Το έλλειμμα εμπορικών συναλλαγών μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρώπης, σε σχέση με τον τουρισμό είναι το υψηλότερο που έχει παρατηρηθεί εδώ και δύο και πλέον δεκαετίες.
Περισσότεροι Αμερικανοί, ιδίως οι πιο πλούσιοι, ετοιμάζουν τις βαλίτσες τους και κατευθύνονται στην Ευρώπη, είτε πρόκειται για μια παραμονή στην Ιταλία, είτε για ένα ταξίδι αναζήτησης προγόνων στην Ιρλανδία, παρά το αντίστροφο. Το φαινόμενο έχει δημιουργήσει το μεγαλύτερο εμπορικό χάσμα που σχετίζεται με τον τουρισμό εδώ και δύο και πλέον δεκαετίες, σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters. Δείχνει τη σημερινή δύναμη της αμερικανικής οικονομίας, αλλά και μια μακροπρόθεσμη ευπάθεια.
Εδώ και δεκαετίες, το εμπορικό ισοζύγιο ταξιδιωτικών συναλλαγών ΗΠΑ-Ευρώπης δεν μεταβάλλεται πολύ προς καμία κατεύθυνση. Το 1999, οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν πλεόνασμα 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων, πράγμα που σημαίνει ότι οι Ευρωπαίοι δαπανούσαν περισσότερα όταν επισκέπτονταν τη χώρα από ό,τι το αντίστροφο. Πέρυσι, ωστόσο, σημειώθηκε έλλειμμα 27,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων, το μεγαλύτερο που έχει καταγραφεί στη δεκαετία του 2000 και 66% περισσότερο από το έλλειμμα του 2022, σύμφωνα με το Γραφείο Οικονομικής Ανάλυσης των ΗΠΑ. Αυτό ταιριάζει με άλλα υψηλά επίπεδα: Η Υπηρεσία Ασφάλειας Μεταφορών έκανε έλεγχο σε περισσότερα από 3 εκατομμύρια άτομα στα αεροδρόμια των ΗΠΑ στις 7 Ιουλίου, τον μεγαλύτερο σε μία μόνο ημέρα από την ίδρυσή της το 2001.
Οι διακοπές δεν είναι μόνο μια οικονομική απόφαση, αλλά και μια συναισθηματική απόφαση -και οι Αμερικανοί βγήκαν από την πανδημία με μεγάλη επιθυμία για περιπλάνηση. Όμως, οι νομισματικοί άνεμοι είναι αδιαμφισβήτητοι. Το ισχυρό δολάριο και οι επίμονα υψηλές τιμές για ορισμένα αγαθά και υπηρεσίες στις Ηνωμένες Πολιτείες, είναι μια πρόκληση για να επωφεληθεί κανείς από ένα αντιληπτό αρμπιτράζ τιμών.
Ένα από τα πιο εμβληματικά παραδείγματα είναι η ποπ τραγουδίστρια Taylor Swift, της οποίας η πρόσφατη περιοδεία Eras επέστρεψε στον μέσο Αμερικανό συναυλιακό επισκέπτη περίπου 2.200 δολάρια ανά εισιτήριο, με βάση τις μέσες τιμές μεταπώλησης που παρακολουθούνται από τον πάροχο δεδομένων και τον πωλητή εισιτηρίων TicketIQ. Στη σουηδική πρωτεύουσα, το κόστος παρακολούθησης για φτηνές θέσεις ήταν περίπου 300 δολάρια. Συνυπολογίζοντας το χαμηλότερο κόστος για ξενοδοχεία και φαγητό, το εμπόριο αποκτά οικονομικό νόημα.
Η Bank of America παρατήρησε αύξηση κατά περισσότερο από ένα πέμπτο, σε σχέση με πέρυσι στις διεθνείς δαπάνες στα σημεία πώλησης στο Παρίσι, κατά τη διάρκεια της περιόδου 9 έως 13 Μαΐου, που συνέπεσε με την έναρξη της συναυλίας της Swift.
Ακόμη και πριν από αυτό υπήρχαν άλλα αξιοσημείωτα σημάδια: Η Bank of America διαπίστωσε ότι η Ευρώπη αποτελούσε το μεγαλύτερο μερίδιο σε απόλυτο όγκο των διεθνών δαπανών με κάρτες που πραγματοποιήθηκαν τον Απρίλιο, σε ποσοστό 32%.
Το δολάριο είναι μόνο ένα μέρος της ιστορίας. Είναι αλήθεια ότι η άνοδός του στο ισχυρότερο επίπεδο έναντι του ευρώ τα τελευταία 20 χρόνια, το 2022, έδωσε στους Αμερικανούς έναν λόγο να ταξιδέψουν αεροπορικώς. Αλλά το δολάριο ήταν ισχυρό και σε άλλες περιόδους, που δεν αντιστοιχούσαν σε άνοδο των ταξιδιών.
Αυτό που διαφέρει είναι ότι η αμερικανική οικονομία είναι επίσης εύρωστη και τα πλουσιότερα νοικοκυριά είναι πιο εύκολο να αντέξουν την αύξηση των τιμών καταναλωτή, που εξακολουθεί να είναι πάνω από τον στόχο.
Δεν είναι μόνο ότι περισσότεροι Αμερικανοί τουρίστες κατευθύνονται στην Ευρώπη παρά το αντίθετο -πέρυσι, η διαφορά ήταν 7 εκατομμύρια, η μεγαλύτερη αναντιστοιχία από το 2012, σύμφωνα με το Εθνικό Γραφείο Ταξιδιών και Τουρισμού των ΗΠΑ. Έχουν και περισσότερα χρήματα, αφού το 2023 το μέσο νοικοκυριό που ταξίδευε είχε εισόδημα 154.000 δολάρια σύμφωνα με το Γραφείο, έναντι 139.000 δολαρίων το 2019.
Η θέση της Ευρώπης
Ενώ η πληθώρα των επισκεπτών στη Ρώμη και όχι μόνο συμβάλλει στην τόνωση των τοπικών οικονομιών, ανεβάζει επίσης τις τιμές.
Η μέση ημερήσια τιμή για ένα δωμάτιο ξενοδοχείου στην Ιταλία, για παράδειγμα, αυξήθηκε κατά 42% από το 2019 έως τον Μάιο του 2024 στα 210 δολάρια, σύμφωνα με τον πάροχο δεδομένων ακινήτων CoStar.
Οι ιδιοκτήτες που επιλέγουν να εκμισθώνουν τα ακίνητά τους μέσω της Airbnb στρεβλώνουν επίσης τις αγορές κατοικιών στις τουριστικές μητροπόλεις. Κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου, οι βραχυχρόνιες μισθώσεις στη Μαδρίτη μειώθηκαν κατά 15% σε ετήσια βάση, ενώ οι βραχυχρόνιες μισθώσεις, που προσελκύουν τουρίστες αυξήθηκαν περισσότερο από το μισό, σύμφωνα με τη διαδικτυακή κτηματομεσιτική εταιρία Idealista.
Στη Βαρκελώνη, διαδηλωτές έβρεξαν παραθεριστές με νεροπίστολα φωνάζοντας “οι τουρίστες να πάνε σπίτι τους”, σύμφωνα με το Reuters. Η ομάδα που οργάνωσε τη διαμαρτυρία, η Συνέλευση των Γειτονιών για την Τουριστική Ανάπτυξη, θέλει να τεθεί ανώτατο όριο στα καταλύματα βραχυχρόνιας διαμονής, να αυξηθούν οι φόροι και να μειωθεί ο αριθμός των τερματικών σταθμών κρουαζιέρας.
Καθώς το Παρίσι ετοιμάζεται να φιλοξενήσει τους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024 που ξεκινούν στις 26 Ιουλίου, δεν θα υπάρξει μεγάλη ανακούφιση από την προσωρινή αμερικανική έξοδο. Το να πείσει περισσότερους Ευρωπαίους να έρθουν για να επισκεφθούν θεματικά πάρκα όπως το Walt Disney World και άλλα παρόμοια θα είναι επίσης πιο δύσκολο να τα πουλήσουν, διότι ακόμη και αν οι οικονομικές συνθήκες προσαρμοστούν, υπάρχουν άλλοι παράγοντες που πιθανόν να επιβαρύνουν τους δυνητικούς εισερχόμενους Αμερικανούς τουρίστες.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες κατατάσσονται στις 17 από τις 18 κορυφαίες ταξιδιωτικές αγορές όσον αφορά την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα σε κατηγορίες όπως η κυβερνητική δέσμευση, η ασφάλεια, η ευκολία ταξιδιού με βίζα και ο ρυθμός ανάκαμψης μετά την πανδημία, σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε η Euromonitor International για λογαριασμό της U.S. Travel Association.
Το Ηνωμένο Βασίλειο καταλαμβάνει την πρώτη θέση.
Οι χαμηλές επιδόσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, σε σχέση με το κύρος τους σε άλλους τομείς, αντανακλούν την έλλειψη κεντρικής εθνικής στρατηγικής και γραφειοκρατίας. Οι ΗΠΑ επιτρέπουν την είσοδο επισκεπτών 42 εθνών χωρίς βίζα, έναντι του Ηνωμένου Βασιλείου που επιτρέπει την είσοδο σε 102 χώρες, για παράδειγμα. Οι φόβοι για την ασφάλεια αποτελούν επίσης μέρος του προβλήματος: Οι ΗΠΑ κατατάσσονται στη δέκατη τρίτη θέση στην έρευνα της Travel Association όσον αφορά την ασφάλεια, πίσω από την Ισπανία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ελλάδα.
Η πρόσφατη απόπειρα δολοφονίας του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, το Σάββατο, με τη χρήση ημιαυτόματου όπλου που σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες θα ήταν σημαντικά πιο δύσκολο να αποκτήσει ένα άτομο, δεν βοηθάει.
Θα υπάρξουν ευκαιρίες για να προσελκύσει κανείς τους Ευρωπαίους στις ΗΠΑ. Πολλές πόλεις των ΗΠΑ θα φιλοξενήσουν το Παγκόσμιο Κύπελλο το 2026, με τον τελικό να διεξάγεται στο Νιου Τζέρσεϊ. Αλλά οι οικονομικοί και πολιτιστικοί παράγοντες του διμερούς τουριστικού ελλείμματος με την Ευρώπη θα χρειαστούν χρόνο για να διαβρωθούν, και μπορεί μόνο να ενισχυθούν.
Μακροπρόθεσμα, αυτό θα μπορούσε να έχει δυσοίωνο συμβολισμό. Οι εξαγωγές τουριστών είναι ένα παράσημο τιμής για μια ισχυρή, πλούσια οικονομία. Αλλά η επίμονη αποτυχία να προσελκύσει επισκέπτες σε αντάλλαγμα θα μπορούσε να είναι ένα σημάδι ότι η κυρίαρχη παγκόσμια υπερδύναμη χάνει τη γοητεία της.
