Τα Πασχαλινά έθιμα της Στερεάς Ελλάδας, προβάλλει η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, ενόψει του Πάσχα.
Όπως αναφέρει η Περιφέρεια, “η Φθιώτιδα είναι η φυσική ένωση μεταξύ Νότου και Βορρά, το κομβικό πέρασμα, η έδρα της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας. Είναι το σημείο εκείνο που οι δαντελωτές ακτές δίνουν τη σκυτάλη στις παρυφές της Οίτης και η μακρά ελληνική ιστορία παραμένει αναλλοίωτη. Η φύση την προίκισε απλόχερα, προσφέροντάς της το νερό που θεραπεύει, τις ιαματικές πηγές, αλλά και εντυπωσιακούς ορεινούς όγκους με πλούσια χλωρίδα και πανίδα”.
Και προχωρά στην παράθεση εθίμων σε σημαντικούς προορισμούς της Περιφέρειας, ως ακολούθως:
Λαμία
Τη Μεγάλη Παρασκευή στη Λαμία, ένα έθιμο που κρατά χρόνια είναι η περιφορά των Επιταφίων της πόλης, οι οποίοι συναντιούνται στην Πλατεία Πάρκου με τη συνοδεία της φιλαρμονικής και πλήθος κόσμου. Μετά το τέλος της περιφοράς επικρατεί το αδιαχώρητο στα μεζεδοπωλεία με σαρακοστιανά τόσο μέσα όσο και στα περίχωρα της πόλης.
Αρκίτσα
Γυναίκες ντυμένες με παραδοσιακές ενδυμασίες, τη Δευτέρα του Πάσχα, αναβιώνουν το έθιμο της «Ρωμάνας» και με το τραγούδι της μαζεύουν υλικά για να φτιάξουν παραδοσιακές πίτες. Τα ο ίδιο απόγευμα ο επισκέπτης θα απολαύσει παραδοσιακό γλέντι με πολύ χορό και κρασί στον προαύλιο του Αγ. Γεωργίου.
Αμφίκλεια
Ζήστε ένα αξέχαστο Ρουμελιώτικο Πάσχα, στο παραδοσιακό Δαδί. Εκεί δεν ψήνει ο καθένας το αρνί του αλλά όλοι οι κάτοικοι μαζί ενώ οι νοικοκυρές προσφέρουν αυγά, γλυκά και φυσικά άφθονο κρασί.
Υπάτη
Την Κυριακή του Πάσχα μετά τη λειτουργία της Αγάπης στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας του Αγ. Νικολάου, αναβιώνει ένα πολύ έθιμο, το «κάψιμο του Ιούδα». Η Πασχαλιά όμως στην Υπάτη είναι επίσης γνωστή για το έθιμο της «Αρσάλης». Τη τέταρτη του Πάσχα, οι άντρες του χωριού τη ανεβαίνουν στην Παναγία Αρσάλη (Αγία Ιερουσαλήμ) όπου και θα διανυκτερεύσουν ενώ οι γυναίκες και τα παιδιά ανάβουν φωτιές και καίνε τα μαγιάτικα στεφάνια χορεύοντας και τραγουδώντας. Την επομένη το πρωί οι «Αρσαλιώτες» αφού τελεστεί η Θεία Λειτουργία και ακολουθεί μεγάλο πανηγύρι.
Βοιωτία
Μία ανάσα από την Αθήνα, βρίσκεται μία εύφορη γη, με πλούσιο φυσικό περιβάλλον και πανάρχαιο πολιτισμό. Είναι η Βοιωτία, με τα αρχαία μνημεία και τους βυζαντινούς θησαυρούς, με τις χιονισμένες βουνοπλαγιές και τις απόκρυφες παραλίες. Το σταυροδρόμι των θεών, των ηρώων και των χρησμών.
Αράχωβα
Ένα από τα πιο παραδοσιακά πασχαλινά έθιμα συναντάμε στην Αράχωβα.
Το Ρουμελιώτικο Πάσχα είναι μοναδική εμπειρία και δεν σηκώνεται κανείς από το Λαμπριάτικο τραπέζι μέχρι να “πέσουν οι τρεις κανονιές”. Την ίδιο απόγευμα κόσμος κάθε ηλικίας, ντυμένοι με παραδοσιακές στολές, συνοδεύουν στην περιφορά τον πολιούχο Άγιο Γεώργιο, είναι το γνωστό «Πανηγυράκι» πιο γιορτάζεται τρείς ημέρες.
Την επόμενη ημέρα αναβιώνει ένα πολύ παλιό έθιμο, ο αγώνας δρόμου των γερόντων, όπου συμμετέχουν νέοι και ηλικιωμένοι άντρες. Ο αγώνας ξεκινάει από την εκκλησία του Αγ. Γεωργίου και τερματίζει στο λόφο όπου το 1826 οι Έλληνες με επικεφαλή τον Γεώργιο Καραϊσκάκη νίκησαν τους Τούρκους.
Λιβαδειά
Στην πρωτεύουσα της Βοιωτίας θα απολαύσετε από τα πιο παραδοσιακά έθιμα της Κυριακής του Πάσχα. Το ρουμελιώτικο έθιμο των «λάκκων» προετοιμάζεται από το προηγούμενο βράδυ και λίγο πριν ξημερώσει η φωτιά ετοιμάζεται για να ψηθούν οι οβελίες. Το γλέντι κρατά μέχρι αργά το απόγευμα με ακούσματα δημοτικά, μεζέδες και άφθονο κρασί.
Φωκίδα
Τραχύς, δωρικός αλλά παράλληλα ζεστός και φιλόξενος τόπος. Αυτή είναι η Φωκίδα. Περιδιαβαίνοντάς την, θαυμάζεις τις ποικίλες ομορφιές, σε ένα εναλλασσόμενο γεωμορφολογικό τοπίο και περπατάς στα χνάρια της ανθρώπινης παρουσίας εδώ και χιλιάδες χρόνια. Προικισμένη με την ομορφιά των αντιθέσεων, είναι ένα ταξίδι – προσκύνημα στο μεγαλείο της Ελληνικής γης.
Άμφισσα
Το μεσημέρι της Μεγάλης Παρασκευής τα καφενεία και τα μεζεδοπωλεία της Άμφισσας είναι γεμάτα από ντόπιους και επισκέπτες που καταναλώνουν σαρακοστιανά χωρίς λάδι όπου τα συνοδεύουν με τα «Δάκρυα της Παναγίας» που σύμφωνα με την ιστορία της πόλης είναι μεγάλες ποσότητες τσίπουρου και ούζου.
Αμυγδαλιά Δωρίδας
Στην Αμυγδαλιά, την Κυριακή του Πάσχα όταν τελειώσει η εκκλησία, βγαίνοντας οι άνδρες στο προαύλιο πιάνονται σε χορό. Παραδοσιακά το χορό τον ξεκινάει πρώτος ο Παππάς τραγουδώντας το «σαράντα δυο τουρκόπουλα» και πάντα χορεύοντας καταλήγουν στην πλατεία του χωριού.
Ευρυτανία
Άγρια και περήφανη, φιλόξενη και αληθινή, η Ευρυτανία στέκει όρθια στο πέρασμα των χρόνων. Το αξεπέραστο φυσικό της περιβάλλον αποτελεί πηγή ζωής και έμπνευσης. Ιστορικά μνημεία, μοναστήρια και εκκλησίες ανέγγιχτες από το χρόνο, ψηλά βουνά, πυκνά δάση και γραφικά χωριά συνθέτουν έναν κόσμο βγαλμένο από παραμύθι.
Καρπενήσι
Το Καρπενήσι φημίζεται για τα Πασχαλινά δρώμενα. Τη Μεγάλη Παρασκευή η συνάντηση των Επιταφίων γίνεται στην κεντρική πλατεία της πόλης και κατά την περιφορά με τη συμμετοχή της Φιλαρμονικής και πλήθος κόσμου τα μικρά παιδιά ραίνουν τη διαδρομή με ροδοπέταλα. Το Μεγάλο Σάββατο η Ανάσταση γιορτάζεται με τη ρίψη βεγγαλικών και το μοίρασμα κόκκινων αυγών ενώ την Κυριακή του Πάσχα σε όλες τις γειτονιές της πόλης αναβιώνει το έθιμο του «λάκκου» με τη συμμετοχή ντόπιων και επισκεπτών.
Εύβοια
Όλη η Ελλάδα σε ένα νησί. Ένας ξεχωριστός κόσμος γεμάτος φυσικές ομορφιές, αντιθέσεις, πλούσια βλάστηση, καταγάλανες ακτές, ιαματικές πηγές, δρακόσπιτα, μονές, αρχαιολογικούς χώρους, υδροβιότοπους, φαράγγια, ορειβατικά μονοπάτια. Από το βορρά μέχρι το νότο, από την Αιδηψό μέχρι την Κάρυστο, η Εύβοια προσφέρει μοναδικές εμπειρίες. Ξεχωριστή θέση στην καρδιά μας έχει το πανέμορφο νησί της Σκύρου.
Τα Λαζαράκια
Σε πολλά μέρη της Εύβοιας, κορίτσια πριν από τη Μεγάλη Εβδομάδα, παίρνουν δυο ξύλα, τα δένουν σταυρωτά και με διάφορα κουρέλια σχηματίζουν το Λαζαράκι δηλαδή μια μεγάλη κούκλα, με τα χέρια τεντωμένα. Έπειτα ντύνουν την κούκλα με ένα μωρουδίστικο φορεματάκι. Την παραμονή του Λαζάρου, κρατούν στο ένα χέρι ένα καλαθάκι με αγριολούλουδα και στο άλλο την κούκλα και πηγαίνουν στα σπίτια και λένε τον «Λάζαρο» δηλαδή τα πασχαλιάτικα κάλαντα. Ως ανταμοιβή οι κάτοικοι τους δίνουν αυγά τα οποία βάφονται και τσουγκρίζονται στην Ανάσταση.
Κάρυστος
Οι κάτοικοι της Καρύστου κάθε χρόνο υποδέχονται το Άγιο ως το λιμάνι. Όταν το καΐκι φτάσει στον κόλπο της Καρύστου, πολλοί ψαράδες με τα καΐκια τους ανοίγονται στη θάλασσα προκειμένου να το υποδεχτούν. Στο λιμάνι συγκεντρώνεται πλήθος κόσμου και παρακολουθεί τη σημαντική αυτή στιγμή.
Αλιβέρι
Στο Αλιβέρι το έθιμο της «Καμάρας» χρονολογείται από το 1850 και σχετίζεται με το δημοτικό τραγούδι “Της Άρτας το γεφύρι”. Μετά τον Εσπερινό της Αγάπης οι κάτοικοι συγκεντρώνονται στο προαύλιο του ναού του Αγίου Γεωργίουκαι αρχίζει ένας εύθυμος λαμπριάτικος χορός φορώντας ένα κόκκινο γαρύφαλλο.
Η ανέγερση του ναού του Αγίου Γεωργίου έγινε από Ηπειρώτες χτίστες, οι οποίοι χόρεψαν το εν λόγω τραγούδι την ημέρα της αποπεράτωσης του ναού ή σύμφωνα με άλλες πηγές το τραγουδούσαν συχνά κατά την διάρκεια της εργασίας τους.
Αιδηψός
Στο χωριό Άγιος κάθε Κυριακή του Πάσχα το απόγευμα, ο ουρανός γεμίζει από πολύχρωμα φαναράκια προσφέροντας ένα μοναδικό θέαμα. Το έθιμο συνεχίζεται από γενιά σε γενιά, με μικρούς και μεγάλους να προετοιμάζουν όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα την κατασκευή τους με χρωματιστές κόλες χαρτιού.
