Η γερμανική ταξιδιωτική αγορά βρίσκεται σε εξαιρετική κατάσταση για την καλοκαιρινή περίοδο του 2025, με τη ζήτηση για ταξίδια διακοπών να είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Ωστόσο, υπό τον αντίκτυπο της αδύναμης οικονομίας και της αύξησης των τιμών, οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής αγνοούνται όλο και περισσότερο. Η ITB Berlin, η κορυφαία ταξιδιωτική εμπορική έκθεση στον κόσμο, αναφέρει τις τελευταίες εξελίξεις και εστιάζει στις τελευταίες προκλήσεις και ευκαιρίες στην ταξιδιωτική αγορά.
H αβεβαιότητα και η στασιμότητα είναι τα κυρίαρχα θέματα της παγκόσμιας οικονομίας του 2025. Αντίθετα, η γερμανική καταναλωτική εμπιστοσύνη αποδεικνύεται εκπληκτικά ισχυρή, τουλάχιστον όσον αφορά τα ταξίδια και τη χαλάρωση. Παρά το δύσκολο οικονομικό κλίμα στη Γερμανία, οι καλοκαιρινές διακοπές παραμένουν προτεραιότητα για τους πολίτες της.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Γερμανικού Συνδέσμου Ταξιδίων (DRV), οι Γερμανοί σχεδιάζουν να δαπανήσουν περίπου 85 δισεκατομμύρια ευρώ για ταξιδιωτικές υπηρεσίες πριν από τις διακοπές το 2025 – μια σημαντική αύξηση κατά έξι τοις εκατό σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Η αγορά οργανωμένων ταξιδιών με οργανωμένα και ειδικά σχεδιασμένα ταξίδια αναπτύσσεται ιδιαίτερα έντονα. Ο κλάδος αναμένει ότι κατά τη διάρκεια του έτους οι δαπάνες για προϊόντα τουριστικών γραφείων θα φθάσουν τα 40 δισεκατομμύρια ευρώ, περίπου επτά τοις εκατό περισσότερες από πέρυσι. Έτσι, οι οργανωμένες εκδρομές βρίσκονται σχεδόν στο ίδιο επίπεδο με τις υπηρεσίες εξατομικευμένων διακοπών. Ένας σημαντικός μοχλός ανάπτυξης στη γερμανική ταξιδιωτική αγορά είναι η ζήτηση για κρουαζιέρες. Το 2024 έφθασε σε νέο ρεκόρ, με 3,8 εκατομμύρια άτομα να κάνουν ταξίδια με κρουαζιέρες ποταμών και ωκεανών, αριθμός που φέτος αναμένεται να αυξηθεί και πάλι.
Στόχοι, τιμές και νέα δυναμική
Όσον αφορά τους προορισμούς διακοπών που επιλέγουν οι Γερμανοί για το καλοκαίρι του 2025, δεν υπάρχουν πολλές εκπλήξεις. Οι δημοφιλείς προορισμοί με ζεστό καιρό στη Μεσόγειο παρουσιάζουν και πάλι υψηλή ζήτηση και οι αριθμοί των έγκαιρων κρατήσεων συνεχίζουν να αυξάνονται. Ιδιαίτερα οι οικογένειες εξασφαλίζουν ότι η Τουρκία με τα ευρύτατα all-inclusive ταξίδια της κάνει και πάλι ακόμη καλύτερες δουλειές. Παραμένει φέτος ο δημοφιλέστερος σε πωλήσεις προορισμός οργανωμένων διακοπών, ακολουθούμενος από την Ισπανία και με την Ελλάδα να βρίσκεται στην τρίτη θέση. «Τα ταξίδια βρίσκονται και φέτος στην κορυφή της λίστας επιθυμιών των καταναλωτών – παρά τις οικονομικές και γεωπολιτικές προκλήσεις. Φαίνεται ότι τα ταξίδια και οι διακοπές είναι το τελευταίο πράγμα που μπορούν να στερηθούν οι Γερμανοί», λέει ο πρόεδρος της DRV Norbert Fiebig.
Η αισιοδοξία στη γερμανική ταξιδιωτική αγορά έρχεται σε αντίθεση με τις διεθνείς τάσεις, οι οποίες σε σύγκριση με πέρυσι έχουν επιδεινωθεί σε πολλούς τομείς της αλυσίδας του τουρισμού. «Η σημαντική αύξηση σε παγκόσμιο επίπεδο του κόστους πτήσεων και διαμονής, καθώς και η αδύναμη οικονομία σε πολλές χώρες επηρεάζουν όλο και περισσότερο την αγορά», αναφέρει η Zoritsa Urosevic, εκτελεστική διευθύντρια του UN Tourism.
Παρ’ όλα αυτά, ο υψηλός όγκος κρατήσεων της γερμανικής αγοράς δεν μπορεί να κρύψει το γεγονός ότι οι συνέπειες του πληθωρισμού γίνονται αισθητές και σε ένα έθνος που παλαιότερα χαρακτηριζόταν ως «παγκόσμιος πρωταθλητής στα ταξίδια». Παρά το γεγονός ότι περίπου το ένα τέταρτο των Γερμανών σχεδιάζει να δαπανήσει περισσότερα χρήματα για τις διακοπές του φέτος, γίνονται όλο και πιο ευαίσθητοι στο κόστος κατά την επιλογή των προορισμών τους. Χώρες που παραδοσιακά προσφέρουν φθηνότερες διακοπές, όπως η Βουλγαρία και η Τυνησία, κερδίζουν σε δημοτικότητα. Η Αίγυπτος, όπου οι αυξήσεις των τιμών ήταν μέχρι στιγμής μέτριες, παρουσιάζει επίσης μεγαλύτερη ζήτηση. Λιγότερο καθιερωμένοι και συγκριτικά φθηνοί προορισμοί στα Βαλκάνια, όπως το Μαυροβούνιο και η Αλβανία, αναφέρουν επίσης μικρή αύξηση των κρατήσεων.
Σύμφωνα με έρευνα του ADAC Travel Monitor, για έναν στους τρεις Γερμανούς η εξοικονόμηση χρημάτων έχει γίνει αναγκαιότητα για τον προγραμματισμό των καλοκαιρινών τους διακοπών. Ταυτόχρονα, αυξάνεται το ποσοστό των καταναλωτών που επιθυμούν να κάνουν διακοπές αλλά μόλις και μετά βίας μπορούν να τις χρηματοδοτήσουν. Το 2025 περίπου το 32% των Γερμανών δεν θα πραγματοποιήσει κάποιο σημαντικό ταξίδι διακοπών. Το 2022 το ποσοστό αυτό ήταν μόλις 17%. «Οι αυξήσεις των τιμών μειώνουν την καταναλωτική εμπιστοσύνη και επιβαρύνουν το διαθέσιμο εισόδημα των ιδιωτικών νοικοκυριών. Παρ’ όλα αυτά, βλέπουμε τα στοιχεία της ταξιδιωτικής βιομηχανίας να δείχνουν προς τα πάνω. Σε περίπτωση όμως που οι αρνητικές οικονομικές τάσεις συνεχιστούν, αυτό θα επηρεάσει και την ταξιδιωτική συμπεριφορά», προειδοποιεί ο πρόεδρος της DRV κ. Fiebig.
Βιωσιμότητα έναντι πραγματικότητας
Σε μια κατάσταση όπου οι τιμές καθορίζουν όλο και περισσότερο τις επιλογές των καταναλωτών για τις διακοπές τους, οι πτυχές της ποιότητας γίνονται λιγότερο σημαντικές. Τα κριτήρια βιωσιμότητας, όπως η εξέταση του αποτυπώματος άνθρακα ενός ταξιδιού ή των επιλογών μεταφοράς στον προορισμό, εξακολουθούν να αποτελούν χαμηλή προτεραιότητα στις κρατήσεις. Σύμφωνα με το ADAC Travel Monitor, μόνο το 20% περίπου των ανθρώπων είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν premium πακέτο για επιπλέον επιλογές βιωσιμότητας, όπως τα τοπικά προϊόντα. Ταυτόχρονα και περισσότερο από ποτέ, οι άνθρωποι επιθυμούν ένα τέλειο τοπικό περιβάλλον. Το 18% του συνόλου των ερωτηθέντων δήλωσε ότι λαμβάνει υπόψη του τον κίνδυνο πιθανών φυσικών καταστροφών, όπως δασικές πυρκαγιές, πλημμύρες ή άλλες ακραίες καιρικές συνθήκες, όταν σχεδιάζει τις διακοπές του. Το 2022 το ποσοστό αυτό ήταν μόνο 14%.
Οι ανησυχίες αυτές είναι πιθανό να αυξηθούν στο μέλλον υπό τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής. «Εκτός από τις τρέχουσες γεωπολιτικές εντάσεις, είναι η αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων που επηρεάζει πάνω απ’ όλα σημαντικά την ανάπτυξη του παγκόσμιου τουρισμού», λέει ο εκτελεστικός διευθυντής του UN Tourism Urosevic.
Ωστόσο, τα πλημμυρικά φαινόμενα που σχετίζονται με το κλίμα, όπως στην περιοχή της Βαλένθια, ή οι ασυνήθιστοι καύσωνες σε τμήματα της Μεσογείου το καλοκαίρι του περασμένου έτους είχαν μέχρι στιγμής μόνο οριακές επιπτώσεις στη συμπεριφορά των κρατήσεων. Υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις ότι οι ταξιδιώτες αποφεύγουν τη Μεσόγειο λόγω του αυξανόμενου κινδύνου ακραίων καιρικών φαινομένων και στρέφονται, για παράδειγμα, προς τη βόρεια Ευρώπη, αν και αυτό πιθανώς οφείλεται και στη σημαντική διαφορά τιμών στους σκανδιναβικούς και νοτιοευρωπαϊκούς προορισμούς διακοπών.
Η βιομηχανία έχει ευθύνη
Οι τρέχουσες κρατήσεις επιβεβαιώνουν μια τάση που είναι πιθανό να αυξηθεί εξαιτίας των οικονομικών κρίσεων και της στασιμότητας της αγοραστικής δύναμης. Ένα αυξανόμενο πλήθος τουριστών βρίσκεται σε δίλημμα ανάμεσα στη συνείδηση και την πραγματικότητα. Παρόλο που πολλοί άνθρωποι έχουν όλο και μεγαλύτερη επίγνωση της ανάγκης για βιώσιμη δράση, αυτό δεν αντικατοπτρίζεται σχεδόν καθόλου στην πράξη. Για τους ταξιδιώτες, αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία από την κλιματική δράση είναι η ελκυστικότητα ενός προορισμού, καθώς και το κόστος – ένα φαινόμενο που έχει επιστημονικά χαρακτηριστεί ως το “χάσμα στάσης-συμπεριφοράς”.
Σε αυτό το πλαίσιο, είναι απίθανο η τιμολόγηση από μόνη της να πείσει τους ταξιδιώτες να επιλέξουν πιο βιώσιμες συμπεριφορές ταξιδιού. Ο Heinz-Dieter Quack,, καθηγητής Διοίκησης Τουρισμού στο Πανεπιστήμιο Ostfalia, είναι μεταξύ των επιστημόνων που πιστεύουν ότι η ευθύνη για την επίλυση αυτού του προβλήματος ανήκει στον κλάδο του τουρισμού. “Η αειφορία δεν καθοδηγείται από τη ζήτηση. “Αντί για τουρίστες, οι ταξιδιωτικοί πράκτορες πρέπει να δείξουν τον δρόμο”, λέει ο Quack. Σύμφωνα με τον ίδιο, δεν πρόκειται απλώς για τη δημιουργία βιώσιμων ιδεών και την ενσωμάτωσή τους σε τουριστικά προϊόντα, αλλά και για την προβολή τους ως μέρος μιας εταιρικής στρατηγικής μάρκετινγκ. Κατά την άποψή του, οι ταξιδιωτικοί πράκτορες πρέπει επίσης να αντιμετωπίσουν προβλήματα όπως η υπερτουρισμός. Εδώ, οι ψηφιακές λύσεις για τη ρύθμιση των τουριστικών ροών και, σε ακραίες περιπτώσεις, την απαγόρευση ανεπιθύμητων τουριστικών δραστηριοτήτων θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην προστασία του περιβάλλοντος και της ποιότητας της διαμονής των ανθρώπων στα προορισμούς.
