Πρόσφατο άρθρο των Financial Times αναφέρεται στην πρωτοφανή κρίση της πανδημίας και το γεγονός ότι αυτή πλήττει σε μεγάλο βαθμό τον Τουρισμό, ο οποίος αποτελεί σημαντικό κλάδο της παγκόσμιας οικονομίας, ενώ αναλύεται η εξάρτηση των κρατών από αυτόν.
Η συνεισφορά του τουρισμού στην παγκόσμια οικονομία έχει αυξηθεί την τελευταία 10ετία καθώς η επέκταση της μεσαίας τάξης στην παγκόσμια οικονομία, ειδικά στην Ασία, μεταφράζεται σε μία αύξηση των εξόδων για δραστηριότητες αναψυχής, όπως είναι τα ταξίδια. Σε σημαντικό βαθμό έχει συμβάλλει και η άνοδος του low cost τουρισμού. Σύμφωνα με το WTTC ο Τουρισμός δημιουργεί σε παγκόσμιο επίπεδο το 25% των νέων θέσεων εργασίας και συμβάλει στο 10% των εσόδων κατά την τελευταία 5ετία.
Η διευθύντρια του Κέντρου για την Επιχειρηματικότητα, των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, των Περιοχών και των Πόλεων του OECD, Lamia Kamal-Chaoui, αναφέρει:
“Η πανδημία του Κορωνοϊόυ προκάλεσε μία πρωτοφανή κρίση στην τουριστική οικονομία, η οποία είχε σημαντικές επιπτώσεις στις παγκόσμιες υπηρεσίες εμπορίου, τις θέσεις εργασίας και την ανάπτυξη που στηρίζει πλήθος κοινοτήτων και την τοπική ανάπτυξη”.
Παρόλο που ο τουρισμός αποτελεί ένα βοήθημα για κάποιες αναπτυγμένες οικονομίες, όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η χώρα μας, έχει καταστεί τα τελευταία χρόνια ένας σημαντικός παράγοντας ανάπτυξης για αρκετά αναπτυσσόμενα κράτη.
Σε μερικά μέρη του κόσμου, όπως η Ν.Ασία, η Ν. Ευρώπη, και η Κεντρική Αμερική, ο τουρισμός συνεισφέρει στο 30% της οικονομίας. Αλλά με τον παγκόσμιο τουρισμό να βιώνει τη χειρότερη του κρίση από το 1950, τόσο σε επίπεδα αριθμού τουριστών όσο και σε έσοδα, αυτή η πηγή ανάπτυξης έχει μετατραπεί σε αδυναμία.
Παγκοσμίως ο αριθμός των διεθνών ταξιδιωτών μειώθηκε κατά 57% τον Μάρτιο σε ετήσια σύμφωνα με το UNWTO, ποσοστό το οποίο σημαίνει μείωση κατά 67 εκατ. τουρίστες. Τον Απρίλιο η παγκόσμια ζήτηση για ταξίδια μειώθηκε κατά 94% όπως αναφέρει και η IATA.
Το άρθρο μάλιστα προχωράει σε μία μέτρηση της εξάρτησης των οικονομιών από τον Τουρισμό σύμφωνα με το ΑΕΠ τους και η Ελλάδα βρίσκεται στην 4η θέση με το ποσοστό να ανέρχεται στο 20%, ενώ στην πρώτη θέση είναι η Καμπότζη (30%) και ακολουθούν η Ταΐλάνδη (30%) και οι Φιλιππίνες (~22%).
Οι οικονομικές προβλέψεις για τα κράτη που εξαρτώνται από τον Τουρισμό έχουν αναθεωρηθεί αρνητικά για το 2020, και αναμένεται μείωση έως και 10% στο ΑΕΠ σε σύγκριση με τα επίπεδα πριν την πανδημία. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εφιστά την προσοχή για το γεγονός ότι τα κράτη αυτά θα αντιμετωπίσουν την πιο σημαντική κρίση κατά τα τελευταία 50 έτη.
Ωστόσο, καθώς τα κράτη προσπαθούν να βοηθήσουν την τουριστική τους βιομηχανία, μερικοί τομείς μπορεί να παρέχουν πιθανές λύσεις με πρώτο και κύριο των εσωτερικό τουρισμό.
Σε σχετικό γράφημα των Financial Times η Ελλάδα φαίνεται να έχει δεχθεί ισχυρό πλήγμα όσον αφορά τις προβλέψεις για το ΑΕΠ της καθώς υπάρχει πρόβλεψη για μείωση εντός του 2020 κατά 10% ενώ σε σύγκριση με τις αρχικές προβλέψεις του Οκτωβρίου του 2019 η μείωση ξεπερνάει το 12% θέτοντας τη χώρα μας πρώτη σε αυτή την αρνητική κλίμακα συγκριτικά με χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία.
Ο Διευθυντής του ερευνητικού οίκου STR, Thomas Emanuel, αναφέρει:
“Η Κίνα αποτελεί ένα φωτεινό παράδειγμα, καθώς έχει αρχίσει η ανάκαμψη με την άρση του lockdown και την επανεκκίνηση της λειτουργίας των ξενοδοχείων σε όλη τη χώρα. Η ανάκαμψη αυτή προς το παρόν τροφοδοτείται από την εσωτερική ζήτηση και ειδικά από τα ταξίδια αναψυχής”.
Άλλα κράτη, όπως το Μεξικό, προσπαθούν να ενισχύσουν τον εσωτερικό τουρισμό σε μία προσπάθεια να αντισταθμίσουν τις απώλειες των διεθνών ταξιδιωτών. Υπάρχουν σημάδια, ότι κάτι τέτοιο έχει αποτελέσματα καθώς οι επισκέψεις στις ιστοσελίδες ξενοδοχείων και καταλυμάτων αυξήθηκαν κατά 11% συγκριτικά με την τελευταία εβδομάδα του Μαΐου, αλλά οι αεροπορικές εταιρίες σημείωσαν οριακή αύξηση (1%). Σύμφωνα με την ΙΑΤΑ ο αριθμός των εσωτερικών πτήσεων κατά τον Μάιο ήταν μεγαλύτερος από αυτό των διεθνών.
Αυτό σημαίνει ότι τα κράτη που βασίζονται στους ταξιδιώτες εξωτερικού θα ανακάμψουν πιο δύσκολα.
Το επόμενο βήμα είναι ο τοπικός τουρισμός, όπου η Ασία κρατάει και πάλι τα ηνία. Αρκετές χώρες της Αν. Ασίας και του Ειρηνικού διαπραγματεύονται μεταξύ τους προκειμένου να δημιουργήσουν “διάδρομους” ή “φούσκες” με στόχο να μπορούν οι τουρίστες να ταξιδεύουν μέσω αυτών χωρίς να πρέπει να μπουν σε καραντίνα.
Στην Ευρώπη υπάρχει, επίσης, η ελπίδα για την αναζωογόνηση του εσωτερικού τουρισμού, ενώ η ΕΕ επιδιώκει την επιστροφή στα ταξίδια εντός των μελών κρατών της, καθώς το ποσοστό ταξιδιών από αυτούς τους προορισμούς αγγίζει το 85% των αφίξεων.
Η Πρόεδρος του εθνικού ταξιδιωτικού και τουριστικού συνδέσμου της Ιταλίας, Marina Lalli, αναφέρει:
“Παρατηρούμε μερικές κρατήσεις, αλλά η ανάκαμψη είναι αργή καθώς δεν υπάρχουν τουρίστες από το εξωτερικό. Αυτό το καλοκαίρι ο τουρισμός στην Ιταλία θα είναι κυρίως εσωτερικός και δεν αναμένουμε οι διεθνείς αφίξεις τουριστών να επανέλθουν στα επίπεδα του 2019 πριν το 2023”.
Ακόμα και αν τα κράτη καταφέρουν να ενισχύσουν τον εσωτερικό και τον τοπικό τουρισμό, ο κλάδος δε θα ανακτήσει την πρότερη ισχύ του. Η αύξηση του εσωτερικού τουρισμού οδήγησε σε αύξηση της πληρότητας κατά τον Μάιο (σε σύγκριση με τον Απρίλιο) αλλά τα ξενοδοχεία λειτουργούν σε ποσοστό πληρότητας που αγγίζει οριακά το 50% στην Κίνα, το 30% στις ΗΠΑ και το 10% στην Ευρώπη σύμφωνα με το STR. Αυτό σημαίνει ότι σε μέρη όπου ο τουρισμός επιστρέφει σταδιακά πρέπει να ληφθούν μέτρα για την προσαρμογή σε χαμηλότερο αριθμό τουριστών.
