Συνεχίζουμε σήμερα με το δεύτερο μέρος της μελέτης που αποκαλύψαμε κατ’ αποκλειστικότητα χθες, με τις επιπτώσεις στους καταναλωτές – τουρίστες, στις επενδύσεις και στους εργαζόμενους στην ταξιδιωτική βιομηχανία.
Brexit: Επιπτώσεις στους καταναλωτές
Πολλά θέματα προστασίας των καταναλωτών, όπως η οικονομική προστασία, η κάλυψη υγείας και η κινητικότητα, υπόκεινται σε κανονισμό της Ε.Ε.. Συνεπώς, το Brexit θα μπορούσε ενδεχομένως να έχει σημαντικές επιπτώσεις σε πολλές νομοθετικές πράξεις που έχουν αντίκτυπο στους Βρετανούς επαγγελματίες ταξιδιώτες και παραθεριστές.
- Τέλη Περιαγωγής
Πρόσφατα, η Ε.Ε. εισήγαγε ανώτατα όρια για τις χρεώσεις περιαγωγής κινητής τηλεφωνίας, εναρμονίζοντας τα μέγιστα τέλη που ισχύουν για τους καταναλωτές για τη χρήση των τηλεφώνων τους σε άλλες χώρες της Ε.Ε. και αυτό θα επεκταθεί σε μια πλήρη απαγόρευση των πρόσθετων τελών περιαγωγής κατά τον Απρίλιο του 2017. Ως κανονισμός (531 / 2012), ο νόμος που εφαρμόζει τους κανόνες αυτούς θα αφαιρεθεί λόγω Brexit, εκτός κι αν η βρετανική κυβέρνηση ενεργήσει ώστε να εξασφαλιστεί η παραμονή του στο καταστατικό.
- Οδηγίες για πακέτα ταξιδιών
Κατά την κράτηση πακέτων ταξιδιών εντός της Ε.Ε., η παρούσα οδηγία προσφέρει προστασία στους καταναλωτές σε περιπτώσεις αφερεγγυότητας ή αδυναμίας εκτέλεσης συμβάσεων υπηρεσιών. Ως οδηγία, αυτή η νομοθεσία θα παραμείνει στη θέση της, εκτός εάν υποστεί απορύθμιση – αν και ίσως υπάρξουν κάποιες διαπραγματεύσεις για την εξασφάλιση αμοιβαίων διευθετήσεων με την Ε.Ε..
- Ελευθερία μετακίνησης
Ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο διατηρεί τον έλεγχο διαβατηρίων και βρίσκεται εκτός χώρου Σένγκεν, οι Βρετανοί καταναλωτές έχουν τη δυνατότητα να ταξιδεύουν ελεύθερα στο μεγαλύτερο μέρος της ηπειρωτικής Ευρώπης και οι πολίτες της Ε.Ε. βιώνουν μόνο το βασικό συνοριακό έλεγχο κατά την είσοδό τους στο Ηνωμένο Βασίλειο και το αντίστροφο. Στο Brexit, οι ταξιδιωτικές απαιτήσεις για ταξίδια διαδρομής «Ηνωμένο Βασίλειο – Ε.Ε.» θα εξαρτηθεί από το διακανονισμό που επιτεύχθηκε. Πάντως, αξίζει να σημειωθεί ότι για ταξίδια εκτός της Ε.Ε., το Ηνωμένο Βασίλειο θα είναι σε θέση να αναζητά νέες διμερείς συμφωνίες έκδοσης βίζας με τρίτες χώρες.
- Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθένειας
Η Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθένειας είναι διαθέσιμη σε όλους τους κατοίκους της Ε.Ε. και εγγυάται στον κάτοχό της πρόσβαση σε τοπικές υπηρεσίες υγείας με όρους ίδιους με αυτούς που διατίθενται στους ντόπιους. Οι ρυθμίσεις της Ευρωπαϊκής Κάρτας Ασφάλισης Ασθένειας ισχύουν σήμερα σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου. Σε περίπτωση Brexit, η εφαρμοσιμότητα θα αποτελέσει αντικείμενο διαπραγματεύσεων. Η περιορισμένη πρόσβαση των Βρετανών ταξιδιωτών για υγειονομική περίθαλψη θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις στο κόστος για τα ασφάλιστρα ταξιδιών.
- Δικαιώματα επιβατών
Σε περίπτωση Brexit, οι κανονισμοί για τα δικαιώματα των επιβατών σε όλους τους τρόπους μεταφοράς – το γνωστότερο από τα οποία είναι το 261/2004 για την αποζημίωση σε περίπτωση άρνησης επιβίβασης ή σημαντικών καθυστερήσεων αεροπορικής μετακίνησης – θα πρέπει να αφαιρεθούν από το καταστατικό του Ηνωμένου Βασιλείου, εκτός εάν η Βρετανική κυβέρνηση λάβει μέτρα για να αναπαραχθούν στο Δίκαιό της. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι Βρετανοί καταναλωτές έχουν πλήρη επίγνωση αυτού του μέρους της νομοθεσίας και είναι πιθανό να υπάρξουν εκκλήσεις από ομάδες καταναλωτών για την εισαγωγή συναφών νόμων. Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι, σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, τα δικαστήρια του Ηνωμένου Βασιλείου έχουν υπάρξει συχνά υπέρ των καταναλωτών.
ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ BREXIT ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ ΤΩΝ ΤΑΞΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ
Η βρετανική οικονομία ωφελείται κυρίως από τις ευκαιρίες απασχόλησης που προσφέρονται στον τομέα των ταξιδιών και του τουρισμού. Το 2014, ο τομέας συνεισέφερε 4.230.000 θέσεις εργασίας συνολικά, με 1.890.000 άτομα άμεσα απασχολούμενα. Προβλέπεται ότι η συνεισφορά αυτή θα συνεχίσει να αυξάνεται.
Ο κλάδος των ταξιδιών και του τουρισμού προσελκύει παροδικό εργατικό δυναμικό λόγω της ευέλικτης εργασίας που προσφέρει. Ο τομέας απασχολεί ολοένα και περισσότερους μετανάστες από τα κράτη μέλη της Ε.Ε. που παρέχουν ισχυρή διάθεση προσωπικού με τις κατάλληλες δεξιότητες και σε ανταγωνιστικές τιμές. Η ελεύθερη κυκλοφορία του κόσμου διευκολύνει τις διαδικασίες προσλήψεων ως προς την ευκολία και το κόστος και βοηθά στην γρήγορη αύξηση της χωρητικότητας του τομέα, καθώς η ζήτηση σε περιόδους αιχμής έχει ενταθεί. Ορισμένες περιφέρειες στον τομέα έχουν ιδιαίτερα υψηλή εξάρτηση από το μεταναστευτικό εργατικό δυναμικό.
Αν ένα Brexit επρόκειτο να συμβεί, ο ταξιδιωτικός κλάδος θα μπορούσε να βρεθεί αντιμέτωπος με υψηλότερο κόστος ως προς την πρόσληψη και το απομείναν προσωπικό από άλλες χώρες της Ε.Ε.. Ο τομέας θα μπορούσε επίσης να χάσει κάποιες από τις μακροπρόθεσμες επενδύσεις που έχουν γίνει όσον αφορά τις δεξιότητες, αν τα εργασιακά δικαιώματα των υπαλλήλων περιοριστούν ή αν αναγκαστούν να εγκαταλείψουν. Το μέγεθος αυτών των δαπανών δεν μπορεί να εκτιμηθεί στην παρούσα φάση, καθώς θα εξαρτηθεί από τις συνθήκες των εν λόγω εργαζομένων και των τουριστικών επιχειρήσεων, καθώς και τη συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η πρόσληψη τόσο μεγάλων ποσοτήτων εργαζομένων από την εγχώρια αγορά εργασίας θα μπορούσε να αποδειχθεί δύσκολη, ιδίως αν ληφθούν υπόψη τα σημερινά χαμηλά επίπεδα της ανεργίας στο Ηνωμένο Βασίλειο και το υψηλό επίπεδο των ελλείψεων δεξιοτήτων στον κλάδο. Σύμφωνα με την Έρευνα Δεξιοτήτων UKCES του 2015, ο τομέας των μεταφορών και των επικοινωνιών κατατάσσεται ήδη τρίτος στην λίστα της συχνότητας της έλλειψης δεξιοτήτων. Ομοίως, μία έρευνα από το People 1st αναδεικνύει ότι σε ορισμένα τμήματα στον ταξιδιωτικό τομέα και στον τουρισμό σχεδόν το ήμισυ των κενών θέσεων είναι δύσκολο να συμπληρωθούν.
Οι περιορισμοί σχετικά με την πρόσληψη υπηκόων της Ε.Ε. ενδέχεται ως εκ τούτου να επιδεινώσουν τις υπάρχουσες ελλείψεις δεξιοτήτων. Σε τελευταία ανάλυση, αυτό θα μπορούσε να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ικανότητα των εν λόγω τομέων να εξυπηρετήσουν τους καταναλωτές στο βαθμό που προσδοκούν.
ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ BREXIT ΣΤΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ
Ενώ ο συσχετισμός μεταξύ των άμεσων ξένων επενδύσεων και των ευρωπαϊκών είναι δύσκολο να προσδιοριστεί, καθώς οι αποφάσεις για επενδύσεις εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες – συμπεριλαμβανομένων των επιχειρήσεων και του νομοθετικού περιβάλλοντος, αν ο όγκος των άμεσων ξένων επενδύσεων επρόκειτο να μειωθεί μετά από ένα Brexit – ο Βρετανικός ταξιδιωτικός κλάδος δεν θα να προστατεύεται από την επίδραση της εν λόγω μείωσης . Η λήψη αποφάσεων από οποιαδήποτε χώρα επενδύει στο Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσε επίσης να καθυστερήσει ως αποτέλεσμα των αβεβαιοτήτων που προκύπτουν από ένα Brexit, ιδίως βραχυπρόθεσμα προς μεσοπρόθεσμα.
ΜΕΛΕΤΗ ΠΙΘΑΝΗΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ: ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ
Είναι δύσκολο να εκτιμηθεί η συνολική εισροή των άμεσων ξένων επενδύσεων της Ε.Ε. στους βρετανικούς τομείς των ταξιδιών και του τουρισμού καθώς τα στατιστικά στοιχεία συχνά δεν διατίθενται. Παρ’ όλα αυτά, τα παραδείγματα των βασικών συγχωνεύσεων και εξαγορών στον κλάδο παρέχουν μία ιδέα της σημασίας των εν λόγω επενδύσεων.
Το 2010 έγινε η εξαγορά της Arriva – ενός φορέα υπηρεσιών λεωφορείων, πούλμαν, ακτοπλοϊκών, τρένων και τρόλεϊ με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο – από την Deutsche Bahn, της γερμανικής εταιρείας μεταφορών και αποθήκευσης. Η συμφωνία ήταν αξίας 1.59 δισ λιρών και στόχευε στην ενίσχυση της θέσης της Deutsche Bahn στην Ευρώπη με σκοπό την ταχεία ανάπτυξη της ηπείρου και τις όλο και πιο απελευθερωμένες αγορές μεταφορών στις οποίες η Arriva είχε ήδη μία θέση.
Το 2014, η TUI AG, η γερμανική ταξιδιωτική εταιρεία, και η TUI Travel Plc συγχωνεύθηκαν για να δημιουργήσουν τις μεγαλύτερες παγκοσμίως εταιρείες ταξιδιών και αναψυχής του Ομίλου TUI. Σε μία πρόσφατη συνέντευξή του ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της TUI AG, Peter Long, δήλωσε ότι «δεν θα είχαν δημιουργήσει μία πανευρωπαϊκή εταιρεία αν δεν ανήκαν στην Ευρώπη. Η πολυπλοκότητα των δύο διασυνοριακών συγχωνεύσεων [εννοεί] δεν θα είχε συμβεί.» .
Ενώ το Brexit, θα μπορούσε κατευθείαν να επηρεάσει τις ξένες άμεσες επενδύσεις από την Ε.Ε. προς το Ηνωμένο Βασίλειο, θα μπορούσε επίσης να έχει έμμεση επίδραση σε αυτές από χώρες εκτός Ευρώπης. Δεδομένης της αυξημένης αβεβαιότητας επί της ρύθμισης και των μελλοντικών εμπορικών σχέσεων, ο κίνδυνος αποδιοργάνωσης των επιχειρήσεων θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει τις επενδύσεις από άλλες βασικές αγορές άμεσων ξένων επενδύσεων. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι ΗΠΑ, η Κίνα και η Μέση Ανατολή, που διοχέτευσαν πρόσφατα σημαντικές επενδύσεις στον Βρετανικό ταξιδιωτικό κλάδο.
Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΣ
Ορισμένοι θεσμικοί αναλυτές έχουν πρόσφατα επαναξιολογήσει τις προηγούμενες προβλέψεις τους για την στερλίνα, με δεδομένη την εντατικοποίηση της συζήτησης γύρω από το Brexit, Τον Ιανουάριο του 2016, η JP Morgan σταματά τις προβλέψεις της συναλλαγματικής ισοτιμίας της στερλίνας με το δολάριο σε 1,32 από 1,45 και οι τιμές από το ευρώ σε στερλίνα έχουν αναθεωρηθεί σε 0,78 από 0,7111. Σε μία παρόμοια κίνηση, η Credit Suisse αναθεώρησε, επίσης, τις τρίμηνες και δωδεκάμηνες προβλέψεις της για τη στερλίνα στο -5,8% και -8,2% έναντι του δολαρίου και στο
-10,0% και -8,7% αντίστοιχα έναντι του ευρώ, δηλώνοντας ότι ο φόβος του Brexit είναι ένας εκ των τριών κύριων λόγων της υποτίμησης αυτής.
Ενώ μία πιο αδύναμη στερλίνα θα μπορούσε να ωφελήσει το Ηνωμένο Βασίλειο όσον αφορά τη συνολική εξαγωγική ελκυστικότητά του, ως «καθαρός» εισαγωγέας της Ε.Ε. θα επηρεάσει τις τιμές των εισαγόμενων προϊόντων του. Εάν υπάρξει αξιοσημείωτη και παρατεταμένη αποδυνάμωση, θα μπορούσαν να υπάρξουν και πληθωριστικές επιπτώσεις στην οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου.
Από την πλευρά του ταξιδιωτικού τομέα, τα εισερχόμενα ταξίδια από την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ θα μπορούσαν ενδεχομένως να επωφεληθούν από μία ασθενέστερη στερλίνα. Ωστόσο, τα εξερχόμενα ταξίδια ενδέχεται να αντιμετωπίσουν το αντίστροφο, καθώς το ταξίδι προς τις χώρες αυτές θα γίνει πιο ακριβό για τους Βρετανούς καταναλωτές, μειώνοντας την αγοραστική τους δύναμη και συμπιέζοντας τον προϋπολογισμό των διακοπών τους.
Η ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΟΥ BREXIT ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ
Είναι δύσκολο να προβλεφθεί το πώς το ταξίδι του καταναλωτή θα αντιδράσει στο Brexit, σαν άμεση συνέπεια της ψηφοφορίας. Οι εμπορικές διαπραγματεύσεις μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ε.Ε. είναι πιθανό να εκτείνονται σε μία σειρά ετών και η σχετική αβεβαιότητα θα μπορούσε να επηρεάσει την τάση των καταναλωτών να ταξιδεύουν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Ακόμη και αν δεν υπήρχαν αλλαγές στις ταξιδιωτικές απαιτήσεις, όσον αφορά την ελευθερία των περιορισμών μετακίνησης, οι καταναλωτές θα μπορούσαν να ανησυχούν για άλλα θέματα όταν ταξιδεύουν σε χώρες της Ε.Ε., όπως η δυνατότητα ιατρικής περίθαλψης, οι διακυμάνσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών ή ακόμα και οι αντιλήψεις του Ηνωμένου Βασιλείου. Κατά συνέπεια, οι καταναλωτές θα μπορούσαν να επιλέξουν άλλους προορισμούς ή ακόμα και να μειώσουν στο σύνολο τα ταξίδια τους στο εξωτερικό.
Σε μακροπρόθεσμη βάση, μετά από ένα Brexit, τα ταξίδια είναι πιθανό να καταστούν πιο ακριβά. Ανάλογα με τις εμπορικές συμφωνίες, θα μπορούσαν να θεσπιστούν νέοι φόροι και εισφορές και στα επαγγελματικά ταξίδια είναι επίσης πιθανό να αυξηθούν οι τιμές, προκειμένου να υπάρξει απόσβεση των εξόδων που απορροφήθηκαν κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, όπως η αύξηση του κόστους του ισχύοντα προμηθευτή λόγω μίας εξασθένησης της αξίας της στερλίνας.
Ενώ οι δαπάνες για τα ταξίδια και τις διακοπές έχουν ανακάμψει ικανοποιητικά από την ύφεση, αξιοσημείωτες αυξήσεις στο κόστος ταξιδιού θα μπορούσαν να αλλάξουν τη γνώμη των καταναλωτών σχετικά με τη σκοπιμότητά του.
Συγκεκριμένα, οι επιδράσεις στην ταξιδιωτική βιομηχανία θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν:
- Εισερχόμενα και εξερχόμενα ταξίδια αναψυχής – καθώς η ευαισθησία των τιμών τείνει να είναι υψηλότερη και οι διακοπές στο εξωτερικό είναι στενά συνδεδεμένες με τις διακριτικές συμπεριφορές των δαπανών.
- Επαγγελματικά ταξίδια που εκτελούνται στην εξερχόμενη ταξιδιωτική αγορά και διαθέτουν υψηλή έκθεση στην Ε.Ε..
- Φορείς χαμηλού κόστους με μικρότερα περιθώρια κέρδους απαιτώντας υψηλότερους όγκους ταξιδιών ώστε να συνεχίσουν να προσφέρουν ελκυστικές τιμές για τους καταναλωτές.
