Με μια νέα ιστορική της απόφαση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αυξάνει στα 10 εκατομμύρια ευρώ το ποσό για την έκτακτη κρατική ενίσχυση, που μπορεί να δοθεί σε κάθε επιχείρηση και επεκτείνει έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021 τον χρονικό ορίζοντα εφαρμογής, επιδεικνύοντας αξιοζήλευτα αντανακλαστικά και αναγνωρίζοντας την κρισιμότητα της περιόδου της πανδημίας για την Οικονομία και τις επιχειρήσεις που πλήττονται πρωτοφανώς. Παράλληλα, δίνει την δυνατότητα στα κράτη-μέλη, επιστρεπτέες ενισχύσεις που έχουν δοθεί (π.χ. εγγυήσεις, δάνεια, επιστρεπτέες προκαταβολές), να μετατραπούν σε άλλες μορφές ενίσχυσης, όπως άμεσες επιχορηγήσεις, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται οι όροι του προσωρινού πλαισίου.
Την ίδια στιγμή η ελληνική κυβέρνηση, κατέθεσε στην Βουλή μόλις αυτή την εβδομάδα την διάταξη για την αύξηση του ποσού της κρατικής ενίσχυσης ανά επιχείρηση στα 3 εκατ. €, απόφαση την οποία έλαβε η Κομισιόν στις αρχές Οκτωβρίου και δημοσιοποίησε το ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ. Για την υιοθέτηση της αύξησης ασκήθηκαν πιέσεις από φορείς της αγοράς και το ΚΙΝΑΛ και τον βουλευτή του Ανδρέα Λοβέρδο, ενώ το ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ παρακολουθούσε το θέμα συνεχώς. Παρεμβάσεις για το θέμα έκανε και η βουλευτής Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ Κατερίνα Νοτοπούλου.
Υπενθυμίζεται ότι το όριο για κρατική ενίσχυση ανά επιχείρηση αυξήθηκε την Άνοιξη στις 800.000 ευρώ από την Κομισιόν, από 200.000 € που ήταν μέχρι τότε, για να αυξηθεί εκ νέου στα 3 εκατ. € στις αρχές Οκτωβρίου. Σημειώνεται δε ότι αρκετές χώρες έχουν προχωρήσει στην εφαρμογή της απόφασης και την εκταμίευση σημαντικών ποσών προς τις επιχειρήσεις τους.
Το πιο σημαντικό σημείο της χθεσινοβραδινής απόφασης, έχει ως εξής: “Για τις επιχειρήσεις που επλήγησαν ιδιαίτερα από την κρίση του κορονοϊού, με απώλειες κύκλου εργασιών ύψους τουλάχιστον 30 % κατά τη διάρκεια της επιλέξιμης περιόδου σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, το κράτος μπορεί να συνεισφέρει στην κάλυψη μέρους των πάγιων δαπανών των επιχειρήσεων που δεν καλύπτονται από τα έσοδά τους, έως 10 εκατ. ευρώ ανά επιχείρηση (προηγουμένως 3 εκατ. ευρώ)”.
ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ, ΕΔΩ
Η απόφαση
Πιο αναλυτικά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να παρατείνει έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021 το προσωρινό πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις, το οποίο είχε εγκριθεί στις 19 Μαρτίου 2020 για τη στήριξη της οικονομίας στο πλαίσιο της έξαρσης του κορονοϊού. Η Επιτροπή αποφάσισε επίσης να επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής του προσωρινού πλαισίου, αυξάνοντας τα ανώτατα όρια που καθορίζονται σε αυτό και δίνοντας τη δυνατότητα μετατροπής ορισμένων επιστρεπτέων μέσων σε άμεσες επιχορηγήσεις έως το τέλος του επόμενου έτους.
Η εκτελεστική αντιπρόεδρος Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, αρμόδια για την πολιτική ανταγωνισμού, δήλωσε: «Καθώς η έξαρση του κορονοϊού διαρκεί περισσότερο από όσο ελπίζαμε όλοι, πρέπει να συνεχίσουμε να εξασφαλίζουμε ότι τα κράτη μέλη μπορούν να παρέχουν στις επιχειρήσεις την αναγκαία στήριξη για την επιβίωσή τους. Σήμερα, παρατείναμε την εφαρμογή του προσωρινού πλαισίου μέχρι το τέλος του έτους. Αυξήσαμε επίσης τα ανώτατα όρια ορισμένων μέτρων που προβλέπονται στο προσωρινό πλαίσιο και παρέχουμε κίνητρα για τη χρήση επιστρεπτέων μέσων, καθιστώντας δυνατή τη μετατροπή ορισμένων δανείων και άλλων επιστρεπτέων μέσων σε άμεσες επιχορηγήσεις αργότερα. Με τον τρόπο αυτό, διευκολύνουμε τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν πλήρως την ευελιξία των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις για να στηρίξουν τις οικονομίες τους, περιορίζοντας παράλληλα τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού».
Παράταση του προσωρινού πλαισίου
Η Επιτροπή συνεχίζει να εξετάζει την ανάγκη περαιτέρω προσαρμογής του προσωρινού πλαισίου. Το προσωρινό πλαίσιο επρόκειτο να λήξει στις 30 Ιουνίου 2021, με εξαίρεση τα μέτρα ανακεφαλαιοποίησης που μπορούσαν να χορηγηθούν έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2021.
Λόγω της επιμονής και της εξέλιξης της έξαρσης του κορονοϊού, με τη σημερινή τροποποίηση παρατείνονται έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021 όλα τα μέτρα που προβλέπονται στο προσωρινό πλαίσιο, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων ανακεφαλαιοποίησης.
Αύξηση των ανώτατων ορίων ενίσχυσης
Δεδομένης της συνεχιζόμενης οικονομικής αβεβαιότητας και της παράτασης των κυβερνητικών μέτρων περιορισμού της οικονομικής δραστηριότητας με σκοπό την ανάσχεση της διασποράς του ιού, με τη σημερινή τροποποίηση αυξάνονται επίσης τα ανώτατα όρια που καθορίζονται στο προσωρινό πλαίσιο για ορισμένα μέτρα στήριξης:
- Όσον αφορά τα περιορισμένα ποσά ενίσχυσης που χορηγούνται βάσει του προσωρινού πλαισίου, στο εξής τα προηγούμενα ανώτατα όρια ανά επιχείρηση διπλασιάζονται (λαμβανομένης υπόψη της διαθεσιμότητας της στήριξης ήσσονος σημασίας). Τα νέα ανώτατα όρια είναι 225 000 ευρώ ανά επιχείρηση που δραστηριοποιείται στην πρωτογενή παραγωγή γεωργικών προϊόντων (προηγουμένως 100 000 ευρώ), 270 000 ευρώ ανά επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας (προηγουμένως 120 000 ευρώ) και 1,8 εκατ. ευρώ ανά επιχείρηση που δραστηριοποιείται σε όλους τους άλλους τομείς (προηγουμένως 800 000 ευρώ). Όπως και προηγουμένως, οι ενισχύσεις αυτές μπορούν να συνδυαστούν με ενισχύσεις ήσσονος σημασίας ύψους έως 200 000 ευρώ ανά επιχείρηση (έως 30 000 ευρώ ανά επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας και έως 25 000 ευρώ ανά επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον γεωργικό τομέα) για περίοδο τριών οικονομικών ετών, υπό την προϋπόθεση ότι συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις των αντίστοιχων ενισχύσεων ήσσονος σημασίας.
- Για τις επιχειρήσεις που επλήγησαν ιδιαίτερα από την κρίση του κορονοϊού, με απώλειες κύκλου εργασιών ύψους τουλάχιστον 30 % κατά τη διάρκεια της επιλέξιμης περιόδου σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019, το κράτος μπορεί να συνεισφέρει στην κάλυψη μέρους των πάγιων δαπανών των επιχειρήσεων που δεν καλύπτονται από τα έσοδά τους, έως 10 εκατ. ευρώ ανά επιχείρηση (προηγουμένως 3 εκατ. ευρώ).
Μετατροπή επιστρεπτέων μέσων σε άμεσες επιχορηγήσεις
Η Επιτροπή θα δώσει επίσης τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να μετατρέπουν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022 επιστρεπτέα μέσα (π.χ. εγγυήσεις, δάνεια, επιστρεπτέες προκαταβολές) που χορηγούνται βάσει του προσωρινού πλαισίου σε άλλες μορφές ενίσχυσης, όπως άμεσες επιχορηγήσεις, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται οι όροι του προσωρινού πλαισίου.
Καταρχήν, αυτού του είδους η μετατροπή δεν μπορεί να υπερβαίνει τα νέα ανώτατα όρια για περιορισμένα ποσά ενίσχυσης (225 000 ευρώ ανά επιχείρηση που δραστηριοποιείται στην πρωτογενή παραγωγή γεωργικών προϊόντων, 270 000 ευρώ ανά επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας και 1,8 εκατ. ευρώ ανά επιχείρηση που δραστηριοποιείται σε όλους τους άλλους τομείς). Στόχος είναι να δοθούν κίνητρα στα κράτη μέλη να επιλέγουν, κατά πρώτο λόγο, τα επιστρεπτέα μέσα ως μορφή ενίσχυσης.
Παράταση της προσωρινής διαγραφής όλων των χωρών από τον κατάλογο των «χωρών με εμπορεύσιμους κινδύνους» στο πλαίσιο της ανακοίνωσης για τη βραχυπρόθεσμη ασφάλιση των εξαγωγικών πιστώσεων
Τέλος, με δεδομένη τη συνεχιζόμενη γενική έλλειψη επαρκούς ιδιωτικής ικανότητας για κάλυψη όλων των οικονομικά δικαιολογημένων κινδύνων για τις εξαγωγές σε χώρες από τον κατάλογο των χωρών με εμπορεύσιμους κινδύνους, η τροποποίηση προβλέπει παράταση έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021 (από τις 30 Ιουνίου 2021) της προσωρινής διαγραφής όλων των χωρών από τον κατάλογο των «χωρών με εμπορεύσιμους κινδύνους» στο πλαίσιο της ανακοίνωσης για τη βραχυπρόθεσμη ασφάλιση των εξαγωγικών πιστώσεων.
Το προσωρινό πλαίσιο για την ενίσχυση και τις εν εξελίξει εργασίες για τη στήριξη του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας
Στις 19 Μαρτίου 2020, η Επιτροπή ενέκρινε νέο προσωρινό πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις προκειμένου να στηρίξει την οικονομία υπό τις συνθήκες της πανδημίας του κορονοϊού, βάσει του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο β) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το προσωρινό πλαίσιο τροποποιήθηκε για πρώτη φορά στις 3 Απριλίου 2020 για να αυξηθούν οι δυνατότητες δημόσιας στήριξης της έρευνας, των δοκιμών και της παραγωγής προϊόντων σχετικών με την καταπολέμηση της έξαρσης του κορονοϊού, με στόχο την προστασία των θέσεων εργασίας και την περαιτέρω στήριξη της οικονομίας. Τροποποιήθηκε ξανά στις 8 Μαΐου 2020 προκειμένου να καταστεί δυνατή η λήψη μέτρων για την ανακεφαλαιοποίηση και το χρέος μειωμένης εξασφάλισης, και στις 29 Ιουνίου 2020 για την περαιτέρω στήριξη των πολύ μικρών, μικρών και νεοφυών επιχειρήσεων και την παροχή κινήτρων για ιδιωτικές επενδύσεις. Στις 13 Οκτωβρίου 2020, η Επιτροπή ενέκρινε τέταρτη τροποποίηση με σκοπό την παράταση του προσωρινού πλαισίου και για να καταστεί δυνατή η χορήγηση ενισχύσεων για την κάλυψη μέρους των μη καλυπτόμενων πάγιων δαπανών των επιχειρήσεων που πλήττονται από την κρίση.
Το προσωρινό πλαίσιο αναγνωρίζει ότι ολόκληρη η οικονομία της ΕΕ αντιμετωπίζει σοβαρή διαταραχή. Επιτρέπει στα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν την πλήρη ευελιξία που προβλέπουν οι κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις, προκειμένου να στηριχθεί η οικονομία και να περιοριστούν ταυτόχρονα οι αρνητικές επιπτώσεις στους όρους ισότιμου ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά.
Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της μετάβασης της Ευρώπης από τη διαχείριση της κρίσης στην οικονομική ανάκαμψη, ο έλεγχος των κρατικών ενισχύσεων θα συνοδεύει και θα διευκολύνει την εφαρμογή του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Στο πλαίσιο αυτό, στις 21 Δεκεμβρίου 2020, η Επιτροπή δημοσίευσε σειρά υποδειγμάτων καθοδήγησης για τις κρατικές ενισχύσεις, τα οποία καλύπτουν διάφορα είδη επενδυτικών έργων σύμφωνα με τις «ευρωπαϊκές εμβληματικές πρωτοβουλίες» που περιλαμβάνονται στην ετήσια στρατηγική για τη βιώσιμη ανάπτυξη 2021 της Επιτροπής. Σκοπός αυτών των υποδειγμάτων είναι να βοηθήσουν τα κράτη μέλη στον σχεδιασμό των εθνικών τους σχεδίων ανάκαμψης, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις. Η Επιτροπή θα αξιολογεί κατά προτεραιότητα όλες τις κοινοποιήσεις κρατικών ενισχύσεων που λαμβάνει από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Επιπλέον, τα κράτη μέλη που προτίθενται να τροποποιήσουν υφιστάμενα μέτρα ενίσχυσης για να παρατείνουν τη διάρκειά τους έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021, να αυξήσουν τον προϋπολογισμό τους ή να τα ευθυγραμμίσουν με το προσωρινό πλαίσιο, όπως τροποποιήθηκε σήμερα (συμπεριλαμβανομένων υψηλότερων ανώτατων ορίων ενίσχυσης ανά επιχείρηση), μπορούν να κοινοποιούν τις εν λόγω τροποποιήσεις σε κοινοποίηση κατά κατηγορία. Με τον τρόπο αυτό, θα ελαχιστοποιηθεί ο διοικητικός φόρτος για τα κράτη μέλη.
Δήλωση Νοτοπούλου
Σε κοινή δήλωσή τους ο τομεάρχης Ανάπτυξης και Επενδύσεων της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Αλέξης Χαρίτσης, και η τομεάρχης Τουρισμού, Κατερίνας Νοτοπούλου, αναφέρουν τα εξής: “Έπρεπε να φτάσουμε στα τέλη Ιανουαρίου για να ανακοινώσει η κυβέρνηση ότι θα εφαρμόσει ένα προσωρινό μέτρο κρατικής ενίσχυσης επιχειρήσεων, με τη μορφή επιδότησης παγίων δαπανών που θα καλύπτει γενναία τα έξοδα των σφόδρα πληττόμενων επιχειρήσεων. Η “πρωτοβουλία” της κυβέρνησης ήρθε τρεις μήνες μετά την 4η αναθεώρηση του Ευρωπαϊκού Προσωρινού Πλαισίου Κρατικών Ενισχύσεων που δίνει αυτή τη δυνατότητα.
Η ΝΔ είχε όλο αυτό το διάστημα κωφεύσει στην ερώτηση και ΑΚΕ 365/1791 43ων βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ που, είχαν καταθέσει με πρωτοβουλία των Αλ. Χαρίτση, Κ. Νοτοπούλου και Γ. Τσίπρα από τις 16/11/20 όπου επισήμαιναν την ύπαρξη ενός νέου ευρωπαϊκού εργαλείου που επέτρεπε την κρατική επιδότηση έως το 90% των παγίων εξόδων (ενοίκια, απαξίωση αγαθών, τηλεπικοινωνίες, ενέργεια, μεταφορικά μέσα-λίζινγκ, τόκοι, συμβατικές υποχρεώσεις σε προμηθευτές κοκ) σε όσες επιχειρήσεις έχουν υποστεί πτώση τζίρου άνω του 30%.
Στην Ερώτηση, ήδη από τις 16/11/20, αναφερόταν χαρακτηριστικά και επιτακτικά ότι “την ίδια στιγμή που η Κυβέρνηση ψήφιζε τον νέο Πτωχευτικό Κώδικα που δεν δικαιολογεί την αδυναμία κάλυψης του 40% των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων και ανοίγει το δρόμο για τη ρευστοποίηση επιχειρήσεων, η ΕΕ προχωρούσε σε νέα επεκτατικά και ενισχυτικά μέτρα υπέρ των περισσότερο πληττόμενων από την κρίση της πανδημίας“. Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, ενόψει του 2ου lockdown, καλούσαν την κυβέρνηση να προχωρήσει άμεσα να αιτηθεί στην Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν για το ξεχωριστό και γενναίο αυτό πρόγραμμα ενίσχυσης σταθερού κόστους, αποκλειστικά για τις τουριστικές επιχειρήσεις και τους κλάδους της εστίασης, διασκέδασης και αναψυχής, που σε εκείνη τη φάση είχαν υποστεί το μεγαλύτερο πλήγμα.
Για τα πολύ κατώτερα των περιστάσεων ανακλαστικά της κυβέρνησης της ΝΔ το «ποτέ» δεν είναι το αντίθετο του «αργά». Για τον ΣΥΡΙΖΑ και για τις εκατοντάδες χιλιάδες των επιχειρήσεων και το εκατομμύριο – και πλέον – των εργαζομένων, το αντίθετο του «αργά» είναι «πολύ αργά». Και μολονότι η κυβέρνηση εξήγγειλε το μέτρο, διαρρέει ότι θα αφορά έξοδα μέχρι τον Ιούνιο του 2021 και επομένως δεν σκοπεύει να το εφαρμόσει νωρίτερα. Όταν τα υπόλοιπα κράτη μέλη το κάνουν ήδη. Την ίδια στιγμή, ανακοινώθηκε μόλις χθες από την Κομισιόν ότι τα όρια χρηματοδότησης του συγκεκριμένου προγράμματος αυξάνονται από 3 σε 10 εκατομμύρια ανά εταιρεία.
Οι εξελίξεις είναι ραγδαίες και αφήνουν πίσω την κυβέρνηση. Η ελληνική οικονομία δίψασε, τα λουκέτα έρχονται, επιχειρηματίες και εργαζόμενοι είναι σε απόγνωση, αλλά η κυβέρνηση μοιράζει ακόμη ευχολόγια”.
