ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ – Νικόλας Γιατρομανωλάκης: Η Πολιτεία επενδύει πλέον σοβαρά στον Πολιτισμό και τις Υποδομές

–Επενδύουμε σε επιμέρους πληθυσμιακές ομάδες, όπως για παράδειγμα στον ασημένιο τουρισμό για άτομα 65+, ή στους τουρίστες με αναπηρία, δημιουργώντας τις κατάλληλες υποδομές και εμπειρίες
– Τα πνευματικά δικαιώματα είναι το αντίτιμο της κοινωνίας για την απόλαυση των έργων τέχνης, της μουσικής, των εικαστικών έργων, των ταινιών
– Τα εμβληματικά έργα που θα προωθηθούν άμεσα

«Η δυνητική συνεισφορά του πολιτισμού στον ελληνικό τουρισμό είναι τεράστια. Παρόλα αυτά, στο κομμάτι του πολιτιστικού τουρισμού στην χώρα μας δεν έχουν γίνει σοβαρές κινήσεις και επενδύσεις έως σήμερα. Ίσως γιατί δεν έχουμε καταλάβει πως να συνδέσουμε αυτούς τους δυο τομείς ουσιαστικά, και να προσθέσουμε έξυπνα τον πολιτισμό στο τουριστικό μας μείγμα».

Αυτό τονίζει σε αποκλειστική του συνέντευξη στο τεύχος Δεκεμβρίου του περιοδικού ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ, ο υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού αρμόδιος για θέματα Σύγχρονου Πολιτισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης, ο οποίος παραδεχόμενος ότι «Η επιδερμική προσέγγιση του πολιτιστικού τουρισμού μας έχει οδηγήσει εξάλλου και σε κάποιες ανισότητες, από τη μια στην υπερεκμετάλλευση κάποιων σημείων πολιτιστικού ενδιαφέροντος και από την μη αξιοποίηση άλλων πολιτιστικών εμπειριών από τον τουριστικό τομέα, όπως π.χ. τα φεστιβάλ», προαναγγέλλει επενδυτική «άνοιξη» σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «…δυστυχώς για πολλά χρόνια δεν είχε γίνει σοβαρή επένδυση σε αυτό το πεδίο. Οι «βαριές βιομηχανίες», απαιτούν και σχετικές επενδύσεις και στη χώρα μας ακόμα επικρατεί η αντίληψη ότι ο πολιτισμός δεν είναι ένας κλάδος στον οποίο επενδύουμε, αλλά ένας κλάδος για τον οποίο δαπανάμε, μια πολυτέλεια ενδεχομένως, κάτι που αφορά λίγους και που το κάνουμε στο πλαίσιο μίας δημόσιας ή εταιρικής κοινωνικής υπευθυνότητας».

Με πολύ καλές σπουδές και αρκετά ένσημα, ο Νικόλας Γιατρομανωλάκης είναι κάτοχος πτυχίου Πολιτικών Επιστημών & Διεθνών Σχέσεων από το Πάντειο Πανεπιστήμιο και μεταπτυχιακού τίτλου στη Δημόσια Πολιτική (MPP) από το John F. Kennedy School of Government του Πανεπιστημίου Harvard στις ΗΠΑ. Πριν την ενασχόλησή του με την Πολιτική, κατείχε τη θέση του Διευθυντή Marketing & Επικοινωνίας του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, ενώ παλαιότερα είχε εργαστεί ως διευθυντικό στέλεχος σε ελληνικές και πολυεθνικές επιχειρήσεις όπως η Microsoft, η V+O Communication, η S&B Βιομηχανικά Ορυκτά και ο τηλεοπτικός σταθμός Alpha, καθώς και στο Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής & Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) και το Πανεπιστήμιο Harvard, αλλά και ως ανεξάρτητος σύμβουλος στρατηγικής, εταιρικών υποθέσεων και επικοινωνίας. Μάλιστα, η δουλειά του έχει βραβευθεί στην Ελλάδα και το εξωτερικό.​

Στην συνέντευξή του ο υφυπουργός Πολιτισμού υπογραμμίζει ότι  «…σχεδιάζουμε και μία πλατφόρμα προβολής και ανάπτυξης του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού. H πλατφόρμα θα προβάλλει διαφορετικές πτυχές του σύγχρονου Ελληνικού πολιτισμού, όπως αυτές θα αποτυπώνονται σε επτά επιμέρους υποπλατφόρμες: μουσική, χορός, κινηματογράφος, θέατρο, εικαστικές τέχνες, design, βιβλίο», με απώτερο στόχο την ενίσχυση της εξωστρέφειας του σύγχρονου Ελληνικού πολιτισμού, την ανάδειξη Ελλήνων δημιουργών, την ενίσχυση του πολιτιστικού τουρισμού και την περαιτέρω ανάπτυξη των πολιτιστικών εξαγωγών της χώρας.

Τέλος, προαναγγέλλει περαιτέρω ενέργειες στον τομέα της προσέλκυσης οπτικοακουστικών παραγωγών, στον οποίο η χώρα μας έχει μπει πολύ δυναμικά τα τελευταία χρόνια.

Η συνέντευξη

Η συνέντευξη στον Κωντσταντίνο Στ. Δεριζιώτη, έχει ως εξής:

1. Τουρισμός και Πολιτισμός είναι έννοιες και τομείς αλληλένδετοι, καθώς αμέσως μετά τον πόλεμο, από αυτό το «δίδυμο» ξεκίνησε αυτό που σήμερα ονομάζεται «βαριά βιομηχανία της χώρας». Ωστόσο οι συνθήκες αλλάζουν και αν Πολιτισμός το 1960 ήταν οι Μυκήνες και οι Δελφοί, σήμερα τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Παρακολουθεί το υπουργείο Πολιτισμού τις αλλαγές αυτές και τι κάνει ώστε να τις «ενσωματώσει» στην σύγχρονη Ελλάδα και να τις προβάλλει στο διεθνές κοινό;

Πρώτα από όλα, ο πολιτισμός έχει μια δική του αναπτυξιακή διάσταση και δυναμική πέρα και ανεξάρτητα από τον τουρισμό. Θα ήταν λάθος να τον αντιμετωπίζουμε μόνο σε σχέση με τον τουρισμό, αν και ο πολιτιστικός τουρισμός σύμφωνα με μελέτες αποτελεί το ένα τρίτο το συνολικού τουρισμού σε τζίρο διεθνώς.

Από εκεί και πέρα, δυστυχώς για πολλά χρόνια δεν είχε γίνει σοβαρή επένδυση σε αυτό το πεδίο. Οι ‘βαριές βιομηχανίες’ απαιτούν και σχετικές επενδύσεις και στη χώρα μας ακόμα επικρατεί η αντίληψη ότι ο πολιτισμός δεν είναι ένας κλάδος στον οποίο επενδύουμε, αλλά ένας κλάδος για τον οποίο δαπανάμε, μια πολυτέλεια ενδεχομένως, κάτι που αφορά λίγους και που το κάνουμε στο πλαίσιο μίας δημόσιας ή εταιρικής κοινωνικής υπευθυνότητας.

Η δυνητική συνεισφορά του πολιτισμού στον ελληνικό τουρισμό είναι τεράστια. Παρόλα αυτά, στο κομμάτι του πολιτιστικού τουρισμού στην χώρα μας δεν έχουν γίνει σοβαρές κινήσεις και επενδύσεις έως σήμερα. Ίσως γιατί δεν έχουμε καταλάβει πως να συνδέσουμε αυτούς τους δυο τομείς ουσιαστικά, και να προσθέσουμε έξυπνα τον πολιτισμό στο τουριστικό μας μείγμα. Η επιδερμική προσέγγιση του πολιτιστικού τουρισμού μας έχει οδηγήσει εξάλλου και σε κάποιες ανισότητες, από τη μια στην υπερεκμετάλλευση κάποιων σημείων πολιτιστικού ενδιαφέροντος και από την μη αξιοποίηση άλλων πολιτιστικών εμπειριών από τον τουριστικό τομέα, όπως π.χ. τα φεστιβάλ.

2. Υπάρχει μια σύγχρονη πολιτιστική παραγωγή στην χώρα, η οποία αξίζει προβολής και προώθησης στους επισκέπτες της χώρας και όχι μόνο. Θα επενδύσετε στην σύγχρονη πολιτιστική δημιουργία και ανάπτυξη τόσο στους εποπτευόμενους από το ΥΠΠΟ φορείς όσο και στην ελεύθερη αγορά πολιτισμού;

Τα τελευταία χρόνια, όπως αποτυπώνεται και σε πληθώρα δημοσιευμάτων σε έντυπα μεταξύ των οποίων οι New York Times, το Wallpaper*, το Monocle, η El País, η Les Echos, η Figaro κ.α., αναφέρονται στην άνθιση των τεχνών και της σύγχρονης δημιουργίας στη χώρα γενικότερα και στην Αθήνα ειδικότερα, ακόμα και εν μέσω πανδημίας. Η ενεργοποίηση του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης το 2020 με καθυστέρηση 20 ετών και η μεταπανδημική του παρουσία που κατάφερε να προσελκύσει το περασμένο εξάμηνο 50.000 επισκέπτες, έχει σίγουρα παίξει καταλυτικό ρόλο. Το ίδιο και η επανεκκίνηση της Εθνικής Πινακοθήκης το 2021. Φυσικά σημαντικό ρόλο έχουν διαδραματίσει και άλλοι φορείς, κρατικοί και μη, αλλά και συμπράξεις όπως για παράδειγμα αυτή της Βουλής των Ελλήνων και του οργανισμού ΝΕΟΝ στο παλιό Καπνεργοστάσιο. Παράλληλα, φεστιβάλ όπως αυτό το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού της Καλαμάτας, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, το Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Δράμας κ.α. έχουν και αυτά συμβάλει καθώς συγκαταλέγονται στα σημαντικότερα ευρωπαϊκά φεστιβάλ. Μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης αναβαθμίζουμε δημοτικές πινακοθήκες όπως αυτές της Ρόδου, της Καβάλας και της Χίου. Το επόμενο διάστημα θέλουμε να επανενεργοποιήσουμε και τα παραρτήματα της Εθνικής Πινακοθήκης εκτός Αθηνών, ορισμένα από τα οποία είχαν περιορίσει τη δραστηριότητά τους.

Όμως δεν είναι μόνο το θέμα των υποδομών, ούτε μόνο των κρατικών πολιτιστικών φορέων, όπως πολύ σωστά λέτε. Στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης έχουμε εντάξει έργα τόσο για την αναβάθμιση των πολιτιστικών υποδομών εν γένει, όσο και για την ενίσχυση των δεξιοτήτων των επαγγελματιών του πολιτιστικού και δημιουργικού τομέα. Το να αποκτήσει π.χ. ένα ιδιωτικό θέατρο σύστημα υπερτιτλισμού, θα του δώσει τη δυνατότητα να προσελκύσει και τουρίστες, εντάσσοντας έτσι τη θεατρική εμπειρία στην επίσκεψή τους και διευρύνοντας τον δυνητικό πληθυσμό θεατών.

Επιπλέον, επενδύουμε σε επιμέρους πληθυσμιακές ομάδες, όπως για παράδειγμα στον ασημένιο τουρισμό για άτομα 65+, ένα κομμάτι που αναπτύσσεται ραγδαία, ή στους τουρίστες με αναπηρία δημιουργώντας τις κατάλληλες υποδομές και εμπειρίες.

Αλλά και το έργο της αναβίωσης και «επανατοποθέτησης» της ελληνικής χειροτεχνίας μπορεί να συμβάλει στην πολιτιστική ανάπτυξη ολόκληρης της χώρας, αλλά και στην αναβάθμιση του τουριστικού σουβενίρ το οποίο μπορεί να αντικατασταθεί από χειροποίητα αντικείμενα υψηλής προστιθέμενης αξίας.

Τέλος, σχεδιάζουμε και μία πλατφόρμα προβολής και ανάπτυξης του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού. H πλατφόρμα θα προβάλλει διαφορετικές πτυχές του σύγχρονου Ελληνικού πολιτισμού, όπως αυτές θα αποτυπώνονται σε επτά επιμέρους υποπλατφόρμες: μουσική, χορός, κινηματογράφος, θέατρο, εικαστικές τέχνες, design, βιβλίο. Απώτερος στόχος είναι η ενίσχυση της εξωστρέφειας του σύγχρονου Ελληνικού πολιτισμού, η ανάδειξη Ελλήνων δημιουργών, η ενίσχυση του πολιτιστικού τουρισμού και η περαιτέρω ανάπτυξη των πολιτιστικών εξαγωγών της χώρας.

3. Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχει γίνει σπουδαία δουλειά -πάνω στην οποία «πάτησαν» αρκετές Περιφέρειες της χώρας- στο πλαίσιο για την προσέλκυση κινηματογραφικών παραγωγών με οικονομικά κίνητρα που δίνει το ΕΚΟΜΕ αλλά και με την λειτουργία του Film Commission του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου. Πείτε μας κάποια πράγματα γι’ αυτό και τον προγραμματισμό σας για το εγγύς μέλλον.

Όπως σωστά λέτε, προκειμένου να προσελκύσεις μεγάλες οπτικοακουστικές παραγωγές χρειάζεται ένας συνδυασμός εργαλείων και μια ολοκληρωμένη στρατηγική: α) κίνητρα, όπως το cash rebate του ΕΚΟΜΕ, β) υποδομές, κάτι το οποίο θέλουμε να αναπτύξουμε περαιτέρω, γ) υπηρεσίες όπως αυτές που παρέχει τόσο το Hellenic Film Commission του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου όσο και περιφερειακά film offices, και δ) επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό: συνεργεία, τεχνικοί, δημιουργοί. Επίσης απαιτείται καλύτερος συντονισμός αλλά και απλοποίηση διαδικασιών, π.χ. στο επίπεδο των αδειοδοτήσεων για κινηματογράφηση.

Ήδη πάντως έχουν αρχίσει να φαίνονται τα θετικά αποτελέσματα. 200 μικρότερες ή μεγαλύτερες παραγωγές έχουν πραγματοποιηθεί σε όλη την Ελλάδα την τελευταία διετία, η παραλία της Χιλιαδούς στην Εύβοια, όπου γυρίστηκε μεγάλο μέρος της ταινίας Το Τρίγωνο της Θλίψης που κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες, είναι φιναλίστ ως καλύτερη ευρωπαϊκή κινηματογραφική τοποθεσία για το 2022, και έπεται συνέχεια, ενώ πολύ καλά πάνε και οι Ελληνικές παραγωγές οι οποίες μέσα από τη συστηματική εργασία πολλών πλέον ξεκινούν να συμπεριλαμβάνονται και στις βιβλιοθήκες που διαθέτουν μεγάλες πλατφόρμες, όπως για παράδειγμα το Netflix.

Μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης στοχεύουμε στην αναβάθμιση των τεχνικών δεξιοτήτων των επαγγελματιών του κλάδου, στην επένδυση σε νέους Έλληνες δημιουργούς, αλλά και στην ίδρυση της Εθνικής Σχολής Κινηματογράφου και Οπτικοακουστικών Μέσων. Επιπλέον, προχωρούμε με τον σχεδιασμό ενός οπτικοακουστικού hub στη Δράμα στο πρώην στρατόπεδο Ανδρικάκη το οποίο μεταξύ άλλων φιλοδοξούμε να φιλοξενεί και startups του οπτικοακουστικού τομέα.

4. Τα πάσης φύσεως πνευματικά δικαιώματα έχουν ταλαιπωρήσει και ταλαιπωρούν τον ελληνικό Τουρισμό, δεκαετίες τώρα. Παρά το γεγονός ότι έχει υπάρξει πρόοδος τα τελευταία χρόνια εξακολουθούν και υπάρχουν πολύ σημαντικά προβλήματα. Προτίθεστε να αναλάβετε κάποια πρωτοβουλία;

Τα πνευματικά δικαιώματα, είναι ακριβώς αυτό: δικαιώματα, και ως δικαιώματα δεν “ταλαιπωρούν”, αντίθετα είναι αυτονόητα και δεδομένα σε οποιαδήποτε κοινωνία θέλει να λέει ότι σέβεται τους δημιουργούς. Η πληρωμή πνευματικών δικαιωμάτων είναι ο μόνος τρόπος έμπρακτης στήριξης όλων των δημιουργών για την χρήση των έργων τους από οποιονδήποτε τα απολαμβάνει. Τα πνευματικά δικαιώματα είναι το αντίτιμο της κοινωνίας για την απόλαυση των έργων τέχνης, της μουσικής, των εικαστικών έργων, των ταινιών κ.λπ.. Είναι αλήθεια ωστόσο, ότι τα τελευταία χρόνια στην χώρα μας ο χώρος των πνευματικών δικαιωμάτων έχει υποστεί αλλεπάλληλες κρίσεις με αφορμή την ανάκληση της άδειας της ΑΕΠΙ. Κρίσεις, οι οποίες δεν φαίνεται να έχουν ξεπεραστεί πλήρως. Οι κρίσεις αυτές είχαν συνέπειες και στους χρήστες των πνευματικών δικαιωμάτων οι οποίοι όντως έχουν ταλαιπωρηθεί.

Ο τρόπος με τον οποίο η ελληνική αλλά και η ενωσιακή έννομη τάξη οργανώνει το θέμα της είσπραξης των δικαιωμάτων βασίζεται στην παραδοχή ότι η είσπραξη και διανομή των δικαιωμάτων αποτελεί αποκλειστικό θέμα των ίδιων των δημιουργών και δεν μπορεί να είναι κρατική υπόθεση. Στο πλαίσιο αυτό οι δημιουργοί οργανώνουν μόνοι τους τις νομικές οντότητες που τους εκπροσωπούν και επιλέγουν σε ποιες θέλουν να ανήκουν. Το κράτος δηλαδή δεν μπορεί να παρέμβει και να τους υποχρεώσει να ανήκουν σε έναν οργανισμό ή να συνεργαστούν. Ωστόσο, δεδομένης της ιδιαίτερης συγκυρίας, και της αναγνώρισης ότι οι συνέπειες στους χρήστες είναι δυσμενείς, το ΥΠΠΟΑ έχει κατά καιρούς προσεγγίσει τους δημιουργούς και τους έχει ζητήσει να εξεύρουν από κοινού λύσεις με στόχο τόσο την εξομάλυνση της αγοράς και την διευκόλυνση των χρηστών, όσο την επαναλειτουργία της αγοράς, γεγονός που θα ενισχύσει και την είσπραξη των δικαιωμάτων τους

5. Ο τομέας του τουρισμού εκδηλώσεων (event tourism) εμφανίζει επίσης σημαντική ανάπτυξη και προοπτικές. Πως μπορείτε να συμβάλλετε εκεί;

Αναφέρθηκα ήδη σε κάποια φεστιβάλ, αλλά υπάρχουν πολλά ακόμα που πρέπει και μπορούν να αναπτυχθούν περαιτέρω. Μην ξεχνάμε εξάλλου ότι το πολύ σημαντικό Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου ξεκίνησε και ως τουριστικό δρώμενο. «Το Φεστιβάλ Αθηνών … αποτελεί την μεγαλυτέραν καλλιτεχνικήν και τουριστικήν προσπάθειαν που εσημειώθη ποτέ εις την χώραν μας”, είχε πει τη μέρα της έναρξής του το 1955 ο Γεώργιος Ράλλης. Πέραν των φεστιβάλ υπάρχουν στοιχεία άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς όπως για παράδειγμα τα πανηγύρια, τα καρναβάλια κ.ο.κ. που και αυτά μπορούν δημιουργούν γύρω τους ένα τέτοιο οικοσύστημα, αλλά και φουάρ και διεθνείς πολιτιστικές εκθέσεις, όπως για παράδειγμα η  Art-Athina, η Μπιενάλε της Αθήνας, η Μπιενάλε της Θεσσαλονίκης κ.λπ. Για τον λόγο αυτό αυτή τη στιγμή εντάσσουμε στο Ταμείο Ανάκαμψη και την εκπόνηση πολιτιστικών masterplan για 14 πόλεις και νησιά της χώρας μας, ώστε αφενός να χαρτογραφηθεί το πολιτιστικό απόθεμα κάθε περιοχής και αφετέρου να υπάρξει μια ολοκληρωμένη στρατηγική σύνδεσης σε τοπικό επίπεδο του πολιτισμού με τον τουρισμό, την εκπαίδευση, το λιανεμπόριο, το περιβάλλον, κ.λπ..

Πέραν αυτών, ας μην ξεχνάμε ότι σημαντικοί πολιτιστικοί φορείς παίζουν σημαντικό ρόλο και στον συνεδριακό τουρισμό, όπως για παράδειγμα το Μέγαρο Μουσικής. Για τον λόγο αυτό επενδύουμε και στην αναβάθμιση των συνεδριακών τους υποδομών.

6. Είστε ικανοποιημένος από την διαδικτυακή παρουσία του υπουργείου και των εποπτευόμενων φορέων;

Οι εποπτευόμενοι φορείς του ΥΠΠΟΑ είναι αυτοδιοίκητοι και επομένως υπεύθυνοι για τη δική τους στρατηγική. Κάποιοι είναι πιο προχωρημένοι από άλλους, και κάποιοι πάλι στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης έχουν αιτηθεί την χρηματοδότηση της αναβάθμισης της διαδικτυακής τους παρουσίας. Αλλά και στο ΥΠΠΟΑ όπως προανέφερα σχεδιάζουμε νέα εργαλεία όπως η πλατφόρμα ανάδειξης του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού. Υπάρχουν πάντοτε περιθώρια για βελτίωση.

7. Πρόσφατα ανακοινώθηκαν αναβαθμίσεις στις υποδομές και υπηρεσίες στα κτήρια Ziller, Rex και Σικιαρίδειο του Εθνικού Θεάτρου. Αν σας ζητούσαν να αναφέρετε κάποια εμβληματικά έργα που πρέπει να προωθηθούν άμεσα, τι θα λέγατε; Ποια θα συμπεριλαμβάνατε;

Αν θέλουμε να εστιάσουμε σε κτηριακές υποδομές στο πεδίο του σύγχρονου πολιτισμού, θα ανέφερα την αναβάθμιση των υποστηρικτικών υποδομών του Ηρωδείου αλλά και της Πειραιώς 260, δομές κατάρτισης στο πεδίο της χειροτεχνίας σε όλη την Ελλάδα, το στρατόπεδο Ανδρικάκη στη Δράμα που προανέφερα, ενώ ήδη έχουν δρομολογηθεί οι αναβαθμίσεις των κτηρίων τριών σχολών: της Κρατικής Σχολής Ορχηστικής Τέχνης στην Αθήνα, του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης και της Σχολής Μαρμαροτεχνίας στην Τήνο. Επιπλέον, το ιστορικό κτήριο του Μποδοσάκη στο Ψυχικό που στεγάζει το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού και αυτό δρομολογείται προς ένταξη στο Ταμείο Ανάκαμψης έτσι ώστε να μπορεί να προσδώσει αξία στον φορέα καθώς θα μετασχηματίζεται παράλληλα σε φορέα που θα ασχολείται πρωταρχικά με το βιβλίο. Επίσης αναβαθμίζονται πινακοθήκες σε όλη την Ελλάδα όπως προανέφερα. Τέλος, το εμβληματικό κτήριο του Ακροπόλ είναι ήδη έτοιμο και τώρα ξεκινούν να τρέχουν οι διαγωνισμοί στο πλαίσιο του ΕΠΑνΕΚ για τον εξοπλισμό και τις υπηρεσίες του με στόχο μέχρι το τέλος του 2023 να έχουν ολοκληρωθεί.

Επιπλέον επενδύουμε στην αναβάθμιση πολλών κτηρίων εποπτευόμενων φορέων με στόχο να καταστούν καθολικά προσβάσιμα στα άτομα με αναπηρία.

8. Πείτε μας κάποια πράγματα για τις διεθνείς συνεργασίες. Πρόσφατα βρεθήκατε στα ΗΑΕ.

Η ανάπτυξη συνεργασιών στους τομείς του βιβλίου, των εικαστικών και της χειροτεχνίας ήταν ο στόχος της επίσκεψής μου στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Η Ελλάδα μπορεί να παίξει έναν ρόλο κομβικό στην Ανατολική Μεσόγειο, τη Νοτιοανατολική Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, ως μια γέφυρα Ανατολής και Δύσης.

Αλλά προφανώς επιδιώκουμε και αναπτύσσουμε συνεργασίες με πολλές χώρες. Φέτος για παράδειγμα υπέγραψα στις Κάννες τη νέα Συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και της Γαλλίας για τις κινηματογραφικές συμπαραγωγές, όπου δίνει σημαντικά κίνητρα σε Έλληνες παραγωγούς ταινιών να ενώσουν δυνάμεις με Γάλλους συντελεστές. Η νέα Συμφωνία, αντικαθιστά εκείνη του 1973 ενισχύοντας την ελληνική κινηματογραφία στο ανταγωνιστικό ευρωπαϊκό περιβάλλον, ενώ υποστηρίζει έμπρακτα τα κινηματογραφικά έργα μυθοπλασίας, ντοκιμαντέρ και animation.