- Εκπαίδευση, πιστοποίηση και πολιτική αμοιβών στους εργαζόμενους. Χωρίς φόρο και ασφαλιστικές εισφορές τα bonus
- Μείωση του ΦΠΑ στον Τουρισμό και απαλλαγή στις επενδύσεις
Έχοντας πάρα πολλά «χιλιόμετρα» από το 1986 στην Δημοσιογραφία είναι μία από τις λίγες φορές που δυσκολεύομαι να γράψω πρόλογο σε μια συνέντευξη.
Ο Χάρης Σιγανός, σε μια πηγαία συνέντευξη – «ποταμό», μιλά από την καρδιά του, με λόγια μεστά νοημάτων, που καθηλώνουν.
Μιλά πατριωτικά, αλλά και τεχνοκρατικά, ονειροπόλα, αλλά και πραγματικά, με όραμα αλλά και «καθημερινά».
Επισημαίνει τα προβλήματα της καθημερινότητας στον Τουρισμό και τις δυσκολίες της Πολιτείας να κατανοήσει και να υλοποιήσει αυτά που χρειάζεται η χώρα, αυτά που χρειάζεται ο Τουρισμός.
Υπογραμμίζει τις ευθύνες των ανθρώπων του Τουρισμού και αναλύει τα δρώμενα στην αγορά Εργασίας.
Ερωτά αφοπλιστικά, πως η Πολιτεία με τους νόμους που ψηφίζει, περιμένει από τις μικρές επιχειρήσεις να αναπτύξουν μεγάλα ξενοδοχεία, αφού αυτό προβλέπει ο αναπτυξιακός νόμος, ενώ υπογραμμίζει ότι ο αναπτυξιακός νόμος θα πρέπει να λογίζεται όχι ως προαπαιτούμενο για την επένδυση, αλλά ως «βοήθεια εκ των υστέρων»!
Ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της ZEUS International Hotels & Resorts σε μια εκ βαθέων εξομολόγηση στο τεύχος Μαϊου του μηνιαίου περιοδικού ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ,, μιλάει για:
-τις επενδύσεις στον Τουρισμό, όπου δεν τίθεται θέμα αφελληνισμού των ξενοδοχείων
-την πορεία της εφετινής τουριστικής περιόδου, όπου προβλέπει νούμερα ρεκόρ, αλλά όχι στα επίπεδα που αναμένοντο
-την περαιτέρω επέκταση της εταιρίας σε Ελλάδα και εξωτερικό, από τα 23 ξενοδοχεία που έχει στην ιδιοκτησία και στην διαχείρισή της σήμερα
-τα «κόκκινα δάνεια» των ξενοδοχείων για τα οποία απαιτείται συνεννόηση δανειστών και δανεισθέντων
-την ανησυχία του για τα κόστη λειτουργίας των ξενοδοχείων
-την ανάγκη μείωσης του ΦΠΑ στον Τουρισμό και απαλλαγή στις επενδύσεις
-την εκπαίδευση, πιστοποίηση και αμοιβή των εργαζόμενων στον Τουρισμό
-τις βραχυχρόνιες μισθώσεις
-το «ταβάνι» στον ελληνικό Τουρισμό.
Και βέβαια αποκαλύπτει το όραμά του για το έργο ζωής που αναπτύσσει, αλλά και για το αν πιστεύει στην τύχη, στην έμπνευση, στην δουλειά, ή…;
Η συνέντευξη
Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του Χάρη Σιγανού στον Κωνσταντίνο Στ. Δεριζιώτη, έχει ως εξής:
Πως φαίνεται να εξελίσσεται η εφετινή τουριστική περίοδος; Είναι τόσο θετικές οι προοπτικές όσο ακούγονται; Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας μεσοπρόθεσμα;
Η χρονιά ξεκίνησε πολύ δυνατά, καθώς η ανάγκη του κόσμου να ταξιδέψει και να αλλάξει παραστάσεις από την πίεση της καθημερινότητας είναι μεγάλη. Από την άλλη βρισκόμαστε στην μέση μιας παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης, που όσο και να μην θέλουμε να το αποδεχθούμε, καθώς περνάει ο καιρός, δημιουργεί συγκεκριμένα αρνητικά δεδομένα, όπως πληθωριστικές τάσεις, δραστική αύξηση του κόστους μετακίνησης και συρρίκνωση του πραγματικού εισοδήματος του ταξιδιώτη. Όλα αυτά συγκλίνουν στην σταδιακή μείωση της ζήτησης, στην συμπίεση των ημερών των ταξιδιών και στην αντίστοιχη μείωση της κατανάλωσης. Ο καιρός επίσης έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο, καθώς οι καιρικές συνθήκες φέτος δεν ευνόησαν καθόλου τα ξενοδοχεία εποχικής λειτουργίας – παραθερισμού, που άνοιξαν νωρίτερα για την σεζόν. Παρά τις αντιξοότητες, συνεχίζω να είμαι αισιόδοξος, η χώρα μας έχει μια ιδιαίτερη δυναμική και θεωρώ ότι με την σωστή διαχείριση και πολιτική από όλους όσοι εμπλέκονται στο τουριστικό μας προϊόν, θα δούμε νούμερα ρεκόρ ίσως όχι τόσο υψηλά, όσο διαφαίνονταν στην αρχή της χρονιάς, αλλά σε επίπεδα τέτοια που θα βάλουν πολύ ψηλά τον πήχη για τα επόμενα χρόνια.
Τελικά ο Τουρισμός νίκησε τον Κορονοϊό;
Ο άνθρωπος νίκησε τον κορονοϊό, καθώς η ανθρώπινη ύπαρξη είναι ταυτισμένη με την έννοια της Ελευθερίας, την έννοια του συναναστρέφομαι κοινωνικά, την έννοια του ταξιδεύω και απολαμβάνω, την έννοια του διασκεδάζω, γνωρίζω νέους πολιτισμούς και “αναψηλαφώ” το είναι, μέσω αλλαγής παραστάσεων και νέων εμπειριών. Αν δείτε, όλα τα παραπάνω, είναι αυτά που προσφέρει ο Τουρισμός, γιατί ένα τεράστιο κομμάτι της ανθρώπινης οντότητας, καλλιεργείται και εξελίσσεται μέσω του Τουρισμού.
Ο φόβος, η στέρηση ελευθερίας, η ανασφάλεια, η αβεβαιότητα, είναι στοιχεία που καλλιέργησε ο κορονοϊός, όμως άνθρωπος και Τουρισμός κέρδισαν και βγήκαν “σοφότεροι” από αυτή την μάχη, γιατί μας θύμισαν τελικά ποιες είναι οι πραγματικές αξίες στην ζωή, πόσο τυχεροί μπορεί να είμαστε στο να ζήσουμε τις υπέροχες στιγμές αυτής της ζωής και αντίστοιχα σε εμάς τους ανθρώπους του Τουρισμού, πόσο τυχεροί είμαστε να επιτελούμε αυτό το λειτούργημα και να απολαμβάνουμε την χαρά των εμπειριών που προσφέρουμε.
Έχετε βάλει τα τελευταία χρόνια μια ρότα προς την συνεχή μεγέθυνση της εταιρίας, την οποία ακολουθείτε με επιτυχία, παρά την πανδημία και τα προβλήματα. Που θέλετε να φτάσετε σε κλίνες, ξενοδοχεία, κ.λπ.; Θα σας δούμε στο Χρηματιστήριο; Ιδιοκτησία, μακροενοικίαση, management, ανάληψη πωλήσεων, ποιο είναι το καλύτερο μοντέλο;
Από την αρχή της πορείας μας μέχρι σήμερα και παρά την εξέλιξη και την μεγέθυνσή μας, αυτά που διέπουν την πορεία μας είναι η συνέπεια, η συνέχεια και η σοβαρότητα, όπου και αν έχουμε εμπλακεί μέχρι σήμερα. Από την αρχή ήμασταν πολύ ξεκάθαροι σε αυτό που θέλαμε να κάνουμε: Μια εταιρία, έναν όμιλο ξενοδοχείων, με κέντρο τον άνθρωπο, τα στελέχη και τους εργαζομένους, προσανατολισμένο στις ανάγκες του ταξιδιώτη του σήμερα και του αύριο, με ξενοδοχεία που θα προσφέρουν υπηρεσίες υψηλοτάτου επιπέδου, έχοντας σαν κοινό τους χαρακτηριστικό την πολυτέλεια, την υψηλή λειτουργικότητα και το μοναδικό design, δημιουργώντας έτσι μοναδικές εμπειρίες διαμονής. Έχοντας ήδη 7 ξενοδοχεία στην ιδιοκτησία μας, 8 ακόμη με μακροχρόνιες μισθώσεις και με μεγάλες ίδιες επενδύσεις σε αυτά, και 8 ξενοδοχεία υπό διαχείριση, με παρουσία σε Ελλάδα, Ιταλία, Ρουμανία και Κύπρο, μπορεί να διαπιστώσει ο καθένας, ότι έχουμε ένα μοναδικό χαρτοφυλάκιο ξενοδοχείων, με μια ιδανική γεωγραφική διασπορά. Είμαστε πολύ υπερήφανοι για ότι καταφέραμε μέχρι τώρα, αλλά ακόμα πιο περήφανοι για αυτά που σχεδιάζουμε για το μέλλον.
Το όνειρο είναι στάση ζωής απέναντι στην πραγματικότητα που με προσήλωση και σωστό σχεδιασμό θα προχωρήσουμε για την πραγματοποίησή του, χωρίς ποτέ να αποστούμε από τις αξίες που μας έφεραν μέχρις εδώ.
Οι αξίες των εταιριών είναι κάποια νούμερα, που είτε είναι ένα πολλαπλάσιο του EBITDA, είτε είναι άθροισμα αξιών περιουσιακών στοιχείων, και τα δύο με μια συνυπολογιζόμενη προοπτική. Πίσω όμως από αυτές τις αξίες, υπάρχουν άλλες αξίες της ζωής και της καθημερινότητας, που τις δημιουργούν και έχουν να κάνουν με την συνέπεια, με την δημιουργία ισχυρών συμμαχιών, με την εξωστρέφεια, με την αποτελεσματικότητα, με την σκληρή δουλειά και την προσήλωση στον κάθε στόχο που τίθεται και στο πόσο καλά κάθε εταιρία ανταποκρίνεται στις προκλήσεις της επόμενης μέρας. Συνεχίζουμε με οδηγό αυτές τις αξίες, με τις οποίες «κερδίσαμε» το χθες και το σήμερα και θα βγούμε ακόμα πιο κερδισμένοι στο αύριο.
Τι γίνεται με τα «κόκκινα δάνεια» των ξενοδοχείων;
Το πρόβλημα κατά το μεγαλύτερο ποσοστό του αυτή την στιγμή έχει μεταφερθεί από τις τράπεζες στους Servicers κόκκινων δανείων και στα funds που τα έχουν αγοράσει. Με δεδομένο ότι αυτοί οι οργανισμοί δεν έχουν στις περισσότερες φορές αναπτυξιακή στρατηγική, αλλά γρήγορη μεταπώληση των παγίων στοιχείων και ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων και καθώς τα μεγάλα ξενοδοχεία ή τα ξενοδοχεία «φιλέτα», έχουν ήδη τα περισσότερα ρευστοποιηθεί, προκειμένου να υπάρξουν οι αποδόσεις για τα funds σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, αυτό που έχει μείνει πίσω είναι ένας τεράστιος όγκος μικρομεσαίων ξενοδοχείων, τα περισσότερα από αυτά σε δύσκολα locations και τίθεται ένα τεράστιο ζήτημα τι θα γίνει με αυτά, καθώς ο καιρός περνάει, οι αξίες που έχουν στα βιβλία τους πολλές φορές είναι πολύ υψηλότερες των εμπορικών και καθώς κάποια από αυτά έχουν ήδη μείνει χρόνια κλειστά, η φθορά του χρόνου, η συσσώρευση νέων εξόδων για φύλαξη, κ.λπ., κάνει ακόμα πιο δύσκολη την όποια άσκηση εκποίησης.
Όλα αυτά δημιουργούν τις καλύτερες προϋποθέσεις για να γεφυρωθεί το χάσμα ανάμεσα στους υπάρχοντες δανειολήπτες – ιδιοκτήτες και τους δανειστές.
Το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί στους δανειστές είναι η «παραίτηση του ενδιαφέροντος» των υπαρχόντων ιδιοκτητών και αντίστοιχα για τους ιδιοκτήτες η παραίτηση του δανειστή να βρει μια λύση μαζί τους, προκειμένου να διασφαλιστεί η επιστροφή του δανείου ή μέρος αυτού.
Η εποχή του δανείζομαι αλλά δεν πληρώνω τον δανειστή, έχει περάσει ανεπιστρεπτί, αντίστοιχα όμως και ο δανειστής με σύνεση και με αίσθημα ευθύνης απέναντι στην κοινωνία και στην εθνική οικονομία, θα πρέπει να εξαντλεί όλα τα περιθώρια συμβιβασμού.
Υπάρχει θέμα με την κερδοφορία των ελληνικών ξενοδοχείων; Η αύξηση του κόστους είναι τόσο σημαντική ή η αποκλιμάκωση των τιμών της ενέργειας σημαίνει λήξη συναγερμού;
Καμία λήξη συναγερμού. Ίσα ίσα θεωρώ ότι η απότομη αύξηση τιμών σε όλο το μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας εξαιτίας των τιμών ενέργειας, δεν συνεπάγεται αντίστοιχη πτώση, όταν οι τιμές ομαλοποιούνται στην Ενέργεια. Για να αποκλιμακωθούν οι τιμές θα πάρει χρόνο και ίσως να μην γίνει και ποτέ, καθώς μπορεί να συμβούν άλλα γεγονότα που στο πλαίσιο μιας παγκόσμιας οικονομίας τις κρατήσουν ψηλά ή τις οδηγήσουν ακόμα υψηλότερα. Τα τελευταία 15 χρόνια βιώνουμε και επιχειρούμε μέσα σε ένα περιβάλλον υψηλής παγκόσμιας οικονομικής αστάθειας και απανωτών οικονομικών κρίσεων, με διαφορετικό έναυσμα κάθε φορά και μέσα σε αυτό το περιβάλλον κάθε φορά πρέπει να παράγουμε “αντισώματα” και να γινόμαστε πιο ανθεκτικοί και λιγότερο ευάλωτοι, εντός του πλαισίου της παγκόσμιας οικονομίας.
Πριν από 15 χρόνια η κατάρρευση της Lehman Brothers έφερε μακροχρόνια κρίση και ύφεση σε όλο τον κόσμο, μετά η πανδημία και τώρα ξανά καταρρέουν τράπεζες. Όμως τώρα το σύστημα φαίνεται πιο ανθεκτικό να αντέξει τους κραδασμούς τέτοιων γεγονότων. Μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον για τα ελληνικά ξενοδοχεία, οι λύσεις είναι μονόδρομος: Εκσυγχρονισμός των εγκαταστάσεων, αύξηση του επιπέδου των παρεχόμενων υπηρεσιών, διατήρηση της ανταγωνιστικότητας, τεχνολογικές λύσεις αιχμής και προσαρμογή στις ανάγκες του σύγχρονου ταξιδιώτη. Συγχρόνως ο ρόλος του κράτους είναι σημαντικός με την υιοθέτηση ευέλικτων πολιτικών σε επενδυτικά προγράμματα, με ένα σταθερό και ανταγωνιστικό φορολογικό σύστημα και με βελτίωση των υποδομών, και παροχή κινήτρων σε εργοδότες και εργαζομένους στον χώρο του Τουρισμού.
Πολλές διεθνείς αλυσίδες «παίρνουν θέση» στην ελληνική αγορά. Πως το σχολιάζετε και τι εκτιμάται για την πορεία των επενδύσεων στον Τουρισμό στα επόμενα χρόνια; Θα έχει επιπτώσεις ο αφελληνισμός των ελληνικών ξενοδοχείων;
Πραγματικά τα τελευταία χρόνια βλέπουμε ότι όλο και περισσότερες διεθνείς αλυσίδες έρχονται στην Ελλάδα.
Αυτό αποτελεί ψήφο εμπιστοσύνης για την χώρα μας, εξαιρετική διαφήμιση για τον ελληνικό Τουρισμό και βάζει τα θεμέλια για ένα αύριο που η Ελλάδα μπορεί να δεσπόζει στο παγκόσμιο τουριστικό στερέωμα. Δεν υπάρχει ούτε ημέρα για χάσιμο. Η ιστορική συγκυρία είναι μοναδική, η χάραξη μιας μακροχρόνιας εθνικής στρατηγικής για τον Τουρισμό απαραίτητη και η συστράτευση κράτους – επιχειρήσεων και εργαζομένων στον Τουρισμό, μονόδρομος, προκειμένου να δομήσουμε όλοι μαζί ένα καλύτερο αύριο.
Δεν πιστεύω ότι τα ελληνικά ξενοδοχεία αφελληνίζονται. Θα έλεγα ότι τα ελληνικά ξενοδοχεία διεθνοποιούνται και μετατρέπουν την παραδοσιακή ελληνική φιλοξενία σε διεθνές Blue Chip Brand, μετατρέποντας την σε εξαγώγιμο προϊόν, παράγοντας και αξίες και υπεραξίες για τον τόπο.
Παλαιότερα οι Έλληνες παραδοσιακοί ξενοδόχοι είχαν τα ξενοδοχεία τους και τις επενδύσεις τους στην Ελλάδα και τα χρήματα τους στο εξωτερικό. Οι αυριανοί Έλληνες ξενοδόχοι είναι “καταδικασμένοι“ να έχουν ανταγωνιστές αυτούς που θα έρθουν και θα φέρουν τα λεφτά τους από το εξωτερικό. Δεν τίθεται θέμα αφελληνισμού των ξενοδοχείων. Οτιδήποτε επενδύεται στην Ελλάδα και δημιουργεί ανάπτυξη και θέσεις εργασίας, δημιουργεί προοπτική για την χώρα και για το αύριο.
Εργαζόμενοι και εκπαίδευσή τους. Δύο μείζονα θέματα. Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας και ποια είναι η άποψή σας για το πρόβλημα έλλειψης εργαζόμενων στον Τουρισμό;
Τα τελευταία χρόνια και ειδικά την περίοδο της πανδημίας είχαμε το φαινόμενο στην Ελλάδα πολλοί εργαζόμενοι να αποχωρήσουν από τον κλάδο. Οι αιτίες είναι πολλές, όπως η αδήλωτη και ανασφάλιστη εργασία, οι κακές εργασιακές συνθήκες και οι συνθήκες διαμονής, ειδικά σε μέρη υψηλής έντασης τουριστικού ρεύματος, και η συνολική παραίτηση των εργαζομένων από τις εργασίες τους, εξαιτίας της ψυχολογικής πίεσης της πανδημίας, αλλά και της ψυχολογικής κόπωσης όλων των προηγούμενων ετών και συγχρόνως η συνολική άρνηση των νέων να εργαστούν και να κάνουν καριέρα στον κλάδο του Τουρισμού.
Δυστυχώς ενώ είμαστε ένας κλάδος που παρέχουμε υψηλότατες αμοιβές, σε σχέση με τα υπόλοιπα επαγγέλματα, και η εξέλιξη και η εκπαίδευση μέσα στο ενδοεπιχειρησιακό πλαίσιο των περισσοτέρων ξενοδοχείων είναι διαρκής, προκειμένου να καλυφθούν οι ζωτικές ανάγκες λειτουργίας τους, δεν έχουμε καταφέρει σαν κλάδος, ούτε να συστηματοποιήσουμε την γνώση, ούτε να την πιστοποιήσουμε, ούτε να την εξελίξουμε. Και αδυνατούμε να δημιουργήσουμε όραμα στα νέα παιδιά για την κατάρτιση και την εξέλιξή τους στον κλάδο.
Δεν υπάρχει ουσιαστική σύνδεση της εκπαιδευτικής διαδικασίας με την παραγωγική διαδικασία. Στις σχολές τουριστικών επαγγελμάτων γίνεται μια φιλότιμη προσπάθεια από καθηγητές με εμπειρία στον χώρο, αλλά άλλο πράγμα είναι να έχεις εμπειρία και άλλο πράγμα είναι να γίνεσαι μέντορας και δάσκαλος. Αντίστοιχα στην συνέχεια ένας εργαζόμενος μπαίνει στον στίβο της παραγωγικής διαδικασίας, χωρίς κανένας φορέας να πιστοποιεί την εξέλιξή του και να την συνδέει με τις απολαβές και την καριέρα του. Ένα νέο παιδί στο service ή στην ρεσεψιόν, σε λίγα χρόνια αν είναι εργατικό και έχει την σωστή καθοδήγηση, μπορεί να φτάσει να καταλάβει διευθυντικές θέσεις μέσα σε ένα ξενοδοχείο.
Θα γίνει όμως καλός διευθυντής;
Είναι σαν να λέμε σε έναν οδηγό επιβατικού αυτοκινήτου, επειδή οδηγείς καλά κάποια χρόνια, πάρε να κάνεις ένα ταξίδι διεθνών μεταφορών με τριαξονικό και εκπαίδευσε και τους επόμενους.
Θεωρώ λοιπόν ότι η Εκπαίδευση θα πρέπει να είναι αναπόσπαστο κομμάτι όλης της παραγωγικής διαδικασίας και αυτό να πιστοποιείται από θεσμικούς και κρατικούς φορείς και να είναι άμεσα συνδεδεμένη και με τις απολαβές των εργαζομένων.
Για να παράγεις επαγγελματίες θα πρέπει συνεχώς να εκπαιδεύεις, να πιστοποιείς, να αξιολογείς και να αμείβεις. Να εκπαιδεύεις προσφέροντας όχι μόνο κατάρτιση αλλά και όραμα, να πιστοποιείς μέσω ανεξάρτητων φορέων, να αξιολογείς με βάση αντικειμενικά επαγγελματικά κριτήρια λαμβάνοντας υπόψιν και το ψυχογράφημα του κάθε εργαζομένου και να αμείβεις από τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο εργαζόμενο, στην λογική όλοι όσοι εργάζονται αμείβονται, αλλά αυτοί που παράγουν περισσότερο, αμείβονται καλύτερα και εδώ πρέπει να υπάρξει και η στήριξη του κράτους, καθώς τα Bonus παραγωγικότητας θα έπρεπε να είναι αφορολόγητα για τον εργαζόμενο και για την επιχείρηση και χωρίς εργοδοτικές εισφορές.
Υπάρχει μια μεγάλη αναζωπύρωση του επενδυτικού ενδιαφέροντος για την Ελλάδα. Που οφείλεται; Υπάρχουν προβλήματα στις επενδύσεις και ειδικά στον Τουρισμό; Ποια είναι η άποψή σας για τον αναπτυξιακό νόμο;
Σαφώς το επενδυτικό ενδιαφέρον για την Ελλάδα βαίνει διαρκώς αυξανόμενο στον χώρο του Τουρισμού και των ξενοδοχείων. Αυτό οφείλεται σε πολλούς παράγοντες: πρώτα από όλα στην ομορφιά του τόπου, στις ιδανικές κλιματολογικές συνθήκες, στη γεωγραφική θέση, στην πολιτική σταθερότητα χωρίς έντονες κοινωνικές εξάρσεις και ασφαλώς στο γεγονός ότι προερχόμαστε από μια βαθιά οικονομική κρίση και ύφεση δεκαετίας που είχε σαν αποτέλεσμα οι τιμές και οι αξίες των ξενοδοχείων να είναι χαμηλότερες από τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες και από προορισμούς ανάλογου τουριστικού ενδιαφέροντος.
Από την άλλη το ίδιο το μοντέλο της ξενοδοχειακής αγοράς, κυρίως οικογενειακές ξενοδοχειακές επιχειρήσεις χωρίς ιδιαίτερα επαγγελματικό management, υπερδανεισμένες, άρα ευάλωτες στα σκαμπανεβάσματα της αγοράς, δημιουργούν τις ιδανικές συνθήκες για πράξεις αγοραπωλησίας και στην συνέχεια ανακαίνιση ή και επέκταση αυτών από τους νέους επενδυτές και νέους ιδιοκτήτες.
Τέτοιου είδους επενδύσεις αποτελούν την μεγάλη πλειοψηφία ακόμα και σήμερα. Μεγάλη μερίδα επίσης έχει η μετατροπή και η αλλαγή χρήσης υφιστάμενων κτηρίων, σε ξενοδοχεία. Η ανάπτυξη καινούργιων κτηριακών εγκαταστάσεων ξενοδοχείων από την αρχή κατέχει το μικρότερο κομμάτι, καθώς παρά την σχετική απλούστευση των διαδικασιών αδειοδοτήσεων ακόμα και σήμερα μια τέτοια ανάπτυξη μετατρέπει τον χρόνο υλοποίησης σε απόλυτα σχετικό μέγεθος, καθώς η γραφειοκρατία και οι δαιδαλώδεις διαδικασίες, κάνουν μια τέτοια επένδυση να είναι υψηλού ρίσκου και αμφιβόλου χρόνου υλοποίησης. Ταυτόχρονα και όλο το υπόλοιπο χρηματοοικονομικό και φορολογικό μοντέλο δεν έχει πλήρως εναρμονιστεί με την απαραίτητη ευελιξία που θα βοηθούσε τέτοιου είδους επενδύσεις και πιστεύω ότι θα μπορούσε να έχει γίνει καλύτερο «κούμπωμα» με τον αναπτυξιακό νόμο. Παραδείγματος χάρη, για τις μεγάλες επιχειρήσεις προβλέπει όχι χρηματική επιδότηση, αλλά φοροαπαλλαγή στο μέλλον. Δεκτό και πολύ θετικό. Πόσο όμως καλύτερο θα ήταν άραγε να μην επιβαρυνόταν με ΦΠΑ η επένδυση, καθώς τα υψηλά ταμειακά διαθέσιμα τα χρειάζεσαι περισσότερο στην φάση της υλοποίησης της επένδυσης και λιγότερο στην φάση της λειτουργίας; Με αυτό τον τρόπο με την λειτουργία του ξενοδοχείου το κράτος θα εισέπραττε ΦΠΑ από την πρώτη μέρα λειτουργίας, αντί να συμψηφίζει, και αντίστοιχα και ο επενδυτής θα είχε μεγαλύτερη βοήθεια. Αντίστοιχα, ενώ βλέπουμε το καινούριο χωροταξικό να προάγει την ανάπτυξη μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων, καθώς έχει θέσει όριο τουλάχιστον 20.000 τετραγωνικά μέτρα οικοπέδου για την ανάπτυξη ξενοδοχειακής μονάδας, αντίθετα ο αναπτυξιακός όχι μόνο δεν δίνει επιδότηση με την μορφή χρήματος σε μεγάλες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις που θα ήταν οι μεγάλοι υποψήφιοι για την ανάπτυξη μεγάλων μονάδων αντίστοιχα, αλλά τους βάζει πλαφόν στα 3 εκατ. ευρώ φοροαπαλλαγή.
Άρα τι λέμε;
Ότι περιμένουμε από τις μικρές επιχειρήσεις να αναπτύξουν μεγάλα ξενοδοχεία;
Πως;
Με ποιά χρηματοδότηση και από ποια ελληνική τράπεζα, καθώς η ίδια συμμετοχή πρέπει να είναι τουλάχιστον 30-40 %;
Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι κάπου δεν υπάρχει λογική συνέχεια και συνοχή. Από την άλλη δεν θεωρώ ότι η αναπτυξιακή πορεία του κλάδου πρέπει να βασιστεί σε επιδοτήσεις και επιδόματα.
Δεν θεωρώ ότι ο αναπτυξιακός πρέπει να καθορίζει την σκοπιμότητα ή μη μιας επένδυσης, αλλά η βιωσιμότητά της έτσι και αλλιώς.
Ο αναπτυξιακός νόμος είναι μια βοήθεια από το κράτος και σαν τέτοια είναι ευπρόσδεκτη και σαν τέτοια θα πρέπει να αντιμετωπιστεί.
Η «γιγάντωση» του φαινομένου των βραχυχρόνιων μισθώσεων δημιουργούν ένα δυσμενές επιχειρηματικό περιβάλλον για τα ξενοδοχεία. Τι πρέπει να γίνει;
Σήμερα ένα τεράστιο κομμάτι της αγοράς που αποτελούν οι βραχυπρόθεσμες μισθώσεις ακόμα και σήμερα λειτουργούν σε ένα γκρι περιβάλλον. Γκρι φορολογικά, γκρι εργασιακά, γκρι ακόμα και από πλευράς ασφάλειας διαμονής. Ποιος είναι αυτός που εργάζεται σε μια βίλλα που ο επισκέπτης πληρώνει 10.000 ευρώ την βραδιά και τι γνώσεις έχει το κράτος για αυτόν τον εργαζόμενο, για αυτό το έσοδο και για το επίπεδο των υπηρεσιών που παρέχονται σε σχέση με ένα ξενοδοχείο 150 δωματίων, το οποίο έχει μέση τιμή 60 ευρώ όπου υπάρχει ηλεκτρονική τιμολόγηση και οι εργαζόμενοι δηλώνονται σε πραγματικό χρόνο στο σύστημα του υπουργείου Εργασίας «Εργάνη».
Η βραχυπρόθεσμη μίσθωση ήρθε για να μείνει και για αυτό τον λόγο η Πολιτεία έχει την υποχρέωση να ελέγξει όλη την αλυσίδα και να βάλει τις απαραίτητες ασφαλιστικές δικλίδες έτσι ώστε να γίνει και να ενταχθεί στην ομαλή παραγωγική διαδικασία σαν ένα αναπόσπαστο κομμάτι του τουριστικού προϊόντος.
Πρόσφατα ανακοινώσατε την επέκταση της συνεργασίας σας με την Wyndham σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Παράλληλα, έχετε παρουσία σε αρκετές χώρες. Ποια είναι τα σχέδιά σας για την επέκταση στο εξωτερικό και που προτίθεστε να αποκτήσετε παρουσία;
Ήμασταν η πρώτη εταιρία στην Ελλάδα πριν από αρκετά πλέον χρόνια που ξεκίνησε συνεργασίες στρατηγικής ανάπτυξης με τα διεθνή Brands. Είμαστε στρατηγικός εταίρος της Wyndham για όλη την Ευρώπη, είμαστε συνεργάτες και τρέχουμε με την Radisson, συνεργαζόμαστε με την Hilton, καθώς επίσης είμαστε εγκεκριμένος και πιστοποιημένος Hotel Operator από την Marriott International, ενώ έχουμε δει αρκετά projects με την Accor. Άρα οι συνεργασίες μας είναι εξαιρετικά πολυσχιδείς έχοντας όμως καταφέρει να κρατήσουμε την ανεξαρτησία και αυτονομία μας, γεγονός που μας δίνει την δυνατότητα να απαιτήσουμε περισσότερα από αυτούς και να επιτύχουμε καλύτερα αποτελέσματα. Επίσης το γεγονός αυτό μας δίνει ευελιξία, για την βέλτιστη επιλογή Brand ανά ξενοδοχείο. Πλέον έχουμε αρκετά ξενοδοχεία με το δικό μας brand και κάθε μέρα που περνάει ανακαλύπτουμε και εμείς οι ίδιοι την δύναμη του δικού μας ονόματος.
Θα συνεχίσουμε τις συνεργασίες μας με τα διεθνή Brands, χωρίς ποτέ αυτές να είναι μονοσήμαντες και χωρίς αυτό να σημαίνει ότι όλα τα ξενοδοχεία χρειάζεται να είναι Branded.
Η επέκταση της συνεργασίας μας με την Wyndham στην Ευρώπη είναι το επισφράγισμα της εμπιστοσύνης και της ικανοποίησης του ομίλου της Wyndham στα μέχρι τώρα αποτελέσματα της συνεργασίας μας. Το γεγονός ότι αποτελούμε της επιλογή τους για την περαιτέρω κοινή μας επέκταση στην Ευρώπη, αποτελεί ψήφο εμπιστοσύνης και σε εμάς και στην ελληνική ξενοδοχία, γενικότερα.
Μέσα από αυτή την συμφωνία δρομολογούμε την ανάπτυξή μας, σε ακόμα περισσότερους ευρωπαϊκούς προορισμούς.
Το παραγωγικό μοντέλο της χώρας βασίζεται ιδιαίτερα στον Τουρισμό. Χρειάζεται κάποια αλλαγή κατά την άποψή σας; Τι πρέπει να προσεχθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης; Θα βοηθήσει τον Τουρισμό;
Θεωρώ ότι στο παρελθόν ο κλάδος είχε υποτιμηθεί από το κράτος και τους φορείς. Έχουν αντίστοιχα υποτιμηθεί και όλοι όσοι δραστηριοποιούνται, εργάζονται και προσφέρουν από το μετερίζι του ο καθένας. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο βλέπουμε να εκτιμάται η συνεισφορά του τουρισμού στο Εθνικό Ακαθάριστο Προϊόν και αυτό είναι αποτέλεσμα της ανθεκτικότητας και της ανάπτυξης που κατάφερε να έχει ο κλάδος με αποτέλεσμα να “επιβληθεί” στην συνείδηση και του κράτους και του πολίτη. Το Ταμείο Ανάκαμψης αποτελεί μια χρυσή ευκαιρία και για τον Τουρισμό και για το κράτος να δείξει την σημαντικότητα του τομέα στην χάραξη της στρατηγικής για το μέλλον. Η ορθή χρήση των πόρων είναι βασική προϋπόθεση για μια βιώσιμη ανάπτυξη στο αύριο που θα έχει τον ελληνικό Τουρισμό ενισχυμένο στην παγκόσμια τουριστική σκακιέρα.
Ο Τουρισμός ενώ είναι ένα προϊόν που απευθύνεται πάνω από 85% σε ξένους, δυστυχώς είναι μια δραστηριότητα «ελληνικού ρίσκου», με υψηλά επιτόκια δανεισμού και με μεγάλους χρόνους υλοποίησης των επενδύσεων.
Το Ταμείο Ανάκαμψης έρχεται να κλείσει μέρος αυτής της ψαλίδας και συγχρόνως να παίξει ένα πολύ σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του αύριο με γνώμονά την βιώσιμη και πράσινη ανάπτυξη. Η ορθή χρήση των πόρων του ταμείου, η σωστή αξιολόγηση των επενδύσεων και η συνέπεια από την μεριά των επενδυτών στα επενδυτικά πλάνα και στους εργαζομένους, μπορούν να βάλουν τις βάσεις στον Ελληνικό Τουρισμό του αύριο.
Ποιο είναι το «ταβάνι» για τον ελληνικό Τουρισμό; Είναι ποσοτικό το θέμα; Που μπορεί να φτάσει η Ελλάδα και πως; Και πόσο μπορεί ο ιδιώτης επιχειρηματίας να μεγαλώνει την επιχειρηματική του οντότητα, με περίπου δεδομένες τις δημόσιες υποδομές;
Δεν θεωρώ ότι υπάρχει “ταβάνι”. Θεωρώ ότι στην μετά πανδημία εποχή, ο κόσμος διψάει ακόμα περισσότερο να ταξιδέψει και το στοίχημα της επόμενης μέρας πρέπει να είναι πρώτα από όλα ποιοτικό, αλλά και ποσοτικό.
Αεροδρόμια, οδικές και λοιπές υποδομές, μείωση της φορολογίας, δημιουργία μηχανισμού παρακολούθησης έκδοσης βίζας, άμεσα από τις πρεσβείες μας σε όλο τον κόσμο, εξάλειψη γραφειοκρατίας και ταχύτητα εξυπηρέτησης σε διασυνοριακούς σταθμούς, δημιουργία ενός πλάνου κρατικής στρατηγικής μάρκετινγκ που θα ακολουθηθεί για τα επόμενα χρόνια, με στόχευση σε νέες αγορές και ευέλικτη πολιτική τιμών, με στόχο την μεγιστοποίηση από την μια της ικανοποίησης των φιλοξενουμένων και από την άλλη την μεγιστοποίηση του εσόδου ανά δωμάτιο, είναι μερικές από τις προτεραιότητες που πρέπει να τεθούν άμεσα.
Και ακόμη: Δημιουργία ενός κεντρικού οργάνου στρατηγικής με συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων υπουργείων με στόχο την εξάλειψη όλων των αγκυλώσεων του κρατικού μηχανισμού και την χάραξη της στρατηγικής για το αύριο, στήριξη εργαζομένων και επιχειρήσεων, όχι απαραίτητα με επιδόματα, αλλά με πιο σταθερό, δίκαιο και διεθνώς ανταγωνιστικό φορολογικό σύστημα, μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και μείωση του ΦΠΑ στα διεθνή επίπεδα και στα επίπεδα των ανταγωνιστών μας.
Είμαστε πολύ τυχεροί γιατί ζούμε και επιχειρούμε σε ένα ευλογημένο από τον θεό τόπο, με μοναδικές κλιματολογικές συνθήκες μοναδική ιστορία και κουλτούρα και με μοναδικά δημιουργικούς, εργατικούς και φιλόξενους ανθρώπους. Δυστυχώς όμως ενώ υπάρχουν όλα αυτά τα χαρακτηριστικά και μέσα από συγκεκριμένες ιστορικές συγκυρίες, όπως πόλεμοι, πολιτική αστάθεια, έλλειψη κρατικής στρατηγικής, κ.λπ., και έχοντας ένα πολύ δύσκολο γεωγραφικό ανάγλυφο, οι υποδομές βρίσκονται πάρα πολύ πίσω. Αν δεν γίνει μια προσπάθεια συντονισμένη με ομοψυχία και όραμα και άμεσες και πραγματοποιήσιμες λύσεις, δυστυχώς η έλλειψη υποδομών, θα έχει αρνητικές επιπτώσεις. Λιμάνια, αεροδρόμια, οδικές αρτηρίες, σιδηροδρομικά και ακτοπλοϊκά δίκτυα, υδροπλάνα, μαρίνες, υδρευτικά και αποχετευτικά δίκτυα, νοσοκομεία και υγειονομικές υποδομές, ενίσχυση της αστυνόμευσης και του αισθήματος ασφάλειας στις τουριστικά επιβαρυμένες περιοχές, είναι μόνο μερικά από τα προβλήματα που έπρεπε να έχουν λυθεί στο χθες και που αν δεν τα λύσουμε σήμερα, δεν θα υπάρξει αύριο.
Βλέποντας μερικά χρόνια μπροστά, που φιλοδοξείτε να βρίσκεται η ZEUS; Για ένα τέτοιο έργο ζωής, ποιο είναι το όραμά σας;
Η στόχευση είναι ξεκάθαρη και δεν αλλάζει: μία ελληνική εταιρία, με έδρα την Ελλάδα, με καταπληκτικά ξενοδοχεία, που συνεχώς παρουσιάζει υγιή ανάπτυξη, με χαμηλό τραπεζικό δανεισμό, με χαρούμενα και παραγωγικά στελέχη και εργαζομένους, με φιλοξενούμενους που απολαμβάνουν μοναδικές εμπειρίες διαμονής στα ξενοδοχεία μας. Ένα ισχυρό brand name που θα ταυτίζεται με τη «θεϊκή εμπειρία» και θα υπογράφει κάθε μοναδική, εξεζητημένη και προσωποποιημένη υπηρεσία, από τη Διαμονή ως την Ευεξία και από τη Διασκέδαση μέχρι την Γαστρονομία. Διαμονή υψηλού επιπέδου που εμπνέεται από την κουλτούρα κάθε τόπου, ζεστή και απροσποίητη φιλοξενία που αναδεικνύει την κάθε στιγμή, αυθεντικές και αγνές πρώτες ύλες, είναι οι βασικές αξίες μιας φιλοσοφίας που περιγράφεται από το μόττο μας, «A Zeus experience», το οποίο χαράζει και τη στρατηγική μας για το μέλλον.
Θέλουμε να αποτελούμε μια εταιρεία και έναν όμιλο με εξωστρέφεια και με δυνατούς συμμάχους και συνεργάτες εντός και εκτός Ελλάδας που θα μας συνδέει το κοινό όραμα για μια ανάπτυξη με κέντρο τον άνθρωπο, προορισμένη να καλύπτει με τον καλύτερο τρόπο τις ανάγκες οποιουδήποτε φιλοξενούμενου. Δεν ξέρω πόσο ψηλά θα φτάσουμε, ξέρω όμως ποιες είναι οι σταθερές που θα ήθελα να διέπουν τη διαδρομή μας και αυτές τις σταθερές πρέπει να τις διαφυλάξουμε σαν κόρη οφθαλμού, γιατί το πιο σημαντικό δεν είναι να φθάσεις στο υψηλότερο σημείο, το πιο σημαντικό είναι να ξέρεις και να μην ξεχάσεις ποτέ πώς τα κατάφερες να φτάσεις και όταν φτάσεις τι θέλεις να δώσεις και ποιο μήνυμα να μεταφέρεις στην κοινωνία και στους ανθρώπους!
Τελικά ο Χάρης Σιγανός πιστεύει στην τύχη, στην έμπνευση, στην δουλειά, ή…;
Πρώτα από όλα πιστεύω στην σκληρή δουλειά, στην συνέπεια και στην προσήλωση στους στόχους.
Ο συνδυασμός των δύο, δημιουργεί τις κατάλληλες εμπειρίες και την επαγρύπνηση στο μυαλό τα οποία θεωρώ ότι βοηθούν στην έμπνευση και στην δημιουργία. Η δημιουργία είναι αυτή που σου δίνει στο τέλος το κουράγιο και την δύναμη να συνεχίζεις. Η συνέπεια είναι αυτή που σε βοηθάει να μην ακούσεις ποτέ τις σειρήνες των εύκολων λύσεων που μπορεί να σε οδηγήσουν στο να αλλοιώσεις το είναι σου και να χάσεις την ταυτότητά σου.
Ο Καζαντζάκης είπε « Ν’ αγαπάς την ευθύνη. Να λες: Εγώ, εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γης. Αν δε σωθεί, εγώ φταίω».
Όταν ασχολείσαι με τον Τουρισμό πρέπει να λες «και σε έναν και φιλοξενούμενο αν δεν ανταποκριθείς στις προσδοκίες του, Εγώ φταίω».
