Έρευνα: “Πάγωμα” μισθών και “εκτίναξη” του κόστους ζωής “εκρηκτικό” κοκτέιλ για τα βρετανικά νοικοκυριά

Αντιμέτωποι με οικονομικές δυσκολίες βρίσκονται ήδη ή αναμένεται να βρεθούν στο εγγύς μέλλον οι Βρετανοί στο υψηλό ποσοστό του 57%, εξαιτίας της αύξησης του κόστους ζωής. 

Το “πάγωμα” ή ακόμη και η μείωση των μισθών σε συνδυασμό με την κατακόρυφη αύξηση του κόστους ζωής και την “εκτίναξη” του πληθωρισμού στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων σχεδόν 30 ετών αλλάζουν προς τα χείρω το επίπεδο διαβίωσης των Βρετανών, όπως διαπιστώνει η KIS Finance σε ένα έρευνά της.

Η αναμενόμενη ανακοίνωση από την Τράπεζα της Αγγλίας ότι τα επιτόκια αυξάνονται και πάλι σήμερα από 0,5% σε 0,75%, (η τρίτη αύξηση σε 3 συνεχόμενους μήνες) θα επιφέρει περαιτέρω δεινά σε όσους προσπαθούν να κρατηθούν οικονομικά όρθιοι. Αυτό θα επαναφέρει τα επιτόκια εκεί που ήταν πριν από την πανδημία, και ορισμένοι προβλέπουν ότι μπορεί να δούμε ακόμη και περαιτέρω αύξηση έως και 1% μέχρι τον Μάιο.

Οι αυξήσεις των επιτοκίων ενισχύουν την οικονομική δυσπραγία

Η Τράπεζα της Αγγλίας ελπίζει να αποφύγει την εδραίωση υψηλών επιπέδων πληθωρισμού στη βρετανική οικονομία, με τον πληθωρισμό των αποδοχών να τροφοδοτείται περαιτέρω από τις ελλείψεις προσωπικού, και χρησιμοποιεί αυξήσεις των επιτοκίων για να θέσει τον πληθωρισμό υπό έλεγχο.

Ωστόσο, ενώ τα υψηλότερα επιτόκια αποσκοπούν στον έλεγχο του πληθωρισμού μέσω της αποθάρρυνσης των καταναλωτικών δαπανών, η τρέχουσα αύξηση των τιμών οφείλεται στην αύξηση του κόστους των καθημερινών ειδών πρώτης ανάγκης. Έτσι, μια αύξηση των επιτοκίων είναι πιθανό απλώς να επιτείνει την οικονομική δυσχέρεια των ανθρώπων αυξάνοντας και το κόστος των στεγαστικών δανείων.

Το Ηνωμένο Βασίλειο πλήττεται από μια “τέλεια καταιγίδα”

Από πολλές απόψεις πρόκειται για την “τέλεια καταιγίδα”. Οι μέσοι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου αναμένεται να φτάσουν τις 2.000 λίρες ετησίως όταν αυξηθεί το ανώτατο όριο τιμών της κυβέρνησης τον επόμενο μήνα, την ίδια στιγμή που οι τιμές των τροφίμων έχουν σημειώσει τη μεγαλύτερη αύξηση εδώ και σχεδόν μια δεκαετία. Οι αυτοκινητιστές αντιμετωπίζουν την εκτίναξη των τιμών της βενζίνης λόγω της αύξησης του κόστους του αργού πετρελαίου και η αύξηση της Εθνικής Ασφάλισης από τον Απρίλιο θα ασκήσει ακόμη μεγαλύτερη πίεση στους ήδη επιβαρυμένους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών.

Επιπλέον, ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει ήδη αντίκτυπο στο κόστος των καυσίμων και άλλων ειδών, γεγονός που εντείνει την κρίση του κόστους ζωής στο Ηνωμένο Βασίλειο. Πριν από τη ρωσική εισβολή οι ειδικοί προέβλεπαν ότι ο πληθωρισμός θα κορυφωνόταν στο 7,25%, αλλά ο αντίκτυπος της κρίσης τους κάνει τώρα να μιλούν για ποσοστά που θα ξεπερνούσαν το 8% τους επόμενους μήνες.

Βασικά στοιχεία της έρευνας

Η έρευνα της KIS Finance διαπίστωσε ότι:

– Το 27% αντιμετωπίζει ήδη οικονομικές δυσκολίες ως άμεσο αποτέλεσμα της αύξησης του κόστους ζωής.

– Το 30% αναμένει οικονομικά προβλήματα στο πολύ εγγύς μέλλον, καθώς επηρεάζονται από τον αντίκτυπο της αύξησης των τιμών.

– Το 35,5% των νέων 18-24 ετών δηλώνει ότι ήδη αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα.

– Το 36% των ατόμων άνω των 55 ετών ανησυχεί ότι η οικονομική δυσχέρεια θα τους πλήξει σύντομα, καθώς οι τιμές συνεχίζουν να αυξάνονται.

– Η νοτιοανατολική περιοχή είναι η περιοχή που έχει πληγεί περισσότερο μέχρι σήμερα, με το 30% να αντιμετωπίζει ήδη οικονομικές δυσκολίες.

– Το 22% των ατόμων ηλικίας 18-34 ετών αναγκάστηκε να αναλάβει μια επιπλέον εργασία μετά την πανδημία, μόνο και μόνο για να τα βγάλει πέρα.

Πάνω από το ένα τέταρτο των ανθρώπων πλήττονται ήδη οικονομικά

Καθώς ο αντίκτυπος του αυξανόμενου πληθωρισμού αρχίζει να “δαγκώνει” πραγματικά, πάνω από το ένα τέταρτο των συμμετεχόντων στην έρευνα ανέφεραν ότι πασχίζουν να τα βγάλουν πέρα. Με τους πραγματικούς μισθούς στο Ηνωμένο Βασίλειο να προβλέπεται ότι το 2026 θα είναι χαμηλότεροι από ό,τι ήταν το 2008, αυτή η ανησυχητική τάση φαίνεται ότι θα συνεχιστεί για αρκετό καιρό.

Ενώ χρειάζεται κάποιος πληθωρισμός για να διατηρηθεί η ομαλή λειτουργία της οικονομίας, ο σημερινός ρυθμός υπερβαίνει κατά πολύ το ιδανικό επίπεδο του 2% που επιδιώκει να διατηρήσει η Τράπεζα της Αγγλίας. Με πιθανές αυξήσεις γύρω στο 8% που προβλέπονται, πολλά εκατομμύρια άνθρωποι θα δυσκολευτούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες τους.

Εάν η Τράπεζα της Αγγλίας αποφασίσει να αυξήσει τα επιτόκια στο 0,75%, τη δεύτερη αύξηση σε διάστημα τριών μηνών, αυτό θα ασκήσει περαιτέρω πίεση στους επιβαρυμένους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών, καθώς θα αυξηθούν οι αποπληρωμές υποθηκών και δανείων.

“Παγωμένοι” ή μειωμένοι οι μισθοί του 70% των Βρετανών

Ενώ ο πληθωρισμός συνήθως συνδέεται με αυξήσεις μισθών και μια αναπτυσσόμενη οικονομία, η έρευνα της KIS διαπίστωσε ότι μόνο το 30% των ανθρώπων ανέφεραν αύξηση του μισθού τους από πριν από την πανδημία, ενώ το 70% είδε τους μισθούς τους, είτε να παραμένουν στάσιμοι, είτε να μειώνονται.

Επομένως, δεν ήταν η αύξηση των μη απαραίτητων δαπανών που οδήγησε στην τρέχουσα αύξηση του κόστους ζωής, και η ανακοίνωση ότι τα επιτόκια αυξάνονται θα συμβάλει ελάχιστα στη μείωση αυτών των πληθωριστικών πιέσεων. Αντίθετα, τα υψηλότερα επιτόκια θα προσθέσουν ένα πρόσθετο οικονομικό βάρος σε όσους έχουν στεγαστικά δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο, σε μια εποχή που δεν μπορούν να το αντέξουν.

Ο φόβος ότι τα χειρότερα δεν έχουν έρθει ακόμη

Σχεδόν το ένα τρίτο των ανθρώπων ανέφεραν πραγματική ανησυχία ότι η άνοδος των τιμών και το αυξανόμενο κόστος ζωής θα έχουν αρνητικό αντίκτυπο στη ζωή τους στο πολύ κοντινό μέλλον. Ενώ ορισμένοι μπόρεσαν να χρησιμοποιήσουν τις αποταμιεύσεις που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια των lockdowns για να συμβάλουν στην αντιμετώπιση του αυξανόμενου κόστους, αυτό το προσωρινό “μαξιλάρι” δεν θα διαρκέσει για πολύ και ο αντίκτυπος ενός μόνιμα υψηλότερου κόστους ζωής αποτελεί πραγματική ανησυχία για πολλούς.

Καθώς οι τιμές της ενέργειας ανεβαίνουν στα ύψη, ανεβάζοντας τόσο το άμεσο κόστος για τις μετακινήσεις, τη θέρμανση και την ηλεκτροδότηση των σπιτιών, όσο και το έμμεσο κόστος άλλων αγαθών και υπηρεσιών, ο αντίκτυπος στους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών είναι τέτοιος που λίγοι μπορούν να αγνοήσουν.

Η αύξηση του κόστους πλήττει περισσότερο τους νέους

Πάνω από το 35% των ατόμων ηλικίας 18 έως 24 ετών ανέφεραν ότι ήδη δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα οικονομικά. Έρευνα της “δεξαμενής σκέψης” Demos, διαπίστωσε ότι οι νέοι άνθρωποι πλήττονται σήμερα περισσότερο και καταβάλουν τη μεγαλύτερη προσπάθεια για να ανταποκριθούν στην αύξηση του κόστους ζωής. Με δυνητικά υψηλότερα επίπεδα χρέους και χαμηλότερα εισοδήματα, είναι αυτή η γενιά που μπορεί να δυσκολευτεί περισσότερο να αναλάβει πρόσθετα έξοδα.

Καθώς αυξάνονται οι δαπάνες τους για την καθημερινή διαβίωση, η ικανότητά τους να αποταμιεύουν είναι πιθανό να πληγεί σοβαρά. Για πολλούς αυτό θα σημαίνει ότι το όνειρο της αποταμίευσης μιας προκαταβολής για να ανέβουν στη “σκάλα” των ακινήτων θα είναι πλέον ακόμη λιγότερο ρεαλιστικό από ό,τι πριν.

Το 24% των ατόμων ηλικίας 18 έως 34 ετών ανέφεραν μείωση των μισθών τους, σε σύγκριση με την περίοδο πριν από την πανδημία. Καθώς πολλοί νεότεροι απασχολούνται στους τομείς που επλήγησαν περισσότερο τα τελευταία δύο χρόνια, όπως η φιλοξενία και το λιανικό εμπόριο, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι είδαν τα εισοδήματά τους να μειώνονται, είτε ως άμεσο αποτέλεσμα της μείωσης των μισθών τους, είτε λόγω μείωσης των ωρών εργασίας τους. Σε συνδυασμό με το αυξανόμενο κόστος για τρόφιμα, καύσιμα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης, ο αντίκτυπος για τους νέους δεν μπορεί να υποτιμηθεί.

Οι νέοι αναζητούν πρόσθετες θέσεις εργασίας

Καθώς πολλοί από τους νέους ηλικίας 18 έως 24 ετών αγωνίζονται να τα βγάλουν πέρα, σχεδόν το ένα τέταρτο αναγκάστηκε να αναλάβει μια πρόσθετη εργασία. Ενώ οι άνθρωποι μπορεί να επιλέγουν να έχουν μια δεύτερη δουλειά για να συμπληρώνουν το εισόδημά τους, πολλοί νέοι διαπιστώνουν πλέον ότι δεν έχουν άλλη επιλογή αν θέλουν να τα καταφέρουν οικονομικά.

Όταν ρωτήθηκαν γιατί ανέλαβαν έναν επιπλέον εργασιακό ρόλο, ορισμένοι απάντησαν ότι ανησυχούσαν για την ασφάλεια της εργασίας τους και ανέλαβαν άλλες θέσεις εργασίας σε περίπτωση που η κύρια θέση τους κινδύνευε στο μέλλον. Ενώ αυτό μπορεί να ενισχύσει τα οικονομικά τους βραχυπρόθεσμα, η πρόσθετη πίεση των περισσότερων ωρών εργασίας και του συνδυασμού πολλαπλών θέσεων εργασίας μπορεί κάλλιστα να επιβαρύνει την ευημερία όσων βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση.

Ενώ οι νεότεροι αισθάνονται ήδη τις επιπτώσεις της αύξησης του κόστους ζωής, οι άνω των 55 ετών ανησυχούν περισσότερο για τις επιπτώσεις στα οικονομικά τους τους επόμενους μήνες και προβλέπουν ότι θα βρεθούν σύντομα σε δυσχερή θέση. Μπορεί να διαθέτουν υψηλότερα επίπεδα αποταμιεύσεων, αλλά όποιος σκέφτεται να συνταξιοδοτηθεί τα επόμενα χρόνια τώρα θα κληθεί να επανεξετάσει αν μπορεί να το αντέξει οικονομικά.

Σχολιάζοντας τα ευρήματα της έρευνας ο διευθύνων σύμβουλος της KIS Finance, Holly Andrews, είπε: “Η αναμενόμενη ανακοίνωση της Τράπεζας της Αγγλίας ότι τα επιτόκια αυξάνονται στο 0,75% θα αποτελέσει ένα περαιτέρω πλήγμα για όσους προσπαθούν να προχωρήσουν στην αγορά ακινήτων. Οι ελλείψεις στην αγορά κατοικίας πιέζουν τις τιμές προς τα πάνω, την ίδια στιγμή που τα ενοίκια βρίσκονται σε μερικά από τα υψηλότερα ποσοστά που έχουν καταγραφεί ποτέ. Με το κόστος δανεισμού να αυξάνεται παράλληλα με το αυξανόμενο κόστος ζωής, όσοι αποταμιεύουν για προκαταβολή θα δυσκολευτούν ακόμη περισσότερο. Ομοίως, όσοι υποβάλλουν αίτηση για στεγαστικό δάνειο μπορεί να δυσκολευτούν περισσότερο να ανταποκριθούν στις εισοδηματικές απαιτήσεις, καθώς το διαθέσιμο εισόδημα πλήττεται από το αυξανόμενο κόστος των βασικών αγαθών. Με το ενδεχόμενο περαιτέρω αύξησης των επιτοκίων φέτος, η κατάσταση δεν φαίνεται να διευκολύνεται σύντομα για τους αγοραστές κατοικιών”.