Το ένα ρεκόρ μετά το άλλο καταρρίπτει ο ελληνικός τουρισμός, που αναδεικνύεται σε «ατμομηχανή» της ελληνικής οικονομίας, με τις συνολικές εφετινές αφίξεις των ξένων επισκεπτών να αγγίζουν σχεδόν τα 30 εκατομμύρια και τα τουριστικά έσοδα να φτάνουν για πρώτη φορά – τα τελευταία χρόνια – στα 14,5 δισ. ευρώ!
Το πλέον ενθαρρυντικό στοιχείο για τον κλάδο του τουρισμού είναι ότι η άνοδος, τουλάχιστον στο σκέλος των αφίξεων, θα συνεχιστεί και το 2018, με τις προκρατήσεις από τις ξένες μεγάλες αγορές να βρίσκονται ήδη σε διψήφιο ποσοστό αύξησης σε σχέση με το 2017 και κατά μέσον όρο να κινούνται στο 10%.
Ολοι συμφωνούν ότι η Ελλάδα έχει ωριμάσει ως τουριστική αγορά. Οπότε το ζητούμενο δεν είναι πλέον πόσοι παραπάνω τουρίστες θα έλθουν, αλλά πόσα παραπάνω χρήματα θα αφήσουν στη χώρα μας. «Το μεγάλο στοίχημα για τη νέα χρονιά θα είναι το τουριστικό συνάλλαγμα», λένε χαρακτηριστικά οι εκπρόσωποι του κλάδου.
Πάντως, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ταξιδίων και Τουρισμού (WTTC), η συμβολή του τουρισμού στο ελληνικό ΑΕΠ μέχρι το 2027 θα αυξηθεί κατά 4,6% και θα φτάσει στα 24,6 δισ. δολάρια. Θα είναι, δε, η μεγαλύτερη αύξηση σε σχέση με οποιονδήποτε άλλο κλάδο της οικονομίας.
Σε αυτό το επίτευγμα συμβάλλουν αναμφισβήτητα όλες οι μεγάλες τουριστικές αγορές της Ευρώπης – παραδοσιακές και καινούργιες – και κυρίως οι γερμανοί τουρίστες που, μετά τους Βρετανούς, έχουν «ξαναζεστάνει» για τα καλά την προτίμησή τους για την Ελλάδα. Επίσης, σημαντική αναμένεται να είναι και η συνεισφορά των άλλων – εκτός – αγορών, με «πιλότους» τις αγορές της Κίνας και των ΗΠΑ (κυρίως στον χώρο της κρουαζιέρας).
Στελέχη μεγάλων ξένων tour operators αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι «ποτέ άλλοτε στο παρελθόν το ελληνικό τουριστικό προϊόν δεν ήταν τόσο ελκυστικό», ενώ, όπως οι ίδιοι διαπιστώνουν, «σημαντικά βήματα γίνονται και στο μέτωπο της ποιότητας».
Ακόμη και σε ό,τι αφορά τη σχέση ποιότητας – τιμής, η Ελλάδα δείχνει ισχυρές αντοχές στον παγκόσμιο ανταγωνισμό. Ειδικότερα, σύμφωνα με τους δείκτες ποιοτικής αξιολόγησης του WTTC, το ελληνικό τουριστικό προϊόν συγκέντρωσε φέτος 4,51 μονάδες με άριστα το 7, ενώ ανάμεσα σε 136 χώρες η Ελλάδα κατέχει σήμερα παγκοσμίως την 24η θέση, από την 31η που ήταν παλαιότερα.
ΣΕΤΕ: Καλύτερο το 2018
«Η τουριστική περίοδος του 2018 ξεκινά με θετικές προοπτικές, αλλά και με νέες επιβαρύνσεις για το τουριστικό προϊόν της χώρας» λέει στο «Βήμα» ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), κ. Γιάννης Ρέτσος. Οι πρώτες καταγεγραμμένες ενδείξεις από τις περισσότερες κύριες διεθνείς τουριστικές αγορές είναι θετικές. Αν και είναι βέβαιο ότι θα μεταβληθούν στη συνέχεια, τα πρώτα στοιχεία που αφορούν τον προγραμματισμό των αεροπορικών πτήσεων του 2018 προς τα ελληνικά αεροδρόμια καταγράφουν αύξηση 4% σε σχέση με πέρυσι τέτοια περίοδο.
«Πρέπει όμως να βελτιωθούν άλλα βασικά μεγέθη του ελληνικού τουρισμού, που παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα σε σχέση με αυτά των ανταγωνιστικών προορισμών, όπως, για παράδειγμα, το ποσό της μέσης κατά κεφαλήν δαπάνης των ξένων επισκεπτών μας» τονίζει ο κ. Ρέτσος. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι το 2013 η μέση δαπάνη ανά ταξίδι των ξένων επισκεπτών μας διαμορφώθηκε στα 604,2 ευρώ, το 2014 έπεσε στα 551,8 ευρώ, το 2015 στα 540,9 ευρώ και το 2016 στα 470,5. Επίσης, στο εννιάμηνο, εφέτος, η μέση δαπάνη αυξήθηκε μόλις κατά 0,5% σε σχέση με το 2016.
Το βέβαιο είναι ότι, σύμφωνα με τον ΣΕΤΕ, για άλλη μία χρονιά οι ελληνικές τουριστικές επιχειρήσεις θα συνεχίσουν να βρίσκονται σε ετοιμότητα για να αντιμετωπίσουν τον διαρκώς αυξανόμενο διεθνή ανταγωνισμό. «Ομως, οφείλει και η οολιτεία να επιλύσει μια σειρά από σημαντικά ζητήματα που παραμένουν σε εκκρεμότητα και θα μπορούσαν να συμβάλουν στην περαιτέρω επιτάχυνση της αναπτυξιακής πορείας του ελληνικού τουρισμού» παρατηρεί ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, υπογραμμίζοντας: «Σε άμεση προτεραιότητα θα πρέπει να τεθεί η αντιμετώπιση ζητημάτων όπως η μείωση των φορολογικών επιβαρύνσεων, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του τουριστικού προϊόντος, η οριστική επίλυση του χωροταξικού ζητήματος, η αντιμετώπιση του ζητήματος των “κόκκινων” δανείων και ο σχεδιασμός κινήτρων για την προσέλκυση μεγάλων επενδύσεων».
Σε ό,τι αφορά τον ΣΕΤΕ και τα μέλη του, βασικός στόχος είναι πλέον ο τουρισμός και η συνεισφορά του τομέα στην οικονομία και την κοινωνία, να αυξάνονται παράλληλα με την ανάπτυξη του ΑΕΠ. Το κύριο όχημα για τον σκοπό αυτόν είναι ο εμπλουτισμός της εμπειρίας των ταξιδιωτών και η ανάδειξη των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων που διαθέτει η Ελλάδα, με αιχμή του δόρατος την αγροτοδιατροφή και τον πολιτισμό.
Στο πλαίσιο αυτό, πραγματοποιήθηκε το 2017 ο πρώτος κύκλος συναντήσεων εργασίας σε τουριστικούς προορισμούς της χώρας, με τη συμμετοχή επιχειρηματιών – μελών του Συνδέσμου, καθώς και τοπικών φορέων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
ΞΕΕ: Πλήγμα ο νέος φόρος
Θετική είναι η αποτίμηση και του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΞΕΕ) για την εφετινή τουριστική χρονιά που εκπνέει σε λίγο. «Με βάση τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα των αφίξεων και των τουριστικών εισπράξεων, το 2017 αναμένεται να αποτελέσει ένα νέο έτος ρεκόρ για τον ελληνικό τουρισμό. Επίσης, οι προοπτικές που διαφαίνονται τόσο από τις προκρατήσεις όσο και από τα μηνύματα των διεθνών εκθέσεων προοιωνίζονται ότι η διατήρησης της θετικής τουριστικής τάσης για τη χώρα μας θα συνεχιστεί και το 2018» λέει στο «Βήμα» ο επί σειρά ετών, απερχόμενος, πρόεδρος του ΞΕΕ κ. Γιώργος Τσακίρης.
Ομως, όπως ο ίδιος επισημαίνει, δεν λείπουν και οι προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ο ελληνικός τουρισμός τα προσεχή χρόνια. Για να διατηρηθούν η αυξανόμενη τουριστική ζήτηση αλλά και η ανταγωνιστικότητα του κλάδου, τονίζει ο κ. Τσακίρης, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν και να επιλυθούν σοβαρές δυσλειτουργίες, όπως είναι:
-Ο φόρος διαμονής που θα εισπράττεται από τον Ιανουάριο του 2018 από τους πελάτες των ξενοδοχείων και ενοικιαζόμενων δωματίων.
-Η ανάγκη εκσυγχρονισμού των ξενοδοχειακών και τουριστικών υποδομών.
Η θετική πορεία του ελληνικού τουρισμού κατά τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΞΕΕ, οφείλεται σε κάποιον βαθμό και στις γεωπολιτικές συγκυρίες που διαμορφώθηκαν στις γειτονικές μεσογειακές χώρες, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η Ελλάδα αποτελεί έναν ασφαλή τουριστικό προορισμό. Ομως, οι οικονομικές και πολιτικές συνθήκες στις γειτονικές χώρες, καθώς και σε προορισμούς της Μεσογείου που προσφέρουν παρόμοιο τουριστικό προϊόν με το ελληνικό, σύντομα μπορεί να βελτιωθούν και να «διεκδικήσουν» τους πελάτες που αλλιώς θα κατευθύνονταν στη χώρα μας. Επίσης, ανταγωνιστικά προς τον ελληνικό τουρισμό λειτουργούν και οι αναδυόμενοι τουριστικοί προορισμοί.
Από την άλλη πλευρά, αναφέρει ο κ. Τσακίρης, «οι απαιτήσεις για την εξυπηρέτηση του δανεισμού των ξενοδοχείων περιορίζουν τη ρευστότητά τους και δεδομένου ότι επιβαρύνονται με πολλούς φόρους – στα όρια εξάντλησης της φοροδοτικής τους ικανότητας – περιορίζεται η δυνατότητα επενδύσεων και αναβάθμισης των παρεχόμενων υπηρεσιών».
Το γεγονός αυτό οδηγεί τις επιχειρήσεις σε έναν φαύλο κύκλο μειωμένων επιδόσεων, αποστερώντας συγχρόνως από τα ξενοδοχεία τη δυνατότητα να διαδραματίσουν τον αναπτυξιακό τους ρόλο.
Οι αφίξεις θα ξεπεράσουν τα 28 εκατομμύρια
– Οι τουριστικές εισπράξεις θα ξεπεράσουν τα 14 δισ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση 8%.
– Η δαπάνη ανά ταξίδι κατά το εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου ήταν 537 ευρώ, αυξημένη κατά 0,5% σε σχέση με το 2016.
– Οι αφίξεις, μαζί με τις κρουαζιέρες, θα ξεπεράσουν τα 28 εκατομμύρια. Το εννεάμηνο έφτασαν τα 23,5 εκατ. τουρίστες, αυξημένες κατά 10,3% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2016.
– Η άμεση συνεισφορά του τουρισμού στο ΑΕΠ θα αυξηθεί στο 8% (από 7,5% το 2016), ενώ η συνολική συνεισφορά του τουριστικού τομέα στο ΑΕΠ θα ανέλθει στο 19,6% (από 18,6% το 2016).
– Η συνολική συμβολή του τουριστικού τομέα στο ΑΕΠ θα αυξάνεται με μέσο ετήσιο ρυθμό 4,6%, για να διαμορφωθεί στο 23,8% το 2027.
