τα βαθιά. Όπως προαναφέρθηκε πριν την σπορά πραγματοποιούνται δύο οργώματα του χωραφιού, προκειμένου να βελτιωθεί η ικανότητα των εδαφών της περιοχής (αργιλοασβεστώδη) να συγκρατούν υγρασία και θρεπτικά στοιχεία, ούτως ώστε να μπορεί η καλλιέργεια να ανταπεξέλθει σε περιβάλλον υδατικού stress (άνυδρη καλλιέργεια).
Το κλίμα της οριοθετημένης γεωγραφικής ζώνης χαρακτηρίζεται ως εύκρατο και τυπικό μεσογειακό νησιωτικό κλίμα με ήπιο και σχετικά υγρό χειμώνα και ξηρό καλοκαίρι. Οι βροχοπτώσεις πριν την σπορά, τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο, καθώς και μετέπειτα μετά την σπορά, βοηθούν τα εδάφη να διατηρήσουν την απαιτούμενη υγρασία, προκειμένου τα φασόλια Κατταβιάς Ρόδου / λόπια Κατταβιάς Ρόδου να καλλιεργηθούν σε συνθήκες υδατικού stress – άνυδρη καλλιέργεια.
Το ιδιαίτερο αυτό μικροκλίμα της περιοχής της Κατταβιάς είναι ιδανικό για την καλλιέργεια της νάνας ποικιλίας ξηρού φασολιού λόγω του ότι το φασόλι είναι φυτό, θερμόφιλο, ηλιόφιλο και απαιτητικό σε εδαφική υγρασία. Η συγκεκριμένη ποικιλία καλλιεργείται τουλάχιστον από το έτος 1932 επί Ιταλικής Διοίκησης των Δωδεκανήσων. Οι ντόπιοι παραγωγοί συνεχίζουν μέχρι και σήμερα να εφαρμόζουν παραδοσιακές τεχνικές στην καλλιέργεια του φασολιού Κατταβιάς Ρόδου / λοπιού Κατταβιάς Ρόδου, οι οποίες μεταφέρθηκαν από γενιά σε γενιά. Λόγω της αστάθειας που χαρακτηρίζει τις κλιματικές συνθήκες της περιοχής και ιδίως, το βροχομετρικό ύψος και τις θερμοκρασίες, μόνον οι γεωργοί που διαθέτουν τοπική εμπειρία είναι σε θέση να προσδιορίσουν το κατάλληλο χρονικό σημείο για τη σπορά, την συγκομιδή και την ξήρανση
Το τελικό προϊόν αποκτά τις ιδιαίτερες ιδιότητές του χάρη στον συνδυασμό της αργιλοασβεστώδους σύστασης των εδαφών, της άνυδρης καλλιέργειας, των χαρακτηριστικών του κλίματος που επικρατεί κατά την περίοδο της ωρίμανσης και των τεχνικών παραγωγής που διατηρούν από πατέρα σε γιο εδώ και έναν αιώνα οι ντόπιοι παραγωγοί. Η νόστιμη γεύση του προϊόντος (ήπια γλυκιά γεύση) οφείλεται στην υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες, στην επιλεχθείσα από τους ντόπιους παραγωγούς νάνα ποικιλία ξηρού φασολιού που έχει προσαρμοστεί στην περιοχή και στην άνυδρη καλλιέργεια. Οι αυξημένοι υδατάνθρακες, προσδίδουν την ήπια γλυκιά γεύση στα παραγόμενα φασόλια. Επιπρόσθετα, ο γενότυπος της ποικιλίας και οι περιβαλλοντικοί παράγοντες κατά την περίοδο της ανάπτυξης του φυτού και της ωρίμανσης του σπόρου επηρεάζουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του σπόρου.
Τα φασόλια Κατταβιάς Ρόδου / λόπια Κατταβιάς Ρόδου χαρακτηρίζονται από τους καταναλωτές ως καλόβραστα, λόγω του μικρού χρόνου μαγειρέματός τους. Το ποιοτικό αυτό χαρακτηριστικό έχει μεγάλη σημασία για τους καταναλωτές και αποδίδεται στον λεπτό φλοιό των σπερμάτων και στην υψηλή περιεκτικότητά τους σε υδατάνθρακες. Από επιστημονικές μελέτες έχει διαπιστωθεί ότι η αυξημένη περιεκτικότητα των σπερμάτων φασολιού σε υδατάνθρακες μειώνει τον χρόνο μαγειρέματος, γιατί ευνοεί την απορρόφηση νερού κατά το βράσιμο και μειώνει τη συγκόλληση των σπερμάτων μεταξύ τους. Ο μικρός χρόνος μαγειρέματος των φασολιών Κατταβιάς Ρόδου / λοπιών Κατταβιάς Ρόδου προκύπτει και από το σχετικό τεστ βραστικότητας που διενεργήθηκε.
Η φήμη του προϊόντος συνδέεται αφενός, με τα ιδιότυπα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του προϊόντος, τα οποία μπορούν να αποδοθούν στις ιδιαιτερότητες της συγκεκριμένης γεωγραφικής περιοχής και αφετέρου, με τον ιστορικό δεσμό του προϊόντος με την οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή».
