της Μαίρης Φώτη
«Μούδιασμα» επικρατεί και σε τοπικό επίπεδο, μετά τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος στην Μεγάλη Βρετανία και την επικράτηση του Brexit.
Το βλέμμα στρέφεται πλέον στον τουρισμό και στις πιθανές επιπτώσεις που μπορεί να επιφέρει η έξοδος της Βρετανίας από την Ε.Ε. καθώς η βρετανική αγορά, αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους αιμοδότες του τουρισμού στην περιοχή μας.
Χαρακτηριστικό πάντως του κλίματος που επικρατεί και στη Ρόδο, είναι πως Βρετανοί τουρίστες που βρίσκονται ήδη στο νησί για διακοπές έσπευσαν χθες και προχθές σε ανταλλακτήρια για να μετατρέψουν τις λίρες τους σε ευρώ αλλά και δολάρια.
Η καταγραφή της επόμενης ημέρας στον τουρισμό και στην οικονομία, αποτελεί δύσκολο σταυρόλεξο καθώς κανείς δεν μπορεί να εκτιμήσει τις επιπτώσεις που θα επιφέρει μακροπρόθεσμα το Brexit.
Η «δημοκρατική», ζήτησε την άποψη εκπροσώπων φορέων και παραγόντων, οι οποίοι μέσα στο γενικότερα κλίμα της αβεβαιότητας που επικρατεί, καταθέτουν τις εκτιμήσεις τους για τις άμεσες αλλά και τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις.
Γ. Νικητιάδης – Πρώην υφυπουργός Τουρισμού
Τα αποτελέσματα στην Αγγλία, αποτελούν μια μαύρη μέρα για την ιστορία της Ενωμένης Ευρώπης. Αποτελούν ένα ισχυρό χαστούκι, που επιτέλους πρέπει να προβληματίσει τις ηγεσίες της ώστε να σταματήσουν οι αφόρητες πολιτικές λιτότητας. Επιτέλους πρέπει να καταλάβουμε στην Ευρώπη ότι η λιτότητα δεν φέρνει ανάπτυξη, δεν δημιουργεί πλούτο, δεν προκαλεί πρόοδο. Αντιθέτως, ενισχύει τις συντηρητικές και ακροδεξιές φωνές που γενικώς και αορίστως στέκονται απέναντι στο σημερινό σύστημα, ένα σύστημα που πρέπει να αντιληφθούν οι Ευρωπαίοι πως πρέπει να αλλάξει. Ως προς τις επιπτώσεις στον τουρισμό, αυτή τη στιγμή απαιτείται ψυχραιμία καθότι η αγγλική αγορά, για εμάς τους Ελληνες, μετά την Γερμανία, είναι η σημαντικότερη αγορά μας. Απαιτούνται στοχευμένες ενέργειες, απαιτείται σοβαρή ανάλυση έτσι ώστε και να διατηρήσουμε αλλά και να αυξήσουμε την μεγάλη αγγλική αγορά. Σίγουρα, με τυχόν υποτίμηση της αγγλικής λίρας, τα πράγματα θα γίνουν δύσκολα. Με νηφαλιότητα όμως και μελέτη, και όπως προείπα, με στοχευμένες ενέργειες, μπορούμε να κρατήσουμε την αγγλική αγορά.
Αντώνης Καμπουράκης-Πρόεδρος Ενωσης Ξενοδόχων Ρόδου
Η ετυμηγορία του βρετανικού λαού είναι σεβαστή. Δυστυχώς, η Ευρώπη μπαίνει σε μια περίοδο αβεβαιότητας και εσωστρέφειας. Αντί για περισσότερη συνεργασία και αλληλεγγύη, βλέπουμε να επικρατούν λογικές που ενισχύουν τις διαλυτικές τάσεις.
Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να παρακολουθούμε με προσοχή τις ανησυχητικές εξελίξεις και να είμαστε όλοι σε εγρήγορση, για να μετριάσουμε τις όποιες αρνητικές συνέπειες υπάρξουν για τον τουρισμό, δεδομένης της σημασίας, που έχει για τους Ελληνικούς προορισμούς και ειδικά για τη Ρόδο μας, η βρετανική αγορά.
Κ. Δεριζιώτης – Εκδότης περιοδικού “Χρήμα και Τουρισμός”, μέλος Δ.Σ. ΕΒΕ Αθηνών
Είναι σαφές ότι θα υπάρξουν επιπτώσεις στον βρετανικό τουρισμό, τόσο τον εισερχόμενο στην Αγγλία όσο και στον εξερχόμενο από την Αγγλία. Στο πλαίσιο αυτό, οι επιπτώσεις θα είναι και άμεσες και μεσομακροπόθεσμες. Αυτή τη στιγμή είναι πολύ νωρίς για να κάνει κανείς αποτίμηση και να ποσοτικοποιήσει τις ακριβείς επιπτώσεις, καθώς όλοι οι διεθνείς οίκοι που έχουν δημοσιεύσει σχετικές μελέτες για το θέμα, είναι εξαιρετικά επιφυλακτικοί και λένε ότι δεν μπορεί να υπάρξει ακριβής εκτίμηση στην παρούσα φάση. Όμως άμεσα, όσον αφορά στην Ελλάδα, προκύπτει θέμα στις last minute κρατήσεις, αλλά και γενικότερα στις κρατήσεις που θα γίνουν από δω και στο εξής, λόγω της αλλαγής δεδομένων στην ισοτιμία της στερλίνας. Τα τουριστικά πακέτα των Αγγλων στο εξωτερικό, έχουν ήδη ακριβύνει και είναι προφανές, ότι η πορεία αυτή της στερλίνας θα συνεχιστεί και ως εκ τούτου αν τα πακέτα είναι ακριβότερα, λιγότεροι Αγγλοι είναι διατεθειμένοι να τα αγοράσουν για διακοπές στο εξωτερικό, στην Ε.Ε. και στην Ελλάδα ειδικότερα. Πέραν αυτού, ερχόμενος ένας Αγγλος για διακοπές στην Ελλάδα, θα υποστεί και νέες επιβαρύνσεις διότι οι υπηρεσίες και τα προϊόντα στον προορισμό, θα είναι σαφώς ακριβότερα. Αυτές είναι οι άμεσες επιπτώσεις. Μεσομακροπρόθεσμα, μένει να δούμε τι επιπτώσεις θα έχει η έξοδος της Βρετανίας από την Ε.Ε. διότι ενδέχεται να προκύψουν θέματα βίζας, νέων κανονισμών και μια σειρά από άλλα ζητήματα, τα οποία όμως είναι πολύ νωρίς για να μπορέσουμε να τα προσδιορίσουμε.
Γ. Πάππου – Πρόεδρος ΕΒΕ Δωδεκανήσου
Δεν νοείται Ευρωπαϊκή Ενωση χωρίς την συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου της Αγγλίας. Οι όποιες εξελίξεις ακολουθήσουν, θα πρέπει να γίνουν με διαδικασίες τέτοιες οι οποίες θα διασφαλίσουν την ηρεμία όχι μόνο των αγορών, αλλά και την γενικότερη ηρεμία στην Ευρώπη. Αυτή τη στιγμή έχει δημιουργηθεί ένα διχαστικό κίνημα μεταξύ των Σκωτσέζων και των Βρετανών, το οποίο έχει αρχίσει όμως να εξαπλώνεται και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Χρειάζεται τεράστια προσοχή από δω και πέρα για το τι θα γίνει και πώς θα γίνει, ώστε να διασφαλιστεί όχι μόνο η οικονομική αλλά και η πολιτική και πολιτισμική ηρεμία. Ως προς τον τουρισμό, εκτιμώ ότι θα προκύψουν θέματα από την αγορά της Αγγλίας, ήδη οι αγορές αντέδρασαν «ρίχνοντας» τη λίρα με αποτέλεσμα η οικονομική δυνατότητα των Βρετανών για διακοπές να συρρικνώνεται. Θα δεχτούμε ακόμα ένα χτύπημα στην τουριστική μας βιομηχανία.
Γ. Ματσίγκος – Πρόεδρος Συλλόγου Διευθυντών Ξενοδοχείων Ρόδου
Οι επιπτώσεις του Brexit για τη Ρόδο θα είναι πολύ σημαντικές, διότι η αγγλική, είναι η Νο1 αγορά στην περιοχή μας. Πέρυσι είχαμε από την Βρετανία περισσότερες από 330.000 αφίξεις. Ηδη, με την υποτίμηση της λίρας, τα τουριστικά πακέτα από σήμερα είναι ακριβότερα. Η αγγλική αγορά θα καταρρεύσει στο εξής και η μείωση ζήτησης διακοπών θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Πρόκειται για μια πολύ άσχημη εξέλιξη. Οι επιπτώσεις θα είναι μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες. Εκτιμώ, ότι μετά από αυτές τις εξελίξεις, θα πρέπει να περιμένουμε μείωση φέτος από την αγγλική αγορά. Την επόμενη εβδομάδα, θα επιδιώξω συνάντηση με τον περιφερειάρχη και τον δήμαρχο Ρόδου, γιατί πρέπει να λάβουμε μέτρα από φέτος, ώστε να μην χαθεί η τουριστική σεζόν του 2017.
Γ. Καμπούρης – Τουριστικός πράκτορας
Το Brexit θα εφαρμοστεί έπειτα από δύο χρόνια, στον τουρισμό όμως οι επιπτώσεις θα είναι άμεσες λόγω της υποτίμησης της λίρας. Τα τουριστικά πακέτα είναι ακριβότερα από σήμερα και η αγοραστική δύναμη του Αγγλου θα περιοριστεί. Η Ελλάδα και η Ρόδος κατ΄επέκταση, καθίσταται πλέον ακριβός προορισμός. Δεν γνωρίζουμε ακόμα τι θα γίνει. Οι εξελίξεις θα προκαλέσουν επαναδιαπραγμάτευση των φετινών συμφωνιών με τους τουριστικούς πράκτορες; Για την επομένη σεζόν, εκτιμώ ότι οι Βρετανοί tour operators θα ζητήσουν επαναδιαπραγμάτευση των συμβολαίων που έχουν ήδη υπογραφεί, ζητώντας χαμηλότερες τιμές, αναλόγως της ισοτιμίας της λίρας. Επειτα, προκύπτουν μια σειρά από άλλα θέματα… Ο τουρίστας που θα έρχεται, θα έχει ασφαλιστική κάλυψη σε θέματα υγείας; Μέχρι τώρα οι Βρετανοί τουρίστες, λόγω της ΕΕ, μπορούσαν να πηγαίνουν στο Νοσοκομείο της Ρόδου, μετά το Brexit αυτό θα ισχύει; Η πανευρωπαϊκή συμφωνία για μειωμένα κόστη στις τηλεπικοινωνίες, θα εξακολουθήσει να ισχύει για τους Βρετανούς από την στιγμή που θα είναι εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης; Οι παράμετροι που μπορεί να επηρεάσουν την απόφαση του Βρετανού τουρίστα, είναι πολλές. Το δεδομένο είναι πως ως προορισμός η Ελλάδα για τους Βρετανούς θα είναι ακριβότερη απ΄ότι ήταν μέχρι σήμερα. Οσοι έχουν κλείσει ήδη τις διακοπές τους για φέτος, δεν πρόκειται να τις ακυρώσουν όμως, λόγω της υποτίμησης της λίρας το έξοδά τους θα είναι περισσότερα. Βεβαίως σημαντικά θα επηρεαστούν και οι κρατήσεις της τελευταίας στιγμής από την Αγγλία. Ο τουρισμός πλήττεται άμεσα, σε μία κακή χρονιά δεχόμαστε ακόμα ένα χαστούκι.
Γ. Μιχαλάκης – Τουριστικός πράκτορας
Δεν έχουμε συνειδητοποιήσει ακόμα τι επιπτώσεις μπορεί να επιφέρει το Brexit. Εκτιμώ ότι στον τουρισμό, δεν θα έχει ιδιαίτερες επιπτώσεις άμεσα. Αν μακροπρόθεσμα απαιτηθεί η έκδοση βίζας και θεσπιστούν άλλα κριτήρια για την επίσκεψη Βρετανών στην Ελλάδα, τότε θα προκύψουν δυσκολίες. Η επίδειξη διαβατηρίου, δεν θεωρώ ότι θα δημιουργήσει ιδιαίτερα προβλήματα. Η υποτίμηση της λίρας, εκτιμώ ότι είναι παροδικό φαινόμενο. Εξάλλου, θεωρώ ότι όλα αυτά τα δεδομένα οι Βρετανοί τα έχουν συνυπολογίσει και σίγουρα θα έχουν καταρτίσει σχέδιο αντιμετώπισής τους, πριν το Brexit γίνει πράξη. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Thomas Cook, η Tui για παράδειγμα, έχουν την έδρα τους στην Αγγλία. Προς το παρόν, θεωρώ ότι ο κόσμος είναι σοκαρισμένος από τις εξελίξεις, όλα θα φανούν στην πορεία. Οι επιπτώσεις δεν μπορούν να προσδιοριστούν από τώρα.
Κ. Σπανός – Γραμματέας Εμπορικού Συλλόγου Ρόδου
H έξοδος της Βρετανίας από την Ε.Ε. δεν είναι θετική εξέλιξη ούτε για τον τουρισμό μας, ούτε για το διασυνοριακό εμπόριο και θα έχει αρνητικό αντίκτυπο βραχυπρόθεσμα αλλά και μακροπρόθεσμα στο τουριστικό μας προϊόν. Η πορεία θα είναι μακριά, μπαίνουμε σε αχαρτογράφητα νερά και ας ελπίσουμε ότι οι αναταράξεις που θα προκαλέσει το Brexit στην αγορά αλλά και την ίδια την Ευρώπη, δεν θα είναι ισχυρές. Το Ηνωμένο Βασίλειο για πέμπτη φορά στην ιστορία, δεν αποδέχεται να συμπορευτεί με την Ευρώπη. Η ιστορία έχει καταγράψει ότι οι προηγούμενες φορές, δεν είχαν ευτυχή κατάληξη…Τα γεγονότα και οι εξελίξεις θα είναι ραγδαία.
Δ. Δημητριάδης: Πρώην Βρετανός Πρόξενος Ρόδου
Το Brexit θα σημάνει τεράστια ζημιά για την Ελλάδα. Οι επιπτώσεις θα είναι φοβερές και στον τουρισμό αλλά και στην εξαγωγή ελληνικών προϊόντων.
