Ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος στην Ελλάδα το θερινό τρίμηνο Ιουνίου – Αυγούστου 2011 υποχωρεί και πάλι αν και ηπιότερα σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο, σύμφωνα με την τριμηνιαία Έκθεση του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών: Η Ελληνική Οικονομία 3/11 . Διαμορφώνεται στις 72 μονάδες (από 76 μονάδες), ενώ και σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο το κλίμα έχει ελαφρώς επιδεινωθεί. Ο δείκτης παραμένει σε σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα έναντι του μακροχρόνιου μέσου όρου του της περιόδου 2001-2010 (96,8 μονάδες). Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τόσο στην ΕΕ, όσο και στην Ευρωζώνη, το οικονομικό κλίμα σημειώνει ελαφρά κάμψη το υπό εξέταση τρίμηνο, φθάνοντας στις 101 και 102 μονάδες αντίστοιχα (από 106 μονάδες σε αμφότερες ζώνες), ενώ σε σχέση με το ίδιο διάστημα πέρυσι, έχει σημειωθεί οριακή ανάκαμψη στην Ευρωζώνη και οριακή πτώση στην ΕΕ.
Οι επιχειρηματικές προσδοκίες παραμένουν σχετικά σταθερές σε χαμηλά επίπεδα το τρίμηνο Ιουνίου – Αυγούστου σε σχέση με το τρίμηνο Μαρτίου – Μαΐου στη Βιομηχανία και τις Κατασκευές, ενώ στο Λιανικό Εμπόριο καταγράφουν μικρή πτώση και στις Υπηρεσίες άνοδο. Σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, οι σχετικοί μέσοι δείκτες έχουν βελτιωθεί ήπια στη Βιομηχανία και το Λιανικό Εμπόριο και οριακά στις Υπηρεσίες, ενώ ο κλάδος των Κατασκευών παρουσιάζει σημαντική επιδείνωση σε σύγκριση με το αντίστοιχο περσινό τρίμηνο. Από την πλευρά της ζήτησης, η καταναλωτική εμπιστοσύνη βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα αυτήν την περίοδο, καταγράφοντας σημαντική πτώση σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα και ακόμη μεγαλύτερη επιδείνωση σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Αναλυτικότερα:
Ο Δείκτης Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης στην Ελλάδα υποχωρεί σημαντικά τον Ιούνιο και τον Ιούλιο και ανακάμπτει ελαφρά τον Αύγουστο, χωρίς να καταφέρνει να αντισταθμίσει το συνολικό αρνητικό αποτέλεσμα. Οι θερινοί μήνες και οι πολιτικές και κοινωνικές αναταράξεις που ακολούθησαν, επέτειναν τη δυσπιστία των Ελλήνων για τη δυνατότητα της χώρας να εξέλθει σύντομα από τη δύσκολη οικονομική κατάσταση και όξυναν το ήδη εξαιρετικά δυσμενές κλίμα, το οποίο εντείνεται άλλωστε και από το αυξανόμενο ποσοστό ανεργίας στον ιδιωτικό τομέα. Η απαισιοδοξία και η ανασφάλεια είναι διάχυτη σε αναφορά με τα οικονομικά του νοικοκυριού και της χώρας, ενώ οι συνεχείς μειώσεις του πραγματικού εισοδήματος αδυνατίζουν ολοένα και περισσότερο την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών. Το υπό εξέταση τρίμηνο, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης διαμορφώνεται στις -74 μονάδες κατά μέσο όρο (από -68 μονάδες το προηγούμενο τρίμηνο), κατά εννιά μονάδες χαμηλότερα σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή μέση τιμή του. Οι Έλληνες καταναλωτές παραμένουν εδώ και ενάμισι σχεδόν έτος οι πιο απαισιόδοξοι Ευρωπαίοι. Οι μέσοι ευρωπαϊκοί δείκτες για το υπό εξέταση τρίμηνο διαμορφώνονται σημαντικά υψηλότερα έναντι του αντίστοιχου ελληνικού, στις -13 και -12 μονάδες αντίστοιχα σε ΕΕ και Ευρωζώνη, οριακά χαμηλότερα σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο του έτους και στις δύο ζώνες και σε ελαφρώς καλύτερο επίπεδο σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι στην Ευρωζώνη.
Σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα κινούνται κατά μέσο όρο οι προβλέψεις των Ελλήνων καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών τους το επόμενο 12μηνο, την οικονομική κατάσταση της χώρας, την πρόθεση για αποταμίευση και τις προβλέψεις για την εξέλιξη της ανεργίας, με το συντριπτικό ποσοστό των σχετικών προβλέψεων να είναι αρνητικό. Συγκεκριμένα, σχεδόν τέσσερα στα πέντε νοικοκυριά θεωρούν ότι η οικονομική τους κατάσταση θα επιδεινωθεί λιγότερο ή περισσότερο στο επόμενο 12-μηνο, ενώ πάνω από επτά στα δέκα νοικοκυρά προβλέπουν ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση στην οικονομική κατάσταση της χώρας. Οι προβλέψεις για την εξέλιξη της ανεργίας το επόμενο 12-μηνο είναι εξαιρετικά δυσμενείς, αφού ομόφωνα σχεδόν οι Έλληνες καταναλωτές, σε ποσοστό άνω του 90%, αναμένουν απώλειες θέσεων εργασίας. Πολύ χαμηλή εμφανίζεται το υπό εξέταση τρίμηνο και η πρόθεση για αποταμίευση, αφού και εδώ πάνω από το 85% των νοικοκυριών δηλώνει αρνητική πρόθεση να αποταμιεύσει το επόμενο 12μηνο. Το ποσοστό των καταναλωτών που δηλώνει «χρεωμένο» παραμένει στο 14% το τρίμηνο Ιουνίου – Αυγούστου, ενώ το ποσοστό εκείνων που δηλώνουν ότι αποταμιεύουν λίγο ή πολύ περιορίζεται στο 14% (από 17% το προηγούμενο τρίμηνο). Τέλος, στο 57-58% παραμένει το ποσοστό των καταναλωτών που δηλώνουν ότι «μόλις τα βγάζουν πέρα», ενώ στο 13% (από 9%) διευρύνεται το ποσοστό εκείνων που δηλώνουν ότι «αντλούν από τις αποταμιεύσεις τους».
Τουρισμός
Στις Υπηρεσίες, ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών το εξεταζόμενο τρίμηνο διαμορφώνεται κατά μέσο όρο στις 66 μονάδες, καταγράφοντας μικρή άνοδο των πέντε μονάδων έναντι της επίδοσης του προηγούμενου τριμήνου. Καθοριστικά σε αυτή τη βελτίωση λειτουργεί η ενίσχυση της τουριστικής δραστηριότητας που επηρεάζει κυρίως το δείκτης ξενοδοχείων – εστιατορίων, αν και ο δείκτης κινείται στα ίδια επίπεδα με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι. Οι προσδοκίες στον τομέα δεν παρουσιάζουν έντονες διακυμάνσεις το τελευταίο έτος, ενώ κατά μέσο όρο διαμορφώνονται περί των 60-65 μονάδων, σε χαμηλά όμως επίπεδα σε σχέση με το μακροχρόνιο μέσο όρο του τομέα. Από τους επιμέρους δείκτες δραστηριότητας, σημαντική είναι η ανάκαμψη του ισοζυγίου εκτιμήσεων των επιχειρήσεων για την τρέχουσα δραστηριότητά τους, το οποίο διαμορφώνεται κατά μέσο όρο στις -19 μονάδες, έχοντας κερδίσει 14 μονάδες σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο, τιμή υψηλότερη συγκρινόμενη και με την αντίστοιχη περσινή (-29 μονάδες).
Στη Βιομηχανία, ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών το υπό εξέταση τρίμηνο κινείται κατά μέσο όρο στις 78 μονάδες, στα ίδια περίπου επίπεδα με το μέσο όρο του προηγούμενου τριμήνου και ελαφρά υψηλότερα έναντι της ίδιας περιόδου το 2010 (76 μονάδες). Η Βιομηχανία παραμένει ο τομέας που επιδεικνύει τις μικρότερες διακυμάνσεις στις προσδοκίες των επιχειρήσεων την τελευταία διετία, με σημαντικά εξασθενημένη όμως εγχώρια ζήτηση, αλλά ανοδική πορεία των εξαγωγών, οι οποίες εν τέλει υποστηρίζουν τις πωλήσεις του τομέα.
Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στο Λιανικό Εμπόριο το τρίμηνο Ιουνίου – Αυγούστου διαμορφώνεται στις 56 μονάδες, κατά 5 μονάδες χαμηλότερα έναντι της επίδοσης του προηγούμενου τριμήνου και ελαφρώς ανώτερα σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο (52 μονάδες). Παρόλο που ο δείκτης ανακάμπτει ελαφρά από τον Ιούνιο και μετά λόγω των θερινών εκπτώσεων, είναι σαφές ότι είναι ο τομέας που «δέχεται» το ισχυρότερο πλήγμα υποχώρησης της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών. Έτσι οι εκτιμήσεις των επιχειρήσεων για τις πωλήσεις τους παραμένουν σχεδόν στα ίδια, έντονα αρνητικά επίπεδα, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις -51 μονάδες και το 65% των επιχειρήσεων να κρίνουν εκ νέου τις πωλήσεις τους ως χαμηλότερες σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα.
Οι επιχειρηματικές προσδοκίες στις Κατασκευές το υπό εξέταση τρίμηνο παραμένουν σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα όπως άλλωστε και στις αρχές του έτους, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται εκ νέου στις 31 μονάδες, σε επίδοση σημαντικά κατώτερη της αντίστοιχης περσινής (48 μονάδες). Οι προοπτικές ανάκαμψης το επόμενο διάστημα είναι περιορισμένες, ενώ και σε όρους απασχόλησης ο τομέας έχει δεχθεί ισχυρό πλήγμα. Οι προσδοκίες στις Ιδιωτικές Κατασκευές επιδεινώνονται σημαντικά, ενώ και οι αντίστοιχες στις Κατασκευές Δημοσίων Έργων παραμένουν σε πολύ χαμηλά επίπεδα, ως αποτέλεσμα και του περιορισμού του ΠΔΕ.
