Μήλος, το πολύχρωμο νησί της Θεάς της Ομορφιάς | 10 + 10 προτάσεις για την προβολή και την τουριστική του ταυτότητα

Του Ιωάννη Γκιτσάκη (*)

Στα άρθρα μου για τα ελληνικά νησιά δεν έχω κρύψει την ιδιαίτερη αδυναμία μου για τη Μήλο, την οποία θεωρώ ως το ωραιότερο νησί της Ελλάδας. Με το εντυπωσιακό ηφαιστειογενές της τοπίο και τα μοναδικά γεωλογικά θαύματα που αυτό έχει δημιουργήσει (Σαρακήνικο, Κλέφτικο, Παπάφραγκας, Παλαιοχώρι, Γλαρονήσια κ.ά.), τις πολλές και υπέροχες παραλίες (όσες δεν έχει κανένα άλλο νησί των Κυκλάδων) και τα πολύχρωμα και μοναδικά στην Ελλάδα «σύρματα» (σε Κλίμα, Μανδράκια, Φυροπόταμο, Αρετή, Φουρκοβούνι, Άγιο Κωνσταντίνο κ.ά.), που αποτελούν ίσως την πιο «ινσταγραμική» εικόνα των ελληνικών νησιών. Για τους λόγους αυτούς άλλωστε επιλέξαμε το νησί της Μήλου ως «σκηνικό» για το γάμο μας και «κουβαλήσαμε» συγγενείς και φίλους πολλά χιλιόμετρα μακριά από τη Θεσσαλονίκη.

Διαβάζοντας λοιπόν την είδηση για τη δημιουργία του νέου Φορέα Τουρισμού και Πολιτισμού της Μήλου «Πυξίδα», σκέφτηκα να καταθέσω ορισμένες σκέψεις και προτάσεις, από την οπτική γωνία ενός τρίτου, οι οποίες θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων του Φορέα αυτού, δηλαδή στην τουριστική προβολή της Μήλου και στη δημιουργία της τουριστικής ταυτότητας του νησιού.

Η Μήλος είναι ένα τυπικό Κυκλαδονήσι. Συνεπώς διαθέτει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που έχουν αναδείξει τα νησιά των Κυκλάδων σε κορυφαίο τουριστικό προορισμό παγκοσμίως. Διαθέτει όμως και κάποια μοναδικά και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τα οποία δεν συναντάμε σε κανένα άλλο τουριστικό προορισμό στην Ελλάδα ή ακόμα και στον κόσμο:

(1) Το ηφαιστειογενές τοπίο, το οποίο έχει δημιουργήσει μοναδικά γεωλογικά αξιοθέατα, όπως το «σεληνιακό» Σαρακήνικο και το μαγευτικό Κλέφτικο, που αποτελούν τα δύο σημαντικότερα τουριστικά assets του νησιού. Δεν είναι όμως μόνο αυτά. Ολόκληρη η Μήλος, αλλά και τα γειτονικά νησιά της Κιμώλου και της Πολυαίγου, διαθέτουν ένα πλούσιο ηφαιστειογενές τοπίο, με εντυπωσιακούς βραχώδεις σχηματισμούς σε μία πανδαισία χρωμάτων, που δημιουργούν ένα φυσικό τοπίο μοναδικό στην Ελλάδα, αλλά και ειδυλλιακές παραλίες, όπως η Φυριπλάκα, ο Γέρακας, το Παλαιοχώρι, ο Φιρλίγκος κ.ά., όπου η πολύχρωμη ηφαιστειακή παλέτα ενώνεται με το υπέροχο γαλάζιο χρώμα των νερών της Μήλου. Το πολύχρωμο ηφαιστειογενές τοπίο της Μήλου μπορεί να συγκριθεί μόνο με το διάσημο βουνό Vinicunca στο Περού, γνωστό και ως «Οροσειρά των Επτά Χρωμάτων» (Montaña de Siete Colores).

(2) Τα πολύχρωμα σύρματα, που δημιουργούν ίσως το πιο instagrammable σκηνικό των ελληνικών νησιών. Ένα σκηνικό ικανό να κάνει τη Μήλο διάσημη σε ολόκληρο τον κόσμο και ιδίως στην Ασία, όπου κυριολεκτικά «διψούν» για τέτοια πολύχρωμα «κουκλίστικα» σπιτάκια. Και βεβαίως, ένα σκηνικό που θα μπορούσε να αναδείξει τη Μήλο σε κορυφαίο προορισμό για destination wedding στην Ελλάδα. Τα πολύχρωμα σύρματα της Μήλου μπορούν να συγκριθούν μόνο με τις εμβληματικές πολύχρωμες παραθαλάσσιες καλύβες της παραλίας Brighton, κοντά στη Μελβούρνη της Αυστραλίας.

 

(3) Την Αφροδίτη της Μήλου, το περίφημο άγαλμα της Θεάς της ομορφιάς, το οποίο σήμερα κοσμεί το Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι και διαφημίζει το νησί της Μήλου σε ολόκληρο τον κόσμο. Δεν θα πρωτοτυπήσω βεβαίως αν αναφέρω, ότι πάνω σε αυτό το άγαλμα και στη Θεά της ομορφιάς (Αφροδίτη, Aphrodite, Venus) θα πρέπει να στηριχθεί σε μεγάλο βαθμό η διαφημιστική προβολή της Μήλου ως τουριστικού προορισμού. Πόσα άλλα νησιά στον κόσμο μπορούν να φέρουν τον τίτλο του «νησιού της Θεάς της ομορφιάς»; Μόνο η Μήλος και η Κύπρος.

Αναδεικνύοντας λοιπόν αυτά τα τρία μοναδικά χαρακτηριστικά, θα καταθέσω καταρχήν 10 σκέψεις και προτάσεις για την τουριστική προβολή της Μήλου και τη δημιουργία της τουριστικής ταυτότητας του νησιού:

1. Νέο πολύχρωμο τουριστικό λογότυπο για το νησί, που θα αξιοποιεί τα μοναδικά χαρακτηριστικά του. Στην αγγλική εκδοχή του θα μπορούσε π.χ. να χρησιμοποιεί το χαρακτηριστικό βράχο του Κλέφτικου ως «Μ», το άγαλμα της Αφροδίτης ως «Ι», μία «τομή» από την Τρυπητή μέχρι το Κλίμα ως «L», τον ήλιο ως «Ο» και έναν κυματισμό από καΐκι στη θάλασσα ως «S».
2. Νέο τουριστικό σλόγκαν, που θα αξιοποιεί την Αφροδίτη, τη Θεά της ομορφιάς. Οι επιλογές είναι πραγματικά απεριόριστες. Μία πρόταση θα μπορούσε να είναι «Μήλος, θεϊκή ομορφιά» – «Milos, divine beauty». Και αντίστοιχα θα μπορούσαν να δημιουργηθούν και επιμέρους σλόγκαν, για τις παραλίες («θεϊκές παραλίες»), το φαγητό («divine gastronomy»), την τουριστική εμπειρία («divine experience»), την αυθεντικότητα («unspoiled beauty») κλπ. Βεβαίως μπορεί να αξιοποιηθεί και το πολύχρωμο ηφαιστειογενές τοπίο του νησιού, με σλόγκαν όπως, «Μήλος, το νησί του ουράνιου τόξου» – «Milos, the rainbow island», έναν τίτλο που θα μπορούσε να διεκδικήσει μόνο το νησί Hormuz στο Ιράν, που διαθέτει αντίστοιχο γεωλογικό τοπίο με τη Μήλο.

 

3. Πολύχρωμες 3D ταμπέλες με το όνομα της Μήλου και των δημοφιλών παραλιών της. Ένα καθαρά instagrammable αξιοθέατο, που προκαλεί το φωτογραφικό ενδιαφέρον των τουριστών και διαδίδεται με ταχύτητα φωτός μέσω των social media, όπως έχω αναπτύξει στο άρθρο μου με τίτλο «Βόρεια Εύβοια: 7 + 1 instagrammable προτάσεις για μια νέα τουριστική ταυτότητα».  Τέτοιες 3D ταμπέλες θα μπορούσαν να τοποθετηθούν στο λιμάνι του Αδάμαντα (Μήλος ή Milos) και στο Σαρακήνικο (Sarakiniko), σε ένα ασφαλές σημείο με πανοραμική θέα. Η τουριστική προβολή του νησιού που θα επιτευχθεί με τη διάδοση αυτών των φωτογραφιών μέσω των social media θα είναι τεράστια (και ανέξοδη). Το δε εκδρομικό σκάφος που θα καταφέρει να τοποθετήσει στο σκαρί του μια τέτοια ταμπέλα «Kleftiko», για να μπορούν να φωτογραφίζονται οι τουρίστες με φόντο το Κλέφτικο, πιστεύω ότι θα είναι κάθε μέρα «sold out».

 

4. Πολύχρωμες αιώρες στα ρηχά νερά μιας παραλίας, μπροστά από ξενοδοχεία ή beach bars του νησιού. Ένα ακόμη instagrammable αξιοθέατο, που θα δημιουργήσει ουρές τουριστών για να φωτογραφηθούν πάνω στις αιώρες με φόντο τη θάλασσα, βγάζοντας την απόλυτη «ινσταγραμική» καλοκαιρινή φωτογραφία, όπως έχω αναπτύξει στο παραπάνω άρθρο. Οι παραλίες Προβατάς και Παπικινού είναι ιδανικές για κάτι τέτοιο.

   

5. Επίσημα τουριστικά social media του νησιού, που θα δημοσιεύουν συνεχώς φωτογραφίες από τα ειδυλλιακά τοπία της Μήλου, θα αλληλεπιδρούν με τους τουρίστες του νησιού και θα αναπαράγουν τις φωτογραφίες που αυτοί ανεβάζουν στα social media. Κυρίως όμως θα παρακολουθούν και θα αναπαράγουν όλες τις αναρτήσεις διασημοτήτων με εκατομμύρια followers, όπως ο δημοφιλής τραγουδιστής Justin Bieber, ο οποίος το περσινό καλοκαίρι επισκέφτηκε για διακοπές το νησί της Μήλου. Το ίδιο ισχύει και για τις αναρτήσεις του διάσημου οίκου μόδας Dior, σχετικά με την Cruise 2022 collection, η φωτογράφηση της οποίας έγινε στη Μήλο.  Τέτοιες τεράστιες ευκαιρίες για την τουριστική προβολή του νησιού και την καλλιέργεια του προφίλ ενός luxury τουριστικού προορισμού δεν πρέπει να περνούν αναξιοποίητες.
6. Προσέλκυση κινηματογραφικών παραγωγών. Η χώρα μας κατάφερε επιτέλους να μπει στα ραντάρ των παραγωγών του Hollywood  και άρχισε να προσελκύει σημαντικό αριθμό κινηματογραφικών παραγωγών.  Το νησί της Μήλου, με το εντυπωσιακό ηφαιστειογενές, πολύχρωμο και ειδυλλιακό φυσικό και οικιστικό του τοπίο, αποτελεί το ιδανικό σκηνικό για την προσέλκυση κινηματογραφικών παραγωγών. Οι αρχές του νησιού θα πρέπει να στραφούν σε αυτή την κατεύθυνση, ακολουθώντας το επιτυχημένο παράδειγμα της Θεσσαλονίκης και της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας,  συνάπτοντας ενδεχομένως και σχετική προγραμματική σύμβαση, καθώς τα οφέλη για την τουριστική προβολή της Μήλου θα είναι τεράστια.

 

7. Προσέλκυση διαφημιστικών εκστρατειών διάσημων οίκων μόδας, κοσμημάτων και καλλυντικών. Η αρχή έγινε με την collection του οίκου Dior.  Είπαμε, η Μήλος είναι το νησί της Θεάς της ομορφιάς. Ποιο διάσημο brand του χώρου της μόδας και της ομορφιάς δεν θα ήθελε να διαφημίσει τα προϊόντα του με φόντο το νησί της Θεάς της ομορφιάς; Οι διαφημίσεις αυτές, όχι μόνο θα προβάλλουν τουριστικά το νησί, αλλά θα καλλιεργήσουν και την τουριστική ταυτότητα ενός luxury προορισμού.
8. Επέκταση της τουριστικής περιόδου, μέσω μιας διαφημιστικής καμπάνιας που θα ενοποιεί τις τρεις εποχές (άνοιξη, καλοκαίρι και φθινόπωρο) και θα εκπέμπει το μήνυμα μιας συνεχόμενης τουριστικής περιόδου εννέα μηνών. Μία διαφημιστική καμπάνια που θα μπορούσε να έχει ως κεντρικό σλόγκαν «Μήλος, εννέα μήνες καλοκαίρι», στέλνοντας το μήνυμα, ότι η Μήλος είναι εξίσου ελκυστική την άνοιξη και το φθινόπωρο, όπως ακριβώς και το καλοκαίρι. Που θα επικεντρώνεται στο γεγονός ότι την άνοιξη και το φθινόπωρο μπορείς να κάνεις στη Μήλο ότι ακριβώς και το καλοκαίρι. Και μάλιστα, καλύτερα, αυθεντικότερα, με λιγότερο κόσμο, με λιγότερη ζέστη, με λιγότερο αέρα, με καλύτερες προοπτικές για φωτογραφίες και σίγουρα οικονομικότερα από ότι το καλοκαίρι, όπως έχω αναπτύξει και στο άρθρο μου με τίτλο «Ελλάδα, τουριστικός προορισμός τριών ή τεσσάρων εποχών;».

 

9. Προβολή του ηλιοβασιλέματος της Μήλου ως του ωραιότερου της Ελλάδας. Το ηλιοβασίλεμα στην Οία της Σαντορίνης αποτελεί το πιο διάσημο ηλιοβασίλεμα ίσως και στον κόσμο. Οι εικόνες με τις ορδές των τουριστών που συνωστίζονται καθημερινά για να το παρακολουθήσουν αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Κρίνοντας αντικειμενικά πάντως, το ηλιοβασίλεμα από το Κάστρο της Μήλου, την Παναγία Θαλασσίτρα, την Πλάκα και την Τρυπητή, είναι ωραιότερο από αυτό της Οίας. Γιατί; Διότι στην Οία ο ήλιος δύει απλά μέσα στη θάλασσα. Ενώ στη Μήλο δύει με φόντο τον κόλπο της Μήλου, το εντυπωσιακό ακρωτήριο Βάνι και την Αντίμηλο. Οι φωτογραφίες λοιπόν του ηλιοβασιλέματος στη Μήλο είναι πολύ πιο εντυπωσιακές από αυτές στην Οία της Σαντορίνης. Τότε γιατί το ηλιοβασίλεμα της Οίας θεωρείται ως το «ωραιότερο του κόσμου»; Πολύ απλά διότι η Σαντορίνη κατάφερε να το προβάλει ως τέτοιο. Όλα λοιπόν είναι θέμα προβολής και μάρκετινγκ. Η Μήλος θα πρέπει να συγκεντρώσει και να προβάλλει παντού τις εντυπωσιακές φωτογραφίες του ηλιοβασιλέματός της, συνοδευόμενες και από κάποιο κατάλληλο επιθετικό σλόγκαν, που θα προ(σ)καλεί τον τουρίστα να έρθει στη Μήλο για να δει το πραγματικά ωραιότερο ηλιοβασίλεμα στην Ελλάδα.

   

10. Αξιοποίηση της λαδένιας, ως της «πρώτης πίτσας στον κόσμο», με σκοπό την προβολή της γαστρονομίας της Μήλου. Η λαδένια της Κιμώλου, η οποία πέρασε και στη Μήλο, αποτελεί ένα ακόμη μοναδικό χαρακτηριστικό της Μήλου (και βεβαίως της Κιμώλου). Ένα προϊόν μοναδικό στην Ελλάδα, το οποίο συνοδεύεται και από τον ιδιαίτερα δελεαστικό τίτλο ότι αποτελεί «την πρώτη πίτσα στον κόσμο». Αυτό το μοναδικό προϊόν θα πρέπει να διαφημιστεί κατάλληλα, προκειμένου μέσω αυτού να προβληθεί και η ιδιαίτερα πλούσια γαστρονομία της Μήλου. Και στην περίπτωση αυτή απαιτείται ένα επιθετικό διαφημιστικό μήνυμα, που θα προ(σ)καλεί τον τουρίστα να έρθει στην πραγματική πατρίδα της πίτσας, για να γευτεί την αυθεντική πίτσα, την πραγματική «πρώτη πίτσα στον κόσμο».

 

 

Πέρα από τις παραπάνω προτάσεις, που αφορούν κυρίως το ζήτημα της προβολής του νησιού, θα αναφέρω επιγραμματικά και 10 ακόμα σκέψεις και προτάσεις, οι οποίες αφορούν σε έργα υποδομών, στην προώθηση του θεματικού τουρισμού, στο άνοιγμα σε μεγάλες ποιοτικές τουριστικές αγορές εκτός Ευρώπης, στην ανάδειξη και προβολή των τοπικών προϊόντων κ.ά., παραπέμποντας για περισσότερες λεπτομέρειες σε άλλα εξειδικευμένα άρθρα μου:

1. Αναβάθμιση του αεροδρομίου της Μήλου. Το Α και το Ω για την τουριστική ανάπτυξη της Μήλου. Ένα χρόνιο πρόβλημα του νησιού, το οποίο αναδείχθηκε ακόμα περισσότερο εξαιτίας του πρόσφατου συμβάντος με αεροπλάνο που βγήκε εκτός του διαδρόμου προσγείωσης και βρέθηκε σε παρακείμενο χωράφι. Είναι πραγματικά ντροπή για ένα τόσο ραγδαία αναπτυσσόμενο τουριστικά νησί να έχει τέτοιο αεροδρόμιο. Το αεροδρόμιο της Μήλου λοιπόν, είτε θα πρέπει να παραχωρηθεί και αυτό στην εταιρία Fraport, ως συμπληρωματικό κομμάτι της υφιστάμενης σύμβασης παραχώρησης των 14 περιφερειακών αεροδρομίων της χώρας, είτε θα πρέπει να διενεργηθεί ένας νέος διαγωνισμός για την παραχώρησή του, μαζί με άλλα περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας που δεν περιλαμβάνονται στη σύμβαση παραχώρησης που υπογράφηκε με τη Fraport.
2. Αναβάθμιση του λιμένα του Αδάμαντα και μετατροπή του σε λιμάνι κρουαζιέρας. Αποτελεί το δεύτερο μεγάλο έργο υποδομής που πρέπει να γίνει στη Μήλο, προκειμένου να μπορέσει να προσελκύσει περισσότερα κρουαζιερόπλοια, τα οποία σήμερα «συνωστίζονται» σε Μύκονο και Σαντορίνη. Η Μήλος έχει όλες τις απαιτούμενες προοπτικές (τουριστικές, ιστορικές, πολιτιστικές και γαστρονομικές) για να μπορέσει να ενταχθεί στα περισσότερα προγράμματα κρουαζιέρας της Μεσογείου και η αναβάθμιση του λιμανιού της αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για αυτό. Δεν χρειάζεται να αναφέρω τον τεράστιο αντίκτυπο στην τουριστική ανάπτυξη του νησιού που θα έχει η μετατροπή του σε κύριο προορισμό κρουαζιέρας. Θα προσθέσω όμως, ότι η μετατροπή του Αδάμαντα σε λιμάνι κρουαζιέρας θα μπορούσε να «αποσυμφορήσει» τη Μύκονο και τη Σαντορίνη από ένα σημαντικό αριθμό ημερήσιων επισκεπτών, συμβάλλοντας έτσι στην αντιμετώπιση του προβλήματος του υπερτουρισμού στα δύο αυτά νησιά.
3. Δημιουργία ενός μεγάλου διεθνούς κέντρου ομορφιάς και ευεξίας. Όπως προαναφέρθηκε, η Μήλος θα πρέπει να αξιοποιήσει το μοναδικό χαρακτηριστικό της, ως νησί της Θεάς της ομορφιάς. Ένας από τους τρόπους αξιοποίησης μπορεί να είναι και η δημιουργία ενός μεγάλου διεθνούς κέντρου ομορφιάς και ευεξίας, στο οποίο θα πωλείται κάθε προϊόν και θα παρέχεται κάθε υπηρεσία που μπορεί να ενταχθεί στις έννοιες του beauty και του wellness. Εμπορικό κέντρο όπου θα πωλούνται προϊόντα διάσημων οίκων μόδας (ρούχα, παπούτσια, τσάντες, κοσμήματα κλπ.). Καταστήματα όπου θα πωλούνται προϊόντα ομορφιάς και καλλυντικά, με έμφαση σε αυτά που στηρίζονται σε παραδοσιακά ελληνικά προϊόντα, όπως το ελαιόλαδο. Τα αντίστοιχα προϊόντα ομορφιάς από λάδι καρύδας (coconut oil) καταγράφουν ρεκόρ πωλήσεων (ιδίως σε Ρώσους τουρίστες) σε τουριστικούς προορισμούς όπως η Ταϊλάνδη και το Βιετνάμ. Κέντρα βελτίωσης της σωματικής και ψυχικής υγείας, ευεξίας και ομορφιάς, χώροι για σπα, μασάζ, γιόγκα, διαλογισμό, υγιεινή διατροφή, αλλά και για κάθε άλλη δραστηριότητα που μπορεί να ενταχθεί στην έννοια του wellness. Ακούγεται ιδιαίτερα φιλόδοξο και σίγουρα δεν αφορά το άμεσο μέλλον, όμως είναι απολύτως ρεαλιστικό με βάση τις τουριστικές δυνατότητες του νησιού. Άλλωστε ποιο νησί έχει καλύτερες προοπτικές για να γίνει κέντρο του beauty και του wellness στην Ελλάδα, αν όχι το νησί της Θεάς της ομορφιάς;
4. Κατασκευή ξενοδοχείου με overwater bungalows. Ίσως το πιο φιλόδοξο και ουτοπικό project, με βάση τα σημερινά δεδομένα της νομοθεσίας για τον αιγιαλό και της νομολογίας του Συμβουλίου Επικρατείας για το περιβάλλον. Πλην όμως, τα ξενοδοχεία με δωμάτια που είναι κτισμένα πάνω στο νερό αποτελούν την πιο εμβληματική εικόνα του παγκόσμιου τουρισμού. Ένα πραγματικό landmark. Τι καλύτερο λοιπόν για ένα νησί που διαμορφώνει μια νέα τουριστική ταυτότητα; Σε σχετικό άρθρο μου, με τίτλο «Overwater Bungalows – Μπορούν τα … Ψαρά να γίνουν Μαλδίβες;», αναλύω τις δυνατότητες, νομοθετικές και τεχνικές, για τη δημιουργία ξενοδοχείων με overwater bungalows στην Ελλάδα και προτείνω τη Μήλο ως ένα από τα νησιά όπου θα μπορούσαν να κατασκευαστούν τέτοια ξενοδοχεία. Στο άρθρο προτείνεται ως ιδανική τοποθεσία η παραλία Παπικινού, δίπλα στο λιμάνι του Αδάμαντα, λόγω του κλειστού απάνεμου κόλπου, των ρηχών νερών και της περιορισμένης τουριστικής ανάπτυξης. Οι αρμόδιοι φορείς του νησιού μπορούν να προσδιορίσουν και άλλες κατάλληλες περιοχές, όπως ίσως η Αχιβαδόλιμνη (με σεβασμό πάντα στο περιβάλλον και στο οικοσύστημα) και η παραλία του Προβατά λόγω των ρηχών νερών της.
5. Ανάδειξη της Μήλου ως προορισμού τέλεσης γάμων (destination wedding). Όπως ανέπτυξα σε σχετικό άρθρο μου, με τίτλο «Live your wedding in Greece – Ο αναξιοποίητος θησαυρός του ελληνικού Τουρισμού», η κατηγορία του destination wedding, δηλαδή της επιλογής ειδυλλιακών προορισμών για την τέλεση γάμων, συνιστά μία ειδική κατηγορία θεματικού τουρισμού, που μπορεί να αποφέρει σημαντικά έσοδα. Τα προαναφερθέντα μοναδικά χαρακτηριστικά του νησιού της Μήλου αλλά και η ύπαρξη πολλών εκκλησιών με θέα στο απέραντο γαλάζιο ή ρομαντικών εξωκκλησιών δίπλα στη θάλασσα, συνθέτουν ένα από τα πιο γραφικά και ειδυλλιακά μέρη στην Ελλάδα για την τέλεση γαμήλιας τελετής. Ως εκ τούτου, η Μήλος θα μπορούσε να αποτελέσει ιδανικό προορισμό για την ανάπτυξη του destination wedding, ξεπερνώντας ακόμη και το νησί της Σαντορίνης. Και συνδυάζοντας τη γαμήλια τελετή και το γαμήλιο ταξίδι σε ένα ενιαίο τουριστικό πακέτο, που θα μπορούσε να προσελκύσει ζευγάρια από όλο τον κόσμο. Αρκεί βεβαίως να ξεπεραστούν οι (πολλές) δυσκολίες που αντιμετωπίζει σήμερα ένα ζευγάρι που αποφασίζει να τελέσει το γάμο του στη Μήλο, οι οποίες περιγράφονται στο προαναφερθέν άρθρο. Και σε ένα δεύτερο στάδιο, ο Δήμος Μήλου θα μπορούσε να προχωρήσει και στη διοργάνωση υποβρύχιων γάμων, ακολουθώντας το παράδειγμα της Αλοννήσου,  κάτι που θα μπορούσε να ενισχύσει την τουριστική προβολή του νησιού και να συμβάλλει στην προσέλκυση καταδυτικού τουρισμού.

 

6. Προβολή και αξιοποίηση των κατακομβών της Μήλου, για την προσέλκυση θρησκευτικού τουρισμού, ιδίως από ορθόδοξες χώρες όπως η Ρωσία και η Ουκρανία.
7. Αξιοποίηση των τουριστικών πακέτων των μεγάλων tour operators προς τη Μύκονο και τη Σαντορίνη. Όπως ανέπτυξα στο άρθρο μου, με τίτλο «Συν TUI και χείρα κίνει ή το σήριαλ με τη Βρετανία», η Πάρος επιχείρησε ένα επιτυχημένο άνοιγμα προς τους τουριστικούς επαγγελματίες της Μέσης Ανατολής και «επιβραβεύτηκε» με ένα νέο τουριστικό πακέτο της Qatar Airways Holidays προς το νησί, εκμεταλλευόμενη τις υπάρχουσες απευθείας πτήσεις της εταιρίας προς τη Μύκονο και τη Σαντορίνη.  Το ίδιο ακριβώς θα μπορούσε να κάνει και η Μήλος, εκμεταλλευόμενη τα τουριστικά πακέτα και τις απευθείας αεροπορικές πτήσεις ιδίως προς τη Σαντορίνη. Ακολουθώντας το παράδειγμα της Πάρου, ένα σημαντικό μέρος των τουριστών των δύο αυτών νησιών θα μπορούσε να επισκέπτεται ακτοπλοϊκώς και τη Μήλο για ορισμένες ημέρες. Ενώ ένα νέο τουριστικό πακέτο για Σαντορίνη και Μήλο, τα δύο «ηφαιστειογενή νησιά» της Ελλάδας, θα μπορούσε να μπει στα προγράμματα των μεγαλύτερων tour operators. Μάλιστα, οι εντυπωσιακές παραλίες της Μήλου μπορούν να αποτελέσουν το ιδανικό «συμπλήρωμα» κάθε τουριστικού πακέτου προς τη Σαντορίνη (που στερείται τέτοιων παραλιών).

 

8. Άνοιγμα σε νέες ποιοτικές τουριστικές αγορές εκτός Ευρώπης. Η προσπάθεια για την τουριστική ανάπτυξη της Μήλου θα πρέπει να ξεκινήσει από το βασικό ερώτημα, για το ποιες είναι οι αγορές – στόχοι. Όπως γράφω συνεχώς στα άρθρα μου, η Ελλάδα θα πρέπει να στοχεύσει σε νέες τουριστικές αγορές εκτός Ευρώπης (Ρωσία, Κίνα, Αυστραλία, ΗΠΑ, Καναδά, Σιγκαπούρη, Νότια Κορέα, Ιαπωνία, Ταϊβάν, Ινδία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Σαουδική Αραβία, Κατάρ, Μπαχρέιν, Κουβέιτ κ.ά.), οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν μεγάλες «δεξαμενές» προσέλκυσης ποιοτικών τουριστών και μάλιστα σε περιόδους χαμηλής τουριστικής ζήτησης (άνοιξη και φθινόπωρο). Το ίδιο θα πρέπει να πράξει και η Μήλος, εκμεταλλευόμενη τα μοναδικά χαρακτηριστικά που διαθέτει (ηφαιστειογενές τοπίο, σύρματα, Αφροδίτη), τα οποία αποτελούν πόλο έλξης τουριστών από τις χώρες αυτές. Πράγματι, ιδίως οι τουρίστες από χώρες της Ασίας κυριολεκτικά «διψούν» για τέτοια πολύχρωμα, γραφικά, ειδυλλιακά και «κουκλίστικα» φυσικά και οικιστικά τοπία ή «περίεργους» γεωλογικούς σχηματισμούς, όπως αυτά που προσφέρει απλόχερα η Μήλος. Με την κατάλληλη και στοχευμένη διαφημιστική προβολή της Μήλου στις χώρες αυτές, το νησί θα μπορούσε σε λίγα χρόνια να συναγωνιστεί ακόμη και τη διάσημη, στις αγορές της Ασίας, Σαντορίνη, προσελκύοντας σημαντικό αριθμό ποιοτικών τουριστών και μάλιστα 365 ημέρες το χρόνο, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τη Σαντορίνη.

 

9. Καθιέρωση ενός ενιαίου συλλογικού brand, για την προώθηση των τοπικών προϊόντων της Μήλου και τη σύνδεσή τους με τον τουρισμό. Η Μήλος διαθέτει παραδοσιακά τοπικά προϊόντα διατροφής και κρασιά, καθώς και μοναδικές τοπικές γεύσεις (λαδένια, πιταράκια κ.ά.) και γλυκά (καρπουζόπιτα, κουφέτο κ.ά.), τα οποία είναι άγνωστα ακόμα και στην Ελλάδα.  Για την προβολή των προϊόντων αυτών και την προώθησή τους στις εγχώριες και διεθνείς αγορές, η Μήλος θα μπορούσε να αναπτύξει και να καθιερώσει ένα ενιαίο συλλογικό brand, το οποίο μπορεί, αφενός να καταστεί εφαλτήριο για την προώθησή τους στις αγορές και αφετέρου, να αποτελέσει την καλύτερη «γευστική» διαφήμιση για την προσέλκυση Ελλήνων και ξένων τουριστών στο νησί. Πρόκειται για μία αμφίδρομη σχέση που μπορεί να αξιοποιήσει το τουριστικό brand name της Μήλου προς όφελος των τοπικών προϊόντων και, αντίστροφα, να αξιοποιήσει τη διείσδυση των προϊόντων της Μήλου στις εγχώριες και ξένες αγορές, προς όφελος του τουρισμού του νησιού, όπως έχω αναπτύξει στο άρθρο μου με τίτλο «Το παράδειγμα της Κρήτης και το εθνικό “στοίχημα” των μακεδονικών προϊόντων».

 

10. Milos card. Η Μήλος διαθέτει δύο εμβληματικά και μοναδικά στην Ελλάδα τουριστικά αξιοθέατα και μνημεία της φύσης, το Κλέφτικο και το Σαρακήνικο, στα οποία η είσοδος είναι ελεύθερη και ανεξέλεγκτη, με αποτέλεσμα να κατακλύζονται κάθε χρόνο από χιλιάδες τουρίστες, να επιβαρύνονται περιβαλλοντικά, να υπόκεινται σε καταστροφές και βανδαλισμούς (χάραγμα ονομάτων πάνω στα βράχια κλπ.) και να κινδυνεύουν με σημαντική αλλοίωση και υποβάθμιση. Είναι προφανές, ότι τα δύο αυτά κορυφαία αξιοθέατα του νησιού συνιστούν εθνικό τουριστικό κεφάλαιο και θα πρέπει να προστατευτούν από τους κινδύνους του μαζικού τουρισμού, όπως ακριβώς και η παραλία Ναυάγιο της Ζακύνθου. Θα πρέπει λοιπόν να χαρακτηριστούν ως μνημεία ιδιαίτερου φυσικού κάλους και η είσοδος σε αυτά να είναι ελεγχόμενη και έναντι αντιτίμου, τουλάχιστον για τους πολίτες τρίτων χωρών. Για το λόγο αυτό, στο άρθρο μου με τίτλο «Μήπως “πουλάμε” πολύ φθηνά τα τουριστικά μας assets;» πρότεινα την έκδοση μιας τουριστικής κάρτας, η οποία θα επιτρέπει την είσοδο στα δύο αυτά κορυφαία τουριστικά αξιοθέατα της Μήλου. Θα μπορούσε λοιπόν ο Δήμος Μήλου, ακολουθώντας τις διεθνείς πρακτικές, να εκδώσει μία «Milos card», αξίας 5 – 10 ευρώ, με την οποία ο τουρίστας θα μπορεί να επισκεφτεί το Κλέφτικο και το Σαρακήνικο. Η κάρτα αυτή θα πωλείται σε διάφορα σημεία και η αγορά της θα πρέπει να αποτελεί προϋπόθεση, μεταξύ άλλων, για να ενοικιαστεί αυτοκίνητο ή μηχανάκι και για να επιβιβαστεί κάποιος σε ταξί ή λεωφορείο με προορισμό το Σαρακήνικο ή σε πλοιάριο που πραγματοποιεί το γύρο του νησιού ή εκδρομή στο Κλέφτικο.

 

Τέλος, θα πρέπει να σημειώσω, ότι οι περισσότερες προτάσεις που περιλαμβάνονται στο παρόν άρθρο μπορούν να τύχουν εφαρμογής και στο γειτονικό νησί της Κιμώλου, ένα εξίσου όμορφο και αγαπημένο μου νησί, με το ίδιο εντυπωσιακό ηφαιστειογενές τοπίο, το εμβληματικό «μανιτάρι» Σκιάδι, τα πολύχρωμα γραφικά σύρματα και τη λαδένια της, το οποίο αποτελεί μια μικρογραφία της Μήλου σε πιο ήσυχους ρυθμούς.

 

 

Η Μήλος είναι ένα νησί μοναδικό ίσως και στον κόσμο, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που δεν συναντάς πουθενά στην Ελλάδα, και σίγουρα οι τουριστικές προοπτικές της είναι τεράστιες. Το γεγονός ότι η Μήλος δεν ανταγωνίζεται στα ίσια τη Μύκονο και τη Σαντορίνη οφείλεται κυρίως στο πλούσιο υπέδαφός της και στην απασχόληση ενός σημαντικού αριθμού κατοίκων του νησιού σε μεταλλευτικές και εξορυκτικές δραστηριότητες, που είχε ως αποτέλεσμα η Μήλος να αργήσει να στραφεί στον τουρισμό.

Σήμερα όμως πληροί όλες τις προδιαγραφές για να αναδειχθεί σε κορυφαίο τουριστικό προορισμό στην Ελλάδα και σε ένα από τα δημοφιλέστερα νησιά στον κόσμο. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η Μήλος ψηφίστηκε το 2019 και το 2021 ως το καλύτερο νησί της Ευρώπης και το 2021 ως το κορυφαίο νησί στον κόσμο.  Οι προτάσεις που διατυπώνονται σε αυτό το άρθρο θα βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση και θα συμβάλλουν στο σχεδιασμό της διαφημιστικής προβολής του νησιού και στη δημιουργία της νέας τουριστικής ταυτότητας της Μήλου, η οποία θα αξιοποιεί τις μεγάλες τουριστικές και αναπτυξιακές της δυνατότητες.

Νομική Σημείωση: Το περιεχόμενο των προτάσεων που περιλαμβάνονται στο παρόν άρθρο και ιδίως αυτών που αφορούν σε συγκεκριμένα σλόγκαν, λογότυπα ή άλλους τρόπους διαφημιστικής προβολής, αποτελούν αντικείμενο πνευματικής ιδιοκτησίας του συντάκτη του άρθρου και απαγορεύεται ρητά κάθε είδους χρήση και εκμετάλλευσή τους, χωρίς την προηγούμενη έγγραφη άδεια του.

(*) Ο κ. Ιωάννης Γκιτσάκης (twitter @gitsakis) είναι Δικηγόρος Θεσσαλονίκης με ειδίκευση στις Συμβάσεις Παραχώρησης και ΣΔΙΤ, Διδάκτωρ Διοικητικού Δικαίου και Σύμβουλος τουριστικών επιχειρήσεων και επενδύσεων