Σε νέο χώρο φύλαξης τα οχήματα της τ. βασιλικής οικογένειας στο Τατόϊ|VIDEO|ΦΩΤΟ

Ολοκληρώθηκε από τη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, η μεταφορά των οχημάτων της τ. Βασιλικής Οικογένειας, ως συνέχεια της Μελέτης-Πλαίσιο για την Προστασία και Συντήρησή τους, η οποία εγκρίθηκε πρόσφατα από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων. 

Όπως δήλωσε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Λίνα Μενδώνη, «τα οχήματα της τ. Βασιλικής Οικογένειας βρίσκονται πλέον στον νέο χώρο φύλαξής τους, με κατάλληλες συνθήκες αποθήκευσης, ασφάλειας και προστασίας, προκειμένου να εκτιμηθεί καλύτερα η κατάσταση διατήρησής τους και να συνεχιστούν οι απαραίτητες εργασίες.  Ακολουθώντας διεθνή πρότυπα, οδηγούς καλής πρακτικής, αλλά και σχετικές επιστημονικές δημοσιεύσεις για θέματα μεθοδολογίας συντήρησης αυτοκινήτων ως εκθέματα, η Διεύθυνση Συντήρησης  θα συνεχίσει την λεπτομερή τεκμηρίωση της κατάστασης διατήρησής τους, θα διερευνήσει τα υλικά κατασκευής, τις ιδιαιτερότητες της διάβρωσής τους και θα ακολουθήσει λύσεις για την περαιτέρω προστασία και ανάδειξή τους. Η μεταφορά από το κτήριο του βουστασίου, που για πολλά χρόνια είχαν εναποτεθεί, εκτελέστηκε με τον δέοντα τρόπο δεδομένων της συλλεκτικής τους αξίας, αλλά και του ιστορικού τους χαρακτήρα».

Τα οχήματα, οκτώ αυτοκίνητα και δύο ηλεκτροκίνητα τρίκυκλα, δέχθηκαν το προηγούμενο διάστημα σωστικές επεμβάσεις από κλιμάκιο συντηρητών του Υπουργείου Πολιτισμού για την απομάκρυνση επικαθίσεων και ρύπων μετά από μακρόχρονη ακινησία εντός του κτηρίου του Βουστασίου, στο οποίο βρίσκονταν. Η στενότητα του χώρου και η έλλειψη βασικών υποδομών υπαγόρευσαν την εκτέλεση μόνο των απαραιτήτων εργασιών πριν τη μεταφορά τους σε καταλληλότερο χώρο αποθήκευσης. Η μεταφορά, ακολουθεί την ενδελεχή μελέτη και διερεύνηση των θεμάτων συντήρησης των οχημάτων από την αρμόδια Διεύθυνση του Υπουργείου Πολιτισμού.

Τα οχήματα της πρώην Βασιλικής οικογένειας έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον ως τεχνολογικά αντικείμενα με ηλικία από 55 έως 82 έτη, εξαιρετικά δείγματα αυτοκίνησης πολυτελούς κατασκευής του προηγούμενου αιώνα, αλλά και εξαιτίας της ιστορικής τους σημασίας, αφού συνδέονται τόσο με πρόσωπα της τ. Βασιλικής Οικογένειας όσο και με διεθνείς προσωπικότητες και στιγμές της νεότερης ιστορίας της χώρας. Στο πλαίσιο αυτό, η Διεύθυνση Συντήρησης προετοιμάζει μια δράση για την ευαισθητοποίηση του κοινού σε θέματα συντήρησης τεχνολογικών αντικειμένων, με στόχευση τόσο στο ευρύ κοινό όσο και στους λάτρεις του αυτοκινήτου.

O πίνακς των αυτοκινήτων είναι ο εξής:

Ερωτήσεις

Σε συνέχεια της επίσημης ενημέρωσης από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού για την μεταφορά των  οχημάτων της τ. Βασιλικής Οικογένειας σε νέο χώρο φύλαξης, η Διεύθυνση Συντήρησης και το ΥΠΠΟΑ έγιναν αποδέκτες ένθερμων σχολίων και συγχαρητηρίων από την επιστημονική κοινότητα και το ευρύ κοινό.

Ο Σύλλογος Φίλων Κτήματος Τατοΐου σε δελτίο τύπου έθεσε μερικά  ερωτήματα.

Σε αυτά δίνεται η δέουσα απάντηση ώστε να μην υπάρξουν κενά και ασάφειες. Σημειώνεται ότι το ΥΠΠΟΑ συνεργάζεται και τιμά τους Συλλόγους Φίλων Μουσείων, Αρχαιολογικών Χώρων ή και Χώρων Ιστορικού και Πολιτιστικού Ενδιαφέροντος που λειτουργούν σε όλη την Ελλάδα και οι οποίοι συνδράμουν πολλαπλώς το έργο των Υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ.  Ωστόσο, ο ρόλος τους, ο ρόλος της κοινωνίας των πολιτών, είναι διακριτός και δεν  εμπλέκεται, καθ’ οιονδήποτε τρόπο στις θεσμικές λειτουργίες του κράτους.

Παρατίθενται οι ερωτήσεις που έθεσε ο σύλλογος και οι απαντήσεις της Διεύθυνσης Συντήρησης του ΥΠΠΟΑ.

1. Θα θέλαμε να δοθούν στη δημοσιότητα τα βιογραφικά όσων συνέταξαν τις σχετικές μελέτες συντήρησης και ποια η εμπειρία τους πάνω στην συντήρηση και αποκατάσταση ιστορικών αυτοκινήτων.Βάσει της κείμενης νομοθεσίας, μελέτες συντήρησης για κηρυγμένα κινητά και ακίνητα μνημεία, εκπονούνται από τους Συντηρητές Αρχαιοτήτων. Η συντήρηση τεχνολογικών μουσειακών αντικειμένων είναι ένας τομέας εξαιρετικά απαιτητικός και ραγδαία εξελισσόμενος διεθνώς, που απαιτεί υψηλή επιστημονική εξειδίκευση και επιστημονική μεθοδολογία. Αντιθέτως, η αντιμετώπιση τέτοιων ζητημάτων βασιζόμενη απλώς σε καλές προθέσεις και εμπειρικές πρακτικές εγείρει σοβαρούς κινδύνους για την Πολιτιστική Κληρονομιά.  Η μελέτη – πλαίσιο για τη Στρατηγική Αντιμετώπισης των ζητημάτων συντήρησης και αποκατάστασης των Οχημάτων της τ. Βασιλικής Οικογένειας αποτελεί ορόσημο για τα ελληνικά δεδομένα για την επιστήμη της συντήρησης, εντός και εκτός συνόρων. Υιοθετεί και προσαρμόζει στην ελληνική πραγματικότητα την τρέχουσα διεθνή βιβλιογραφία, όλες τις σύγχρονες καλές πρακτικές και επιστημονικές μεθοδολογίες, συμπεριλαμβάνοντας ακόμα και την πρόσφατη Χάρτα του Τορίνο, η οποία  αφορά σε ιστορικά οχήματα. Η μελέτη εκπονήθηκε από το μόνιμο προσωπικό της ΔΣΑΝΜ, το οποίο προσλήφθηκε μετά από γραπτό διαγωνισμό ΑΣΕΠ, με μεταπτυχιακούς τίτλους, επιστημονικό έργο, πολυετή προϋπηρεσία σε πλήθος μελετών και έργων. Ολοκληρώθηκε με υπευθυνότητα για το κλασσικό αυτοκίνητο αλλά ιδιαίτερα για τον μνημειακό χαρακτήρα των συγκεκριμένων οχημάτων. Η μελέτη εγκρίθηκε μετά από ομόφωνη γνωμοδότηση του ΚΣΝΜ.
2. Γιατί το Υπουργείο Πολιτισμού δεν δέχθηκε την προσφορά του Συλλόγου Φίλων Κτήματος Τατοΐου να είναι μέλος της επιτροπής συντήρησης των αυτοκινήτων ο τεχνικός σύμβουλος του Συλλόγου και τέως επιμελητής του Μουσείο Κλασσικού Αυτοκινήτου Χαραγκιώνη κ. Ανδρέας Βρεττός, άνθρωπος με βαθιά γνώση και μεράκι για το κλασσικό αυτοκίνητο; Να υπογραμμιστεί ότι πρότασή μας ήταν η αμισθί παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών και σε κάθε περίπτωση η στενή συνεργασία του συμβούλου μας με την αρμόδια διεύθυνση του Υπουργείου Πολιτισμού που θα επέβλεπε το εν λόγω έργο.

   

   Διευκρινίζεται ότι στη μελέτη προβλέπεται και η συνδρομή φορέων ως τεχνικών συμβούλων σε τεχνικά θέματα, όταν και όπου αυτό κριθεί αναγκαίο. Εντούτοις, στην παρούσα φάση δεν απαιτήθηκε η συνδρομή τεχνικών συμβούλων. Οι επεμβάσεις συντήρησης όσο και η μεταφορά  των οχημάτων έγιναν σύμφωνα με την εγκεκριμένη μελέτη, χωρίς να  παρουσιάζουν καμία δυσκολία για την εκτέλεση και την επίβλεψή τους, από το εξειδικευμένο προσωπικό της Διεύθυνσης.

3. Σύμφωνα με παλαιότερες δηλώσεις της Υπουργού Πολιτισμού, λόγω της σπουδαιότητας των κειμηλίων θα ζητούνταν η τεχνογνωσία των αυτοκινητοβιομηχανιών που κατασκεύασαν τα αυτοκίνητα αυτά. Έγιναν οι επαφές, ποιο το αποτέλεσμα των επαφών, ποιος ο ρόλος των εργοστασίων στην αποκατάσταση των οχημάτων;Οι άμεσες επεμβάσεις και η μεταφορά των οχημάτων αποτελεί μόνο την πρώτη φάση των εργασιών συντήρησης των οχημάτων. Προβλέπονται ακόμα δύο φάσεις, ανάλογα με τον τύπο του οχήματος και την κατάσταση διατήρησής του. Για τις ανάγκες της μελέτης υπήρξε αλληλογραφία με τις αντίστοιχες εταιρείες κατασκευής Bentley Motors (η νυν Rolls Royce δεν σχετίζεται πλέον με τα ομώνυμα αυτοκίνητα κατασκευής, τα προ της δεκαετίας 1990) και το μουσείο της FIAT. Η εταιρεία MG έχει πλέον πουληθεί και δεν έχει βρεθεί ακόμα επίσημο ιστορικό και τεχνολογικό αρχείο πέρα από τον σχετικό βρετανικό σύλλογο κατόχων και φίλων MG. Η Υπηρεσία μας θα προχωρήσει στις επόμενες φάσεις με σταθερά βήματα και θα αναζητήσει τις δέουσες συνεργασίες, όπου και όταν  κρίνεται απαραίτητο.
4. Πόσα χρήματα στοίχισε στο Ελληνικό ∆ημόσιο η μελέτη συντήρησης και ασφαλούς μετακίνησης των αυτοκινήτων;

   

   Η μελέτη συντήρησης εκπονήθηκε από την Υπηρεσία χωρίς κανένα κόστος. Η μεταφορά των οχημάτων και η προμήθεια του απαραίτητου εξοπλισμού για την ασφαλή και μακροχρόνια στάθμευση τους και τη μεταφορά τους,, εντός του νέου αποθηκευτικού χώρου, κόστισε 7.900 Ευρώ. Η διαδικασία έγινε σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, στο πλαίσιο της απευθείας ανάθεσης, με τρεις προσφορές. Η απόφαση ανάθεσης είναι αναρτημένη στο πρόγραμμα ΔΙΑΥΓΕΙΑ και στο ΚΗΜΔΗΣ μαζί με τη σύμβαση.

5. Θα θέλαμε μια επίσημη ενημέρωση για τα υπόλοιπα 7 τουλάχιστον αυτοκίνητα που σαπίζουν σε εξωτερικούς χώρους του κτήματος και κάποια βρίσκονται καταπλακωμένα στα γκαράζ προκαλώντας τα αρνητικά σχόλια των επισκεπτών του κτήματος. Πότε θα κηρυχθούν Νεώτερα Μνημεία για να προστατευθούν και ποια τα σχέδια μετακίνησής τους σε ασφαλείς χώρους υπό ιδανικές συνθήκες;Τα άλλα αυτοκίνητα, τα οποία δεν είναι κηρυγμένα μνημεία αποτελούν οχήματα συνοδείας και δεν συνδέονται με ιστορικά πρόσωπα ή γεγονότα της χώρας. Η Διεύθυνση Συντήρησης, σε συνεργασία με τις συναρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ, εργάζεται εντατικά για τη συντήρηση των κινητών μνημείων που βρίσκονται στα κτήρια του κτήματος Τατοΐου. Το ποια αντικείμενα μπορούν να κηρυχθούν από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού μνημεία, υπαγορεύεται από τις διατάξεις του ν. 3028/2002 «Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς» και μόνον και εφ’ όσον πληρούνται οι αναγκαίες προϋποθέσεις και τα εκ του νόμου αναγκαία κριτήρια. Σε κάθε περίπτωση, η αντιμετώπιση των μνημείων ιεραρχείται ανάλογα με τις ανάγκες των αντικειμένων, τους διαθέσιμους πόρους και τον γενικό προγραμματισμό των εργασιών των υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ .
6. Είναι γνωστό σε όλους ότι τα αυτοκίνητα που μετακινήθηκαν, κηρύχθηκαν Νεώτερα Μνημεία χάριν στην πρωτοβουλία του Συλλόγου Φίλων Κτήματος Τατοΐου και τα δεκάδες δημοσιεύματα στον τύπο το 2014. Από το 2014 και μέχρι σήμερα γιατί δεν έγινε απολύτως τίποτα για την προστασία τους και την συντήρησή τους; Για την ιστορία παρακάτω και η σχετική ανακοίνωση του Συλλόγου το 2015 για το θέμα αυτό. 

   

   Η υπουργική απόφαση για την κήρυξη των αυτοκινήτων δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ στις 4/12/2015. Είναι παντελώς άγνωστο στην Υπηρεσία ότι αυτό έγινε χάριν σε πρωτοβουλία του Συλλόγου Φίλων Κτήματος Τατοΐου ή άλλου φορέως. Παρότι οι κηρύξεις δεν εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της Διεύθυνσης Συντήρησης, είναι γνωστό ότι ο φάκελος συντάσσεται από την αρμόδια περιφερειακή υπηρεσία, ενώ ο έλεγχος και η εισήγηση συντάσσεται από την αρμόδια Διεύθυνση. Είναι βέβαιο ότι ο όποιος σύλλογος δεν είναι εξοικειωμένος με τις εργασίες που απαιτούνται για την σύνταξη του φακέλου εισαγωγής του εκάστοτε θέματος στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων του ΥΠΠΟΑ, ο οποίος και δεν αποτελείται από δημοσιεύματα. Όπως ήδη αναφέρθηκε η εκπόνηση της μελέτης αποτέλεσε πρόκληση για τη Διεύθυνση και είναι αποτέλεσμα επιστημονικού μόχθου και μακράς προσπάθειας και χρόνου. Με τη στήριξη και την εντολή της Υπουργού, αμέσως μετά την έγκριση της μελέτης, οι άμεσες εργασίες συντήρησης και μεταφοράς των οχημάτων σε νέο αποθηκευτικό χώρο, εντός του κτήματος, εκτελέστηκαν στο συντομότερο δυνατό διάστημα.