Πρότυπο επιχειρηµατία -αν και νέος σε ηλικία- µε οξυδερκή κρίση και κατασταλαγµένες απόψεις, ο Ιωάννης Χατζής, CFA, πρόεδρος Δ.Σ. της ΔΙΑΚΟΜΙΧΑΛΗΣ Α.Ε. και µέλος της Ένωσης Ξενοδόχων Ρόδου, µιλάει στο «Χ&Τ», µε αφορµή το αφιέρωµα που πραγµατοποιεί το περιοδικό στα Δωδεκάνησα και αναλύει τα δεδοµένα της φετινής, αµφιλεγόµενης, τουριστικής περιόδου στη Ρόδο. Μιας σεζόν, µε πολλά αλλά και άλλα τόσα ερωτηµατικά.
Ο ίδιος κάνει λόγο για «αγώνα» και «πόλεµο τιµών» προκειµένου να διατηρηθούν σε ένα επίπεδο οι κρατήσεις, ενώ εκτιµά πως το «στοίχηµα» για το πώς θα διαµορφωθεί τελικά η σεζόν «παίζεται» στον Οκτώβριο.
Επισηµαίνει ως βασικό πρόβληµα των επιχειρηµατιών του κλάδου την έλλειψη σταθερού φορολογικού περιβάλλοντος, ενώ βλέπει από µια άλλη οπτική την ανάπτυξη της αγοράς των βραχυχρόνιων µισθώσεων.
Κρούει τον «κώδωνα του κινδύνου» όσον αφορά τον αφελληνισµό των ελληνικών ξενοδοχείων και πιστεύει στον νέο δήµαρχο Ρόδου, Αντώνη Καµπουράκη, στον περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου, Γιώργο Χατζηµάρκο και, φυσικά, στον Ροδίτη υφυπουργό Τουρισµού, Μάνο Κόνσολα, για την επανατοποθέτηση της Ρόδου στην κορυφή του παγκόσµιου τουριστικού χάρτη.
Η συνέντευξη
Συνέντευξη στον Κων/νο Στ. Δεριζιώτη
“Πορευόμενοι προς την περίοδο αιχμής της φετινής τουριστικής σεζόν, πως διαμορφώνεται η τουριστική κίνηση στο νησί της Ρόδου, τόσο σε επίπεδο αφίξεων, όσο και εσόδων;
Το 2019 είναι µια σεζόν που «ταρακούνησε» την υπεραισιοδοξία των επιχειρηµατιών στον κλάδο µας. Είναι η πρώτη σεζόν, µετά 4-5 χρόνια, που οι πωλήσεις πραγµατοποιούνται µε «αγώνα». Μέχρι και τον Ιούλιο τα περισσότερα ξενοδοχεία του νησιού είχαν εκπτώσεις, που σε ορισµένες περιπτώσεις, ξεπερνούσαν το 30%. Οι κρατήσεις last-minute πραγµατοποιήθηκαν µε «επιθετικές» προσφορές και µηδενικά release. Ωστόσο, τo δίµηνο Αυγούστου-Σεπτεµβρίου φαίνεται να έχει µεγαλύτερη δυναµική. Ενώ το µεγάλο «στοίχηµα» για το πώς θα διαµορφωθεί τελικά η σεζόν είναι ο Οκτώβριος.
Κρίνω ότι παρότι οι αφίξεις και τα έσοδα θα είναι οριακά αυξηµένα, πολλές επιχειρήσεις, δυστυχώς, θα εµφανίσουν µειωµένες κερδοφορίες.
Πως εξελίσσονται οι κρατήσεις και οι διανυκτερεύσεις στα ξενοδοχεία σας και σε ποια επίπεδα αναμένεται να διαμορφωθούν το δίμηνο Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου;
Για ακόµα µια χρονιά αντιµετωπίζουµε µεγάλο πρόβληµα στις κρατήσεις το δεύτερο δεκαπενθήµερο του Οκτωβρίου. Οι πτήσεις τσάρτερ από πολλές αγορές σταµατάνε και ό,τι «περισσεύει» διοχετεύεται κυρίως σε ξενοδοχεία, στα οποία οι tour operators έχουν επενδυµένα κεφάλαια. Όσο οι λιγοστές αεροπορικές θέσεις είναι πολύ ακριβές, τόσο δυσκολότερο είναι για τα µεµονωµένα ξενοδοχεία να πουλήσουν δωµάτια. Εφόσον τον Οκτώβριο η Ρόδος έχει εξαιρετικό καιρό και φανταστικό value for money, επιβάλλεται στο άµεσο µέλλον να δοθούν κίνητρα για την επέκταση του προγράµµατος των tour operators, κατά δύο τουλάχιστον εβδοµάδες.
Ποιο, κατά τη γνώμη σας, είναι το χαρακτηριστικό της φετινής τουριστικής σεζόν στο νησί και ποιες είναι οι επιπτώσεις στην πορεία του ροδιακού τουρισμού από το δυναμικό comeback της Τουρκίας, αλλά και προορισμών της Βόρειας Αφρικής, σε συνδυασμό με την υστέρηση που παρατηρήθηκε, μέχρι και τις αρχές Ιουλίου, από τις τουριστικές αγορές της Γερμανίας και της Αγγλίας;
Είναι αλήθεια ότι οι πωλήσεις, µέχρι τις αρχές Ιουλίου, πραγµατοποιήθηκαν µε γενναίες εκπτώσεις. Σίγουρα οι επιθετικές τιµές των ανταγωνιστών, είναι ένας από τους βασικούς λόγους που συνέβη αυτό. Ενώ, βασικός παράγοντας στις δυσκολίες που αντιµετωπίζουµε στις φετινές πωλήσεις, είναι και οι υποτονικές κρατήσεις από τη ρωσική αγορά.
Η Ρόδος προσφέρει ένα εξαιρετικό τουριστικό προϊόν, φυσική οµορφιά, πολιτισµό, ιστορία, γαστρονοµία, αλλά και ασφάλεια, σε συνδυασµό µε την περίφηµη ελληνική φιλοξενία, και άλλα πολλά. Επιτυχία µας, λοιπόν, θα είναι το νησί µας να τοποθετηθεί µε τέτοιο τρόπο, προκειµένου να µην χρειάζεται να οδηγούµαστε στη διαδικασία «πολέµου τιµών» µε τις αγορές της βόρειας Αφρικής και της Τουρκίας προκειµένου να προσελκύουµε κρατήσεις.
Ποιες είναι οι επιπτώσεις από την υπερφορολόγηση του τουριστικού ξενοδοχειακού κλάδου και τη «γιγάντωση» του φαινομένου Airbnb, τόσο στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, όσο και σε αυτό καθ’ αυτό το ροδιακό τουριστικό προϊόν; Πως βιώνετε ως ξενοδόχος αυτή τη νέα πραγματικότητα και τι πρέπει να γίνει για να αλλάξει;
Η έλλειψη σταθερού φορολογικού περιβάλλοντος είναι το µεγαλύτερο πρόβληµα που αντιµετωπίζουµε στις επιχειρήσεις µας σήµερα. Η Ρόδος έχει επιβαρυνθεί µε τις µεγαλύτερες αυξήσεις στο κόστος λειτουργίας των ξενοδοχείων από οποιονδήποτε άλλο προορισµό µαζικού τουρισµού στην Ελλάδα, ειδικά όσον αφορά τα καταλύµατα All Inclusive. Την τριετία 2015-2018, οι Έλληνες επιχειρηµατίες χάσαµε σοβαρό momentum από τα «πειράµατα» της προηγούµενης κυβέρνησης. Τις δυσκολίες που αντιµετώπιζαν οι ελληνικές επιχειρήσεις, εκµεταλλεύτηκαν ξένα κεφάλαια, µε σπουδαία ρευστότητα, καθιστώντας το επενδυτικό περιβάλλον σήµερα ακόµα πιο δυσµενές για τις εταιρίες µικρό-µεσαίου µεγέθους.
Είναι απαραίτητο να δοθούν κίνητρα για επενδύσεις, ιδίως σε Έλληνες επιχειρηµατίες, ώστε να κερδίσουµε λίγο από το «χαµένο έδαφος» και να σταµατήσει ο αφελληνισµός των ξενοδοχείων µας.
Η οικονοµία διαµοιρασµού, όπως το Airbnb, αποτελεί µέρος της εξέλιξης. Η κοινωνία δεν πρέπει να «πολεµάει» την εξέλιξη. Οφείλουν όµως, µε αυστηρά κριτήρια, τα καταλύµατα αυτά να πληρούν τις απαραίτητες προδιαγραφές και να φορολογούνται αναλόγως. Και φυσικά, είναι επιτακτική ανάγκη, οι παραβάτες να τιµωρούνται µε σοβαρά πρόστιµα και κατασχέσεις.
Ποιες είναι οι προβλέψεις σας για την επόμενη χρονιά και σε τι επίπεδα διαμορφώνονται οι τιμές των συμβολαίων για το 2020 που υπογράφονται με τους tour operators;
Από το 2010, οι τιµές των ξενοδοχείων αυξάνονται σταθερά, µεταξύ 2% και 4%, ετησίως. Για το 2020, οι πελάτες µας είναι πολύ επιφυλακτικοί µε τις αυξήσεις στα συµβόλαια. Κάποια προϊόντα είχαν µεν τη δυνατότητα για µικρές αυξήσεις, αλλά η νόρµα είναι να διατηρηθούν οι τιµές σταθερές. Το σπουδαιότερο πρόβληµα είναι ότι, µολονότι οι τιµές αυξήθηκαν περίπου 20% τα τελευταία 9 χρόνια, τα κοστολόγια λειτουργίας αυξήθηκαν µε µεγαλύτερο ρυθµό, µε αποτέλεσµα τα περιθώρια κέρδους να συρρικνωθούν. Τώρα που το σταθερό µας κόστος αυξήθηκε τόσο, η υψηλή λειτουργική µόχλευση στα ξενοδοχεία θα επιφέρει αποθαρρυντικά αποτελέσµατα στις πρώτες κακές χρονιές.
Ποιες είναι οι πιο πρόσφατες επενδυτικές σας κινήσεις και ποια τα επόμενα επενδυτικά και επιχειρηματικά σχέδιά σας;
Τα τελευταία χρόνια έχουµε επενδύσει αρκετά στον εκσυγχρονισµό των ξενοδοχειακών µας υποδοµών, καθώς και στην αύξηση των κλινών στις υφιστάµενες ξενοδοχειακές µας µονάδες. Στο άµεσο µέλλον, εξετάζουµε θετικά εναλλακτικές επέκτασης, ωστόσο παρακολουθούµε µε επιφυλακτικότητα τη δυνατότητα του προορισµού, µε τις υφιστάµενες υποδοµές, να φιλοξενήσει όλες τις επενδύσεις των ξένων κεφαλαίων στο νησί µας.
Μία νέα κυβέρνηση προέκυψε από τις πρόσφατες εκλογές της 7ης Ιουλίου, με τον Ροδίτη, μάλιστα, βουλευτή Δωδεκανήσου, Μάνο Κόνσολα, να αναλαμβάνει χρέη υφυπουργού στο υπουργείο Τουρισμού. Τι περιμένετε από αυτή τη νέα κυβέρνηση προκειμένου να ενισχυθεί περαιτέρω ο ελληνικός Τουρισμός, αλλά και σε τοπικό επίπεδο ποιες είναι οι προτάσεις σας για την ενίσχυση του ροδιακού Τουρισμού;
Το πολιτικό περιβάλλον φαίνεται πολλά υποσχόµενο. Αρχικά, σε επίπεδο αυτοδιοίκησης, ο δήµαρχός µας, Αντώνης Καµπουράκης και ο περιφερειάρχης µας, Γιώργος Χατζηµάρκος, έχουν έµπρακτα αποδείξει ότι ο τουρισµός της Ρόδου αποτελεί πρώτη τους προτεραιότητα. Εν συνεχεία, έχουµε ακόµα τρεις δυναµικές φυσιογνωµίες, τον Βασίλη Υψηλάντη, τον Γιάννη Παππά και την Μίκα Ιατρίδη να «µάχονται» στο κοινοβούλιο για τον τόπο µας. Τέλος, ο εξαιρετικός Ροδίτης, Μάνος Κόνσολας, έχει τη δυνατότητα από τη θέση-«κλειδί» του υφυπουργού Τουρισµού, σε συνεργασία µε τους υπόλοιπους φορείς, να συνδράµει στο να κατευθυνθεί ξανά η Ρόδος προς την κορυφή του παγκόσµιου τουριστικού χάρτη.
Η τουριστική παιδεία, η καθαριότητα, η µείωση του συντελεστή ΦΠΑ, η αύξηση του συντελεστή δόµησης, η επέκταση των σχεδίων πόλεως µε πολεοδοµικό σχεδιασµό, η σωστή εκµετάλλευση του αιγιαλού, η εισαγωγή του «visa on arrival» για Ρώσους και η απλούστευση της γραφειοκρατίας για τα ξενοδοχεία, είναι λίγα από τα πράγµατα που περιµένουµε να δούµε στο άµεσο µέλλον.
Ποια είναι τα περιθώρια και οι δυνατότητες ανάπτυξης ειδικών μορφών Τουρισμού;
Αυτές οι µορφές τουρισµού στην Ελλάδα, αν και η χώρα διαθέτει υπέροχες συνθήκες, βρίσκονται σε βρεφικά επίπεδα, σε σχέση µε τις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες στη Μεσόγειο. Τα Δωδεκάνησα και οι Κυκλάδες είναι ειδυλλιακός προορισµός για Regattas ιστιοπλοΐας. Αυτές οι διοργανώσεις προσελκύουν, για παράδειγµα, στο Šibenic της Κροατίας και στην Trieste της Ιταλίας, χιλιάδες επισκέπτες υψηλού εισοδηµατικού επιπέδου, κάθε χρόνο. Επίσης, µεγάλο ενδιαφέρουν αποτελούν και τα καταδυτικά liveaboards, τα οποία συνδυάζουν διαµονή, κρουαζιέρα και δραστηριότητες αναψυχής.
Αν και παρατηρούνται κάποιες προσπάθειες από ιδιώτες, µε την έλλειψη υποστήριξης από τον δηµόσιο τοµέα, δεν µπορούµε να ανταγωνιστούµε στο «champions league». Παρόλα αυτά βλέπω µεγάλα περιθώρια ανάπτυξης στους συγκεκριµένους κλάδους, τα επόµενα χρόνια, στην Ελλάδα.
