- Το τελικό αποτέλεσμα της φετινής χρονιάς θα έχει μεν θετικό πρόσημο, αλλά θα πρέπει να αποτελέσει τη βάση για ανασύνταξη και μακροχρόνια στρατηγική
- Σωστές συνθήκες εργασίας, δίκαιη αμοιβή, συνεχής εκπαίδευση και εξέλιξη των εργαζομένων
- Ο στενός εναγκαλισμός με τους ισχυρούς του σήμερα μπορεί να αποδειχθεί μοιραίος στο μέλλον
Με μεστό και τεχνοκρατικό λόγο και μια εξαιρετικά επιτυχημένη διαδρομή, ο Χάρης Σιγανός με καταγωγή από το Οροπέδιο Λασιθίου της Κρήτης, ξεπέρασε και τις πιο αισιόδοξες προσδοκίες στην επαγγελματική του πορεία, χτίζοντας -κυριολεκτικά- από το μηδέν έναν μεγάλο και εύρωστο ξενοδοχειακό όμιλο, που πρωταγωνιστεί στον ελληνικό Τουρισμό.
Ο Χάρης Σιγανός ιδρυτής της Zeus International Hotels & Resorts, κατάφερε σήμερα να έχει στην Zeus International, ένα χαρτοφυλάκιο που υπερβαίνει το 1 δισεκατομμύριο ευρώ, με περίπου 4.000 κλίνες, συνεργασία με μεγάλες παγκόσμιες αλυσίδες ξενοδοχείων, όπως οι Wyndham Hotels & Resorts και Hilton, καθώς και θεσμικούς επενδυτές και 9 ιδιόκτητα ξενοδοχεία, σε χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης, δημιουργώντας έτσι ένα σημαντικό ορόσημο στην επέκταση της εταιρείας στην ευρωπαϊκή αγορά φιλοξενίας.
Ως εκ τούτου οι απόψεις του για το σήμερα και το αύριο της τουριστικής βιομηχανίας έχουν ιδιαίτερη σημασία!
Στην αποκλειστική του συνέντευξη στο ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ, ο ιδρυτής της ZEUS International, υπογραμμίζει την σημασία του ανθρώπινου παράγοντα τονίζοντας εμφατικά: «Είμαι πολύ περήφανος που τα περισσότερα χρόνια της ζωής μου υπήρξα εργαζόμενος και στη συνέχεια στέλεχος, παρά επιχειρηματίας.
Αυτό μου δίνει τη δυνατότητα και το πλεονέκτημα όχι μόνο να ακούω και να αφουγκράζομαι, αλλά και να μπορώ να βιώνω τις αγωνίες και τις προσδοκίες όλων όσων εργάζονται στον όμιλο. Συγχρόνως, μου προσφέρει την καθαρότητα σκέψης ότι οι φιλοξενούμενοι στα ξενοδοχεία μας βρίσκονται εκεί επειδή μας επέλεξαν έναντι όλων των άλλων. Αυτό θα πρέπει να μας γεμίζει με τη χαρά της ευθύνης να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες τους και να τους προσφέρουμε μοναδικές εμπειρίες διαμονής».
Στο πλαίσιο αυτό όπως λέει «…Οι σωστές συνθήκες εργασίας, η δίκαιη αμοιβή, η συνεχής εκπαίδευση και η εξέλιξη των εργαζομένων, πρέπει να αποτελούν την πρώτη μέριμνα μιας επιχείρησης που επιθυμεί να ευημερεί και στο μέλλον».
Αναφερόμενος στο θέμα της «ελληνικότητας» των ξενοδοχείων και των διεθνών αλυσίδων ο Χάρης Σιγανός επισημαίνει τα εξής: «…Έτσι, τα ξενοδοχεία μας θα γίνουν πρεσβευτές των τοπικών χαρακτηριστικών που μας κάνουν μοναδικούς. Η παρουσία των αλυσίδων προσφέρει την αναγνωρισιμότητα, οι επενδύσεις ελληνικών και ξένων κεφαλαίων είναι αυτές που θα χτίσουν και θα δομήσουν το τουριστικό και ξενοδοχειακό προϊόν στο αύριο, όμως οι άνθρωποι είναι αυτοί που θα πρέπει να συνεχίσουν να κάνουν την διαφορά διατηρώντας όλα αυτά τα στοιχεία της φιλοξενίας που οι προηγούμενες γενιές μας γαλούχησαν και καταπολεμώντας οποιαδήποτε φαινόμενα εσωστρέφειας, αλαζονείας και αδιαφορίας για τον τόπο μας.
Επιπλέον, η υποχρέωση της Πολιτείας είναι η δημιουργία και εξέλιξη των υπαρχόντων υποδομών και η παροχή της απαραίτητης στήριξης στον κλάδο. Πρέπει να υπάρχει δικαιοσύνη τόσο στους φόρους, όσο και στις εισφορές, καθώς όσα ο κλάδος συνεισφέρει στο Α.Ε.Π. πρέπει να επιστρέφονται για τη στήριξή του, είτε μέσω υποδομών, είτε μέσω διαφήμισης».
Σχολιάζοντας την τελευταία πτώχευση του FTI, ο κ. Σιγανός κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Λέει χαρακτηριστικά: «Τα τελευταία χρόνια, έχουμε δει την πτώχευση τεράστιων τουριστικών οργανισμών, κάτι που πριν από μερικά χρόνια θα μας φαινόταν αδιανόητο.
Σήμερα, αποδεικνύεται ότι η θωράκιση από τέτοιες καταστάσεις μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της αύξησης της διασποράς του ρίσκου του πελατολογίου κάθε τουριστικής επιχείρησης.
Ο στενός εναγκαλισμός με τους ισχυρούς του σήμερα μπορεί να αποδειχθεί μοιραίος στο μέλλον, καθώς τα συμφέροντα δεν είναι πάντοτε κοινά και οι στρατηγικές προσαρμόζονται ανάλογα με τη χρονική στιγμή».
Συνολικά δε προειδοποιεί ότι «…το τελικό αποτέλεσμα της φετινής χρονιάς θα έχει μεν θετικό πρόσημο, αλλά θα πρέπει να αποτελέσει τη βάση για ανασύνταξη και μακροχρόνια στρατηγική».
Η συνέντευξη
Η συνέντευξη στον Κωνσταντίνο Στ. Δεριζιώτη έχει ως ακολούθως:
Πώς φαίνεται να εξελίσσεται η φετινή τουριστική περίοδος; Είναι τόσο θετικές οι προοπτικές όσο ακούγονται; Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας μεσοπρόθεσμα;
Σήμερα, η αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα είναι ότι ο ελληνικός Τουρισμός αποδεικνύεται πολύ ανθεκτικός στην παγκόσμια συγκυρία. Μεγάλες παραδοσιακές αγορές, όπως η Ρωσική και η Ουκρανική, είναι κατ’ ουσίαν κλειστές, ενώ άλλες, όπως η Ισραηλινή, ή ακόμα και οι Αραβικές, λειτουργούν κάτω από μεγάλη αστάθεια και αβεβαιότητα. Επιπλέον, η οικονομική κρίση και ύφεση στην Ευρώπη δυσχεραίνουν την πραγματοποίηση ταξιδιών και διακοπών.
Η κλιματική αλλαγή, από την άλλη πλευρά, έχει αντίκτυπο. Η άνοδος της θερμοκρασίας στις βόρειες χώρες, συγχρόνως με την αύξηση του φαινομένου του καύσωνα στον ευρωπαϊκό νότο κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, οδηγεί σε εναλλακτικές διακοπές, σε νέους προορισμούς και αλλάζει σταδιακά την παραδοσιακή εποχικότητα του Τουρισμού.
Σε όλα αυτά, πρέπει να προστεθεί το γεγονός ότι η ανάπτυξη των τεράστιων αγορών της Κίνας και της Ινδίας είναι ακόμα στη φάση του ανοίγματος και της καθιέρωσης στην Ευρώπη. Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, θεωρώ ότι το τελικό αποτέλεσμα της φετινής χρονιάς θα έχει μεν θετικό πρόσημο, αλλά θα πρέπει να αποτελέσει τη βάση για ανασύνταξη και μακροχρόνια στρατηγική. Πρέπει να δούμε τα πράγματα σε μια πιο μεσομακροπρόθεσμη βάση, προκειμένου από τη μια να θωρακιστούμε για τα χειρότερα και από την άλλη να είμαστε έτοιμοι να εκμεταλλευτούμε τις ευνοϊκότερες συνθήκες, αν και εφόσον αυτές προκύψουν.
Τελικά, ο Τουρισμός νίκησε τον Κορονοϊό; Είναι τόσο σημαντικές οι διακοπές για τον σύγχρονο άνθρωπο, ώστε κάθε απειλή να αποδεικνύεται «μικρή»;
Κάνουμε τεράστιο λάθος να θεωρούμε ότι το ταξίδι αποτελεί πολυτέλεια και ότι βρίσκεται στην κορυφή της πυραμίδας των αναγκών της ανθρώπινης ύπαρξης. Η σχέση του ανθρώπου με το ταξίδι, τις διακοπές, την ανακάλυψη νέων τόπων και εμπειριών, καθώς και η επαφή με άλλους πολιτισμούς, αποτελεί πρωταρχική ανάγκη της ύπαρξής μας ως ανθρώπινο είδος. Από τον Πλάτωνα, που ξεκαθάρισε ότι ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον, μέχρι τον Καζαντζάκη, που συνέδεσε την ανακάλυψη του εαυτού μας με το ταξίδι και τη συλλογή εμπειριών από άλλους πολιτισμούς, η ανθρώπινη ύπαρξη ολοκληρώνεται μέσα από αυτήν την ανάγκη. Η πανδημία λειτούργησε σαν εφαλτήριο, προκειμένου οι άνθρωποι να αποκτήσουν ακόμα μεγαλύτερη δίψα για ταξίδια, εμπειρίες και χαλάρωση. Τα ψυχικά αποθέματα εξαντλήθηκαν, και η ανάγκη για φόρτιση των ήδη εξαντλημένων ανθρώπων από τη βαριά και δύσκολη καθημερινότητα μεγεθύνθηκε.
Αν πριν από μερικά χρόνια η παγκόσμια οικονομία βρισκόταν στην σημερινή κατάσταση πληθωρισμού, μείωσης των πραγματικών εισοδημάτων και πολεμικών συρράξεων στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αφρική, τότε θα μιλούσαμε για πάγωμα της τουριστικής βιομηχανίας. Σήμερα, λοιπόν, μπορούμε να πούμε ότι η ανάγκη για ταξίδι του σύγχρονου ανθρώπου είναι πάνω από τους περιορισμούς που καθορίζουν οι γεωπολιτικές συγκυρίες. Είναι πάνω από την πτώση των οικονομικών δεικτών και επηρεάζει μόνο στον βαθμό που επιβάλλεται να ταξιδέψουμε για λιγότερο χρόνο και να ξοδέψουμε όσο λιγότερα χρήματα μπορούμε, αλλά σε τελική ανάλυση, θέλουμε να ταξιδέψουμε.
Τα ξενοδοχεία στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, αποτελούν επιχειρηματικούς οργανισμούς που διέπονται από όλους τους κανόνες και τους όρους της επιχειρηματικότητας;
Εφόσον δεν υπάρχει δυνατότητα αύξησης των τιμών, η αύξηση του λειτουργικού κόστους οδηγεί σε μείωση της κερδοφορίας και αντίστοιχη μείωση των αποδόσεων των επενδύσεων. Εάν δεν γίνουν διορθωτικές κινήσεις στον εξορθολογισμό του κόστους λειτουργίας, τότε η επιχείρηση οδηγείται σε μαρασμό και απαξίωση. Η μέριμνα όλων πρέπει να είναι η μακροημέρευση, καθώς και η ευημερία όλων των κρίκων της αλυσίδας επιχείρησης – εργαζομένων και φιλοξενούμενων. Οι εργαζόμενοι πρέπει να συνεχίζουν να προσφέρουν απρόσκοπτα και με εργασιακή ειρήνη και ασφάλεια τις υπηρεσίες τους, ενώ η επιχείρηση πρέπει να μπορεί να «κρατάει όρθια» την οντότητά της και να αναπτύσσεται προκειμένου να προσφέρει φιλοξενία σε ακόμα περισσότερους ανθρώπους, προσφέροντας εργασία ακόμα σε περισσότερους εργαζομένους, σε ένα ασφαλές και παραγωγικό περιβάλλον, όπου μέσα από την αναπτυξιακή της πορεία, μπορεί να συμβάλει στην οικονομία και την κοινωνία, έχοντας πάντα την ευθύνη που της αναλογεί.
Ξενοδοχεία με επώνυμο brand ή ξενοδοχεία με τοπική ταυτότητα;
Θεωρώ ότι τα δύο δεν έρχονται σε αντιδιαστολή, αλλά αλληλοσυμπληρώνονται. Πρέπει πάντα να υπάρχει υγιής ισορροπία ανάμεσά τους. Με το brand, αποκτάται αναγνωρισιμότητα παγκοσμίως. Από την άλλη πλευρά, η διατήρηση και η ανάδειξη των τοπικών χαρακτηριστικών ενός προορισμού και ενός ξενοδοχείου, είναι αυτό που προσφέρει μοναδικότητα. Σήμερα, ο ταξιδιώτης επιλέγει την ασφάλεια και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που ένα διεθνές brand μπορεί να προσφέρει, όταν συνδέεται άρρηκτα με την ανάδειξη της τοπικής κουλτούρας, της τοπικής αρχιτεκτονικής, της γαστρονομίας και της τοπικής εμπειρίας. Δεν πρέπει, όμως, να χάσουμε την ταυτότητά μας ως προορισμός. Οι τοπικές κοινωνίες δεν πρέπει να αλλοιώσουν τα χαρακτηριστικά που ο τόπος τους προσφέρει. Εμείς, οι ξενοδόχοι, και όλοι όσοι ασχολούμαστε με τον Τουρισμό, έχουμε το χρέος να τα αναδεικνύουμε και να παροτρύνουμε στην διατήρησή τους, γιατί μόνο έτσι και με περιοχές όπως η Ελλάδα προσφέρει με τόσο μοναδικά χαρακτηριστικά, τα ξενοδοχεία μας γίνονται μοναδικά στον παγκόσμιο χάρτη. Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι όλα τα brands αποτελούν απρόσωπους οργανισμούς τεράστιας αναγνωρισιμότητας, εισηγμένους στα μεγαλύτερα χρηματιστήρια του κόσμου.
Οι μέτοχοι, κυρίως funds, έχουν μοναδικό στόχο την άμεση κερδοφορία, σε συνδυασμό με την επέκταση του αριθμού δωματίων που διαθέτουν. Αυτό είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη χρηματιστηριακή τους αξία και την ύπαρξή τους στο διηνεκές.
Αντίθετα, τα ξενοδοχεία και οι κοινωνίες μέσα στις οποίες επιχειρούν και βρίσκονται, δεν έχουν ροδάκια να μετακινηθούν σε οποιαδήποτε κρίση. Θα πρέπει να έχουν τόσο δυνατές βάσεις, προκειμένου από τη μία να έχουν βιώσιμη ανάπτυξη και από την άλλη να διαθέτουν πολύ μεγάλη αυθεντικότητα και ανθεκτικότητα, σε οποιεσδήποτε συνθήκες της αγοράς.
Οι περισσότερες διεθνείς αλυσίδες έχουν σημαντική παρουσία στην ελληνική αγορά. Πως το σχολιάζετε και τι εκτιμάται για την πορεία των επενδύσεων στον Τουρισμό στα επόμενα χρόνια;
Η παρουσία των αλυσίδων δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο, αλλά παγκόσμιο. Συμβαίνει και στην Ελλάδα. Ωστόσο, από μόνη της, δεν αποτελεί αναπτυξιακό εργαλείο που μπορεί να οδηγήσει σε μελλοντική ευημερία. Για να διασφαλίσουμε την ανάπτυξη του Τουρισμού, πρέπει να έχουμε μια σαφή στρατηγική που συνδέεται με την ανάπτυξη υποδομών, την εκπαίδευση, και την ανάπτυξη των ταξιδιωτικών εμπειριών στη χώρα μας. Είμαστε ευλογημένοι με τη φυσική ομορφιά του τόπου μας, τον πολιτισμό, την αυθεντικότητα των ανθρώπων, τη φιλοξενία, και τις μοναδικές κλιματολογικές συνθήκες. Πρέπει να συνεχίσουμε να βελτιώνουμε τις υποδομές μας, να επενδύουμε στην εκπαίδευση του προσωπικού, και να στηρίζουμε τις τοπικές κοινωνίες. Έτσι, τα ξενοδοχεία μας θα γίνουν πρεσβευτές των τοπικών χαρακτηριστικών που μας κάνουν μοναδικούς. Η παρουσία των αλυσίδων προσφέρει την αναγνωρισιμότητα, οι επενδύσεις ελληνικών και ξένων κεφαλαίων είναι αυτές που θα χτίσουν και θα δομήσουν το τουριστικό και ξενοδοχειακό προϊόν στο αύριο, όμως οι άνθρωποι είναι αυτοί που θα πρέπει να συνεχίσουν να κάνουν την διαφορά διατηρώντας όλα αυτά τα στοιχεία της φιλοξενίας που οι προηγούμενες γενιές μας γαλούχησαν και καταπολεμώντας οποιαδήποτε φαινόμενα εσωστρέφειας, αλαζονείας και αδιαφορίας για τον τόπο μας.
Είναι πολύ σημαντικό τελικά το πρόβλημα στην Ελλάδα και την Ευρώπη με την έλλειψη εργαζόμενων στον Τουρισμό;
Το πρόβλημα της έλλειψης εργαζομένων στον Τουρισμό είναι μια πραγματικότητα, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη. Πιστεύω ότι αυτό θα αποτελέσει μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τον τουριστική κοινότητα στη χώρα μας τα επόμενα χρόνια. Το πρόβλημα έχει πολλές πλευρές, και αν δεν το αντιμετωπίσουμε από τη ρίζα του, δεν θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις του αύριο. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι ο Τουρισμός είναι μια υπηρεσία που παρέχεται από ανθρώπους προς άλλους ανθρώπους, και ότι πρέπει να φροντίζουμε τους εργαζομένους μας, με την ίδια φροντίδα και ζήλο που αντιμετωπίζουμε τους φιλοξενούμενούς μας. Αν δεν φροντίσουμε σωστά αυτούς που πληρώνουμε για να φροντίσουν τους φιλοξενούμενούς μας για να μας επιλέγουν αυτοί με την σειρά τους, τότε δεν υπάρχει αύριο. Οι σωστές συνθήκες εργασίας, η δίκαιη αμοιβή, η συνεχής εκπαίδευση και η εξέλιξη των εργαζομένων, πρέπει να αποτελούν την πρώτη μέριμνα μιας επιχείρησης που επιθυμεί να ευημερεί και στο μέλλον. Τα τελευταία τρία χρόνια, εκτός από την ανάπτυξη των ξενοδοχείων μας, έχουμε κατασκευάσει περίπου 350 κλίνες για το προσωπικό μας, προσφέροντας συνθήκες διαβίωσης υψηλής ποιότητας. Στον σχεδιασμό μας για τα επόμενα τρία χρόνια δε, περιλαμβάνεται ο διπλασιασμός αυτών των κλινών.
Συγχρόνως, το 80% των στελεχών μας αποτελείται από ανθρώπους που ήταν εργαζόμενοι στον όμιλο και εξελίχθηκαν οργανικά μέσα σε αυτόν. Έτσι, η πορεία εξέλιξης του ομίλου θα ακολουθεί την αντίστοιχη πολιτική εξέλιξης, αμοιβών και επιβράβευσης για στελέχη και εργαζόμενους. Τα προγράμματα εκπαίδευσης στον όμιλο έχουν τριπλασιαστεί σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, και προσπαθούμε να διατηρήσουμε αυτήν την ανοδική πορεία, συμπεριλαμβάνοντας εκπαιδευτές από το εξωτερικό για όλα τα στελέχη του ομίλου.
Επιπλέον, πρέπει να επαγρυπνούμε όλοι και να ενεργοποιηθούμε για να πείσουμε την Πολιτεία να εντάξει τον τομέα της Φιλοξενίας και Τουρισμού στην εκπαιδευτική διαδικασία από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Δεν μπορούμε να υποτιμούμε τον Τουρισμό, απαξιώνοντας τις σχολές τουριστικών επαγγελμάτων. Επιπλέον, δεν πρέπει να απομακρύνουμε αυτές τις σχολές από την παραγωγική διαδικασία. Η επαφή τους με τον τουριστικό τομέα δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στις ώρες πρακτικής. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα πρέπει να είναι συνεκτικά με τη σύγχρονη τουριστική και ξενοδοχειακή πραγματικότητα.
Πως βρίσκετε τους όρους και τις συνθήκες χρηματοδότησης και ενίσχυσης των τουριστικών επενδύσεων στην Ελλάδα, αλλά και τις υπόλοιπες χώρες που δραστηριοποιείστε;
Αυτή τη στιγμή, θεωρώ ότι βρισκόμαστε σε μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα φάση. Από τη μία πλευρά, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα προσπαθεί να εξυγιανθεί, ενώ από την άλλη προσπαθεί να εκσυγχρονιστεί και να λειτουργήσει με ανταγωνιστικούς όρους στην παραγωγική διαδικασία του Τουρισμού. Οι επιχειρηματίες, από την πλευρά τους, φαίνεται να έχουν αντλήσει σοφά διδάγματα από την κρίση που πέρασε η χώρα μας τα τελευταία 15 χρόνια. Κατανοούν ότι τα χρήματα από χρηματοδότηση είναι δανεικά και πρέπει να «αυγατίσουν» και να επιστραφούν. Είναι σημαντικό να είμαστε όλοι προσεκτικοί και ανταγωνιστικοί, έχοντας πάντα στο μυαλό μας ότι μπορεί να έρθουν δύσκολες μέρες. Πρέπει να είμαστε θωρακισμένοι προκειμένου να ανταπεξέλθουμε σε αυτές.
Τι γίνεται με το Airbnb και τις ρυθμίσεις που προωθούνται;
Θεωρώ ότι η ένταξη του Airbnb σε ένα κανονιστικό πλαίσιο είναι ζωτικής σημασίας. Από τη μία πλευρά, αυτό το πλαίσιο θα διασφαλίζει την ορθή φορολόγηση των εσόδων, ενώ από την άλλη θα θέσει κανόνες ασφαλείας και ποιότητας για τους εργαζόμενους στον κλάδο. Επιπλέον, η πολιτική ίσων όρων, βασισμένη σε αξιοκρατικά κριτήρια, συμβάλλει στη συνολική ανταγωνιστικότητα της αγοράς και εξασφαλίζει τη σωστή εξυπηρέτηση των φιλοξενούμενων. Τέλος, η αυστηροποίηση των ελέγχων, όπως ακριβώς γίνεται στα ξενοδοχεία, πρέπει να αποτελεί άμεση προτεραιότητα, προκειμένου η αγορά να λειτουργεί με ίσους όρους.
Πολλούς τουρίστες ή καλούς τουρίστες; Υπάρχει αυτό το δίλημμα; Η δική σας απάντηση ποια είναι;
Οι ανάγκες διαφέρουν ανάλογα με τον προορισμό. Είναι σημαντικό να διαμορφώσουμε ξεκάθαρα τα κριτήρια φιλοξενίας για κάθε περιοχή. Δεν πρέπει να είμαστε δογματικοί, ειδικά σε μια χώρα που προσφέρει τόσες πολλές επιλογές. Πρέπει να καθορίσουμε με σαφήνεια το τουριστικό προϊόν που θέλουμε να προσφέρουμε σε κάθε περιοχή, καλύπτοντας όλες τις βαθμίδες του Τουρισμού. Πάντα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι οι φιλοξενούμενοι επιλέγουν εμάς, και εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να τιμήσουμε την επιλογή τους και να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες τους. Το μόνο που χρειάζεται είναι να καθορίσουμε ποιες περιοχές χρειάζονται ποιους τύπους υποδομών, προκειμένου όλοι, ανεξαρτήτως, να βιώσουν μια εξαιρετική ταξιδιωτική εμπειρία.
Η Ευρώπη θα συνεχίσει να τροφοδοτεί τον Τουρισμό στη Μεσόγειο ή θα πρέπει να αναζητηθούν νέες αγορές;
Η Ευρώπη αποτελεί πάντα την πρώτη δυνητική αγορά για τις χώρες της Μεσογείου, λόγω της εύκολης πρόσβασης και του σύντομου χρόνου ταξιδιού. Όσο οι μεταφορές εκσυγχρονίζονται και οι αεροπορικές, οδικές και σιδηροδρομικές συνδέσεις αυξάνονται, τόσο οι άνθρωποι θα επιθυμούν να επισκεφτούν νέα μέρη.
Είναι στα χέρια μας να ανοίξουμε νέες αγορές προς τη χώρα μας. Για να συμβεί αυτό, πρέπει να συντονιστούν δύο πράγματα: πρώτον, η έναρξη απευθείας αεροπορικών συνδέσεων, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο χρόνος ταξιδιού, και δεύτερον, η διατήρηση ανταγωνιστικών φόρων και τελών αεροδρομίου, σε σχέση με άλλους παγκόσμιους προορισμούς. Επιπλέον, πρέπει να εστιάσουμε στο στοχευμένο μάρκετινγκ για αυτές τις νέες αγορές και να εξελίξουμε το ελληνικό τουριστικό προϊόν, προκειμένου να καλύψουμε τις ανάγκες αυτών των αγορών.
Έχετε την αίσθηση ότι η κυβέρνηση «ακούει» τους επιχειρηματίες του Τουρισμού;
Η παραγωγική διαδικασία του Τουρισμού είναι πολύπλοκη και εμπλέκει επιχειρηματίες, εργαζόμενους, φιλοξενούμενους, την Πολιτεία, καθώς και διάφορους φορείς, τόσο εντός, όσο και εκτός της Ελλάδας. Σε αυτή την αλυσίδα, οι επιχειρηματίες οφείλουν να αφουγκράζονται τις ανάγκες των φιλοξενούμενων και τα προβλήματα των εργαζομένων τους. Παράλληλα, η Πολιτεία πρέπει να αφουγκράζεται και τους εργαζόμενους και τους επιχειρηματίες του κλάδου, ώστε σε μια κοινή συμπόρευση να οδηγήσουν τον κλάδο στο μέλλον. Αυτό που χρειάζεται από τον καθένα μας και από την Πολιτεία, είναι να αναλάβουμε την ευθύνη που έχουμε απέναντι σε όλους όσοι δραστηριοποιούνται στον Τουρισμό. Μέσα από διαφανείς διαδικασίες και ισονομία, να δημιουργήσουμε το πλαίσιο και τη στρατηγική που θα μας οδηγήσει στο μέλλον. Επιπλέον, υποχρέωση της Πολιτείας είναι η δημιουργία και εξέλιξη των υπαρχουσών υποδομών και η παροχή της απαραίτητης στήριξης στον κλάδο. Πρέπει να υπάρχει δικαιοσύνη τόσο στους φόρους, όσο και στις εισφορές, καθώς όσα ο κλάδος συνεισφέρει στο Α.Ε.Π. πρέπει να επιστρέφονται για τη στήριξή του, είτε μέσω υποδομών, είτε μέσω διαφήμισης.
Ποια είναι κατά την άποψή σας τα θετικά στοιχεία αλλά και τα αρνητικά του ελληνικού τουριστικού μοντέλου, το οποίο έχει προοδεύσει εντυπωσιακά.
Τα θετικά του ελληνικού τουριστικού μοντέλου είναι ότι όλα αυτά τα χρόνια εξελίσσεται διαρκώς και εκσυγχρονίζεται με ταχύτερους ρυθμούς από οποιαδήποτε άλλη χώρα της Μεσογείου. Παρατηρούμε ότι τα ξενοδοχεία στην Ελλάδα ανακαινίζονται συνεχώς, ενώ οι νέες μονάδες που δημιουργούνται είναι στα πρότυπα των κορυφαίων μονάδων της παγκόσμιας ξενοδοχειακής αγοράς. Επίσης, βλέπουμε σταδιακά τη σύνδεση με τις τοπικές κοινωνίες και την ενσωμάτωση της παραγωγής τοπικών προϊόντων στην κατανάλωση των μονάδων.
Υπάρχει εξαιρετική προσαρμοστικότητα στην ανάπτυξη μιας βιώσιμης ανάπτυξης με χαμηλό ενεργειακό αποτύπωμα και άμεση διασύνδεση με τις τοπικές κοινωνίες. Σημαντική πρόοδος γίνεται και στον τομέα των ιδιωτικών μεταφορών, καθώς παρατηρούμε συνεχείς εκσυγχρονισμούς του στόλου και βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Ωστόσο, οι ταχύτητες ανάπτυξης του τουριστικού προϊόντος από τους ιδιώτες είναι πολύ υψηλότερες από την ανταπόκριση της Πολιτείας. Η έλλειψη υποδομών είναι εμφανής. Τα περισσότερα αεροδρόμια στην Ελλάδα δεν έχουν φτάσει στο επίπεδο που απαιτεί ο Τουρισμός της χώρας, και τα λιμάνια παραμένουν σε επίπεδα που ανήκουν σε παλαιότερες εποχές. Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, παρά τις εξαιρετικές τουριστικές εγκαταστάσεις, υπάρχει έλλειψη νερού, ανεπαρκές ηλεκτρικό ρεύμα, και ανύπαρκτη αποχέτευση. Επικίνδυνοι δρόμοι καταδεικνύουν την έλλειψη σεβασμού για την ανθρώπινη ζωή, πρώτα απ’ όλα των ντόπιων και έπειτα των τουριστών.
Ένα άλλο μεγάλο θέμα που η Πολιτεία πρέπει να αντιμετωπίσει είναι η εκπαίδευση όλων των εμπλεκόμενων στην τουριστική παραγωγική διαδικασία, καθώς και η ανάδειξη της σημασίας του Τουρισμού σε όλη την ελληνική κοινωνία για να διασφαλιστεί η κοινωνική στήριξη.
Σας ανησυχούν όσα συμβαίνουν στον διεθνή περίγυρο; Ειδικά η οικονομική κρίση και οι πολεμικές εστίες; Βλέπετε κόπωση στις κρατήσεις το τελευταίο διάστημα; Ανησυχείτε με «φαινόμενα» τύπου Thomas Cook. Θα υπάρξουν επιπτώσεις από την πτώχευση του FTI;
Όλα όσα συμβαίνουν στον διεθνή περίγυρο δεν μας αφήνουν αδιάφορους. Αντίθετα, πρέπει να είμαστε σε διαρκή επαγρύπνηση καθώς δραστηριοποιούμαστε σε ένα πολύ ευμετάβλητο περιβάλλον. Οι ταχύτητες της ζωής έχουν αλλάξει, με αποτέλεσμα η ταχύτητα όλων των εξελίξεων να χαρακτηρίζει τη σύγχρονη πραγματικότητα. Η συχνότητα του οικονομικού κύκλου έχει μειωθεί, με αποτέλεσμα οι λέξεις «ανάπτυξη» και «ύφεση» να βρίσκονται πλέον χρονικά πολύ κοντά. Οι πολεμικές συρράξεις αυξάνουν ακόμα περισσότερο την αστάθεια στο ευρύτερο πολιτικό φάσμα.
Αυτό που σίγουρα δεν χρειαζόμαστε είναι πανικός. Αντίθετα, αυτό που είναι απαραίτητο είναι σύνεση, επαγρύπνηση και ξεκάθαρη στρατηγική. Το πιο σημαντικό απ’ όλα είναι η προσαρμοστικότητα και η ανθεκτικότητα που πρέπει να δείχνει κάθε επιχείρηση, χωρίς να μειώνει τον ρυθμό ανάπτυξής της, και αντίθετα να αναπτύσσεται κάτω από αντίξοες συνθήκες.
Τα τελευταία χρόνια, έχουμε δει την πτώχευση τεράστιων τουριστικών οργανισμών, κάτι που πριν από μερικά χρόνια θα μας φαινόταν αδιανόητο. Σήμερα, αποδεικνύεται ότι η θωράκιση από τέτοιες καταστάσεις μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της αύξησης της διασποράς του ρίσκου του πελατολογίου κάθε τουριστικής επιχείρησης. Ο στενός εναγκαλισμός με τους ισχυρούς του σήμερα μπορεί να αποδειχθεί μοιραίος στο μέλλον, καθώς τα συμφέροντα δεν είναι πάντοτε κοινά και οι στρατηγικές προσαρμόζονται ανάλογα με τη χρονική στιγμή.
Εσείς προχωράτε ταχύτατα με συνεχείς επενδύσεις. Τι άλλο να περιμένουμε και ποιο είναι το επενδυτικό σας πλάνο; Θα σας δούμε και σε άλλες χώρες και αγορές;
Στη Zeus International, μέσα στο 2023, διευρύναμε το χαρτοφυλάκιό μας που υπερβαίνει το 1 δισεκατομμύριο ευρώ, με περίπου 4.000 κλίνες. Συνεργαζόμαστε με μεγάλες παγκόσμιες αλυσίδες ξενοδοχείων, όπως οι Wyndham Hotels & Resorts και Hilton, καθώς και θεσμικούς επενδυτές. Αυξήσαμε τον αριθμό των ιδιόκτητων ξενοδοχείων μας σε εννέα, σε χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης, υπογραμμίζοντας έτσι ένα σημαντικό ορόσημο στην επέκταση της εταιρείας στην ευρωπαϊκή αγορά φιλοξενίας.
Επενδύουμε στην αναδιαμόρφωση και επέκταση των εγκαταστάσεων στο Wyndham Grand Mirabello Crete Bay στην Κρήτη, Ajul Luxury Hotel & Spa Resort στη Χαλκιδική, Dolce Athens Attica Riviera Hotel στην Ανατολική Αττική, Ammos Luxury Resort στην Κω, και Hotel Opera στο Βουκουρέστι. Συγκεκριμένα, το 2023 ολοκληρώσαμε την ολική ανακαίνιση του Wyndham Grand Mirabello Crete Bay, μετατρέποντάς το σε έναν κορυφαίο πολυτελή προορισμό. Ξεκινήσαμε την κατασκευή του μεγαλύτερου waterpark στην περιοχή της Ανατολικής Κρήτης , το οποίο ολοκληρώθηκε μέσα στο 2024, αναβαθμίζοντας το ξενοδοχείο σε κορυφαίο πολυτελή οικογενειακό προορισμό. Επιπλέον, δημιουργήθηκαν 24 νέες σουίτες, φτάνοντας τα 343 δωμάτια με ιδιωτικές πισίνες και βίλες.
Στη Χαλκιδική, δημιουργήσαμε ένα ακόμη waterpark στο Ajul Luxury Hotel & Spa Resort, ενώ μέχρι τα τέλη του 2024 θα ολοκληρώσουμε την επέκτασή του με την κατασκευή 100 πολυτελών βιλών. Στην Ανατολική Αττική, στο Dolce Athens Attica Riviera, εγκαινιάσαμε το μοναδικό adventure park σε ξενοδοχείο στην Αττική και δημιουργήσαμε ένα υδάτινο πάρκο πολλών δραστηριοτήτων για παιδιά και ενήλικες, προσθέτοντας έναν σημαντικό πόλο έλξης για την αύξηση των επισκεπτών στην περιοχή.
Στην Κω, ολοκληρώθηκε η πλήρης ανακαίνιση και αναβάθμιση του ιδιόκτητου ξενοδοχείου Ammos Luxury Resort, ενώ στο Βουκουρέστι σύντομα θα ολοκληρωθεί η πλήρης ανακαίνιση και αναβάθμιση του Hotel Opera. Επίσης, προχωρήσαμε σε συμφωνία εξαγοράς δύο ξενοδοχείων στην Ιταλία και την Ελλάδα (Του Dolce by Wyndham Milan Malpensa & Lazart Hotel ,Trademark Collection By Wyndham) και ολοκληρώθηκε η αγορά ενός πενταόροφου ακινήτου στην Αθήνα, όπου στεγάζονται σήμερα τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας.
Στόχος μας είναι η υλοποίηση ενός 10ετούς πλάνου, εισερχόμενοι σε μια νέα περίοδο μελλοντικών επενδύσεων και νέων συνεργασιών στην Ευρώπη με σημαντικούς παράγοντες της παγκόσμιας τουριστικής αγοράς. Για την Ελλάδα, που είναι από τους πιο δυναμικούς προορισμούς παγκοσμίως, βασικός μας στόχος είναι να ενισχύσουμε την ηγετική μας θέση στον τουριστικό κλάδο, στηρίζοντας την ανάπτυξη της αγοράς και την δημιουργία μοναδικών ξενοδοχείων σε μοναδικού φυσικού κάλους προορισμούς .
Στο εξωτερικό, οι νέες συνεργασίες και η είσοδός μας σε δυναμικές αγορές της Ευρώπης αποτελούν την καρδιά της στρατηγικής μας πολιτικής.
Η συνεχής ανάπτυξη του χαρτοφυλακίου μας και των συνεργασιών, η ένταξη νέων και καινοτόμων τεχνολογιών στις λειτουργίες μας, η αποτελεσματική διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού με ουσιαστικές εκπαιδεύσεις, καθώς και η εφαρμογή σημαντικών επιχειρηματικών πρακτικών σε όλα τα επίπεδα, μας οδηγούν στην επιτυχία που οραματιζόμαστε ως Όμιλος.
Η ZEUS είναι ένα μεγάλο «σχολείο» που αναδεικνύει τους «μαθητές» του: συνειδητή επιλογή ή ανάγκας και οι Θεοί πείθονται;
Από την αρχή της παρουσίας μας μέχρι σήμερα, το μοντέλο που ακολουθούμε είναι αυτό της οργανικής ανάπτυξης. Η λογική μας ήταν πάντα ξεκάθαρη: όταν οι εταιρείες εξελίσσονται, πρέπει να εξελίσσονται και οι άνθρωποι τους, τα στελέχη και οι εργαζόμενοι. Αυτό επιτυγχάνεται μόνο με τη δημιουργία ίσων ευκαιριών μέσα στον όμιλο, με δικαιοσύνη και παρότρυνση για την ανάληψη νέων καθηκόντων και υποχρεώσεων, και με ένα σύστημα αμοιβών που ακολουθεί αυτή τη λογική, αλλά το πιο σημαντικό, με διαρκή εκπαίδευση.
Σήμερα, είμαστε πολύ περήφανοι για όσα έχουμε καταφέρει. Το 80% των διευθυντικών στελεχών του ομίλου, τόσο σε επίπεδο ξενοδοχείων όσο και σε κεντρικό επίπεδο, προέρχονται από τον ίδιο τον όμιλο. Το 70% των διευθυντών του ομίλου είναι γυναίκες και το 50% των μαθητών που έρχονται για πρακτική στον όμιλο παραμένουν μετά από αυτήν ως εργαζόμενοι και στελέχη. Το 80% των στελεχών του ομίλου ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα κάτω των 50 ετών.Ο όμιλος βασίζεται στους ανθρώπους του και είμαστε περήφανοι που εξελίσσεται και εδραιώνεται στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, στηριζόμενος και υποστηρίζοντας αυτούς τους ανθρώπους.
Ποιος είναι ο μεγάλος προσωπικός σας στόχος; Που αποδίδεται την -κατά γενική ομολογία- τόσο εντυπωσιακή προσωπική σας πορεία. Από -επιτυχημένο- στέλεχος ξενοδοχείων, σε έναν εξαιρετικά σημαντικό επιχειρηματία του κλάδου;
Ούτε σε προσωπικό επίπεδο έχει αλλάξει η προσωπική μου στόχευση. Ποτέ δεν έκανα τις επιχειρήσεις αυτοσκοπό. Αυτό που πάντα ήθελα και έκανα στη ζωή μου, μέσα από σκληρή δουλειά, ήταν να δημιουργώ επιτυχημένες ξενοδοχειακές μονάδες, που να ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των φιλοξενούμενων και να αποτελούν υγιείς οικονομικά επιχειρήσεις, ικανές να προσφέρουν ευχαρίστηση, περηφάνια και ασφάλεια σε όλους τους εμπλεκόμενους – στελέχη, εργαζόμενους και εξωτερικούς συνεργάτες. Το όραμά μου ήταν πάντα να εργάζομαι και να συνεργάζομαι με ανθρώπους που έχουν το ίδιο πάθος και το ίδιο όραμα, προχωρώντας βήμα βήμα σε μια κοινή πορεία. Από τη μια να απολαμβάνουμε τους καρπούς της δημιουργίας μας και από την άλλη, να χρησιμοποιούμε αυτή την επιτυχία ως εφαλτήριο για την επόμενη, έχοντας πάντα συναίσθηση και ενσυναίσθηση της ευθύνης μας απέναντι σε όλους όσοι εμπλέκονται με οποιοδήποτε τρόπο μαζί μας και απέναντι στο κοινωνικό σύνολο.
Είμαι πολύ περήφανος που τα περισσότερα χρόνια της ζωής μου υπήρξα εργαζόμενος και στη συνέχεια στέλεχος, παρά επιχειρηματίας. Αυτό μου δίνει τη δυνατότητα και το πλεονέκτημα όχι μόνο να ακούω και να αφουγκράζομαι, αλλά και να μπορώ να βιώνω τις αγωνίες και τις προσδοκίες όλων όσων εργάζονται στον όμιλο. Συγχρόνως, μου προσφέρει την καθαρότητα σκέψης ότι οι φιλοξενούμενοι στα ξενοδοχεία μας, βρίσκονται εκεί επειδή μας επέλεξαν έναντι όλων των άλλων. Αυτό θα πρέπει να μας γεμίζει με τη χαρά της ευθύνης να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες τους και να τους προσφέρουμε μοναδικές εμπειρίες διαμονής.
