Ως άνευ προηγουμένου χαρακτηρίζεται ο αντίκτυπος της κρίσης του Κορωνοίου στις αερομεταφορές από τo διεθνή οργανισμό πολιτικής αεροπορίας (ICAO).
Το παραπάνω προκύπτει από μελέτη του Πολυτεχνείου του Χονκ Κονγκ, της Γερμανικής Αεροπορικής Ερευνητικής Κοινότητας και του Πανεπιστημίου Εφαρμοσμένων Επιστημών της Βρέμης.
Αεροπορικές Εταιρίες
Σε αντίθεση με τις εξάρσεις των ιών SARS και MERS, οι οποίες είχαν ρυθμό ανάκαμψης σε σχήμα V, ο Κορωνοϊός ακολουθείται και από μία μεγάλη οικονομική ύφεση. Η IATA υπολογίζει, ότι μέχρι τα τέλη Απριλίου έχουν μειωθεί οι διεθνείς πτήσεις κατά 80% και προβλέπεται η μείωση εσόδων κατά 252 δισεκατ. δολάρια για το 2020. Επί του πρακτέου το σύνολο των αεροσκαφών έχει καθηλωθεί με εξαίρεση τις πτήσεις cargo και επαναπατρισμού, καθώς και εσωτερικές πτήσεις στις ΗΠΑ και την Ασία.
Η επανεκκίνηση θα εξαρτηθεί από τα μέτρα που έχουν λάβει οι κυβερνήσεις και προβλέπεται σταδιακή ανάκαμψη στις εσωτερικές πτήσεις κατά το 3ο 3μηνο του 2020. Οι διεθνείς πτήσεις, οι οποίες αποτελούν το 67% του συνόλου των παγκόσμιων αεροπορικών εσόδων, αναμένεται να ανακάμψουν αργότερα.
Με τα νέα μέτρα που έχουν εφαρμοσθεί λόγω της πανδημίας, όπως η τήρηση αποστάσεων και οι ψηφιακές συναντήσεις, γεννάται το ερώτημα του τρόπου απόκρισης των αεροπορικών εταιριών ως προς τις παραδοσιακές αγορές τους και τα επαγγελματικά ταξίδια μεταξύ άλλων.
Η ανάγκη για διατήρηση των ανεφοδιαστικών γραμμών και η μείωση της χωρητικότητας των πτήσεων cargo, μπορεί να οδηγήσει στη χρήση επιβατικών αεροσκαφών για υπηρεσίες μεταφοράς. Με την κατάρρευση των τιμών των καυσίμων τα παλαιότερα και μη-αποδοτικά ως προς την ενέργεια επιβατικά αεροσκάφη ενδέχεται να χρησιμοποιηθούν για πτήσεις cargo.
Ακόμα και πριν την κρίση μόνο 30 αεροπορικές εταιρίες είχαν καταφέρει να έχουν θετικά αποτελέσματα κατά τα τελευταία χρόνια, ενώ οι υπόλοιπες κατέγραφαν αρνητικούς ισολογισμούς. Ως εκ τούτου αρκετές είναι οι αεροπορικές που πρέπει να ανταποκριθούν σε χρέη και καταναλώνουν πολύ γρήγορα τα αποθεματικά τους.
Το παραπάνω κάνει απαραίτητη την κυβερνητική οικονομική στήριξη και δεν αποκλείεται το γεγονός να κρατικοποιηθούν οι εθνικές αεροπορικές, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η συνέχιση της αλυσίδας ανεφοδιασμού, ενώ οι μικρότερες εταιρίες θα αντιμετωπίσουν σημαντικό πρόβλημα επιβίωσης.
Το 50% του παγκόσμιου στόλου ανήκει σε τράπεζες ή εταιρίες εκμίσθωσης. Με τη μείωση της αξίας των αεροσκαφών οι οργανισμοί αυτοί θα αρχίσουν να βιώνουν και αυτοί τον αντίκτυπο της ύφεσης του αεροπορικού κλάδου.
Σε περίπτωση που η καθήλωση των αεροσκαφών συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι αεροπορικές θα πρέπει να προχωρήσουν σε επανάληψη της πιστοποίησης των πιλότων τους. Το γεγονός αυτό θα οδηγήσει σε μία μεγάλη ζήτηση των προγραμμάτων προσομοίωσης και της εκπαίδευσης για πτήσεις. Επίσης, ακόμα και τα καθηλωμένα σκάφη θα πρέπει να συντηρηθούν.
Αεροδρόμια
Τα αεροδρόμια ανήκουν σε μία ομάδα χαμηλότερου ρίσκου από τις αεροπορικές εταιρίες, καθώς οι τελευταίες μπορεί να χρεοκοπήσουν, αλλά η ζήτηση για πτήσεις δε θα μειωθεί τόσο απότομα.
Για τα αεροδρόμια σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η επιβίβαση και αποβίβαση επιβατών. Και εδώ αναμένεται αρχικά η ανάκαμψη της κίνησης των επιβατών των εσωτερικών πτήσεων, οι οποίες ανέρχονται στο 58% του συνόλου.
Η ανάκαμψη των πτήσεων εξωτερικού θα είναι μια πιο αργή διαδικασία και θα εξαρτηθεί από το άνοιγμα των συνόρων, και τη διαθεσιμότητα εμβολίου και μιας αποτελεσματικής αντιμετώπισης του Κορωνοϊού.
Τα αεροδρόμια θα κληθούν να επενδύσουν σε νέες τεχνολογίες εξέτασης των επιβατών. Οι περιοχές ασφαλείας και επιβίβασης θα πρέπει να αναδιαμορφωθούν, ώστε να παρέχουν περισσότερο χώρο, γεγονός το οποίο θα σημαίνει περισσότερα έξοδα. Τα μεγαλύτερα αεροδρόμια θα μπορούν να χρηματοδοτηθούν από μόνα τους, αλλά τα μικρότερα αεροδρόμια θα αντιμετωπίσουν προβλήματα. Τα μη αεροπορικά έσοδα θα ανακάμψουν με πιο αργούς ρυθμούς, καθώς εξαρτώνται περισσότερο από τη διεθνή κίνηση.
Θα παρατηρηθεί μια μετακίνηση προς τις πτήσεις cargo, καθώς το ηλεκτρονικό εμπόριο επεκτείνεται, και είναι πιθανό τα αεροδρόμια να λειτουργήσουν ως κέντρα διανομής.
Τουρισμός
Η επανεκκίνηση του τουρισμού εξαρτάται από το άνοιγμα των συνόρων. Αρχικά οι επιβάτες θα χρησιμοποιούν τα πιστωτικά που τους παρείχαν οι αεροπορικές έναντι αποζημίωσης.
Δεδομένης της ύφεσης και της απώλειας των θέσεων εργασίας, τίθεται το ερωτήματα σχετικά με το αν υπάρχουν τα μέσα για να ταξιδέψει ο κόσμος. Ακόμα και όσοι εργάζονται αναγκάστηκαν να χρησιμοποιήσουν τις ημέρες αδείας τους για να πληρωθούν κατά το lock-down. Επίσης, θα υπάρχει μεγάλος φόβος για την επιστροφή στις εναέριες μετακινήσεις.
Κυβερνητικά Μέτρα
Η ΕΕ και οι ΥΠΑ Αμερικής έχουν λύσει το θέμα των slots. Ωστόσο, ενδέχεται να υπάρχουν ειδικές ρυθμίσεις σε μερικές διμερείς συμφωνίες τύπου “use it or lose it” σχετικά με τα δικαιώματα κυκλοφορίας, οι οποίες θα πρέπει να επιλυθούν.
Πιο φιλελεύθεροι κανόνες ιδιοκτησίας αεροσκαφών και ελέγχου ίσως χρειαστεί να υιοθετηθούν, καθώς αρκετά κράτη δε θα μπορούν να υποστηρίξουν τις εθνικές αεροπορικές. Επιπλέον, ενδέχεται οι κυβερνήσεις να αναθεωρήσουν τις διεθνείς ρυθμιστικές συμφωνίες που αφορούν τις πτήσεις cargo.
Οι περισσότερες χώρες δεν έχουν μεγάλα εσωτερικά δίκτυα πτήσεων, ενώ άλλες που καλύπτουν τεράστια απόσταση χρειάζεται να διατηρήσουν ένα βιώσιμο σύστημα εσωτερικών πτήσεων.
Στην Ευρώπη η κυκλοφορία πραγματοποιείται μεταξύ των μελών-κρατών της ΕΕ. Η εξέλιξη της μετακίνησης αυτής εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την προθυμία των κρατών ως προς το άνοιγμα των συνόρων τους.
Εκφράζεται μεγάλη ανησυχία σχετικά με την αντίδραση των κρατών στο στάδιο ανάκαμψης. Υπήρχε ένας φόβος, ότι τα κράτη προκειμένου να προστατέψουν τις εθνικές αεροπορικές τους θα οπισθοδρομήσουν κατά 25 χρόνια σχετικά με την πρόοδο της απελευθέρωσης του τομέα των εναέριων μετακινήσεων.
Οι κυβερνήσεις πρέπει να διαθέσουν κεφάλαια για τις αερομεταφορές, καθώς η μείωση των πτήσεων οδηγεί σε μείωση των εσόδων τους. Οι τεχνολογικές εξελίξεις ενδέχεται να οδηγήσουν τα κράτη να συγχωνεύσουν τις πληροφορίες πτήσεων ανά περιοχή και να μοιράζονται τις εναέριες υπηρεσίες με τους γείτονές τους.
