Με αφοπλιστική ειλικρίνεια, χωρίς καμία διάθεση να «αμβλύνει τις γωνίες» και αποδίδοντας τα του Καίσαρος τω Καίσαρι, η πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Κω, αντιπρόεδρος της ΠΟΞ, πρόεδρος του ΙΤΕΠ και διευθύνουσα σύμβουλος της Ε Svynou SA, κ. Κωνσταντίνα Σβύνου, σε συνέντευξή της στο «ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ» μιλάει για τη φετινή, τουριστική σεζόν στο νησί της Κω και δίνει τα προγνωστικά της για το 2020.
Βεβαίως, από την «ατζέντα» της συζήτησης δεν λείπουν το θέμα της υπερφορολόγησης του τουριστικού-ξενοδοχειακού κλάδου, το φαινόμενο Airbnb, το θέμα της ακτοπλοΐας, οι εκλογές και η ανάδειξη νέας κυβέρνησης, αλλά και η ανυπαρξία της προηγούμενης κυβέρνησης στην αποκατάσταση των ζημιών μετά τον σεισμό του 2017 στην Κω.
Όσον αφορά στο τελευταίο, η ίδια, μιλώντας από τη θέση του σεισμόπληκτου επιχειρηματία, που παρά τις αντίξοες συνθήκες και τις γραφειοκρατικές κωλυσιεργίες των κρατικών υπηρεσιών, ολοκλήρωσε την ανακαίνιση του ξενοδοχείου Τρίτων, το οποίο λειτουργεί στην πόλη της Κω, ένα εκ των 5 σεισμόπληκτων ξενοδοχείων του νησιού, λέει πως στήριξη δεν υπήρξε από κανέναν προς τους επιχειρηματίες.
Η συνέντευξη
Συνέντευξη στον Κων/νο Στ. Δεριζιώτη
Πορευόμενοι προς το τέλος της φετινής τουριστικής σεζόν, πως διαμορφώνεται η τουριστική κίνηση στο νησί της Κω, τόσο σε επίπεδο αφίξεων, όσο και εσόδων;
Είναι μια χρονιά που κριθηκε από τις κρατήσεις τελευταίας στιγμής, γεγονός που συνεπάγεται ειδικές προσφορές από την πλευρά των ξενοδοχείων. Βλέπουμε πως αρκετά από τα κενά στο νησί της Κω κατάφεραν να καλυφθούν και βαδίζουμε σε έναν Αύγουστο που δείχνει πως θα κλείσει στα ίδια περίπου επίπεδα με το 2018. Ο Σεπτέμβρης φαίνεται και αυτός να γεμίζει τα κενά του και ο Οκτώβρης είναι ένας μήνας που κινείται πτωτικά.
Σε γενικές γραμμές οι αφίξεις θα κλείσουν σχεδόν στα ίδια επίπεδα με την περσινή χρονιά, με μεγαλύτερη όμως πτώση στα έσοδα λόγω των ειδικών προσφορών. Διαπίστωση αποτελεί το γεγονός ότι η αγοραστική δύναμη των επισκεπτών είναι μειωμένη σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, με αποτέλεσμα ο κύκλος εργασιών των καταστημάτων να είναι μειωμένος
Πως εξελίσσονται οι κρατήσεις και οι διανυκτερεύσεις στα ξενοδοχεία σας και σε ποια επίπεδα αναμένεται να διαμορφωθούν το δίμηνο Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου;
Ο Σεπτέμβριος δείχνει να είναι ένας καλός μήνας, με τις κρατήσεις να κινούνται στα ίδια επίπεδα με πέρυσι. Οι διανυκτερεύσεις, έως τώρα, παρουσιάζουν μια μικρή αύξηση, σε αντίθεση με την τάση μείωσης που παρατηρείται στην ευρύτερη ξενοδοχειακή αγορά. Ο Οκτώβρης από την άλλη εμφανίζει μειωμένες κρατήσεις, που μπορεί ωστόσο με τις κρατήσεις τελευταίας στιγμής και με τις ειδικές προσφορές να βελτιωθεί.
Ποιο, κατά τη γνώμη σας, είναι το χαρακτηριστικό της φετινής τουριστικής σεζόν στο νησί και ποιες είναι οι επιπτώσεις στην πορεία του τουρισμού της Κω από το δυναμικό comeback της Τουρκίας, αλλά και προορισμών της Βόρειας Αφρικής, σε συνδυασμό με την υστέρηση που παρατηρήθηκε, μέχρι και τις αρχές Ιουλίου, από τις τουριστικές αγορές της Γερμανίας και της Αγγλίας;
Δεν είμαι ευχαριστημένη από τη φετινή χρονιά. Αρχικά χαρακτηρίζεται από την αστάθεια των κρατήσεων, γεγονός που ωθεί τους επιχειρηματίες σε ειδικές προσφορές, μείωση των εσόδων, αλλά, παράλληλα, διατηρώντας τις υπηρεσίες σε όσο το δυνατόν υψηλότερο ποιοτικό επίπεδο.
Βιώνουμε, για μια ακόμα χρονιά, το αποτέλεσμα της γενικότερης αστάθειας του τουριστικού μας προϊόντος, ελλείψει ενός στρατηγικού μεσοπρόθεσμου σχεδίου, βάσει του οποίου θα επενδύαμε στην ενδυνάμωση, στην εδραίωση και στην «εκτόξευση» του προϊόντος που λέγεται «Ελλάδα».
Η επαναφορά των ανταγωνιστικών μας προορισμών ναι, είναι λογικό να μας επηρεάσουν αρνητικά, αλλά έως ένα σημείο. Εμείς διαπιστώνουμε λοιπόν φέτος, σε Πανελλαδικό επίπεδο, ότι οι διαδοχικές αυξήσεις στις αφίξεις των τελευταίων ετών ήταν αποτέλεσμα συγκυριών -χωρίς να θέλω να υποτιμήσω τις προσπάθειες (φιλότιμες μεν, αποσπασματικές δε), που μπορεί να έγιναν από το υπουργείο Τουρισμού.
Η Κως φαίνεται να είναι από τους προορισμούς με ισχυρές αντοχές στις πιέσεις, κρατώ όμως μεγάλες επιφυλάξεις για την επόμενη χρονιά, καθώς μας επηρεάζει ειδικά η επαναφορά της Τουρκίας, αλλά μας προβληματίζει ιδιαιτέρως και το BREXIT και πως θα επιδράσει στην αγορά της Αγγλίας, που είναι και από τις βασικότερες αγορές της Κω.
Τέλος, οφείλω να αναφέρω ότι οι εκλογικές διαδικασίες λειτουργούν πάντα αρνητικά σε έναν τουριστικό προορισμό και, ειδικά στο νησί της Κω, η αλλαγή στην τοπική αυτοδιοίκηση έφερε αυτό που φοβόμασταν από την αρχή, υπολειτουργία υπηρεσιών, που σαφέστατα επιδρά αρνητικά στην εικόνα του νησιού.
Ποιες είναι οι επιπτώσεις από την υπερφορολόγηση του τουριστικού-ξενοδοχειακού κλάδου και τη «γιγάντωση» του φαινομένου Airbnb, τόσο στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, όσο και σε αυτό καθ’ αυτό το τουριστικό προϊόν του νησιού; Πως βιώνετε ως ξενοδόχος αυτή τη νέα πραγματικότητα και τι πρέπει να γίνει για να αλλάξει;
Η υπερφορολόγηση «γονατίζει» την επιχειρηματικότητα, τις επενδύσεις, την οικονομία, ενώ, παράλληλα, θέτει τον πολίτη απέναντι από το κράτος. Αν θέλουμε να μιλήσουμε για ουσιαστική ανάπτυξη θα πρέπει να εδραιωθεί η εμπιστοσύνη φορολογούμενου-κράτους σε ένα σταθερό, δίκαιο και φίλα προσκείμενο στον πολίτη φορολογικό σύστημα. Ο επιχειρηματίας είναι αυτός που θα συμβάλλει μέσα από επενδύσεις στην οικονομική ανάταση, στη δημιουργία θέσεων εργασίας, στην αξιοποίηση πόρων, υλικών και ανθρώπινων, και πρέπει να βοηθηθεί αντί να τιμωρείται… ειδικά με την επιβολή των «ανεξάντλητων», έμμεσων φόρων!!!!
Σε όλα αυτά, λοιπόν, ήρθε να προστεθεί το φαινόμενο Airbnb και όχι οικονομία διαμοιρασμού, όπως πολλοί το ονομάζουν, καθώς μόνο διαμοιρασμός δεν γίνεται… Και το φαινόμενο αυτό ήρθε για να μείνει, καθώς καλύπτει ένα κομμάτι της ζήτησης που δεν υπήρχε πριν. Το ζητούμενο όμως είναι αυτό να γίνεται κάτω από ένα θεσμικό πλαίσιο, που θα ορίζει συγκεκριμένες προδιαγραφές παρεχόμενων υπηρεσιών, ασφάλειας, φορολόγησης. Προδιαγραφές, που θα προστατεύουν τον επισκέπτη, τον προορισμό, αλλά και τους μόνιμους κατοίκους. Αυτή τη στιγμή η κατάσταση είναι ανεξέλεγκτη: Πλήττονται οι νομίμως λειτουργούσες επιχειρήσεις, οι οποίες υπερφορολογούνται, ενώ παρουσιάζονται από την άλλη μεριά σκιώδεις επιχειρήσεις να διαχειρίζονται εκατοντάδες διαμερίσματα, στις περισσότερες περιπτώσεις αδήλωτα. Πλήττονται οι μόνιμοι κάτοικοι, αφενός γιατί τα προσφερόμενα προς μόνιμη ενοικίαση διαμερίσματα έχουν μειωθεί, με παράλληλη «εκτίναξη» των τιμών των ενοικίων, αφετέρου γιατί οι ίδιοι μπορεί στην πολυκατοικία που μένουν να έχουν οχλήσεις από διαμερίσματα που ενοικιάζονται μέσω airbnb.
Ποιες είναι οι προβλέψεις σας για την επόμενη χρονιά και σε τι επίπεδα διαμορφώνονται οι τιμές των συμβολαίων για το 2020 που υπογράφονται με τους tour operators;
Αυξήσεις στα συμβόλαια του 2020 δεν υπάρχουν στην πλειοψηφία των επιχειρήσεων. Αρκετές επιχειρήσεις επιτυγχάνουν μια αύξηση της τάξεως του 2% με 3% και, βεβαίως, ανάλογα με τη διαπραγματευτική της κάθε μονάδας κυμαίνεται και το ποσοστό αύξησης που θα υπογραφεί.
Το 2020 θα είναι μια δύσκολη χρονιά, δεδομένων των ανταγωνιστικών μας προορισμών που επανήλθαν, της υποτιμημένης τουρκικής λίρας, του Brexit και, βεβαίως, του τουριστικού πλάνου που ακόμα δεν έχουμε -αν και υπάρχουν δεδομένα που δείχνουν πως αυτό θα προχωρήσει. Κρατάμε, λοιπόν, μικρό καλάθι για το 2020 και ενώνουμε τις προσπάθειές μας προκειμένου να επιτύχουμε το βέλτιστο δυνατό, καθώς είναι οι επιχειρηματίες που έως τώρα κράτησαν τον τουρισμό σε αυτά τα επίπεδα.
Ποιες είναι οι πιο πρόσφατες επενδυτικές σας κινήσεις και ποια τα επόμενα επενδυτικά και επιχειρηματικά σχέδιά σας;
Μόλις ολοκλήρωσα την ανακαίνιση του ξενοδοχείου Τρίτων, ένα εκ των 5 σεισμόπληκτων ξενοδοχείων της Κω, η οποία έλαβε χώρα σε δύο φάσεις, το 2018 της αναστήλωσης και ανακαίνισης των κοινόχρηστων χώρων και το 2019 της ανακαίνισης των δωματίων. Παρά τις αντίξοες συνθήκες, τις τρομαχτικές γραφειοκρατικές κωλυσιεργίες των κρατικών υπηρεσιών, το έργο τελείωσε και αυτή τη στιγμή κοσμεί το κέντρο της Κω, δίνοντας μια πνοή αισιοδοξίας, καθώς αποτελεί την απτή απόδειξη πως μέσα από μια καταστροφή μπορεί να έρθει η αναγέννηση… αρκεί να μην εγκαταλείψει κανείς την προσπάθεια…
Με δεδομένο ότι η «αχίλλειος πτέρνα» του ελληνικού τουρισμού είναι η ακτοπλοΐα, ποιες είναι οι προτάσεις σας πάνω σ’ αυτό το θέμα;
Ελλιπέστατα τα δρομολόγια σε μια κατάσταση μονοπωλίου, ειδικά για τα νησιά της Δωδεκανήσου. Το θέμα της ακτοπλοΐας δεν έχει μόνο οικονομικές διαστάσεις, αλλά και κοινωνικές, καθώς οφείλουν να διασφαλίσουν τη σύνδεση νησιών απομακρυσμένων, που δεν αποφέρουν κέρδος στις ακτοπλοϊκές εταιρίες. Θεωρώ πως αν δεν γίνει άρση της μονοπωλιακής κατάστασης τίποτα δεν πρόκειται να βελτιωθεί. Ίσως και να είναι ο μόνος τομέας στον οποίο θα πρέπει το ίδιο το δημόσιο -ενδεχομένως σε μια συνέργεια με Περιφέρειες, Δήμους και Επιχειρηματίες- να προχωρήσει σε ενεργή δραστηριοποίηση, δρομολογώντας πλοία που θα εκτελούν τις μετακινήσεις επιβατών, αλλά και εμπορευμάτων, ειδικά προς τα νησιά της άγονης γραμμής, καλύπτοντας παράλληλα τα υψηλά ποσοστά ζήτησης και προς τα άλλα νησιά. Πέραν τούτου επένδυση σε υποδομές, όπως εκσυγχρονισμό λιμένων, υποδομές για υδροπλάνα, προβλήτες για κρουαζιερόπλοια, είναι έργα που θα δώσουν πνοή.
Μία νέα κυβέρνηση προέκυψε από τις πρόσφατες εκλογές της 7ης Ιουλίου. Τι περιμένετε από αυτή τη νέα κυβέρνηση προκειμένου να ενισχυθεί περαιτέρω ο ελληνικός Τουρισμός, αλλά και σε τοπικό επίπεδο ποιες είναι οι προτάσεις σας για την ενίσχυση του Τουρισμού της Κω;
Σε μικρό χρονικό διάστημα βλέπουμε μια δυναμική από τη νέα κυβέρνηση προκειμένου να φτιάξει τη βάση αρχικά σε νομοθετικό επίπεδο έτσι ώστε να προχωρήσει στην υλοποίηση των προεκλογικών της δεσμεύσεων. Εύχομαι να συνεχίσει αυτή η εγρήγορση και να είναι η πρώτη κυβέρνηση που θα καταφέρει να υλοποιήσει το προεκλογικό της πρόγραμμα.
Προσδοκία μας αποτελεί το να δοθεί και εμπράκτως στον πυλώνα που λέγεται τουρισμός η επιβεβλημένη προσοχή και αξία. Οφείλουμε πια να καταρτίσουμε ένα μεσομακροπρόθεσμο πλάνο, να θέσουμε τους στόχους, στόχους ποιοτικούς και όχι στείρους αριθμητικούς, και να καταρτίσουμε το σχέδιο και τις δράσεις για την εκπλήρωσή τους.
Αναμένουμε επένδυση σε υποδομές, πάταξη της γραφειοκρατείας, επίσπευση και περαιτέρω απλούστευση των διαδικασιών επενδύσεων-αδειοδοτήσεων, εκσυγχρονισμό νομοθετικών ρυθμίσεων, εξορθολόγηση θεμάτων, όπως τα πνευματικά-συγγενικά δικαιώματα, νομοθετικές ρυθμίσεις για το φαινόμενο βραχυπρόθεσμων μισθώσεων.
Τα θέματα είναι ατελείωτα και θα τα συνοψίσω στην εξής φράση: Προσδοκούμε μια κυβέρνηση που θα στέκεται αρωγός (και όχι τιμωρός) στην επιχειρηματικότητα, που θα αντιλαμβάνεται και θα επιλύει τα προβλήματα που ταλανίζουν τον τουριστικό κλάδο και κατ’ επέκταση την ευρύτερη οικονομία της χώρας μας.
Πρέπει να γίνει σοβαρή και στοχευμένη δουλειά σε επίπεδο μάρκετινγκ, ξεκινώντας σε πανελλαδικό επίπεδο, μεταβαίνοντας σε περιφερειακό και φτάνοντας στο επίπεδο του κάθε προορισμού, εντοπίζοντας και αναδεικνύοντας τα ανταγωνιστικά μας πλεονεκτήματα.
Έτσι, λοιπόν, και στο νησί της Κω, πρωτεύων κομμάτι αποτελεί η σοβαρή αντιμετώπιση του τουριστικού μας μάρκετινγκ, ζητάμε την ενεργή οικονομική συμμετοχή του Δήμου και τη συνένωση δυνάμεων για τη δημιουργία Οργανισμού Διαχείρισης του τουρισμού στην Κω και είμαστε έτοιμοι από τη δική μας πλευρά ως Ένωση Ξενοδόχων προκειμένου, όχι μόνο να συμβάλλουμε ουσιαστικά, αλλά και να ηγηθούμε της προσπάθειας αυτής. Το σοβαρότερο όλων είναι να δοθεί έμφαση στις υποδομές του νησιού. Πρέπει να γίνουν σοβαρές επενδύσεις στην κατεύθυνση αυτή, αλλά και στη σωστή λειτουργία, ίσως και αναδιάταξη των δημοτικών υπηρεσιών.
Δύο χρόνια έχουν περάσει από τον σεισμό που «χτύπησε» την Κω και οι εργασίες αποκατάστασης των ζημιών στο λιμάνι μόλις ξεκίνησαν. Πως σχολιάζετε την ολιγωρία αυτή και τι περιμένετε από την κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη;
Αποτελεί, δυστυχώς, χαρακτηριστικό του ελληνικού κράτους οι τραγικές καθυστερήσεις στην αποκατάσταση των ζημιών. Και από την πλευρά του σεισμόπληκτου επιχειρηματία θα σας πω πως ήταν ακόμη τραγικότερες οι καθυστερήσεις στο θέμα των αδειοδοτήσεων για την αποκατάσταση των ιδιωτικών κτιρίων -που μάλιστα έγιναν με ίδια κεφάλαια. Στήριξη δεν υπήρξε από κανέναν προς τους επιχειρηματίες. Χαρακτηριστικά θα αναφέρω πως ο Δήμος της Κω δεν εξαίρεσε τους πληγέντες ούτε καν από τα τέλη φωτισμού και καθαριότητας!!!
Ενώ ο κρατικός μηχανισμός δούλεψε το πρώτο δεκαήμερο μετά τον σεισμό προς την άμεση, αλλά πρόχειρη αποκατάσταση των ζημιών και την επαναφορά της κανονικής λειτουργίας του νησιού, στη συνέχεια επανήλθε το κλασικό Ελληνικό φαινόμενο τύπου «ουδέν μονιμότερον του προσωρινού»…
Στο νησί της Κω οι πληγές του σεισμού είναι ακόμα εκεί, να θυμίζουν το συμβάν, αλλά και να αποδεικνύουν την απραξία, την αδιαφορία και την πολυπλοκότητα των διαδικασιών, όταν αυτές αφορούν σε ενέργειες κρατικές ή τοπικής αυτοδιοίκησης.
Όσο για τη νέα κυβέρνηση κανείς δεν μπορεί να περιμένει θαύματα με το πάτημα ενός κουμπιού… ούτε μπορεί να επαναπαυτεί σε μια στείρα κριτική ή να περιμένουμε να ανακαλύψει από μόνη της τα προς επίλυση προβλήματα. Είναι αρχικά η δουλειά της τοπικής αυτοδιοίκησης να προχωρήσει σε έναν σωστό προγραμματισμό, σε αξιολόγηση προτεραιοτήτων και μετέπειτα σε μελέτες και σε διεκδικήσεις υλοποίησης έργων υποδομών. Αυτό το φαινόμενο του «πετάω το μπαλάκι» των ευθυνών της απραξίας από το ένα γήπεδο στο άλλο πρέπει επιτέλους να σταματήσει και ο καθένας να κάνει το μέγιστο δυνατό για τον τόπο του.
