Αντιμέτωπη με το γεγονός ότι ο μεγαλύτερος μέτοχός της, ο Alexey Mordashov, είναι ένας Ρώσος ολιγάρχης, πολύ κοντά στον πρόεδρο Πούτιν, είναι η TUI, ο μεγαλύτερος τουριστικός πράκτορας στον κόσμο.
Καθώς η παγκόσμια αντίθεση στην αιματηρή εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία αυξάνεται, η παρουσία ενός συμμάχου του Πούτιν στο εποπτικό συμβούλιο της TUI δεν μπορεί παρά να συνιστά ένα σημαντικό πρόβλημα, τουλάχιστον, όσον αφορά τη φήμη της εταιρίας, αν όχι μεγαλύτερο.
Ο Mordashov διαθέτει το 34% του μετοχικού κεφαλαίου του ομίλου TUI, αξίας 1,4 δισ. £, μέσω του ελέγχου μιας εταιρίας με έδρα την Κύπρο και είναι μέλος του εποπτικού συμβουλίου της TUI, συμμετέχοντας στις επιτροπές στρατηγικής, διορισμού και προεδρίας από το 2016. Η καθαρή αξία της περιουσίας του Mordashov ανέρχεται σε περίπου 23 δισεκατομμύρια δολάρια, αφού έχασε 4,2 δισεκατομμύρια δολάρια την περασμένη εβδομάδα, όταν ο χρηματιστηριακός δείκτης της Μόσχας κατέρρευσε.
Μπορεί η TUI να είναι μια γερμανική εταιρία, αλλά οι μετοχές της είναι εισηγμένες, τόσο στα γερμανικά, όσο και στα χρηματιστήρια του Λονδίνου, και ως εκ τούτου η Unifirm Ltd., η εταιρία που ανήκει στον Mordashov και είναι η πηγή του 34% των δικαιωμάτων ψήφου του στην TUI, “θεωρείται μέτοχος ελέγχου” σύμφωνα με τους κανόνες εισαγωγής στο Ηνωμένο Βασίλειο. Βεβαίως, η Γερμανία δεν χαρακτηρίζει τη συμμετοχή ως τέτοια.
Ο Mordashov και ο ρόλος των ρωσικών εταιριών
Ο Mordashov, πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου και μεγαλομέτοχος της μεγαλύτερης ρωσικής εταιρίας χάλυβα και εξόρυξης, της Severstal, η οποία είναι εισηγμένη στη Μόσχα και το Λονδίνο, δεν έχει ακόμη μπει προσωπικά ή εταιρικά στο στόχαστρο του τελευταίου γύρου οικονομικών κυρώσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Ηνωμένου Βασιλείου ή των ΗΠΑ, λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, αλλά αυτό θα μπορούσε να συμβεί. Η Ρωσία χρησιμοποιεί τον χάλυβα της Severstal για την κατασκευή ελαφρών αρμάτων μάχης, σύμφωνα με δημοσίευμα των Times.
Μια άλλη εταιρία που ελέγχει και στην οποία είναι πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου, η PJSC Power Machines, μια ρωσική εταιρία ενεργειακού εξοπλισμού, επλήγη από τις κυρώσεις του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών το 2018, λόγω της ρωσικής κατοχής της Κριμαίας.
Οι ρωσικές εταιρίες που είναι εισηγμένες στο Λονδίνο, όπως η Severstal του Mordashov, και ίσως και ο ίδιος προσωπικά, θα μπορούσαν να είναι μεταξύ των επόμενων που θα εμφανιστούν στον κατάλογο κυρώσεων της Ε.Ε., του Ηνωμένου Βασιλείου ή των ΗΠΑ.
“Οι εταιρίες δεν είναι μόνο ζωτικής σημασίας για τη ρωσική οικονομία, αλλά χρηματοδοτούν επίσης άμεσα ένα μεγάλο μέρος του ρωσικού κράτους”, σύμφωνα με δημοσίευμα του Guardian. Οι εισηγμένες στο χρηματιστήριο του Λονδίνου ρωσικές εταιρίες πετρελαίου, φυσικού αερίου και εξόρυξης κατέβαλαν στην κυβέρνησή τους 39 δισ. στερλίνες (52 δισ. δολάρια) σε φόρους το 2020, σύμφωνα με ανάλυση του Guardian για τις πληρωμές προς την κυβέρνηση που δημοσιοποιήθηκαν. “Αυτά τα έσοδα είναι εξαιρετικά σημαντικά για το καθεστώς Πούτιν: Η Ρωσία δαπάνησε 41,7 δισ. στερλίνες (56 δισ. δολάρια) για τον στρατό της το 2019, το 11,4% των κυβερνητικών δαπανών, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας”, αναφέρεται στο δημοσίευμα.
Καμία επίπτωση από τη συμμετοχή του Mordashov στην εταιρία λέει η TUI
“Η υποστήριξη του Mordashov στον Πούτιν δεν θα έχει αντίκτυπο στην εταιρία”, δήλωσε η TUI στο Skift, την Κυριακή. Ωστόσο, σύμφωνα με δημοσίευμα των Times του Λονδίνου, ο όμιλος TUI Group βρίσκεται “υπό πίεση” λόγω του ρόλου του Mordashov στην εταιρία”.
Ερωτηθείς κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου σχετικά με τη μετοχική συμμετοχή και τον ρόλο του Mordashov στον όμιλο TUI Group, όπου είναι επενδυτής από το 2007, ο εκπρόσωπος του ομίλου TUI Group, Kuzey Alexander Esener, δήλωσε ότι “το εκτελεστικό συμβούλιο της εταιρίας, και όχι το 20μελές εποπτικό συμβούλιο, είναι υπεύθυνο για τις επιχειρήσεις και τις λειτουργίες. Δεν βλέπουμε καμία επίπτωση”.
Οποιεσδήποτε πιθανές κυρώσεις θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις εταιρίες του Mordashov, όπως τη χαλυβουργική του εταιρία ή την προσωπική του περιουσία και τα ταξίδια του, και αυτό με τη σειρά του θα μπορούσε να έχει αντίκτυπο στη μετοχική του σύνθεση και τη δύναμη ψήφου του στον όμιλο TUI. Υπάρχει μικρή πιθανότητα να έχει επιπτώσεις που αφορούν την ανακεφαλαιοποίηση της TUI από τη Γερμανία, ύψους 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που σχετίζεται με τον Covid, ή ότι η ίδια η TUI θα αποτελέσει αντικείμενο οικονομικών κυρώσεων.
“Είναι σημαντικό να διευκρινιστεί πρώτα ότι ο κ. Mordashov δεν είναι ιδιοκτήτης ή δεν ελέγχει την TUI”, δήλωσε ο Alexander Esener, αν και το Ηνωμένο Βασίλειο ορίζει τη συμμετοχή του ως ελέγχουσα. “Έχει μόνο ένα ποσοστό 34%, το 66% της εταιρίας ανήκει σε μετόχους από την Ε.Ε., αμερικανικά κεφάλαια, καθώς και σε ιδιώτες επενδυτές.
“Σημειώστε επίσης ότι στη Γερμανία έχουμε ένα σύστημα δύο επιπέδων με εκτελεστικό και εποπτικό συμβούλιο. Το εποπτικό συμβούλιο εποπτεύει και συμβουλεύει”, πρόσθεσε ο Esener. “Η διοίκηση της επιχείρησης ασκείται από το εκτελεστικό συμβούλιο σε μια γερμανική ανώνυμη εταιρεία. Οι μέτοχοι ασκούν τα δικαιώματά τους στην ετήσια γενική συνέλευση (AGM). Από αυτή την άποψη, δεν βλέπουμε καμία επίπτωση στην εταιρεία και την επιχειρησιακή δραστηριότητα”.
Κίνδυνος (;) μεταβίβασης πολύτιμων πληροφοριών στη ρωσική πλευρά
Όσον αφορά την έμμεση συμμετοχή του Mordashov κατά 34% στην TUI μέσω της ιδιοκτησίας του στην Unifirm Ltd., ήταν αρκετό θέμα για την TUI ώστε να συνάψει “συμφωνία σχέσεων” με την Unifirm Ltd. για να διασφαλίσει ότι οι δύο εταιρείες μπορούν να λειτουργούν ανεξάρτητα.
Στην πιο πρόσφατη ετήσια γενική συνέλευση της TUI, που διεξήχθη στις 8 Φεβρουαρίου, οι μέτοχοι, συμπεριλαμβανομένου του Mordashov, ενέκριναν θέματα όπως η εξουσιοδότηση του διοικητικού συμβουλίου να αυξήσει το μετοχικό κεφάλαιο, ο διορισμός ελεγκτή, μια έκθεση αμοιβών και η μεταφορά κερδών σε μια εξ ολοκλήρου θυγατρική εταιρεία.
Παρόλο που ο Mordashov είναι μόνο ένα από τα 20 μέλη του εποπτικού συμβουλίου και έλαβε ή του οφείλονται 217.000 δολάρια το οικονομικό έτος 2022 για τους ρόλους του εκεί, ένας συνεργάτης του, ο Vladimir Lukin, ειδικός σύμβουλος του διευθύνοντος συμβούλου της Severgroup, συμμετέχει επίσης στο εποπτικό συμβούλιο της TUI, δίνοντας στον Mordashov πρόσθετη επιρροή. Ο Lukin είναι μέλος της επιτροπής ελέγχου του εποπτικού συμβουλίου και συμμετέχει μαζί με τον Mordashov στην επιτροπή στρατηγικής.
Κατά το οικονομικό έτος 2021, ο Mordashov συμμετείχε σε επτά από τις 15 συνεδριάσεις της εποπτικής επιτροπής και σε έξι συνεδριάσεις της επιτροπής στρατηγικής, τρεις συνεδριάσεις της επιτροπής διορισμού και τρεις συνεδριάσεις της επιτροπής προεδρίας.
Αν ο όμιλος TUI υποβαθμίζει κατά κάποιο τρόπο τον ρόλο του Mordashov και τη λειτουργία του εποπτικού συμβουλίου, είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι ο Mordashov και ο Lukin, που έχουν την έδρα τους στη Μόσχα, έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ευαίσθητες σχετικά με τις γεωπολιτικές εξελίξεις, τα διεθνή αεροπορικά ταξίδια και την οικονομική θέση της TUI.
Για παράδειγμα, τα τελευταία δύο χρόνια, το εκτελεστικό συμβούλιο της TUI παρείχε στο εποπτικό συμβούλιο ενημερώσεις σχετικά με τις διαπραγματεύσεις για το Brexit μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Ε.Ε. και τις πιθανές επιπτώσεις στα αεροπορικά ταξίδια, την αποτελεσματικότητα των προσπαθειών της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου για την καταπολέμηση του Covid-19, καθώς και την κατάσταση της αίτησης της TUI για δάνειο στήριξης από τη Γερμανία και τη θέση ρευστότητας της TUI, σύμφωνα με τα εταιρικά στοιχεία της εταιρίας.
Η ελεγχόμενη από τον Mordashov Severstal, παρεμπιπτόντως, διαθέτει θυγατρική αεροπορική εταιρία, την Severstal Air.
Δεν υπάρχει τρόπος να γνωρίζουμε αν κάποιες από αυτές τις πληροφορίες από τις ενημερώσεις διαβιβάστηκαν στη ρωσική κυβέρνηση.
Το εποπτικό συμβούλιο της TUI, μεταξύ άλλων ρόλων, παρακολουθεί τη νομιμότητα και την αποτελεσματικότητα του εκτελεστικού συμβουλίου της TUI και εγκρίνει επίσημα τα πακέτα αποζημίωσης των μελών του διοικητικού συμβουλίου.
Το 2021, σύμφωνα με δημοσιεύματα της TUI, η επιτροπή στρατηγικής, στην οποία συμμετέχει ο Mordashov, ενημερώθηκε σχετικά με το οικονομικό προφίλ της εταιρίας, για διάφορα “σενάρια ανάκαμψης” από τον κορωνοϊό και την αναδιάρθρωση του αεροπορικού στόλου της TUI.
Η επιτροπή αποκτά, επίσης, πρόσβαση στις τεχνικές εξελίξεις.
“Επιπλέον, η επιτροπή στρατηγικής έλαβε ενημέρωση σχετικά με τα τρέχοντα έργα πληροφορικής και συζήτησε τη στρατηγική προϊόντων”, αναφέρεται σε έκθεση της TUI.
Αντί για τον κίνδυνο κυρώσεων ή λειτουργικών προκλήσεων, ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την TUI φαίνεται να είναι ο κίνδυνος της φήμης. Η TUI δεν επέλεξε τον Mordashov για να είναι μέτοχος, πόσο μάλλον ο με διαφορά μεγαλύτερος της εταιρίας, αλλά θέλει να συνδεθεί το όνομά της με ένα άτομο που αποτελεί το “αυτί του Πούτιν”, κατά τη διάρκεια του μεγαλύτερου πολέμου στην Ευρώπη εδώ και δεκαετίες;