Άνθρωπος µε ιδανικά, που δεν κάνει συµβιβασµούς και «εκπτώσεις» σε θέµατα αρχών και αξιών. Πολιτικός µε όραµα, ο οποίος δεν διστάζει να συγκρουστεί µε αντιλήψεις και πρόσωπα, που εκπροσωπούν αρνητικές πλευρές της πολιτικής.
Είναι ο ίδιος ο οποίος έχει βάλει στοίχηµα µε τον εαυτό του να µπορεί να κοιτάζει στα µάτια τους πολίτες. Τους Δωδεκανήσιους πολίτες, οι οποίες τον εξέλεξαν πρώτο σε σταυρούς προτίµησης Βουλευτή Δωδεκανήσου, και όχι µόνο.
Μάνος Κόνσολας. Ο Καρπάθιος, στον οποίο ο πρωθυπουργός εµπιστεύθηκε -µαζί µε τον υπουργό, Χάρη Θεοχάρη- το χαρτοφυλάκιο του Τουρισµού, ο Επίκουρος Καθηγητής στο Πανεπιστήµιο Αιγαίου, µε την πολύτιµη εµπειρία στην εκπαίδευση και την αξιόλογη διδακτική, διοικητική, ερευνητική και συγγραφική «δράση».
Σε συνέντευξή του στο τελευταίο τεύχος του «ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ», µε αφορµή το αφιέρωµα του περιοδικού στα Δωδεκάνησα, ο υφυπουργός Τουρισµού µιλάει για τη φετινή τουριστική σεζόν, τονίζοντας ότι, παρά την οριακή αύξηση των εσόδων, υπάρχουν ενδείξεις στασιµότητας και «κόπωσης» και αφήνει αιχµές εναντίον της προηγούµενης κυβέρνησης ότι, είχε αφήσει τον Τουρισµό, στον «αυτόµατο πιλότο».
Αναφερόµενος στην περίπτωση της Ρόδου και της Κω, υποστηρίζει ότι καταγράφουν υψηλές επιδόσεις στον τουρισµό, αφού οι επιχειρηµατίες αντιµετωπίζουν το πρόβληµα ανταγωνιστικότητας, που προκύπτει από τις φορολογικές επιβαρύνσεις, απορροφώντας το σχετικό κόστος και δίνοντας ανταγωνιστικές τιµές.
Φυσικά, από το «τραπέζι» της συζήτησης δεν θα µπορούσε να απουσιάζει το πρόγραµµα και οι δράσεις του υπουργείου Τουρισµού, µε τον κ. Κόνσολα να αναφέρεται στο πρώτο «κύµα» µείωσης των φορολογικών επιβαρύνσεων και να λέει πως θα ακολουθήσει ο αναπτυξιακός νόµος, το «ξεµπλοκάρισµα» ώριµων επενδυτικών σχεδίων στον τουρισµό, το νέο χωροταξικό, που θα ανοίξει τον δρόµο για την υλοποίηση επενδύσεων και η καθιέρωση ενιαίου ΦΠΑ 11% σε όλο το τουριστικό πακέτο.
Η συνέντευξη
Βαίνοντας προς την ολοκλήρωση της περιόδου αιχμής της φετινής τουριστικής σεζόν, ποια είναι τα στοιχεία που έχετε για την πορεία του Τουρισμού στη Ρόδο και την Κω, δύο από τους πιο δημοφιλείς, ελληνικούς τουριστικούς προορισμούς, αλλά και συνολικά για τον ελληνικό Τουρισμό και ποιες είναι οι επιπτώσεις από την ολική επαναφορά της Τουρκίας και προορισμών της Βόρειας Αφρικής στην πορεία των τουριστικών ροών εφέτος στη χώρα μας;
Περιμένουμε το τέλος της τουριστικής περιόδου για να μιλήσουμε με στοιχεία και να καθορίσουμε το πρόσημο. Είναι γεγονός, πάντως, ότι, παρά την οριακή αύξηση των εσόδων, υπάρχουν ενδείξεις στασιμότητας και «κόπωσης», που οφείλονται σε τρεις παράγοντες. Ο πρώτος είναι η ανάκαμψη των αγορών της Τουρκίας και της Αιγύπτου, ο δεύτερος το πρόβλημα ανταγωνιστικότητας του τουρισμού μας, λόγω της υψηλής φορολογίας και ο τρίτος, η αδυναμία της χώρας μας να εμπλουτίσει και να διαφοροποιήσει το τουριστικό της προϊόν, μέσα από την προσέλκυση επενδύσεων μεγάλης κλίμακας και την ανάπτυξη νέων μορφών τουρισμού. Όλα τα παραπάνω, όπως, ίσως γνωρίζουν όσοι με παρακολουθούν, τα επισημαίνω διαρκώς, εδώ και 4 χρόνια, τονίζοντας ότι ο τουρισμός μας πρέπει να βγει από τον αυτόματο πιλότο, να διαμορφώσουμε ένα εθνικό στρατηγικό σχεδιασμό, σε βάθος χρόνου, που να συνοδεύεται από ένα νέο φορολογικό και επενδυτικό πλαίσιο.
Η «κόπωση» που καταγράφεται το 2019 αποτελεί μια σαφή προειδοποίηση και για το 2020, γι’ αυτό και υπάρχει άμεση αντίδραση από την πλευρά μας.
Η Ρόδος και η Κως είναι δύο ισχυρά brand names, που τη φετινή τουριστική περίοδο δείχνουν να αντιστέκονται και να διατηρούν την προνομιακή τους θέση στον ελληνικό Τουρισμό. Εκτός από την τιμολογιακή πολιτική, την οποία επαναπροσάρμοσαν οι ξενοδόχοι στα δύο αυτά νησιά, που πιστεύετε ότι οφείλεται αυτό;
Πραγματικά η δυναμική της Ρόδου και της Κω επιδεικνύει μεγάλες αντοχές, οι οποίες, όμως, δεν είναι ανεξάντλητες. Τα δύο αυτά νησιά καταγράφουν υψηλές επιδόσεις στον τουρισμό, αφού οι επιχειρηματίες αντιμετωπίζουν το πρόβλημα ανταγωνιστικότητας, λόγω των φορολογικών επιβαρύνσεων, απορροφώντας το σχετικό κόστος και δίνοντας ανταγωνιστικές τιμές. Αυτό δεν μπορεί να γίνεται στο διηνεκές.
Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, προχώρησε στην πρώτη παρέμβαση μείωσης των φορολογικών επιβαρύνσεων που επιβλήθηκαν τα τέσσερα τελευταία χρόνια, με τη μείωση του ΕΝΦΙΑ, κάτι πολύ σημαντικό για τις τουριστικές επιχειρήσεις και τα καταλύματα, αφού η κυβέρνηση του κ. Τσίπρα είχε αυξήσει τον ΕΝΦΙΑ σε αυτά, καταργώντας τη διάταξη για τα ειδικά κτίρια. Ακολουθεί η μείωση του φορολογικού συντελεστή για τις επιχειρήσεις στο 24% για το 2020 και στο 20% για το 2021 από 28% που είναι σήμερα.
Ρόδος και Κως, αλλά και τα άλλα νησιά της Δωδεκανήσου, έχουν πολλές και αναξιοποίητες ακόμα δυνατότητες τουριστικής ανάπτυξης. Πέρα από τη μείωση των φόρων σε αυτό το πρώτο τρίμηνο, θα έρθει και ένας νέος αναπτυξιακός νόμος, που θα βάλει τέλος στα εμπόδια που τίθενται στην ανάπτυξη της επιχειρηματικής και οικονομικής δραστηριότητας στον τουρισμό.
Ποιες, κατά τη γνώμη σας, είναι οι δυνατότητες και οι προοπτικές της Ρόδου και της Κω στο διεθνές, τουριστικό στερέωμα και ποιος πρέπει να είναι ο προσανατολισμός τους;
Η Ρόδος και η Κως, είναι δύο προορισμοί που μπορούν να διαφοροποιήσουν το τουριστικό τους προϊόν, καθώς και να απευθυνθούν σε επισκέπτες υψηλού εισοδήματος.
Η μεγάλη επένδυση στο γκολφ Αφάντου θα είναι μόνο η αρχή για τη Ρόδο, στην οποία μπορούν να γίνουν και άλλες μεγάλες επενδύσεις με σύνθετα τουριστικά καταλύματα νέων και υψηλής ποιότητας υπηρεσιών. Η κρουαζιέρα αποτελεί, επίσης, έναν τομέα στον οποίο η Ρόδος πρέπει να δώσει βαρύτητα. Το νησί της Ρόδου έχει όλες τις προϋποθέσεις για να αναδειχθεί σε ένα από τα μεγαλύτερα home port της Μεσογείου, ιδιαίτερα σε μια συγκυρία που η παγκόσμια κρουαζιέρα κινείται ανοδικά.
Σε ό,τι αφορά στην Κω, υπάρχει μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον για τουριστικές εγκαταστάσεις, το οποίο οφείλουμε να ενισχύσουμε. Η Κως, πιστεύω ότι μπορεί να αποτελέσει πυλώνα ανάπτυξης του τουρισμού υγείας, διαμορφώνοντας όλες τις αναγκαίες προϋποθέσεις και αξιοποιώντας το, τεράστιας εμβέλειας, brand του Ιπποκράτη.
Όταν μιλάμε για πολυκεντρική τουριστική ανάπτυξη, εννοούμε ότι κάθε προορισμός μπορεί και πρέπει να σχεδιάζει και να υλοποιεί το δικό του αναπτυξιακό πρότυπο στον τουρισμό.
Πιστεύετε ότι το 2019 θα είναι τελικά μια καλή χρονιά για τον ελληνικό Τουρισμό και ποια είναι η πρόβλεψή σας, μεσοπρόθεσμα, για την πορεία της χώρας ως τουριστικού προορισμού;
Για εμάς, όπως μου έχει δοθεί πολλές φορές η ευκαιρία να αναφέρω, ο κρίσιμος και καθοριστικός δείκτης δεν είναι τόσο ο αριθμός των επισκεπτών, όσο τα έσοδα. Παρά τη στασιμότητα και τη μικρή κάμψη που καταγράφεται, τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας για τον Ιούνιο, δείχνουν αύξηση των εσόδων για τον τουρισμό κατά 16,4%, παρά το γεγονός ότι οι αφίξεις ταξιδιωτών παρέμειναν στα ίδια επίπεδα, σε σχέση με τον Ιούνιο του 2018.
Θα περιμένουμε τα στοιχεία του Ιουλίου και του Αυγούστου για να έχουμε μια πιο σαφή εικόνα, αλλά οφείλω να επισημάνω ότι για εμάς σημασία έχουν τα έσοδα. Θέλουμε να προσελκύσουμε επισκέπτες με υψηλό εισόδημα, να συνδέσουμε τον τουρισμό μας με την έννοια της ποιότητας σε όλα τα επίπεδα.
Ποια είναι τα στοιχεία εκείνα τα οποία θα μπορούσαν να καταστήσουν πιο ανταγωνιστικό το τουριστικό προϊόν μας και ποιες οι πρωτοβουλίες του υπουργείου Τουρισμού;
Ήδη έχουμε το πρώτο «κύμα» μείωσης των φορολογικών επιβαρύνσεων. Θα ακολουθήσει ο αναπτυξιακός νόμος, ενώ στο πεδίο του συμβολισμού και της ουσίας εντάσσεται το «ξεμπλοκάρισμα» ώριμων επενδυτικών σχεδίων στον τουρισμό.
«Λυδία Λίθος», όπως έχω αναφέρει, είναι το νέο χωροταξικό, που θα ανοίξει τον δρόμο για την υλοποίηση επενδύσεων.
Από εκεί και πέρα, η μείωση των φόρων θα συνεχιστεί. Στόχος μας είναι οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης, που θα μας δώσουν τη δυνατότητα να προχωρήσουμε σε μεγαλύτερες φορολογικές ελαφρύνσεις, ενώ ισχύει στο ακέραιο η δέσμευσή μας για ενιαίο ΦΠΑ 11% σε όλο το τουριστικό πακέτο.
Πρέπει να σας πω, όμως, ότι οι έννοιες της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης στον τουρισμό έχουν πολυπαραγοντικό πρόσημο, συνδέονται και με την αναβάθμιση της τουριστικής εκπαίδευσης, που για την κυβέρνηση αποτελεί κορυφαίο στόχο.
Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός πιστεύει στη δυναμική που θα δημιουργήσει ένα Πανεπιστήμιο προσανατολισμένο στις τουριστικές σπουδές, με ελληνόφωνα και αγγλόφωνα τμήματα, με σύγχρονες ειδικότητες και νέα προγράμματα σπουδών, που θα αντιστοιχούν στις ανάγκες της αγοράς.
Το επόμενο διάστημα θα υλοποιηθεί σειρά πρωτοβουλιών και παρεμβάσεων προς αυτή την κατεύθυνση, ενώ θα λειτουργήσουν και νέες σχολές ξεναγών.
Ελλάδα δεν είναι μόνο ήλιος και θάλασσα; Ποια τα περιθώρια ανάπτυξης θεματικών μορφών τουρισμού στη χώρα μας και ποιες οι προγραμματιζόμενες ενέργειές σας για την επέκταση της τουριστικής σεζόν;
Η διαφοροποίηση του τουριστικού μας προϊόντος και η στροφή σε νέες μορφές τουρισμού αποτελούν προϋποθέσεις για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της εποχικότητας και της μονοκαλλιέργειας στον τουρισμό.
Υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες και προοπτικές στον θαλάσσιο τουρισμό, στον τουρισμό υγείας, στον καταδυτικό τουρισμό, στον θρησκευτικό τουρισμό, αλλά και στον τουρισμό city break. Αρκεί, βεβαίως, να αντιμετωπιστούν στρεβλώσεις και να καλυφθούν θεσμικά κενά που υπάρχουν.
Για παράδειγμα, δεν είναι τόσο δύσκολο να καθιερώσουμε ενιαίο εισιτήριο εισόδου σε αρχαιολογικούς χώρους και μετακινήσεις με τα μέσα μαζικής μεταφοράς για τους τουρίστες στην Αθήνα, κάτι που γίνεται σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις.
Ένα δεύτερο παράδειγμα, συνδέεται με τον καταδυτικό τουρισμό, που για να αναπτυχθεί χρειάζεται να γίνουν συγκεκριμένες κινήσεις, όπως η κατάργηση του ορίου έκτασης των 2 χιλιομέτρων για καταδυτικά πάρκα, η απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης, η αξιοποίηση ενάλιων αρχαιοτήτων, με τη δημιουργία υποβρύχιων μουσείων, με τη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
Θα σας έλεγα, επίσης, ότι η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, περνάει μέσα από το άνοιγμα σε νέες αγορές και σε επισκέπτες με διαφορετικές ταξιδιωτικές συνήθειες, που δεν ταξιδεύουν μόνο το καλοκαίρι. Μια τέτοια μεγάλη τουριστική αγορά είναι η Κίνα.
Η υπερφορολόγηση του τουριστικού-ξενοδοχειακού κλάδου και η «γιγάντωση» του φαινομένου των βραχυχρόνιων μισθώσεων δημιουργούν ένα δυσμενές επιχειρηματικό περιβάλλον για τα ξενοδοχεία. Πως σκοπεύετε να αντιμετωπίσετε το θέμα αυτό;
Αν υπήρχε εθνικό στρατηγικό σχέδιο για τον τουρισμό, τα προηγούμενα χρόνια, θα υπήρχε πρόβλεψη και σχεδιασμός για το airbnb.
Το φαινόμενο των βραχυχρόνιων μισθώσεων είναι μια διεθνής τάση, δημιουργεί εισόδημα, τροφοδοτεί την οικοδομή. Αυτή τη στιγμή, είναι δεδομένο ότι η άναρχη ανάπτυξή του οδηγεί σε απώλεια φορολογικών εσόδων, ενώ τίθενται και άλλα ζητήματα, που σχετίζονται με την ποιότητα των υπηρεσιών σε αυτά τα καταλύματα και την πιστοποίησή τους.
Υπάρχει ένα ελλιπές φορολογικό και ελεγκτικό πλαίσιο, που αντιμετωπίζεται μόνο μέσα από μια συμφωνία με τις πλατφόρμες βραχυχρόνιων μισθώσεων, που θα πρέπει να παρακρατούν άμεσα τον φόρο και να τον αποδίδουν στο δημόσιο. Είναι δεδομένο, επίσης, ότι τα αδήλωτα καταλύματα, που δεν έχουν αριθμό μητρώου ακινήτου, θα πρέπει να αποκλείονται από τις πλατφόρμες.
Μια δεύτερη παρέμβαση, που θεωρώ επιβεβλημένη, είναι η πιστοποίηση υπηρεσιών και οι προδιαγραφές ασφαλείας για τους επισκέπτες σε αυτά τα καταλύματα.
Η ελεύθερη οικονομία δεν επιδέχεται αντιλήψεις κρατισμού άλλων εποχών, πρέπει, όμως, να διέπεται από σταθερούς και ορθολογικούς κανόνες, που θα ισχύουν για όλους.
Επί σειρά ετών, οι ακτοπλοϊκές συνδέσεις αποτελούν την «Αχίλλειο πτέρνα» του ελληνικού τουρισμού. Πως σκοπεύετε να αντιμετωπίσετε κι αυτό το θέμα; Ποιες είναι οι προτάσεις σας προς το αρμόδιο υπουργείο;
Είμαστε ήδη σε επαφή με το υπουργείο Ναυτιλίας για αυτό το ζήτημα. Έχει έρθει η ώρα η σκοπιμότητα έγκρισης μιας ακτοπλοϊκής σύνδεσης να αποκτήσει αναπτυξιακά χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα, η σύνδεση της Θεσσαλονίκης και των μεγάλων λιμανιών της Βορείου Ελλάδας με τα νησιά του Αιγαίου είναι ένα εύλογο αίτημα όλων των τοπικών φορέων του τουρισμού.
Επιπρόσθετα, ένα ακτινωτό και συνδυασμένο σύστημα μεταφορών που θα εμπεριέχει αεροπλάνο, υδροπλάνο και πλοίο, είναι η ιδανική λύση για την τουριστική ανάπτυξη μικρών νησιών.
Όλα αυτά, θα μπουν στο «τραπέζι» στη συνάντηση που θα έχουμε με το υπουργείο Ναυτιλίας, αλλά και το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.
