Στην έκθεση του UNWTO (Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού) με τίτλο «Overtourism’? Understanding and Managing Urban Tourism Growth beyond Perceptions» αναδεικνύεται ένα από τα πιο ακανθώδη ζητήματα στον τομέα του τουρισμού:ο υπερτουρισμός και το πως μπορεί να αντιμετωπιστεί.
Για τον υπερτουρισμό
Σύμφωνα με τη μελέτη η γρήγορη αστική ανάπτυξη και η πρόσφατη άνοδος της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης σε μεγάλα αστικά κέντρα έχει οδηγήσει (και θα συνεχίσει να οδηγεί) σε σημαντικά αυξημένη ζήτηση για τουρισμό πόλης.
Ο υπερτουρισμός είναι ένας νέος όρος για τα υφιστάμενα μοντέλα διαχείρισης της τουριστικής συμφόρησης και για το περιθώριο ανάπτυξης του τουρισμού.
Τρόποι αντιμετώπισης
Η τουριστική ανάπτυξη και διαχείριση στις πόλεις χρειάζεται να αποτελεί τμήμα της ευρύτερης αστικής ατζέντας. Προτείνεται η τουριστική συμφόρηση στα αστικά κέντρα να αντιμετωπισθεί μέσα από τη στενή συνεργασία των τουριστικών και μη τουριστικών αρχών σε διαφορετικά επίπεδα, τον ιδιωτικό τομέα, τις τοπικές κοινότητες και τους ίδιους τους επισκέπτες. Τα ενδιαφερόμενα μέρη καλούνται να επανεξετάσουν τις τρέχουσες πρακτικές τους και να αναζητήσουν καινοτόμες λύσεις.
Να γίνουν κατανοητές οι ανησυχίες των κατοίκων και να συμπεριληφθούν στην τουριστική ατζέντα
Η κατανόηση της στάσης των κατοίκων στο θέμα του τουρισμού και η συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών είναι κεντρικής σημασίας. Σύμφωνα με έρευνα που διενεργήθηκε με αφορμή την παρούσα μελέτη του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού σε δείγμα κατοίκων από 8 ευρωπαϊκές πόλεις (Άμστερνταμ, Βαρκελώνη, Βερολίνο, Κοπεγχάγη, Λισαβόνα, Μόναχο, Σάλτσμπουργκ και Ταλίν), η πλειονότητά τους πιστεύει ότι δεν θα πρέπει να υπάρχουν περιορισμοί στην αύξηση του αριθμού επισκεπτών και μόνο ένα μικρό ποσοστό θεωρεί ότι η τουριστική ανάπτυξη και το μάρκετινγκ θα πρέπει να σταματήσουν.
Η έρευνα δείχνει ακόμα ότι οι πιο θετικές επιδράσεις του τουρισμού όπως γίνονται αντιληπτές από τους κατοίκους είναι: η κοσμοπολίτικη «ατμόσφαιρα» (διαφορετικές κουλτούρες σε μια πόλη), οι περισσότερες εκδηλώσεις, η πιο θετική εικόνα, η προστασία ιστορικών σημείων της πόλης και η προστασία της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής.
Αντίθετα, οι πιο αρνητικές συνέπειες, είναι η αύξηση των τιμών των οικιστικών ακινήτων, η αύξηση των τιμών στα ταξί, η αύξηση των τιμών στην αγορά, στα εστιατόρια και στα καφέ καθώς και στις δημόσιες συγκοινωνίες.
Σημειώνεται, ακόμη πως 11 στρατηγικές και 68 μέτρα εντοπίστηκαν στην παρούσα μελέτη για την κατανόηση και διαχείριση του αυξανόμενου αριθμού επισκεπτών στις πόλεις. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα των μέτρων εξαρτάται από την περίπτωση. Δεν υπάρχει ενιαία λύση. Ακόμη και εντός των πόλεων, τα μέτρα διαχείρισης μπορεί να διαφέρουν για διαφορετικές γειτονιές.
Για τα μέτρα
Τα μέτρα δεν μπορούν να εστιάζουν αποκλειστικά στην αλλαγή του αριθμού των επισκεπτών και της συμπεριφοράς τους, αλλά και στους τοπικούς ενδιαφερόμενους. Για να διασφαλιστεί ότι οι θετικές πλευρές του τουρισμού θα συνεχίσουν να είναι ορατές και κατανοητές στους κατοίκους, είναι απαραίτητο να γίνουν κατανοητές οι ανησυχίες τους και να συμπεριληφθούν στην τουριστική ατζέντα.
Στρατηγικές και Μέτρα
- Στρατηγική 1: Προώθηση της διάχυσης των επισκεπτών μέσα στην πόλη και πέρα από αυτήν
- Στρατηγική 2: Προώθηση της διάχυσης των επισκεπτών βάσει χρόνου
- Στρατηγική 3: Κίνητρα για νέα προγράμματα επισκεπτών και ατραξιόν
- Στρατηγική 4: Επανεξέταση και προσαρμογή του ρυθμιστικού πλαισίου
- Στρατηγική 5: Αναβάθμιση της «κατηγοριοποίησης» των τουριστών
- Στρατηγική 6: Η διασφάλιση ότι οι τοπικές κοινότητες επωφελούνται από τον τουρισμό
- Στρατηγική 7: Δημιουργία εμπειριών πόλης προς όφελος κατοίκων και επισκεπτών
- Στρατηγική 8: Βελτίωση των υποδομών πόλης
- Στρατηγική 9: Επικοινωνία και ενθάρρυνση των τοπικών ενδιαφερόμενων μερών
- Στρατηγική 10: Επικοινωνία με τους επισκέπτες
- Στρατηγική 11: Ορισμός μέτρων επιτήρησης και δράσης
