Για την αποτροπή της ρύπανσης των θαλασσών και την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος με τον περιορισμό της απόρριψης στη θάλασσα αποβλήτων πλοίου και καταλοίπων φορτίου έχει εκδοθεί η Οδηγία 2000/59/ΕΚ, η οποία επιβάλει στους λιμένες να διαθέτουν λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής, κατάλληλες να καλύψουν τις ανάγκες των πλοίων που χρησιμοποιούν συνήθως τον λιμένα, χωρίς να γίνονται αιτία αδικαιολόγητης καθυστέρησης των πλοίων.
Ειδικότερα, ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς A.E. (ΟΛΠ Α.Ε.) είναι ο αποκλειστικός φορέας διοίκησης και εκμετάλλευσης της Λιμενικής Ζώνης (χερσαίας και θαλάσσιας) που του έχει παραχωρηθεί από το Ελληνικό Δημόσιο, σύμφωνα με την από 13-2-2002 Σύμβαση Παραχώρησης μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και ΟΛΠ Α.Ε., η οποία έχει συναφθεί σε εκτέλεση ρητής διάταξης του Ν.2932/2001 (ΦΕΚ 145/27-06-2001 τ.Α’) άρθρο τριακοστό πέμπτο, όπως η Σύμβαση αυτή κυρώθηκε με τον Ν.3654/2008 (ΦΕΚ 57/03-04-2008 τ.Α’) άρθρο πρώτο και τροποποιήθηκε με την Κ.Υ.Α. 8322.03/12/08 (ΦΕΚ 2372/21-11-2008 τ.Β΄).
Η διάρκεια της εν λόγω Σύμβασης Παραχώρησης μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και ΟΛΠ Α.Ε. έχει οριστεί σε πενήντα (50) έτη, δηλαδή μέχρι το έτος 2052. Η θαλάσσια περιοχή της Λιμενικής Ζώνης του ΟΛΠ Α.Ε. εκτείνεται από τον Κεντρικό Λιμένα Πειραιά μέχρι το λιμενίσκο Περάματος και περιλαμβάνει επίσης την περιοχή Κυνόσουρας της Νήσου Σαλαμίνας. Προς επίτευξη της καταλληλότητας οι εγκαταστάσεις παραλαβής πρέπει να είναι ικανές να δεχθούν τις κατηγορίες και τις ποσότητες των αποβλήτων πλοίου και καταλοίπων φορτίου που προέρχονται από πλοία τα οποία χρησιμοποιούν συνήθως τον λιμένα, λαμβάνοντας υπόψη τις λειτουργικές ανάγκες των χρηστών του λιμένα, το μέγεθος και τη γεωγραφική θέση του λιμένα, τους τύπους των πλοίων που καταπλέουν σε αυτόν. Σε εφαρμογή της Οδηγίας 2000/59/ΕΚ έχει εκδοθεί η Κ.Υ.Α.8111.1/41/09/25-02-2009 «Μέτρα και όροι για τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής αποβλήτων που παράγονται στα πλοία και καταλοίπων φορτίου σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της Οδηγίας 2007/71/ΕΚ …» (ΦΕΚ 412/06-03-2009 τ.Β’), καθώς και η 8136.16/01/09/28-07-2009 Μόνιμη Εγκύκλιος του Γενικού Γραμματέα Λιμένων & Λιμενικής Πολιτικής Υ.Ε.Ν., οι οποίες επιβάλουν αυστηρές υποχρεώσεις στους φορείς διοίκησης και εκμετάλλευσης λιμένων, καθώς και στους αναδόχους παραλαβής και διαχείρισης αποβλήτων ως προς την παραλαβή και διακίνηση των αποβλήτων πλοίων και καταλοίπων φορτίου, καθορίζουν δε και κυρώσεις σε περίπτωση παράβασης αυτών των διατάξεων. Για την παροχή αυτών των υπηρεσιών ο ΟΛΠ Α.Ε. κατήρτισε και εφαρμόζει το “Σχέδιο παραλαβής και διαχείρισης αποβλήτων των πλοίων που καταπλέουν στις λιμενικές εγκαταστάσεις του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς Α.Ε.”, το οποίο εκπονήθηκε από το Πανεπιστήμιο Πειραιά και εγκρίθηκε από τον Υπουργό Εμπορικής Ναυτιλίας ύστερα από γνωμοδότηση των αρμοδίων Υπηρεσιών της Περιφέρειας Αττικής. Το Σχέδιο παραλαβής και διαχείρισης αποβλήτων των πλοίων επανεξετάζεται και επανεγκρίνεται ανά τριετία όπως επιβάλει η Οδηγία 2000/59/ΕΚ. Το κόστος εξασφάλισης και λειτουργίας των λιμενικών εγκαταστάσεων παραλαβής, καθώς και της παροχής υπηρεσιών συλλογής, επεξεργασίας και διάθεσης των αποβλήτων πλοίων, καλύπτεται από τα πλοία, με βάση την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει». Για το σκοπό αυτό ο ΟΛΠ Α.Ε. υιοθέτησε, ύστερα από διαβούλευση με τους χρήστες, ένα σύστημα Τελών και Τιμολογίων παροχής ευκολιών υποδοχής καταλοίπων, το οποίο αφενός μεν ενθαρρύνει την παράδοση των αποβλήτων πλοίων στον λιμένα, αντί της απόρριψής τους στη θάλασσα, αφετέρου δε λειτουργεί ανταποδοτικά για την κάλυψη του κόστους χρήσης των λιμενικών εγκαταστάσεων, αλλά και περιοριστικά ώστε οι επιβαρύνσεις για τη χρήση των εγκαταστάσεων να είναι δίκαιες, να μην εισάγουν διακρίσεις και να καθορίζονται με διαφάνεια, όπως επιβάλει η Οδηγία 2000/59/ΕΚ.
Τα Τέλη και Τιμολόγια παροχής ευκολιών υποδοχής καταλοίπων στον Λιμένα Πειραιά έχουν εγκριθεί από το Υπουργείο Ναυτιλίας & Αιγαίου, είναι δημοσιευμένα σε ΦΕΚ και είναι αναρτημένα στην ιστοσελίδα του ΟΛΠ Α.Ε. στο διαδίκτυο. Τα πλοία διακρίνονται σε, πλοία που εκτελούν έκτακτους πλόες (φορτηγά πλοία, δεξαμενόπλοια, κρουαζιερόπλοια, επισκευαζόμενα πλοία) και σε πλοία που εκτελούν τακτικούς πλόες.
