gitsakis

Τουρισμός 2021: Σκέψεις και Προτάσεις για το κυβερνητικό Σχέδιο του υπουργείου Τουρισμού

ΓΝΩΜΗ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Του Ιωάννη Γκιτσάκη (*)
Δημοσιοποιήθηκε στο ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ, το Ενοποιημένο Σχέδιο Κυβερνητικής Πολιτικής για το 2021, που περιλαμβάνει τις κυβερνητικές προτεραιότητες και τους βασικούς στόχους για κάθε Υπουργείο και του υπουργείου Τουρισμού.

Θα επιχειρήσω μία πρώτη αξιολόγηση των βασικών στόχων που εντάσσονται στον προγραμματισμό του Υπουργείου Τουρισμού, καταγράφοντας παράλληλα και ορισμένες σκέψεις και προτάσεις μου που συνδέονται με τους στόχους αυτούς, τις οποίες έχω διατυπώσει σε διάφορα άρθρα μου.

Α. Στόχοι

Στους στόχους του Υπουργείου Τουρισμού για το 2021 περιλαμβάνονται:

– Αντιμετώπιση συνεπειών πανδημίας Covid-19 στον ελληνικό τουρισμό

– Προώθηση Βιώσιμης Τουριστικής Ανάπτυξης

– Διαφοροποίηση τουριστικού προϊόντος και βελτίωση της ανταγωνιστικότητας

– Ενίσχυση προστιθέμενης αξίας δεξιοτήτων ανθρώπινου παράγοντα στον Τουρισμό

– Προώθηση του ελληνικού τουριστικού brand διεθνώς

Όσον αφορά στους στόχους της προώθησης της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης και της διαφοροποίησης του ελληνικού τουριστικού προϊόντος και της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητάς του, θεωρώ ότι βασική προτεραιότητα θα πρέπει να αποτελεί η κατανομή του τουριστικού προϊόντος στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας, για την οποία έχω αναφερθεί στο άρθρο μου με τίτλο «The day after Tomorrow – Η επόμενη ημέρα του ελληνικού τουρισμού».

Είναι πλέον κοινός τόπος πως όλοι οι τουρίστες δεν αναζητούν το ίδιο τουριστικό προϊόν. Δεν αναζητούν όλοι τον κοσμικό ή τον δημοφιλή προορισμό. Πολλοί τουρίστες ήδη αναζητούν κάτι διαφορετικό, πιο ήσυχο, πιο αυθεντικό, μακριά από το μαζικό τουρισμό. Και πλέον, μακριά και από τους υγειονομικούς κινδύνους του μαζικού τουρισμού. Έτσι, το τουριστικό μοντέλο της χώρας μας θα πρέπει να προσαρμοστεί στις νέες αυτές συνθήκες και στη νέα αυτή τουριστική ζήτηση, εγκαταλείποντας ως ένα βαθμό το σημερινό συγκεντρωτικό μοντέλο και στρεφόμενο προς μία ισόρροπη και βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη όλων των Περιφερειών της χώρας.

Τους ίδιους στόχους εξυπηρετεί και η ανάπτυξη του silver economy στη χώρα μας, με την κατασκευή νέων πρότυπων οικισμών για την προσέλκυση εύπορων αλλοδαπών συνταξιούχων για μόνιμη εγκατάσταση ή μακρά διαμονή, στην οποία έχω αναφερθεί στο άρθρο μου με τίτλο «Δρόμοι ανάπτυξης – Silver economy – Προσέλκυση εύπορων αλλοδαπών συνταξιούχων».

Φωτό, Celestyal Cruises Τουρισμού
Φωτό, Celestyal Cruises

Ειδική αναφορά για την ανάπτυξη του silver economy, με έμφαση στα τοπικά χαρακτηριστικά, γίνεται και στα άρθρα μου για την Κρήτη  και την Θεσσαλονίκη.

Όσον αφορά στο στόχο της προώθησης του ελληνικού τουριστικού brand διεθνώς, εκτιμώ πως μία καλή πρόταση προς την κατεύθυνση αυτή είναι η ενθάρρυνση της δημιουργίας συνδυαστικών τουριστικών πακέτων, δηλαδή τουριστικών πακέτων που θα συνδυάζουν την Ελλάδα με άλλους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της Μεσογείου, όπως έχω αναπτύξει στο προαναφερθέν άρθρο μου με τίτλο «The day after Tomorrow – Η επόμενη ημέρα του ελληνικού τουρισμού». Ενδεικτικά αναφέρω ένα πολιτιστικό πακέτο Ελλάδας – Ιταλίας, ένα ιστορικό πακέτο Ελλάδας – Αιγύπτου, ένα θρησκευτικό πακέτο Ελλάδας – Ισραήλ κ.ά. Τα συνδυαστικά αυτά τουριστικά πακέτα είναι περισσότερο ελκυστικά για το μέσο αλλοδαπό (ιδίως μη Ευρωπαίο) τουρίστα, σε σχέση με τα τουριστικά πακέτα προς μία μόνο χώρα και ανταποκρίνονται στη διεθνή τάση για μεγαλύτερη χρονική διάρκεια διακοπών. Τον ίδιο στόχο εξυπηρετεί και η πρόταση για την προώθηση του τουρισμού τουλάχιστον τριών εποχών, η οποία αναπτύσσεται στο προαναφερθέν άρθρο μου και αφορά σε μία στοχευμένη διαφημιστική εκστρατεία, που θα επισημαίνει ότι η χώρα μας είναι εξίσου ελκυστική την άνοιξη και το φθινόπωρο, όπως και το καλοκαίρι. Που δεν θα επικεντρώνεται στο τι μπορείς να κάνεις στην Ελλάδα την άνοιξη ή το φθινόπωρο, αλλά στο γεγονός ότι την άνοιξη και το φθινόπωρο μπορείς να κάνεις στην Ελλάδα ότι ακριβώς και το καλοκαίρι.

Β. Βασικές μεταρρυθμίσεις

Στις βασικές μεταρρυθμίσεις του Υπουργείου Τουρισμού για το 2021 περιλαμβάνονται:

– Ελληνικός Δορυφόρος Λογαριασμός Τουρισμού (ΕΛ-ΔΛΤ)

– Οργανισμοί Διαχείρισης Προορισμού (DMOs)

– Επιτάχυνση διαδικασιών για διευκόλυνση των επενδύσεων

– Αναβάθμιση και αναδιάρθρωση της τουριστικής εκπαίδευσης και έρευνας

– Ανάδειξη θεματικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού

– Εκπόνηση στρατηγικής για την ανάπτυξη των τουριστικών λιμένων και του θαλάσσιου τουρισμού

– Διαμόρφωση πλαισίου για το συνεγγυητικό κεφάλαιο

Όσον αφορά στη δημιουργία των Οργανισμών Διαχείρισης Προορισμού (DMOs), πρόκειται μεν για μία πολύ σημαντική μεταρρύθμιση, η οποία όμως ήδη προκαλεί προβληματισμούς και συζητήσεις στους ενασχολούμενους με τον ελληνικό Τουρισμό. Προφανώς το ζήτημα αυτό θα απασχολήσει έντονα τους ειδικούς του τουρισμού αμέσως μετά την κατάθεση του σχετικού νομοσχεδίου, η οποία αναμένεται εντός του πρώτου τριμήνου του 2021.

athens Τουρισμού
photo Μ. Γκιάλλας

Όσον αφορά στην αναβάθμιση και αναδιάρθρωση της τουριστικής εκπαίδευσης και έρευνας, θεωρώ ιδιαίτερα κομβική τη δημιουργία ενός Διεθνούς Πανεπιστημίου Τουριστικών Σπουδών στη χώρα μας, για το οποίο έχω αναφερθεί στο άρθρο μου με τίτλο «Διεθνές Πανεπιστήμιο Τουριστικών Σπουδών – Η Ελλάδα ως διεθνής κόμβος τουριστικής εκπαίδευσης», ενώ ειδική αναφορά γίνεται και στο άρθρο μου για την Κρήτη, την οποία προτείνω ως καταλληλότερη έδρα του νέου αυτού πανεπιστημιακού ιδρύματος.

Τέλος, όσον αφορά στην ανάδειξη θεματικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού, θεωρώ πολύ σημαντική την πρόταση για τη δημιουργία μεγάλων θεματικών πάρκων με αντικείμενο την αρχαία Ελλάδα και την ελληνική μυθολογία, την οποία έχω αναπτύξει στο άρθρο μου με τίτλο «Δρόμοι Ανάπτυξης – Θεματικά πάρκα – MythLand, AlexanderLand».  Ειδική αναφορά για τα θεματικά πάρκα γίνεται και στο άρθρο μου για τη Θεσσαλονίκη, όπου αναπτύσσω την πρόταση για τη δημιουργία ενός μεγάλου θεματικού πάρκου με αντικείμενο την αρχαία Μακεδονία και το Μέγα Αλέξανδρο (AlexanderLand), αλλά και στο άρθρο μου για την Κρήτη,  όπου αναπτύσσω την πρόταση για τη δημιουργία ενός μεγάλου περιφερειακού θεματικού πάρκου μυθολογίας και περιπέτειας (Labyrinth). Στο ίδιο άρθρο και στα πλαίσια της ανάδειξης θεματικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού, προτείνω τη δημιουργία στην Κρήτη ενός υποθαλάσσιου μουσείου για καταδυτικό τουρισμό. Τέλος, στα πλαίσια της ίδιας μεταρρύθμισης εντάσσεται και η πρότασή μου για την ανάπτυξη στη χώρα μας των «γάμων προορισμού» (destination wedding), δηλαδή του φαινομένου της επιλογής μακρινών, εξωτικών και ειδυλλιακών προορισμών για την τέλεση γάμων, στην οποία έχω αναφερθεί στο άρθρο μου με τίτλο «Live your wedding in Greece – Ο αναξιοποίητος θησαυρός του ελληνικού τουρισμού». Ειδική αναφορά γίνεται και στο προαναφερθέν άρθρο μου για την Κρήτη, η οποία αποτελεί ιδανικό προορισμό για την ανάπτυξη του destination wedding.

Γ. Μείζονα Έργα και Προγράμματα

Στα μείζονα έργα και προγράμματα του Υπουργείου Τουρισμού για το 2021 περιλαμβάνονται:

– Αναβάθμιση υποδομών τουριστικών λιμένων

– Ανάδειξη γαστρονομικού τουρισμού και προώθηση ελληνικής γαστρονομίας

– Αναβάθμιση προσβάσιμων υποδομών σε αιγιαλό και παραλίες

– Ανάπτυξη ορεινού τουρισμού

– Απλούστευση διαδικασιών, ψηφιοποίηση και βελτιστοποίηση λειτουργίας Οργανισμού και εποπτευόμενων φορέων

santo ΤουρισμούΌσον αφορά στο πρόγραμμα για την ανάδειξη του γαστρονομικού τουρισμού και την προώθηση της ελληνικής γαστρονομίας, θεωρώ σημαντική την πρόταση για την καθιέρωση ενιαίων Περιφερειακών brands, την οποία αναπτύσσω στο άρθρο μου με τίτλο «Το παράδειγμα της Κρήτης και το εθνικό “στοίχημα” των μακεδονικών προϊόντων». Με την καθιέρωση ενιαίων Περιφερειακών brands θα δημιουργηθεί μία αμφίδρομη σχέση ανάμεσα στους τουριστικούς προορισμούς και στα τοπικά προϊόντα, η οποία μπορεί να αξιοποιήσει τα τουριστικά brands της χώρας προς όφελος των ελληνικών προϊόντων και, αντίστροφα, να αξιοποιήσει τη θέση που έχουν τα ελληνικά προϊόντα στις ξένες αγορές, προς όφελος του ελληνικού τουρισμού. Για το λόγο αυτό, στο προαναφερθέν άρθρο μου για την Κρήτη, προτείνω τη δημιουργία ενός Οργανισμού Τυποποίησης, Προώθησης και Σύνδεσης Ελληνικών Προϊόντων Διατροφής και Τουρισμού με έδρα την Κρήτη, η οποία αποτελεί το πιο επιτυχημένο παράδειγμα προώθησης των τοπικών προϊόντων, που συνδυάζει την αξιοποίηση του τουριστικού brand name της Κρήτης και την ενιαία τυποποίηση των προϊόντων της. Στα πλαίσια του ίδιου προγράμματος, για την ανάδειξη του γαστρονομικού τουρισμού και την προώθηση της ελληνικής γαστρονομίας, εντάσσεται και η πρότασή μου για τη δημιουργία ενός Διεθνούς Κέντρου Προώθησης της Μεσογειακής Διατροφής, με έδρα και πάλι την Κρήτη, την οποία αναπτύσσω στο άρθρο μου με τίτλο «Κρήτη, η ναυαρχίδα του ελληνικού τουρισμού αποτελεί ιδανική βάση για την ανάπτυξη μεγάλων τουριστικών projects».

Όσον αφορά στο πρόγραμμα για την ανάπτυξη του ορεινού τουρισμού, θεωρώ ιδιαίτερα σημαντική την πρόταση για την ανάδειξη της χώρας μας σε τουριστικό προορισμό χριστουγεννιάτικων διακοπών στην Ευρώπη, την οποία αναπτύσσω στο άρθρο μου με τίτλο «Η τουριστική βιομηχανία των Χριστουγέννων και η απουσία της Ελλάδας». Η ανάπτυξη της τουριστικής βιομηχανίας των Χριστουγέννων στη χώρα μας θα οδηγήσει στην ανάδειξη και ανάπτυξη των ορεινών προορισμών της Ελλάδας, οι οποίοι δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από τους κορυφαίους ευρωπαϊκούς χειμερινούς προορισμούς.

Δ. Ρυθμιστικό πλαίσιο

Στα νομοθετικό σχεδιασμό του Υπουργείου Τουρισμού για το 2021 περιλαμβάνονται:

– Κωδικοποίηση τουριστικής νομοθεσίας (Α΄ Τρίμηνο 2021)

– Ν/Σ Οργανισμοί Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμών (DMMOs) (Α΄ Τρίμηνο 2021)

– Αναμόρφωση θεσμικού πλαισίου χωροθέτησης και αδειoδότησης τουριστικών λιμένων (Α΄ Τρίμηνο 2021)

– Π.Δ. για το νέο οργανόγραμμα του υπουργείου (Β΄ Τρίμηνο 2021)

– Πλαίσιο για την αναβάθμιση της τουριστικής εκπαίδευσης (Γ΄ Τρίμηνο 2021)

– Διαμόρφωση πλαισίου για την ίδρυση Τουριστικού Επιμελητήριου (Δ΄ Τρίμηνο 2021)

– Αναμόρφωση πλαισίου για υπαίθριες τουριστικές δραστηριότητες (Δ΄ Τρίμηνο 2021)

Όσον αφορά στο νομοθετικό σχεδιασμό του Υπουργείου, η κωδικοποίηση της τουριστικής νομοθεσίας αποτελεί ένα πολύ σημαντικό και φιλόδοξο έργο, όπως και το νέο οργανόγραμμα του Υπουργείου. Ειδικά για το Υπουργείο Τουρισμού, στο άρθρο μου με τίτλο «Μην πυροβολείτε το Υπουργείο Τουρισμού – Ο νέος επιτελικός ρόλος του Υπουργείου στη μετά τον κορονοϊό εποχή», έχω αναπτύξει την πρόταση για την τυπική και ουσιαστική αναβάθμιση του Υπουργείου, το οποίο θα πρέπει να εξοπλιστεί με νέες αποφασιστικές αρμοδιότητες και να στελεχωθεί με εξειδικευμένο στελεχιακό δυναμικό, προκειμένου να καταφέρει να ανταποκριθεί στο νέο επιτελικό του ρόλο. Το ρόλο ενός παραγωγικού Υπουργείου, που θα είναι επιφορτισμένο με τη βαριά βιομηχανία της χώρας μας και το οποίο θα μπορέσει να σχεδιάσει και να υλοποιήσει όλα τα μεγάλα τουριστικά projects που αναφέρονται στο συγκεκριμένο άρθρο.

Τέλος, σύμφωνα με το σχεδιασμό του Υπουργείου, το νομοσχέδιο για τους Οργανισμούς Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμών (DMMOs) αναμένεται να κατατεθεί στο πρώτο τρίμηνο του έτους, ενώ στο τρίτο τρίμηνο αναμένεται να διαμορφωθεί το πλαίσιο για την αναβάθμιση της τουριστικής εκπαίδευσης, στο οποίο ελπίζω να περιλαμβάνεται και η δημιουργία του Διεθνούς Πανεπιστημίου Τουριστικών Σπουδών στο οποίο αναφέρθηκα παραπάνω.

Ε. Δείκτες αποτίμησης

Τέλος, στους δείκτες αποτίμησης του έργου του Υπουργείου Τουρισμού για το 2021 περιλαμβάνονται:

– Υλοποίηση πιλοτικού σχεδίου για τη βιώσιμη ανάπτυξη τουριστικών περιοχών με την εκπόνηση πλάνου δράσης για τη Σαντορίνη

– Είσοδος σε αγορές-στόχους εκτός ΕΕ

Όσον αφορά στην είσοδο σε αγορές – στόχους εκτός ΕΕ, θεωρώ ότι είναι ο σημαντικότερος στόχος και το μεγαλύτερο στοίχημα όχι μόνο του Υπουργείου Τουρισμού, αλλά και του ελληνικού τουρισμού γενικότερα. Το άνοιγμα σε νέες ποιοτικές τουριστικές αγορές εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως Ρωσία, Κίνα, Αυστραλία, Καναδάς, Σιγκαπούρη, Νότια Κορέα, Ιαπωνία, Ταϊβάν, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Σαουδική Αραβία, Κατάρ, Μπαχρέιν, Κουβέιτ κ.ά., αποτελεί μόνιμη πρόταση σε πολλά άρθρα μου, καθώς θεωρώ ότι θα έχει καθοριστική συμβολή στην ανάπτυξη του ελληνικού τουρισμού και στη μετάβαση, από το σημερινό παρωχημένο μοντέλο τουρισμού των νεαρών Άγγλων (και όχι μόνο) τουριστών ή του μαζικού βαλκανικού τουρισμού στη Βόρεια Ελλάδα και ιδίως στη Χαλκιδική, σε ένα νέο μοντέλο προσέλκυσης ποιοτικού τουρισμού. Αναφέρω ενδεικτικά το άρθρο μου με τίτλο «The day after Tomorrow – Η επόμενη ημέρα του ελληνικού τουρισμού», αλλά και το περσινό άρθρο μου με τίτλο «Ο Γολγοθάς του τουρισμού – Μπορεί να σωθεί η φετινή τουριστική περίοδος;», το οποίο επικεντρώνεται στο ζήτημα της προσέλκυσης Ρώσων και Κινέζων τουριστών, με ιδιαίτερες αναφορές ιδίως στα ζητήματα της απλοποίησης της απαίτησης βίζας και της στοχευμένης διαφημιστικής καμπάνιας.

Ο προγραμματισμός και οι στόχοι του Υπουργείου Τουρισμού, όπως ανακοινώθηκαν με το Ενοποιημένο Σχέδιο Κυβερνητικής Πολιτικής για το 2021, κινούνται αναμφίβολα προς τη σωστή κατεύθυνση. Η δυσκολία βεβαίως έγκειται πάντα στην εφαρμογή των προγραμμάτων, δηλαδή στο πότε και πως θα υλοποιηθούν οι στόχοι που τίθενται, ειδικά στον τομέα του τουρισμού, ο οποίος προέρχεται από μία ιδιαίτερα δύσκολη χρονιά και έχει μπροστά του μία ακόμη. Παρά τις καλές προθέσεις δεν είμαι βέβαιος ότι το Υπουργείο Τουρισμού διαθέτει τις αρμοδιότητες και τις υποδομές που απαιτούνται για την υλοποίηση των φιλόδοξων αυτών σχεδιασμών. Πρώτη προτεραιότητα κατά τη γνώμη μου θα πρέπει να είναι η τυπική και ουσιαστική αναβάθμιση του Υπουργείου, ο εξοπλισμός του με νέες αποφασιστικές αρμοδιότητες και η στελέχωσή του με νέο, εξειδικευμένο στελεχιακό δυναμικό. Από κει και πέρα, ελπίζω πως οι προτάσεις που διατυπώθηκαν στο παρόν άρθρο θα μπορέσουν να συμβάλουν στον κοινό στόχο, που δεν είναι άλλος από την ποιοτική αναβάθμιση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος και την εν γένει ανάπτυξη του ελληνικού τουρισμού.

* Ο κ. Ιωάννης Γκιτσάκης (twitter @gitsakis) είναι Δικηγόρος Θεσσαλονίκης με ειδίκευση στις Συμβάσεις Παραχώρησης και ΣΔΙΤ, Διδάκτωρ Διοικητικού Δικαίου και Σύμβουλος τουριστικών επιχειρήσεων και επενδύσεων

Tagged
Προσθήκη σχολίου

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *