Ειδική μελέτη για την επίπτωση που θα έχει στον ελληνικό τουρισμό η καλύτερη εκμετάλλευση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Οι ερευνητές του ΙΟΒΕ, στο οποίο σημειωτέον προϊσταται ο Γιάννης Στουρνάρας, με μια καταπληκτική έρευνα και ανάλυση, καταλήγουν στο εξής εντυπωσιακό:
Παράμετρος
|
Χαμηλό σενάριο
|
Μεσαίο σενάριο
|
Υψηλό σενάριο
|
Ύψος
χρημα/δότησης
|
€ 1,1 δισεκ.
|
€ 2,4 δισεκ.
|
€ 4,3 δισεκ
|
Τουριστικές αφίξεις
|
+ 10%
|
+ 20%
|
+ 30%
|
Διανυκτερεύσεις
|
Επιπλέον ½ ημέρα
|
Επιπλέον 1 ημέρα
|
Επιπλέον 2 ημέρες
|
Είπατε κάτι;
Σημειώνουν μάλιστα και διεθνή παραδείγματα που καταδεικνύουν και επιβεβαιώνουν το συπέρασμά τους: Χαρακτηριστικό παράδειγμα, αποτελεί η ίδρυση του μουσείου Guggenheim στο Μπιλμπάο της Ισπανίας όπου μετά τα εγκαίνιά του (Οκτώβριος 1997) παρατηρήθηκε άνοδος των επισκε-πτών στην περιοχή κατά 33%, ενώ η μέση πληρότητα στα ξενοδοχεία αυξήθηκε από το 38% στο 47%. Η ίδρυση του μουσείου είχε ως αποτέλεσμα σχεδόν οι τέσσερις στους πέντε του-ρίστες στη χώρα των Βάσκων να το θεωρούν ως τον κυριότερο λόγο για να επισκεφθούν την περιοχή, ενώ η πόλη του Μπιλμπάο μετατράπηκε σταδιακά από μια υποβαθμισμένη περιοχή σε σημαντικό αστικό κέντρο. Παρομοίως, στατιστικά αποδεδειγμένη επίπτωση στις αφίξεις, τη διάρκεια διαμονής και την πληρότητα των καταλυμάτων παρατηρήθηκε και στην πόλη Ουέλλιγκτον της Νέας Ζηλανδίας έπειτα από τα εγκαίνια του μουσείου εθνικής ιστορίας της χώ-ρας Te Papa Tongarewa τον Φεβρουάριο του 1998
Και συνεχίζουν:
“Προκύπτει επομένως, το ερώτημα με ποιους τρόπους θα μπορούσε η Ελλάδα να δημιουργή-σει αξιοποιήσιμες ευκαιρίες, εκμεταλλευόμενη την πνευματική και πολιτιστική της κληρονο-μιά, οι οποίες θα μπορούσαν να παράγουν οφέλη σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο, τόσο στο άμεσο μέλλον όσο και σε μακροχρόνιο ορίζοντα.
Να αναζητηθούν δηλαδή, οι τρόποι ε-κείνοι οι οποίοι μέσα από την προώθηση του πολιτισμού θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ευνοϊκές συνθήκες οικονομικής ανάπτυξης, αλλά και δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας.
Σε αυτό το πλαίσιο, η εταιρεία Ralph Applebaum Associates, η οποία εξειδικεύεται στο σχεδιασμό πολιτιστικών χώρων και μουσείων παγκοσμίως, έχει αναπτύξει επενδυτικό σχέδιο για την ανάδειξη-αναβάθμιση ορισμένων από τα σημαντικότερα πολιτιστικά μνημεία της χώρας, ενώ το ΙΟΒΕ πραγματοποίησε ανάλυση για τη σημασία που θα είχε αυτό το σχέδιο στην ελ-ληνική οικονομία, σε όρους εγχώριας παραγωγής και απασχόλησης. Πιο συγκεκριμένα, τα έργα της πρωτοβουλίας έχουν ως εξής:
Έθνος Ψηφιακής Κληρονομιάς: Οι ψηφιακές υπηρεσίες μπορούν να συμβάλλουν στη διάδοση της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς, προσφέροντας σημαντικές πληροφορίες τόσο στους επισκέπτες μιας περιοχής (πρόσβαση μέσω φορητού υπολογιστή, ταμπλέτας ή «έξυπνου τηλεφώνου») όσο και για ερευνητικούς σκοπούς (π.χ. τριτοβάθμια εκπαίδευση, εργασίες φοιτητών και μαθητών κ.ά.).
Ακρόπολη: Ημέρα και νύχτα. Στην περιοχή του σημερινού εκδοτηρίου εισιτήριων και αναψυκτηρίου θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα νέο Κέντρο Υποδοχής Επισκεπτών, σχεδια-σμένο σε αρμονία με το φυσικό περιβάλλον. Ψηφιακές ενημερώσεις (με πρόσβαση μέσω κι-νητού τηλεφώνου ή ταμπλέτας) θα παρέχουν πρόσθετη ερμηνεία, και θα μπορούν να περι-λαμβάνουν επιλογές για συγκεκριμένα ενδιαφέροντα (όπως Έλληνες Θεοί, εργασίες συντήρη-σης ή αυθεντικά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά). Τέλος, με νυκτερινή λειτουργία του χώρου και την εγκατάσταση ενός οπτικοακουστικού θεάματος θα εμπλουτιστεί η εμπειρία των επι-σκεπτών και θα δημιουργηθεί ισχυρό κίνητρο στους επισκέπτες να παρατείνουν την επίσκεψή τους για μια ακόμη νύχτα, με σημαντικές ευεργετικές επιπτώσεις στην τουριστική κίνηση της ευρύτερης περιοχής.
Υπόγεια Έκθεση Μουσείου Ακρόπολης: στο Μουσείο της Ακρόπολης θα ολοκληρωθεί η υπόγεια υπαίθρια έκθεση που είναι σήμερα ημιτελής και μη προσβάσιμη στο κοινό. Αυτή θα περιλαμβάνει τα θεμέλια αρχαίων δρόμων, κατοικιών, ιδιωτικών και δημόσιων λουτρών, ερ-γαστηρίων, πηγαδιών, στερνών και αποχωρητηρίων. Στην ανασκαφή θα προστεθεί ένα μο-νοπάτι και μία σειρά ερμηνευτικών πινακίδων για να μεταφέρουν στον επισκέπτη την καθη-μερινή ζωή σε αυτό το τμήμα της αρχαίας γειτονιάς.
Ορυχεία Λαυρίου: σκοπό του μουσείου θα αποτελέσει η ανάδειξη των εγκαταστάσεων που σχετίζονται με τη μεταλλευτική δραστηριότητα (εξόρυξη και επεξεργασία) κατά τον 5ο και 4ο αιώνα π.Χ. στην αρχαία Αθήνα. Με τον τρόπο αυτό θα δίνεται η δυνατότητα στον επισκέπτη να γνωρίσει την ιστορία του ορυκτού πλούτου της περιοχής ο οποίος συνέβαλλε ουσιαστικά στην ισχυροποίηση της Αθηναϊκής Δημοκρατίας.
Νέο Μουσείο της Δημοκρατίας: Για τη σηματοδότηση ενός σημαντικού σημείου εισόδου στην Αγορά, ένα νέο μουσείο θα «ζωντανέψει» ιστορίες συνυφασμένες με το χώρο, οι οποίες σήμερα δεν είναι γνωστές στον επισκέπτη – από τον ιδιοφυή μηχανισμό επιλογής των δικα-στών, μέχρι τη δραματική δίκη του Σωκράτη, με τον πλούτο της καθημερινής ζωής να επικε-ντρώνεται γύρω από τις Στοές. Θα μπορούσε επίσης να γίνει ο χώρος μιας ετήσιας τελετής παράδοσης ενός βραβείου για την προώθηση των δημοκρατικών αξιών, όπως η ετήσια τελετή για το βραβείο Ελευθερίας της Σκέψης «Αντρέι Ζαχάρωφ» του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Ακαδημία Πλάτωνος: Στα πλαίσια της Πρωτοβουλίας, προτείνεται η δημιουργία ενός νέου συγκροτήματος που θα συνδυάζει μία σειρά λειτουργικών κτιρίων γύρω από ένα πιστό αντί-γραφο του αρχαίου γυμνασίου. Σε κοντινή απόσταση μπορεί να κατασκευαστεί το Εκπαιδευ-τικό Συγκρότημα της Ακαδημίας, το οποίο θα χρησιμοποιείται για διαλέξεις και παραστάσεις με θέματα φιλοσοφίας, φυσικής αγωγής, ιατρικής, πολιτικής και θεατρικών τεχνών. Το συ-γκρότημα θα είναι ένας σύγχρονος χώρος διεθνούς κύρους που θα φιλοξενεί διαλέξεις και συνέδρια και θα διαθέτει τελευταίας τεχνολογίας ψηφιακά συστήματα επικοινωνίας. Η Ακα-δημία Πλάτωνος θα συντελέσει στην αποκατάσταση της Αθήνας ως παγκόσμιου κέντρου σκέψης.
Μάχες της Δημοκρατίας: Μαραθώνας και Σαλαμίνα. Θα δημιουργηθεί ένα Κέντρο Υποδοχής Επισκεπτών για την ερμηνεία των μαχών του Μαραθώνα και της Σαλαμίνας. Από αυτή τη βάση, οι επισκέπτες θα εξερευνούν την περιοχή του Μαραθώνα με τη χρήση κινητών τηλεφώνων («smartphones») ή ταμπλετών που θα ανιχνεύουν το γεωγραφικό στίγμα «GPS». Είτε μέσω ζωντανής αναπαράστασης ή μέσω ατομικής εξερεύνησης υπό καθοδήγηση, οι επισκέπτες θα μπορούσαν να δουν τα σημεία όπου έλαβε χώρα η σπουδαία ιστορική μάχη. Εικόνες μάχης θα εμφανίζονται μπροστά τους μέσω «επαυξημένης» πραγματικότητας. Επί-σης, ο θρίαμβος του ελληνικού στόλου στη Σαλαμίνα θα παρουσιαστεί αναπαριστώντας τις τριήρεις στην Ολυμπιακή λίμνη, ενώ το θέαμα θα συμπληρώνεται με «επαυξημένη» πραγμα-τικότητα. Για εκείνους που επιθυμούν να παραμείνουν στην περιοχή, θα μπορούσε να κατα-σκευαστεί ένα νέο ξενοδοχείο με θέμα τον «Μαραθώνιο Αγώνα Δρόμου», το οποίο θα συ-μπληρώνει τις υπόλοιπες ιστορικές παρουσιάσεις.
Παναθήναια Οδός: Η Παναθηναϊκή Οδός, μήκους 1,2 χιλιομέτρων, που συνέδεε το Δίπυλο, μέσω του Κεραμεικού και της πλατείας της πόλης (Αγοράς), με την Ακρόπολη, ήταν η μεγάλη δημόσια διαδρομή της εποχής. Η παρουσίαση αυτής της αυθεντικής ιστορικής διαδρομής ως «Περιπάτου στην Κλασική Αθήνα» θα προσελκύσει επισκέπτες σε μια τοποθεσία που σπάνια συγκεντρώνει ικανοποιητικό πλήθος επισκεπτών σήμερα.
Χώρος Αγοράς: Ερχόμενοι από το Μουσείο της Δημοκρατίας, οι επισκέπτες θα ερμηνεύουν τα ίχνη των αρχαίων κτιρίων της Αγοράς. Η απεικόνιση του χώρου θα μπορούσε να υλοποιη-θεί ψηφιακά – για παράδειγμα, ένα επίπεδο εικονικής πραγματικότητας μέσω «έξυπνου» κινητού τηλεφώνου («smartphone») ή ταμπλέτας που θα αναπαριστά τα Κλασικά Ελληνικά κτίρια όπως φαίνονταν στην αρχαιότητα.
Μουσείο της Μυθολογίας στην Ολυμπία: η Πρωτοβουλία προτείνει τη δημιουργία ενός Μουσείου για τη Μυθολογία στην Ολυμπία. Επιπλέον, μια προσεκτικά σχεδιασμένη διαδρομή από την Αθήνα με προορισμό την Ολυμπία, με στάσεις κατά μήκος της (Ελευσίνα, Μυκήνες κ.ά) μπορεί να προσφέρει ένα μοναδικό ταξίδι ανακάλυψης των καλύτερων στοιχείων του ηρωικού και κλασικού ελληνικού κόσμου.
Πολιτιστικές Υποδομές στην Ελληνική Επικράτεια: Βέλτιστες πρακτικές στον τομέα του Πολιτισμού (π.χ. σήμανση, εντευκτήρια, επαυξημένη πραγματικότητα κλπ) πρέπει να εφαρ-μοστούν και σε όλους τους υπόλοιπους σημαντικούς εξωτερικούς χώρους πολιτιστικής κλη-ρονομιάς της Ελλάδας.
Η επίδραση στην ελληνική οικονομία από την αναβάθμιση της πολιτιστικής κληρονομιάς
Το συνολικό ύψος της χρηματοδότησης αυτών των έργων εκτιμάται ότι θα κυμανθεί μεταξύ 1,1 δισεκ. ευρώ και 4,3 δισεκ. ευρώ, ανάλογα με την έκταση της παρέμβασης που θα απο-φασιστεί εν τέλει. Η ολοκλήρωση των έργων στην Αττική και στην Ολυμπία κατανέμεται σε χρονικό ορίζοντα επταετίας, ενώ η εφαρμογή των βέλτιστων πρακτικών ανά την ελληνική επικράτεια εκτείνεται χρονικά και μετά το 2020.