potiropoulos

“Η Αθήνα δεν έχει αποκτήσει ψηλά κτίρια λόγω ιδεοληψιών που εγκλωβίζουν τη συζήτηση”

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Την άποψή του για τα ψηλά κτίρια και τους ουρανοξύστες στην Αθήνα «καταθέτει» σε συνέντευξη του στο ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ο γνωστός αρχιτέκτονας Δημήτρης Ποτηρόπουλος, επικεφαλής του πολυβραβευμένου γραφείου Potiropoulos+Partners.

Γνωστός για τις ρηξικέλευθες απόψεις του ο Δημήτρης Ποτηρόπουλος αναφέρεται στην υφιστάμενη κατάσταση και με αφορμή την πολυσυζητημένη επένδυση στο Ελληνικό που περιλαμβάνει κτίρια μεγάλου ύψους, υπογραμμίζει ότι «Δεν είναι τα ψηλά κτίρια το πρόβλημα, αλλά η απουσία οργανωμένου χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, και επίσης νέων κτιρίων που θα ανανεώσουν το αρχιτεκτονικό ρεπερτόριο».

potiropoulos
Potiropoulos+Partners Vertical Living

Και συμπληρώνει: « Είναι γενικά η «ανωριμότητα» των πόλεών μας, ιδιαίτερα της Αθήνας, η οποία αναπτύχθηκε σε συνθήκες ασύνδετες και ανεξέλεγκτες χωρίς ταυτότητα και χωρίς χαρακτήρα. Όπως ήδη είπα, είναι η έλλειψη νέων «πρωτότυπων» κτιρίων που «σκοτώνει» την Ελληνική πρωτεύουσα, μια πόλη σχεδόν χωρίς παρελθόν, καθώς μεγάλο μέρος της ιστορικής της κληρονομιάς θυσιάστηκε στον βωμό της ανοικοδόμησης, αλλά και χωρίς μέλλον, ακολουθώντας ιστορικά και πολεοδομικά την δημογραφική γήρανση της χώρας».

Για τον ρόλο, δε, της αρχιτεκτονικής τονίζει ότι «Η αρχιτεκτονική από τη μεριά της, δεν είναι εύκολο να αναβαθμίσει από μόνη της την Αθηναϊκή αστική εικόνα, καθώς τα κτίρια αποκτούν ρόλο μόνον όταν εντάσσονται σε ένα πολεοδομικά συγκροτημένο πλαίσιο».

Η συνέντευξη

Η συνέντευξη του κ. Δημήτρη Ποτηρόπουλου, στο ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ, έχει ως εξής:

“Με αφορμή την επένδυση στο Ελληνικό και την συζήτηση σχετικά με τον ουρανοξύστη και τα υπόλοιπα μεγάλου ύψους κτίρια που πρόκειται να χτιστούν, θα ήθελα να σας ρωτήσω ποιοι πιστεύετε ότι είναι οι λόγοι που δεν υπάρχουν ψηλά κτίρια στην Αθήνα;

Τρεις είναι οι κύριοι λόγοι που δεν υπάρχουν ουρανοξύστες, και γενικά κτίρια μεγάλου ύψους στην Αθήνα. Ο πρώτος επικαλείται το επιχείρημα ότι εμποδίζουν την θέα της Ακρόπολης, η οποία έχει ύψος περίπου 150 μ., ο δεύτερος συνδέεται με την σεισμικότητα του ευρύτερου γεωγραφικού χώρου, ενώ ο τρίτος, και σημαντικότερος κατά την άποψή μου, σχετίζεται με τις ιδεοληψίες μας που για άλλη μια φορά εγκλωβίζουν την συζήτηση.

potiropoulos
Potiropoulos+Partners Vertical Trilogy

Το δίλημμα που έχει τεθεί – ως προς το μέλλον που θα θέλαμε για την Αθήνα: είτε μία ανοιχτή παραθαλάσσια μητρόπολη με ήπιο χαρακτήρα, ή μία πόλη που θα αναπτύσσεται βάσει των εκάστοτε επιχειρηματικών επενδύσεων και συμφερόντων – είναι παραπλανητικό, καθώς κινείται στο φάσμα του μαύρου άσπρου, και επομένως αδόκιμο ως ερώτημα.

Ο αντίλογος προς τα εγχώρια αυτά «στερεότυπα» ποιος είναι; Ποια η σχετική προβληματική που συζητιέται στα διεθνή φόρα;

Σε μία συνέντευξή του ο Rem Koolhaas, μιλώντας για την πόλη του μέλλοντος, είχε αναφερθεί στη «διασκορπισμένη» πόλη, στο αντίθετο δηλαδή του πυκνού ιστορικού χαρακτήρα των ευρωπαϊκών αστικών κέντρων, όπως σήμερα τα γνωρίζουμε. Ο Koolhaas θεωρεί ότι λόγω της υπερσυγκέντρωσης πληθυσμού η μελλοντική πόλη δεν θα έχει καμία σχέση με τον κλασικό ορισμό της – με το κέντρο της, τα όριά της και την περιφέρεια – αντίθετα, σε αυτήν την νέα πολεοδομική κατάσταση η πληθυσμιακή πυκνότητα θα κατανέμεται ομοιόμορφα με αποτέλεσμα να εκλείψει η κεντρικότητα.

potiropoulos
Potiropoulos+Partners Floating Skyscrapers

Ο Winy Maas πάλι,του Ολλανδικού γραφείου MVRDV, επιχειρεί επίσης να δώσει απαντήσεις στα κρίσιμα ερωτήματα για την πόλη του μέλλοντος. Με δεδομένη την πληθυσμιακή πίεση, εξοικονόμηση χώρου, υποστηρίζει, θα μπορούσε να βρεθεί στην καθ’ ύψος ανάπτυξη. Αναρωτιέται, όμως, αν η αύξηση της πυκνότητας του πληθυσμού μπορεί να συνδυαστεί με τη βελτίωση της ποιότητας ζωής; Και ποιος θα είναι σε όλα αυτά ο ρόλος της φύσης; Έτσι, τον Maas τον απασχολεί, πέρα από την πολεοδομική διάσταση, η σχέση του τεχνητού με το φυσικό περιβάλλον, στις δε αρχιτεκτονικές του προτάσεις χειρίζεται το κτίριο σαν συνέχεια του φυσικού τοπίου.

Όπως καταλαβαίνετε, κεντρικό ζήτημα αυτής της συζήτησης αποτελεί το αν η πληθυσμιακή «έκρηξη» των αστικών κέντρων, η οποία όλο και περισσότερο επιδεινώνεται, θα «εκτονωθεί»μέσω των προτάσεων των πολεοδόμων και των αρχιτεκτόνων οριζόντια ή κατακόρυφα, ή σε μικτά χωροταξικά/πολεοδομικά μοντέλα.

Πιστεύετε ότι η ανέγερση ψηλών κτιρίων στην ανάπτυξη του Ελληνικού θα επηρεάσει αρνητικά το τοπίο του παραλιακού μετώπου και γενικότερα το skyline της Αθήνας;

Όσοι υποστηρίζουν ότι η τυπολογία του ουρανοξύστη δεν είναι δυνατόν να ενταχθεί στο ελληνικό τοπίο, και ότι θα επηρεάσει αρνητικά το skyline της ελληνικής πρωτεύουσας, ή ότι διαταράσσει τη δομή και την πολεοδομική της οργάνωση μη συμβάλλοντας στην ιστορική της συνέχεια, μοιάζει να τους διαφεύγει η σημερινή προβληματική εικόνα των αστικών μας κέντρων και ειδικότερα της Αθήνας. Όποιος έχει παρατηρήσει την ελληνική πρωτεύουσα από ψηλά, όποιος έχει περπατήσει στο κέντρο της και στις γειτονιές της, έχει πολλούς και σοβαρούς λόγους για να ασκήσει αρνητική κριτική σχετικά με την υφιστάμενη κατάσταση.

potiropoulos
Potiropoulos+Partners Vertical Trilogy

Δεν είναι τα ψηλά κτίρια το πρόβλημα, αλλά η απουσία οργανωμένου χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, και επίσης νέων κτιρίων που θα ανανεώσουν το αρχιτεκτονικό της ρεπερτόριο. Είναι, γενικά, η «ανωριμότητα» των πόλεών μας, ιδιαίτερα της Αθήνας, η οποία αναπτύχθηκε σε συνθήκες ασύνδετες και ανεξέλεγκτες, χωρίς ταυτότητα και χωρίς χαρακτήρα. Όπως ήδη είπα, είναι η έλλειψη νέων «πρωτότυπων» κτιρίων που «σκοτώνει» την ελληνική πρωτεύουσα, μια πόλη σχεδόν χωρίς παρελθόν, καθώς μεγάλο μέρος της ιστορικής της κληρονομιάς θυσιάστηκε στον βωμό της ανοικοδόμησης, αλλά και χωρίς μέλλον, ακολουθώντας αρχιτεκτονικά και πολεοδομικά την δημογραφική γήρανση της χώρας.

Η αρχιτεκτονική, από τη μεριά της, δεν είναι εύκολο να αναβαθμίσει από μόνη της την αθηναϊκή αστική εικόνα, καθώς τα κτίρια αποκτούν ρόλο μόνον όταν εντάσσονται σε ένα πολεοδομικά συγκροτημένο πλαίσιο.

Η εμφάνιση ουρανοξυστών στην Αττική πιστεύετε ότι μπορεί τελικά να συμβάλλει στο να δημιουργηθούν νέα τοπόσημα που λείπουν σήμερα από την ελληνική πόλη;

Ιστορικά, η έννοια της μεταμόρφωσης υπήρχε ανέκαθεν στο δομημένο περιβάλλον – και αποτελεί βέβαια ζητούμενο – αρκεί μόνο να αναλογιστούμε τις αλλαγές χρήσης που έχουν συντελεστεί σε ολόκληρες πόλεις, ή σε τμήματα πόλεων, και σε πολύ σημαντικά κτίρια στην ιστορία της παγκόσμιας αρχιτεκτονικής. Η θεώρηση αυτή, που αντανακλά και την πραγματικότητα,εκφράζει την αντίθεση στο «αναμφισβήτητο», στη λογική του «αμετάβλητου χρόνου». Οι σχολαστικά κανονιστικές σχέσεις στο αρχιτεκτονικό prozess, πόσο μάλλον όταν αυτές δεν είναι εμπροσθοβαρείς αλλά το αντίθετο, αποκλείουν κάθε έννοια πειραματισμού και καινοτομίας. Έτσι παύουν να προκύπτουν νέες ενδιαφέρουσες αστικές αφηγήσεις, και βέβαια νέα τοπόσημα.

potiropoulos
Potiropoulos+Partners City One

Όμως, η κατοίκηση δεν είναι μια «μαθηματική» διαδικασία «κατοχής» χώρου, αντίθετα, οφείλει να εμπεριέχει την δημιουργικότητα, την εφευρετικότητα, την επινόηση νέων «γεγονότων». Το μείζον στην σύγχρονη ελληνική πόλη έγκειται ακριβώς στην αμείλικτη ανάγκη για αλλαγή, η οποία θα αντανακλά τις απαιτήσεις για μια νέα σελίδα στην αστική καθημερινότητα. Μέρος αυτής της συζήτησης είναι και η παρουσία κτιρίων μεγάλου ύψους στο ελληνικό αστικό τοπίο, υπό προϋποθέσεις πάντα.

Τα Ελληνικά αρχιτεκτονικά γραφεία, έχουν την εμπειρία και την τεχνογνωσία να αναπτύξουν τέτοιας τυπολογίας κτίρια;

Η αλήθεια είναι ότι ελάχιστα ελληνικά αρχιτεκτονικά γραφεία είχαν και έχουν την ευκαιρία να σχεδιάσουν κτίρια μεγαλύτερου ή μεγάλου ύψους, πόσο μάλλον ουρανοξύστη, και από ότι γνωρίζω αυτό έχει γίνει κυρίως σε επίπεδο προμελέτης. Η Αθήνα δεν έχει αποκτήσει ψηλότερο κτίριο από τον Πύργο των Αθηνών εδώ και περισσότερο από 50 χρόνια. Επομένως, ιδιαίτερη τεχνογνωσία δεν υπάρχει στην χώρα μας για τον συγκεκριμένο κτιριακό τύπο, και αυτή η έλλειψη εμπειρίας δεν αφορά μόνο τους αρχιτέκτονες και τις υπόλοιπες ειδικότητες Ελλήνων μελετητών, αλλά και τις κατασκευαστικές εταιρείες.

Η Potiropoulos+Partners έχει σχεδιάσει/αναπτύξει στο παρελθόν κτίρια μεγάλου ύψους; Ποια είναι η εμπειρία σας σε αυτόν τον τομέα;

Θα μπορούσα να σταθώ σε ορισμένα projects του γραφείου, συγκεκριμένα σε τέσσερα, τα οποία είτε ήταν συμμετοχές σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, είτε προτάσεις στο πλαίσιο workshops, ενώ σε μια περίπτωση συνεργασία με ξένο γραφείο για ένα project που τελικά δεν προχώρησε. Και οι τέσσερις αυτοί σχεδιασμοί έφθασαν σε επίπεδο προμελέτης, και μόνο στον ένα εκπονήθηκε μέρος της οριστικής μελέτης. Υπό αυτή την έννοια η τυπολογία του ουρανοξύστη δεν μας είναι άγνωστη, στο δε project που πέρασε ο σχεδιασμός στο οριστικό στάδιο είχαμε την ευκαιρία να συνεργαστούμε με ξένα εξειδικευμένα γραφεία, όπως σε σχέση με τον τρόπο θεμελίωσης, το façade engineering κ.λπ. Μια σχετική εμπειρία έχουμε αποκτήσει λοιπόν, αλλά μέχρις εκεί.

Ο κ. Δημήτρης Ποτηρόπουλος (Architect Dipl Ing Arch March) είναι Chairman & Founding Partner της Potiropoulos+Partners.

Tagged

2 σχόλια στο ““Η Αθήνα δεν έχει αποκτήσει ψηλά κτίρια λόγω ιδεοληψιών που εγκλωβίζουν τη συζήτηση”

  1. Επιτέλους μια θαρραλέα φωνή η οποία αναφέρεται σε άλλη μια στρεβλωτική παραδοξότητα του Ελληνικού και αρχιτεκτονικού γίγνεσθαι, ένα ταμπού για το οποίο κανείς δε μιλούσε για πολλά χρόνια. Κρίμα που οι φωνές των αρχιτεκτόνων προς αυτή την κατεύθυνση ήταν μεμονωμένες όλα αυτά τα χρόνια ενώ οι αρνητές ήταν οργανωμένοι και “μπετόν αρμέ”. Ελπίζουμε ότι αυτό δε θα συνεχιστεί .

    Εκ μέρους όλης της κοινότητας των φίλων των ψηλών κτιρίων εν Ελλάδι, και πάλι συγχαρητήρια για τις απόψεις που εκφράζετε στη συνέντευξη. Δεν είστε μόνος σας.

    Γρηγόρης Μαλούκος – gm2263

Προσθήκη σχολίου

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *