Μην στιγματίζετε τον ελληνικό Τουρισμό για δεύτερη φορά

Του Ιωάννη Γκιτσάκη *

Το φθινόπωρο του 2020 ο τουρισμός απετέλεσε κεντρικό πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, με αντικείμενο το αν ευθύνεται ή όχι το άνοιγμα του τουρισμού για την έξαρση της πανδημίας του κορονοϊού στη χώρα μας, η οποία οδήγησε στο δεύτερο και παρατεταμένο (μέχρι σήμερα) γενικό lockdown.

Σε σχετικό άρθρο μου με τίτλο «Φταίει ο Τουρισμός για την έξαρση της πανδημίας στην Ελλάδα;»,  παρέθεσα αναλυτικά τα επιδημιολογικά δεδομένα του περσινού καλοκαιριού από τις καθημερινές ανακοινώσεις του ΕΟΔΥ, καταλήγοντας στο συμπέρασμα, ότι ο τουρισμός δεν ευθυνόταν για την έξαρση της πανδημίας του κορονοϊού στην Ελλάδα. Ή για την ακρίβεια, ότι ο τουρισμός ευθυνόταν όσο ευθύνονταν και όλοι οι υπόλοιποι κλάδοι της οικονομίας, αλλά και όλες οι άλλες δραστηριότητες Ελλήνων και αλλοδαπών πολιτών.

Παρά όμως τα ξεκάθαρα επιδημιολογικά δεδομένα, ο ελληνικός τουρισμός τελικά στιγματίστηκε. Σε μεγάλη μερίδα της κοινωνίας πέρασε το μήνυμα, ότι εξαιτίας του ανοίγματος του τουρισμού είχαμε έξαρση της πανδημίας στην Ελλάδα. Ότι εξαιτίας του τουρισμού επιβλήθηκε αυτό το παρατεταμένο lockdown, το οποίο μας έφερε όλους στα όρια μας.

Και σαν να μην έφτανε αυτό, ο ελληνικός τουρισμός κινδυνεύει σήμερα και με νέο στιγματισμό. Πράγματι, πριν από μερικές ημέρες ξεκίνησαν «πειραματικά» οι πρώτες αφίξεις ξένων τουριστών στη χώρα μας.

Τη στιγμή που η χώρα βιώνει ένα παρατεταμένο lockdown για περισσότερους από πέντε μήνες. Τη στιγμή που εδώ και πέντε μήνες δεν επιτρέπεται η μετακίνηση από νομό σε νομό. Τη στιγμή που γονείς δεν έχουν δει τα παιδιά τους και παππούδες τα εγγόνια τους για πάνω από πέντε μήνες. Τη στιγμή που βρισκόμαστε στην κορύφωση του τρίτου κύματος της πανδημίας τόσο στην Ελλάδα όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Τη στιγμή αυτή λοιπόν θα αρχίσουν να έρχονται εικόνες ξένων τουριστών που απολαμβάνουν τις διακοπές τους στα ηλιόλουστα νησιά μας. Τουριστών που θα κάνουν τις βόλτες τους στις παραλίες ή τις βουτιές τους στη θάλασσα, την ίδια στιγμή που οι Έλληνες πρέπει να στέλνουν SMS για να πάνε να ψωνίσουν στο super market και μάλιστα εντός 2 χιλιομέτρων από το σπίτι τους!

Δεν έχει καμία απολύτως σημασία αν όλοι αυτοί οι τουρίστες έρχονται στη χώρα μας υπό από αυστηρές υγειονομικές προϋποθέσεις (έχουν εμβολιαστεί ή έχουν αρνητικό μοριακό τεστ 72 ωρών). Σημασία έχει μόνο η εικόνα: Του Έλληνα που είναι κλεισμένος στο σπίτι του υπό αυστηρούς περιορισμούς εδώ και πέντε μήνες και του τουρίστα που απολαμβάνει ελεύθερος τη θάλασσα και τις ομορφιές της χώρας μας.

Μόλις η εικόνα αυτή αρχίσει να διαδίδεται λίγο παραπάνω, θα ξεκινήσουν σχετικά δημοσιεύματα και «αποκαλυπτικά» ρεπορτάζ από εφημερίδες και κανάλια, για το πως οι τουρίστες απολαμβάνουν ανέμελα τις διακοπές τους στην Ελλάδα, τη ίδια στιγμή που ο Έλληνας είναι κλεισμένος στο σπίτι του.

Δημοσιεύματα όπως αυτά που έχουν ήδη αρχίσει να κάνουν την εμφάνισή τους στην Ισπανία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Με «πιασάρικους» τίτλους, όπως «Οι Ισπανοί στο σπίτι και οι τουρίστες στην παραλία».

Εάν αυτό συμβεί και στη χώρα μας, τότε οι αντιδράσεις των πολιτών θα πάρουν τη μορφή χιονοστιβάδας. Η δικαιολογημένη αγανάκτηση του κόσμου μετά από πέντε μήνες αυστηρών περιοριστικών μέτρων θα στραφεί εναντίον της κυβέρνησης. Η πολιτική αντιπαράθεση θα χτυπήσει και πάλι κόκκινο. Και στο επίκεντρο θα βρεθεί ξανά ο ελληνικός τουρισμός. Θα στιγματιστεί για δεύτερη φορά μέσα σε λίγους μήνες. Θα ενοχοποιηθεί αδίκως ότι ευθύνεται για τη συνέχιση της ταλαιπωρίας των Ελλήνων πολιτών. Θα περάσει το μήνυμα ότι «μας κλείνουν εμάς στα σπίτια μας τόσους μήνες για να μπορούν να έρχονται οι ξένοι τουρίστες και να κάνουν ελεύθερα τις βόλτες τους στις παραλίες και να διασκεδάζουν χωρίς μέτρα». Ένα μήνυμα που θα διαδοθεί με ταχύτητα φωτός μέσω των social media.

Δεν θέλει και μεγάλη προσπάθεια για να κολλήσει η «ρετσινιά». Ο κόσμος είναι κουρασμένος ψυχολογικά και μπορεί εύκολα να βρει ένα εξιλαστήριο θύμα. Ας φροντίσουμε λοιπόν το εξιλαστήριο αυτό θύμα να μην είναι ο ελληνικός τουρισμός. Δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση ο τουρισμός μας να αποτελέσει το πεδίο μιας νέας πολιτικής και κοινωνικής αντιπαράθεσης.

Τι πρέπει να γίνει λοιπόν; Να μην ανοίξει ο Τουρισμός;

Βεβαίως και να ανοίξει.

Κάθε μέρα που χάνεται είναι πολύτιμη. Τόσο για τις τουριστικές επιχειρήσεις όσο και για την ελληνική οικονομία. Παράλληλα όμως θα πρέπει να αρθεί και το μέτρο της απαγόρευσης μετακινήσεων από νομό σε νομό. Ένα μέτρο το οποίο πλέον δεν φαίνεται να έχει και ιδιαίτερο νόημα, καθώς σχεδόν ολόκληρη η χώρα βρίσκεται στο ίδιο επιδημιολογικό επίπεδο. Σήμερα η μετακίνηση εκτός νομού δεν διαφέρει επιδημιολογικά από τη μετακίνηση εντός νομού. Συνεπώς, η διατήρηση της απαγόρευσης μετακινήσεων από νομό σε νομό δεν φαίνεται να εξυπηρετεί πλέον κάποιον ιδιαίτερο σκοπό προστασίας της δημόσιας υγείας. Υπερβαίνει λοιπόν και τα όρια της συνταγματικής αρχής της αναλογικότητας, για να μιλήσω και ως νομικός.

Η άρση του μέτρου της απαγόρευσης μετακινήσεων από νομό σε νομό και το παράλληλο άνοιγμα ορισμένων δραστηριοτήτων αναψυχής σε εξωτερικούς χώρους, όπως το ψάρεμα, το κολύμπι, η ατομική άθληση ή και ο απλός περίπατος εκτός των ορίων του δήμου, θα πρέπει απαραίτητα να συνοδεύουν το επικείμενο άνοιγμα του τουρισμού. Σε αντίθετη περίπτωση θα πρόκειται για μέγιστο επικοινωνιακό και όχι μόνο σφάλμα της κυβέρνησης, το οποίο θα προκαλέσει οργισμένες αντιδράσεις από μεγάλη μερίδα των πολιτών. Αντιδράσεις οι οποίες δεν θα στραφούν μόνο εναντίον της, αλλά θα εμπλέξουν και τον ελληνικό τουρισμό, ενοχοποιώντας τον για δεύτερη φορά ως υπεύθυνο για την «ταλαιπωρία» των Ελλήνων πολιτών.

Μην στιγματίζετε λοιπόν τον ελληνικό τουρισμό για δεύτερη φορά. Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να περάσει το μήνυμα ότι οι Έλληνες πολίτες είναι κλεισμένοι στα σπίτια τους, υπό αυστηρούς περιορισμούς στις μετακινήσεις, την ίδια ώρα που οι ξένοι τουρίστες απολαμβάνουν ελεύθεροι τις διακοπές τους στη χώρα μας χωρίς περιορισμούς. Η κυβέρνηση θα πρέπει να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να αποτρέψει να συμβεί κάτι τέτοιο, το οποίο, αφενός θα της στοιχίσει πολιτικά και αφετέρου, θα ενοχοποιήσει εκ νέου τον ελληνικό τουρισμό στα μάτια μιας σημαντικής μερίδας της ελληνικής κοινωνίας. Αλλά και οι θεσμικοί φορείς του τουρισμού θα πρέπει επίσης να λάβουν τα μέτρα τους για να προλάβουν και να αποτρέψουν έναν δεύτερο στιγματισμό του ελληνικού τουρισμού. Ο τουρισμός μας θα πρέπει πάση θυσία να μείνει εκτός της πολιτικής και κοινωνικής αντιπαράθεσης. Ο ελληνικός τουρισμός είναι και θα παραμείνει η ατμομηχανή της ανάπτυξης της χώρας. Και ως τέτοια θα πρέπει να προστατευθεί από όλους.

* Ο κ. Ιωάννης Γκιτσάκης (twitter @gitsakis) είναι Δικηγόρος Θεσσαλονίκης με ειδίκευση στις Συμβάσεις Παραχώρησης και ΣΔΙΤ, Διδάκτωρ Διοικητικού Δικαίου και Σύμβουλος τουριστικών επιχειρήσεων και επενδύσεων