Την αύξηση των εσόδων στον Πολιτισμό, αλλά και την αυστηροποίηση ποινών για την αρχαιοκαπηλεία, ανακοίνωσε η υπουργός Πολιτισμού κα. Λίνα Μενδώνη, αγορεύοντας στη Βουλή, στο διυπουργικό νομοσχέδιο που βρίσκεται σε διαδιακασία ψήφισης στη Βουλή και το οποίο έχουν ενταχθεί τέσσερεις διατάξεις του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Η ομιλία της κας. Μενδώνη, έχει ως εξής:
“Εξ αυτών, οι δύο- άρθρα 87,88-, αφορούν στο Ταμείο Αρχαιολογικό Πόρων και Απαλλοτριώσεων, η ανασυγκρότηση του οποίου -όπως έχουμε πει κατ΄ επανάληψη- αποτελεί για την Κυβέρνηση προτεραιότητα. Στόχος μας είναι το Ταμείο να εξασφαλίσει πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα για την τοπική οικονομία και την επιχειρηματικότητα, να ενισχύσει τη δυναμική και το κύρος του πολιτιστικού προϊόντος.
Να συνδέσει τον Πολιτισμό με την ανάπτυξη και την εξωστρέφεια, να προωθήσει στον χώρο της πολιτιστικής διαχείρισης την καινοτομία και την τεχνολογία.
Να δημιουργήσει πλαίσιο ευκαιριών δημιουργικής απασχόλησης.
Επιδιώκομε την μεγιστοποίηση των εσόδων από του πόρους του Πολιτισμού, προκειμένου να εξασφαλίσομε πόρους για τον ίδιο τον Πολιτισμό. Ο πολιτισμός είναι δημόσιο αγαθό. Και εδώ δεν χωρούν αμφισβητήσεις. Ο πολιτισμός δεν είναι αντίληψη. Είναι γνώση, σύστημα αξιών, Τέχνη, Παιδεία. Για να τα υπηρετήσει αυτά η Πολιτεία απαιτούνται χρήματα. Αξιοποίηση του πολιτιστικού πλούτου δεν σημαίνει εμπορευματοποίησή του. Ας μην το συγχέομε!
Για τους ανωτέρω λόγους, στις προτεινόμενες διατάξεις προβλέπεται ρητά ο διορισμός αναπληρωματικών μελών στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΤΑΠ, προκειμένου να μην περιορίζεται η δυνατότητα σύγκλισης του ΔΣ. Μέχρι σήμερα διορίζονταν αναπληρωματικά μέλη χωρίς εξουσιοδότηση, γεγονός που εγείρει θέματα ακυρότητας των αποφάσεων.
Για πρώτη φορά, και το τονίζω, για πρώτη φορά, θεσμοθετείται η συμμετοχή στο ΔΣ εκπροσώπου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, ο οποίος αντικαθιστά τον όποιον ιδιώτη νομικό διόριζε ο εκάστοτε Υπουργός Πολιτισμού. Περιορίζεται συνειδητά η αρμοδιότητα του Υπουργού για λόγους διαφάνειας και δημοσίου συμφέροντος.
Μας εγκαλεί ο Τομεάρχης Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ ότι η διάταξη «καταργεί στην ουσία τον αρχαιολογικό νόμο, διότι από την ίδρυση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων δε συμμετέχει αρχαιολόγος στο ΔΣ». Ας μας πει σε ποιο άρθρο ο Αρχαιολογικό Νόμος, δηλαδή ο Νόμος 3028/2002, αναφέρεται στη σύνθεση του ΔΣ του ΤΑΠΑ. Δεν θα μας πει, διότι δεν υπάρχει τέτοια αναφορά στον Αρχαιολογικό Νόμο. Όσο για την συμμετοχή αρχαιολόγου στο ΔΣ του Ταμείου δεν ήταν ποτέ υποχρεωτική. Σήμερα στο ΔΣ μετέχει ο Γενικός Γραμματέας Πολιτισμού, στην αρμοδιότητα του οποίου τελεί το σύνολο της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας.
Μας εγκαλεί η Αξιωματική Αντιπολίτευση γιατί καταργούμε την έκφραση γνώμης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου στον διορισμό των μελών του ΔΣ του Ταμείου. Τους θυμίζομε ότι η οικεία διάταξη έχει καταργηθεί 12 χρόνια πριν.
Μας εγκαλούν γιατί ζητάμε να θεσμοθετηθούν δύο θέσεις μετακλητών διοικητικών υπαλλήλων και δύο θέσεις ειδικών συμβούλων, προκειμένου να πλαισιώσουν τον πρόεδρο του ΔΣ του Ταμείου. Τους θυμίζομε ότι το Ταμείο λειτουργεί βάσει του Οργανισμού του 1977. 42 χρόνια χρονολογείται. Στερείται, επομένως, προσωπικού βασικών, για το σήμερα, ειδικοτήτων.
Έχουμε πει ότι το φθινόπωρο θα κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή ο νέος νόμος λειτουργίας του Ταμείου. Αυτός, που οι Υπουργοί του ΣΥΡΙΖΑ όλο έφερναν, αλλά ποτέ δεν έφεραν!!!
Η τρίτη διάταξη- άρθρο 89-, αφορά στην ανάκληση των προκηρύξεων για την πλήρωση των θέσεων των καλλιτεχνικών διευθυντών του Εθνικού Θεάτρου, του Ελληνικού Φεστιβάλ, του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης.
Κατ΄ αρχήν, η έκδοση των προσκλήσεων αυτών έγινε κατ’ εξουσιοδότηση της παραγράφου 4, του άρθρου 8, του Ν. 4369/2016. Με την χθεσινή ψήφιση του νόμου για το Επιτελικό Κράτος καταργήθηκαν οριζόντια τα 13 πρώτα άρθρα του νόμου του 2016.
Πέραν τούτου, η ανάκληση υπαγορεύεται για λόγους δημοσίου συμφέροντος. Οι τέσσερεις εβδομάδες -κατά τις οποίες διεκόπη η προθεσμία για την υποβολή εκδήλωσης ενδιαφέροντος λόγω των εθνικών εκλογών της 7ης Ιουλίου- μεταθέτει τις διαδικασίες σε χρόνο που δημιουργεί σοβαρά οργανωτικά προβλήματα στην λειτουργία των αντιστοίχων φορέων και κυρίως στον προγραμματισμό του καλλιτεχνικού έργου και των καλλιτεχνικών δράσεων.
Μας εγκαλεί ο Τομεάρχης Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ ότι καταργούμε «κάθε έννοια διαφάνειας και αξιοκρατίας» και ότι αγνοούμε το «πάγιο αίτημα του καλλιτεχνικού κόσμου η στελέχωση των καλλιτεχνικών οργανισμών να γίνεται με δημόσιους και διαφανείς διαγωνισμούς» και ότι δήθεν με την ανάκληση «τραυματίζομε την δημοκρατία».
Για ποια διαφάνεια και αξιοκρατία μιλάμε, όταν οι ίδιοι οι καλλιτεχνικοί οργανισμοί αντέδρασαν στο περιεχόμενο των προκηρύξεων ενημερώνοντας γραπτά την πρώην Υπουργό Πολιτισμού ότι «η συγκεκριμένη προκήρυξη, όπως είναι διατυπωμένη, προκαλεί έντονα ερωτηματικά… ως προς αρκετά σημεία της… τα οποία δημιουργούν ένα έντονο αίσθημα «έκπτωσης» προσόντων…». Καταθέτω το σχετικό έγγραφο στα Πρακτικά της Βουλής.
Και επί πλέον, τα κείμενα των προκηρύξεων, που με ιδιαίτερη σπουδή εξέδωσε η προηγούμενη κυβέρνηση- βρίθουν νομικών σφαλμάτων, γεγονός που τις καθιστούσε ιδιαίτερα ευάλωτες σε προσφυγές, που με την σειρά τους έθεταν εν κινδύνω την ομαλή λειτουργία των καλλιτεχνικών οργανισμών. Αναφέρω χαρακτηριστικά ένα παράδειγμα: στις ανακαλούμενες προκηρύξεις προβλεπόταν και η συμμετοχή πολιτών των κρατών-μελών της ΕΕ. Σύμφωνα, όμως, με τους ιδρυτικούς νόμους των φορέων, οι καλλιτεχνικοί διευθυντές ασκούν και αρμοδιότητες δημόσιας εξουσίας. Δυνάμει της παρ. 1 του άρθρου 1, του Ν. 2431/1996 οι πολίτες της ΕΕ δεν μπορούν να έχουν άμεση ή έμμεση συμμετοχή στην άσκηση δημόσιας εξουσίας. Συνεπώς οι υπό ανάκληση προκηρύξεις αντιβαίνουν σε υφιστάμενη διάταξη.
Εν κατακλείδι, δεν είμαστε αντίθετοι στην διαδικασία των ανοιχτών προσκλήσεων ενδιαφέροντος. Άλλωστε, τις είχαμε προαναγγείλει ήδη από το 2014. Αλλά σωστών προκηρύξεων. Και αυτό θα κάνομε ακολουθώντας τις καλές πρακτικές άλλων ευρωπαϊκών κρατών και μετά από ουσιαστικό διάλογο με την καλλιτεχνική κοινότητα. Σήμερα όμως οι καλλιτεχνικοί οργανισμοί πρέπει να λειτουργήσουν και θα λειτουργήσουν.
Η τελευταία προτεινόμενη διάταξη- άρθρο 99-, η οποία ουδόλως σας απασχόλησε, κύριοι της Αντιπολίτευσης-, αφορά στην επαναφορά των ποινών για εγκλήματα σε βάρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς στις προβλεπόμενες από τον Αρχαιολογικό Νόμο, το Ν. 3028/2002.
Με το άρθρο 463 του Ποινικού Κώδικα, τον οποίον ψήφισε η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ οι σχετικές ποινές ελαφρύνονται. Αυτές οι ελαφρύνσεις δίνουν λάθος μήνυμα στα εγχώρια κυκλώματα αρχαιοκαπήλων, που είναι οι πρώτοι κρίκοι στην αλυσίδα της διακίνησης των πολιτιστικών αγαθών, προτού αυτά καταλήξουν στις προθήκες διεθνών οίκων δημοπρασιών. Η αρχαιοκαπηλία ανήκει στην σφαίρα του οργανωμένου εγκλήματος που αποφέρει τεράστια οικονομικά κέρδη. Την στιγμή που καταβάλλομε τεράστιες προσπάθειες για να εμποδίσομε διεθνώς το παράνομο εμπόριο των αρχαιοτήτων, δυο μήνες πριν η Κυβέρνηση μείωσε τις ποινές.
Με τα θέματα του Πολιτισμού δεν παίζομε, κύριοι της Αντιπολίτευσης. Σταματήστε λοιπόν να θέτετε ψεύτικα διλήμματα, να δημιουργείται στείρα δίπολα, αφήστε “Κηρύγματα και Ρητορείες” για δήθεν ξεπούλημα του Πολιτισμού στην Αγορά. Η Αγορά για όσους σκόπιμα το παραγνωρίζετε ΔΕΝ ταυτίζεται με το αγοραίο”.
