tsatsarounos

Τουρισμός: Οι προτεραιότητες στη νέα πραγματικότητα

ΓΝΩΜΗ

του Αλέξανδρου Τσατσαρούνου

Την Πέμπτη 4 Ιουνίου, με τη συμμετοχή του Πρωθυπουργού, παρουσιάστηκε το βίντεο «Endless Greek Summer», το οποίο, σύμφωνα με το συνοδευτικό δελτίο τύπου, είναι το πρώτο βίντεο της νέας καμπάνιας του ελληνικού τουρισμού «The Greek Summer State of Mind». Η καμπάνια, σύμφωνα με το ίδιο δελτίο τύπου, σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε από τη Marketing Greece, τους Θανάση Παπαθανασίου της Frank & Fame, Steve Vranakis, CCO της Ελληνικής Κυβέρνησης, Θωμά Βαρβιτσιώτη και Ηλία Τσαουσάκη, σε συνεργασία με στελέχη του ΕΟΤ και το Υπουργείο Τουρισμού.

Αμέσως μετά την παρουσίαση έχει ξεκινήσει μία κριτική, ενίοτε αυστηρή και σκληρή, η οποία αφορά, κυρίως, στο δημιουργικό, το copywriting του βίντεο και το content writing της καμπάνιας. Όντως υπάρχουν κάποια ζητήματα, όπως για παράδειγμα η φράση «So, this year, enjoy your Greek summer wherever you are», η οποία θα ταίριαζε περισσότερο, όπως και μάλλον όλο το βίντεο, σε μια καμπάνια ανάλογη της «Greece from Home». Το βίντεο, όπως σωστά αναφέρεται στο δελτίο τύπου, εστιάζει στο συναίσθημα, οι προσδοκίες όμως που δημιουργεί, παρότι φιλοδοξεί να αφορούν το παρόν, εντέλει αφορούν το μέλλον.

Η βασική αστοχία όμως τόσο του συγκεκριμένου βίντεο, όσο και της καμπάνιας που σχεδιάζεται, δεν είναι αυτή. Ο τίτλος της, «The Greek Summer State of Mind», προοικονομεί τη συνέχεια της.

Διαβάζοντας το δελτίο τύπου, αντιλαμβάνεται κανείς ότι η καμπάνια επιχειρεί να ανοίξει πόρτες που είναι μάλλον ανοιχτές:  «Με σύνεση, ενσυναίσθηση και σεβασμό η νέα ταινία προβάλλει αυτή τη μοναδικότητα της Ελλάδας και φιλοδοξεί να δημιουργήσει γύρω από το όνομα της ένα νέο “brand, αυτό του ελληνικού καλοκαιριού». Κι όμως το ελληνικό καλοκαίρι έχει brand ή καλύτερα μάλλον, ουσιαστικά μόνο το ελληνικό καλοκαίρι έχει brand. Με αστοχίες, στρεβλώσεις, προχειρότητες κλπ., αλλά έχει και δυστυχώς, κρίνοντας από το συγκεκριμένο βίντεο, η νέα καμπάνια ούτε προσθέτει στο brand, ούτε διορθώνει κάποια αστοχία.

Αν κάνει κάποιος μία απλή αναζήτηση στο Google της λέξης Greece και στη συνέχεια κάνει κλικ στις «εικόνες», θα διαπιστώσει ότι στις 100 πρώτες φωτογραφίες η Ελλάδα ταυτίζεται με το καλοκαίρι στα νησιά της. Περισσότερες από 30 φωτογραφίες είναι της Καλντέρας στη Σαντορίνη, άλλες τόσες διαφόρων παραλιών σε νησιά (κυρίως από το Ναυάγιο στη Ζάκυνθο και τη Μύκονο), περίπου 15 της Ακρόπολης, 10 από διάφορες άλλες περιοχές της χώρας και 5 χαρτών της Ελλάδας. Το brand «ελληνικό καλοκαίρι» δεν είναι ούτε φρέσκο, ούτε καινοτόμο. Ακόμη και η επιλογή του Πρωθυπουργού να επισκεφθεί στις 13 Ιουνίου τη Σαντορίνη, τον πλέον δημοφιλή τουριστικό προορισμό της χώρας, προκειμένου να παραχωρήσει συνέντευξη Τύπου σε ανταποκριτές ξένων ΜΜΕ, κινείται στη λογική του «επαναλειτουργούμε σαν να μην πέρασε μια μέρα».

Η καμπάνια «The Greek Summer State of Mind», αλλά και η επίσκεψη του Πρωθυπουργού στη Σαντορίνη, σηματοδοτούν τη θεσμική επιλογή να συνεχίσουμε ακριβώς από εκεί που σταματήσαμε, γεγονός το οποίο δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας για το μέλλον: αφενός, δεν κεφαλαιοποιείται η πολύ επιτυχημένη αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού και, αφετέρου, δείχνουμε ότι δεν αντιλαμβανόμαστε τα σημεία και τις ανάγκες των καιρών.

Η κεφαλαιοποίηση της αντιμετώπισης της πανδημίας δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί με διάφορα, μάλλον επικίνδυνα, σλόγκαν που ακούστηκαν όλο αυτό το διάστημα (covid-free, covid-safe κλπ.), ούτε με την ενσωμάτωση των θεμάτων της αντιμετώπισης των υγειονομικών κινδύνων στην ίδια καμπάνια. Χρειάζεται ο λεπτομερής σχεδιασμός και η υλοποίηση ενός πλέγματος μέτρων προστασίας του τοπικού πληθυσμού, των εργαζομένων και των τουριστών σε κάθε προορισμό, η επικοινωνία για το οποίο δεν μπορεί φυσικά να γίνει με τα ίδια εργαλεία. Το Project FLATOD-19 για παράδειγμα, είναι ένα τέτοιο σύνθετο πλάνο αντιμετώπισης των πιθανών κινδύνων, το οποίο, αν υλοποιηθεί, μόνο προστιθέμενη αξία θα δώσει στη χώρα και τον ελληνικό τουρισμό.

Από την άλλη μεριά, η προσπάθεια να γίνει, για άλλη μια φορά, branding «του ελληνικού καλοκαιριού» δείχνει ότι αγνοούνται οι νέες τάσεις του διεθνούς τουρισμού. Ο επισκέπτης πλέον δεν θέλει μόνο, όπως τις προηγούμενες δεκαετίες, να κάνει διακοπές στον ήλιο και τη θάλασσα. Η σύγχρονη διεθνής τάση στον τουρισμό, τις εξελίξεις στην οποία θα επιταχύνει η κρίση που προκάλεσε η πανδημία στην τουριστική βιομηχανία και τις αερομεταφορές, είναι αυτή της βιωματικής – εμπειρικής διασύνδεσης των τουριστών με τις τοπικές κοινωνίες στους προορισμούς που επισκέπτονται.

Ο σύγχρονος «τουρισμός εμπειρίας» συνδέεται με την «τοπικότητα» (localhood), τον πολιτισμό με την ευρεία έννοιά του και με ό,τι συνετέλεσε στη διαμόρφωση του τρόπου ζωής των κατοίκων ενός τόπου: τη μορφολογία του χώρου, το κλίμα, την ιστορία, τα αρχαιολογικά μνημεία και τα μουσεία, τη θρησκευτική παράδοση, το περιβάλλον, την παραδοσιακή και τη σύγχρονη τέχνη σε κάθε έκφρασή της, την αρχιτεκτονική, τη βιομηχανική κληρονομιά και την παραγωγική και επαγγελματική ιστορία, τον αθλητισμό, τη γαστρονομία, την οινογνωσία και τις αγροδιατροφικές παραδόσεις αλλά και την άυλη πολιτιστική κληρονομιά.

Ο «τουρισμός εμπειρίας» είναι ένας από τους μεγαλύτερους και ταχύτερα αναπτυσσόμενους κλάδους της τουριστικής δραστηριότητας. Το πολιτιστικό απόθεμα και οι παραδόσεις ενός τόπου χρησιμοποιούνται διεθνώς όλο και περισσότερο προκειμένου να προωθήσουν προορισμούς και να ενισχύσουν την ελκυστικότητα και ανταγωνιστικότητά τους. Αρκετές περιοχές, σε όλο τον κόσμο, ασχολούνται πλέον ενεργά με τη διαχείριση της υλικής και άυλης πολιτιστικής παράδοσής τους προκειμένου να αναδείξουν τοπικές ιδιαιτερότητες και να αναπτύξουν συγκριτικά πλεονεκτήματα στην παγκοσμιοποιημένη τουριστική αγορά.

Το μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης που ακολουθούμε στη χώρα έχει καταδείξει τα όρια του. Η μικρή σαιζόν (180 έως 90 ημέρες, ανάλογα με τον προορισμό), η μείωση της μέσης διάρκειας παραμονής στη χώρα, η σχεδόν απόλυτη εξάρτηση των προορισμών και συνακόλουθα των τοπικών επιχειρήσεων από τους Tour Operators, ο υπερκορεσμός κάποιων περιοχών και η εγκατάλειψη άλλων, περιγράφουν κάποια από αυτά.

Ο «τουρισμός εμπειρίας», χωρίς βέβαια να εγκαταλειφθεί ο μαζικός τουρισμός, ο οποίος θα πρέπει να επανεκκινήσει με διαφορετικό σχεδιασμό και προτεραιότητες, μπορεί να γίνει μοχλός βιώσιμης ανάπτυξης· να διαμορφώσει ένα 12μηνο ρεύμα ήπιας τουριστικής δραστηριότητας, να συνδέσει την παραγωγική οικονομία με την πολιτιστική και τουριστική διαχείριση, να προωθήσει τις συνέργειες και την καινοτομία αλλά και να εμπλέξει στη σύγχρονη επιχειρηματικότητα τις τοπικές κοινωνίες.

Ο σχεδιασμός, στη «μετά-κορωνοϊό εποχή», δεν θα πρέπει να αφορά στην επιστροφή στο χθες, όπως επιχειρείται με το «The Greek Summer State of Mind». Θα πρέπει να είναι ανατρεπτικός, καινοτόμος και δημιουργικός. Να ενσωματώνει στους στόχους του και να προτεραιοποιεί τις νέες τάσεις και, κυρίως, να ανοίγει νέους δρόμους, καθώς, μετά την πανδημία, όπως έχει ήδη διαφανεί, δεν θα υπάρξει «επιστροφή στην κανονικότητα», αλλά μετάβαση σε μία νέα πραγματικότητα.

(*) Ο Αλέξανδρος Τσατσαρούνος είναι Director of Operations & Sales της Maestro Tourism Development Consultants.

Tagged

1 σχόλιο στο “Τουρισμός: Οι προτεραιότητες στη νέα πραγματικότητα

  1. Γεια σας!
    Ενα πολύ σωστό κείμενο!!!
    Από το 1996 ασχολούμαι με τις ειδικές μορφές τουρισμού στην Ελλάδα. Υπάρχουν τρομερές περιοχές με τεράστιες δυνατότητες για έναν ήπιο τουρισμό 12 μηνών. Δυστυχώς η πολιτεία δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ.
    Ακούμε λόγια μόνο.
    25 χρόνια φέρνουμε ξένους στα τέσσερα “ενεργά” ηφαίστεια της Ελλάδας.
    Ενδιαφέρον από την πολιτεία 0.
    Πόσες προτάσεις σε δήμους και στον ΕΟΤ…
    Μόνο λόγια εισπράξαμε.
    Και τελικά προχωρούμε μόνοι μας.
    Δεν θέλει η Ελλάδα επιτυχία.

Προσθήκη σχολίου

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *