Σε μια εξαιρετικά σημαντική συμφωνία ουσίας αλλά και υψηλού συμβολισμού προχώρησαν Ελλάδα και Γαλλία, με επιπτώσεις στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Η νέα ελληνογαλλική συμφωνία περιλαμβάνει συμφωνία αμυντικής στρατηγικής συνεργασίας και συμφωνία για την προμήθεια 3+1 γαλλικών φρεγατών Belh@rra για το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αμέσως μετά την υπογραφή της Συμφωνίας «Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης για τη Συνεργασία στην Άμυνα και στην Ασφάλεια» Ελλάδας – Γαλλίας, στο Μέγαρο των Ηλυσίων, δήλωσε: “Αγαπητέ Πρόεδρε της Γαλλικής Δημοκρατίας, κυρία και κύριοι Υπουργοί, κυρίες και κύριοι,
Σήμερα είναι μία ημέρα ιστορική για την Ελλάδα και τη Γαλλία. Γιατί με τον Πρόεδρο Macron, αποφασίσαμε την αναβάθμιση της διμερούς αμυντικής συνεργασίας μας, διευρύνοντας παράλληλα τη διάθεση των κρατών μας για συμπαράταξη, για αμοιβαία συνδρομή και για κοινή δράση σε όλα τα πεδία.
Η υπογραφή της Συμφωνίας για την εγκαθίδρυση στρατηγικής εταιρικής σχέσης για τη συνεργασία στην άμυνα και στην ασφάλεια, δεν αποτυπώνει μόνο, αλλά ενισχύει μία πραγματικότητα, η οποία είναι γνωστή σε όλους: πώς οι δύο χώρες μας Ελλάδα και Γαλλία έχουν ήδη αναπτύξει μια πολύ ισχυρή συμμαχική σχέση, που ουσιαστικά υπερβαίνει τις υποχρεώσεις της μίας έναντι της άλλης στο πλαίσιο τής Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ. Μάλιστα, οι τομείς της εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής καλύπτουν ένα σημαντικό μέρος, αλλά δεν εξαντλούν σε καμία περίπτωση αυτή την συνεργασία.
Αναφέρθηκε σε αυτό και ο κύριος Πρόεδρος μόλις πριν από λίγες μέρες στη Μασσαλία και αμέσως μετά στην Αθήνα. Οι κοινές προσπάθειές μας ανέδειξαν με τον πιο εύλογο τρόπο τις προκλήσεις που θέτει η κλιματική κρίση στο ευαίσθητο οικοσύστημα της κοινής μας θάλασσας, της Μεσογείου.
Διαχρονικά η Ελλάδα και η Γαλλία, η Γαλλία και η Ελλάδα έχουν δεσμούς τους οποίους διαπερνούν κοινές αξίες. Η πίστη στην ελευθερία, στη δημοκρατία, στο κράτος δικαίου, στα ανθρώπινα δικαιώματα. Και ασφαλώς ο σεβασμός και η προάσπιση του Διεθνούς Δικαίου και ιδίως της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Η σημερινή εξέλιξη, λοιπόν, έρχεται να εδραιώσει αυτή την κοινή, αυτή τη συνεπή πορεία. Αποτελεί όμως πιστεύω και μία πρωτοβουλία που ανταποκρίνεται σε αιτήματα των καιρών στην ήπειρό μας. Γιατί Ελλάδα και Γαλλία κάνουν σήμερα ένα πρώτο τολμηρό βήμα προς την ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία.
Με τον Πρόεδρο Macron έχουμε το ίδιο όραμα για την ανάπτυξη των αναγκαίων αμυντικών δυνατοτήτων και τις ικανότητες της αυτόνομης απόκρισης της Ευρώπης στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει. Η Συμφωνία, λοιπόν, αυτή ανοίγει το δρόμο για την αυτοδύναμη και ισχυρή Ευρώπη του μέλλοντος. Μία Ευρώπη που όπως είπε ο κύριος Πρόεδρος θα μπορεί να υπερασπίζεται τα συμφέροντα στην ευρύτερη γειτονιά της, στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Μέση Ανατολή, στο Σαχέλ. Μία Ευρώπη που θα διαθέτει τα μέσα, τη βούληση και την επιρροή, ώστε να εγγυάται την ειρήνη και την πρόοδο σε παγκόσμιο επίπεδο. Μία Ευρώπη που επιτέλους θα ευθυγραμμίσει την γεωπολιτική της ισχύ με την οικονομική της δύναμη.
Και ακριβώς στο πλαίσιο αυτής της νέας στρατηγικής εταιρικής σχέσης Ελλάδος-Γαλλίας μετά τα 24 μαχητικά Rafale της Πολεμικής Αεροπορίας ανακοινώνω ότι η χώρα μας αποκτά και τρεις νέες γαλλικές φρεγάτες Belharra για το Πολεμικό μας Ναυτικό με δυνατότητα να προμηθευτεί ακόμα μία.
Η βούλησή μου να εξοπλιστεί ο ελληνικός στόλος με σύγχρονες γαλλικές φρεγάτες έχει προφανώς κίνητρο εθνικό, καθώς θωρακίζει την Πατρίδα μας. Έχει όμως και κίνητρο ευρωπαϊκό αφού ενισχύει την κοινή αμυντική μας βιομηχανία. Θυμίζω ότι ίδιες φρεγάτες διαθέτει και η φίλη Γαλλία. Έχει όμως η επιλογή αυτή και έναν χαρακτήρα ευρωατλαντικό. Γιατί αφορά δύο εταίρους στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και δυο συμμάχους στο ΝΑΤΟ. Και μια Ευρώπη η οποία ενισχύει την άμυνά της, ενισχύει εντέλει και την ίδια την διατλαντική συμμαχία”.
Και συνέχισε: “Αγαπητέ Emmanuel, η σύνδεση των χωρών μας διατρέχει τους αιώνες, αλλά και τον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Γιατί αυτός -όπως πολύ ωραία το ανέφερες και εσύ- δεν θα μπορούσε να υπάρξει χωρίς τα θεμέλια της αρχαίας ελληνικής σκέψης. “Μια κρυφή Ελλάδα υπάρχει στην καρδιά όλων των ανθρώπων της Δύσης” όπως σημείωνε και ο André Malraux. Ούτε όμως και να αναπτυχθεί χωρίς τον γόνιμο άνεμο του γαλλικού διαφωτισμού.
Χθές το βράδυ βρεθήκαμε μαζί σε ένα από τα σημαντικότερα μουσεία του κόσμου, το Λούβρο. Στα εγκαίνια μιας έκθεσης η οποία είναι αφιερωμένη ακριβώς στη στενή διαχρονική σχέση Ελλάδος-Γαλλίας. Και έχει νομίζω και τον δικό του ξεχωριστό συμβολισμό το γεγονός ότι υπογράφουμε τώρα αυτή τη σημαντική συμφωνία 200 χρόνια μετά την έναρξη του αγώνα για να γίνει η Πατρίδα μου ελεύθερο Κράτος. Ένας αγώνας που δεν θα είχε ευτυχή κατάληξη χωρίς τη στήριξη και της Γαλλίας.
Από τις ακτές της Μασσαλίας άλλωστε εκεί όπου έφτασαν το 600 π.Χ. οι πρώτοι Ίωνες θαλασσοπόροι ξεκίνησαν και οι Γάλλοι φιλέλληνες για να πλεύσουν και να ενισχύσουν την επαναστατημένη χώρα μου. Και οι δεσμοί μας αυτοί όλο και δυναμώνουν.
Κύριε Πρόεδρε, σήμερα μιλάμε για φρεγάτες. Δεν είναι όμως, παρά οι “απόγονοι”των θωρηκτών “Ύδρα”, “Σπέτσαι” και “Ψαρά”, που ο Χαρίλαος Τρικούπης παρήγγειλε στα ναυπηγεία της Χάβρης. Όταν, ήδη από το 1884, μια γαλλική ναυτική αποστολή συμμετείχε στην αναδιοργάνωση του ελληνικού ναυτικού, υπό τον Ναύαρχο Laurent Jospeh Lejeune. Έναν συμπατριώτη σας από την Αμιένη, κύριε Πρόεδρε. Όπως μιλάμε και για τα Rafale. Τους “διαδόχους”, δηλαδή, του «Αετού» του «Γύπα», του «Δαίδαλου» και του «Ιέρακα». Γιατί αυτά τα 4 γαλλικά «Henri Farman ΙΙ» έγιναν, το 1912, η πρώτη ελληνική μοίρα στρατιωτικής αεροπορίας. Με πρωτοβουλία του Ελευθέριου Βενιζέλου, ο οποίος, μάλιστα, επέλεξε ο ίδιος τα ονόματά τους.
Κύριε Πρόεδρε, η Ιστορία, λοιπόν, μας θέλει μαζί. Όπως και η Γεωγραφία. Όπως η Μεσόγειος και η Ευρώπη για την οποία οικοδομούμε ένα καλύτερο μέλλον. «Να οικοδομήσουμε την Ευρώπη, ιδού η δική μας αποστολή, ιδού η αποστολή στην οποία μας καλεί ο ίσκιος της Ακρόπολης», όπως έλεγε, το 1963, ο Στρατηγός Charles de Gaulle, μιλώντας στην Αθήνα. Και αυτήν την αποστολή τιμούμε και σήμερα στο Παρίσι με υπερηφάνεια.
Σας ευχαριστώ”.
Ερωτήσεις
Ακολούθως ο πρωθυπουργός δέχθηκε ερωτήσεις. Ο διάλογος έχει ως εξής:
Δημήτρης Γκάτσιος: Η ερώτησή μου είναι προς τον κ. Μητσοτάκη. Κύριε Πρόεδρε, σας ακούσαμε τόσο τώρα, όσο και από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών να μιλάτε για την ανάγκη της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης. Χθες, μάλιστα, στη συνέντευξη που παραχωρήσατε στην Ε.Ρ.Τ., είπατε ότι το αίτημα είναι πια απολύτως επιτακτικό και ώριμη η πρόταση του Προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας για δημιουργία Ευρωπαϊκού Στρατού. Θα ήθελα να σας ρωτήσω, λοιπόν, πόσο κοντά είμαστε σε αυτό. Εάν υπάρχει δηλαδή κάποιο χρονοδιάγραμμα και ποιες άλλες κινήσεις πρέπει να γίνουν ώστε η στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης να λάβει “σάρκα και οστά”. Σας ευχαριστώ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Η συζήτηση για την Ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία έχει ξεκινήσει κ. Γκάτσιο να αποκτά πραγματικό περιεχόμενο. Και πιστεύω ότι και με την ευκαιρία της Γαλλικής Προεδρίας στο πρώτο εξάμηνο του 2022, θα μπορέσουμε να κάνουμε ουσιαστική πρόοδο σε αυτή την κατεύθυνση.
Όπως είχα την ευκαιρία να τονίσω και στα Ηνωμένα Έθνη, η Ευρώπη έχει την υποχρέωση να έχει τη δυνατότητα αυτοτελώς να υπερασπιστεί τα δικά της εθνικά και γεωγραφικά, υπερ-Ευρωπαϊκά συμφέροντα. Και αυτό είναι κάτι το οποίο μπορεί να το κάνει μόνο εάν αναπτύξει τη δυνατότητα να μπορεί να επιχειρεί χωρίς κατ’ ανάγκη να προσβλέπει- εάν το κρίνει η ίδια απαραίτητο – στη συνδρομή του ΝΑΤΟ ή του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
Και βέβαια επιλογές όπως η σύναψη αυτής της εταιρικής στρατηγικής συμμαχίας μεταξύ Ελλάδος και Γαλλίας κινούνται ακριβώς σε αυτή την κατεύθυνση. Διότι ενισχύοντας την αμυντική μας συνεργασία, προωθώντας τη διαλειτουργικότητα, αγοράζοντας ουσιαστικά ευρωπαϊκά οπλικά συστήματα, ακριβώς αυτή την κεντρική στρατηγική επιλογή υπηρετούμε. Και γι΄ αυτό και είμαι πολύ ικανοποιημένος για το γεγονός ότι σε διμερές τουλάχιστον επίπεδο Ελλάδα και Γαλλία κάνουν ένα πρώτο βήμα σε αυτή την κατεύθυνση ανοίγοντας προφανώς το δρόμο και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες να μπορούν να συμμετέχουν σε ένα σχήμα πιο ενισχυμένης αμυντικής συνεργασίας, εφόσον αυτές το επιλέξουν.
Σ. Φασουλάκη: Καλημέρα κύριε Πρόεδρε. Ήθελα να ρωτήσω εάν αυτή η πολύ σημαντική συμφωνία σε στρατηγικό, διπλωματικό και αμυντικό επίπεδο θα μπορούσε να επηρεάσει τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις που είναι σε πολύ καλό επίπεδο εδώ και αρκετά χρόνια ή και τις σχέσεις της Ελλάδας με το ΝΑΤΟ. Ευχαριστώ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Η συμφωνία που υπογράφουμε σήμερα δεν ανταγωνίζεται σε καμία περίπτωση τη σχέση της Ελλάδος με τις Ηνωμένες Πολιτείες διότι η ενίσχυση των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων υπηρετεί συνολικά τη στρατηγική μας εντός της Βορειοατλαντικής συμμαχίας. Θέλω να θυμίσω ότι καλώς εχόντων των πραγμάτων εντός των επόμενων εβδομάδων η Ελλάδα θα υπογράψει μια πενταετή αμυντική συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες, επιβεβαιώνοντας με αυτό τον τρόπο το ισχυρό πλαίσιο συνεργασίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες στον τομέα της άμυνας και της εξωτερικής πολιτικής.
Επιλέξαμε τις γαλλικές φρεγάτες, διότι αυτή ήταν και η τελική εισήγηση του Πολεμικού μας Ναυτικού, διότι κρίναμε ότι στην παρούσα συγκυρία το πλοίο αυτό καλύπτει και με το παραπάνω τις επιχειρησιακές δυνατότητες των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Και βέβαια θέλω να προσθέσω ότι υπάρχουν και πολύ συγκεκριμένες δεσμεύσεις από πλευράς Γαλλίας για παράδοση των πλοίων αυτών εντός των χρονοδιαγραμμάτων που το ελληνικό Ναυτικό είχε θέσει.
Και βέβαια υπάρχει πάντα η δυνατότητα- παρά το γεγονός ότι τα πλοία αυτά θα χτιστούν σε γαλλικά ναυπηγεία- να υπάρχει σημαντική ελληνική προστιθέμενη αξία έτσι ώστε να μπορέσει και η ελληνική αμυντική βιομηχανία να προσφέρει σε αυτή την πολύ σημαντική αγορά την οποία κάνει η χώρα.
Κατά συνέπεια σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να δούμε αυτή τη συνεργασία ως αντιστάθμισμα άλλων σχέσεων που έχει η χώρα. Όπως είπε και ο κύριος Πρόεδρος, Ελλάδα και Γαλλία έρχονται από μακριά και θα πορευτούν μαζί για πολλές δεκαετίες ακόμα στο μέλλον. Και η Ελλάδα δεν ξεχνά- και αυτό επιβεβαιώνεται και επικυρώνεται και με τη σημερινή συμφωνία- το γεγονός ότι η Γαλλία στάθηκε δίπλα μας τις δύσκολες στιγμές του καλοκαιριού του 2020. Και πιστεύω ότι αυτή η συνεργασία στρατηγικής, η Συμφωνία Στρατηγικής Συνεργασίας έρχεται ως το απολύτως λογικό επιστέγασμα μιας σχέσης δύο χωρών με μεγάλο πολιτικό, ιστορικό, πολιτιστικό βάθος”.
