Με τις δαπάνες στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς να είναι πενιχρές, η Ιταλία, μια χώρα με ανεξάντλητο πολιτιστικό πλούτο, κάθε άλλο παρά εκμεταλλεύεται το μοναδικό αυτό «ατού» της προς όφελος του τουρισμού. Σύμφωνα, μάλιστα, με τα αποτελέσματα μελέτης της συμβουλευτικής εταιρίας Pricewaterhouse Coopers, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο κερδίζουν σε οικονομικό επίπεδο, τέσσερις έως επτά φορές περισσότερο από τη (μικρότερη) πολιτιστική κληρονομιά τους, σε σχέση με την Ιταλία.
Πολύ λίγες χώρες έχουν να προσφέρουν στους τουρίστες τους τόσο πλούσιο πολιτιστικό «σκηνικό», όσο η Ιταλία. Ωστόσο, χώρες όπως η Ισπανία, η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία είναι γνωστό ότι επενδύουν πολύ περισσότερα κονδύλια στον τουρισμό και την πολιτιστική κληρονομιά τους, σε σχέση με την Ιταλία και έτσι γίνονται πιο ανταγωνιστικές.
Η Ιταλία είναι η πατρίδα του μεγαλύτερου μέρους τοπίων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO στον κόσμο. Με εξαίρεση το Βατικανό, στη χώρα υπάρχουν περίπου 51 χώροι πολιτιστικής κληρονομιάς, συμπεριλαμβανομένων των τοιχογραφιών της Λίθινης Εποχής, της ετρουσκικής νεκρόπολης, ελληνικών ναών, οικισμών όπως η Πομπηία και κέντρων ιστορικών πόλεων, όπως της Ρώμης, της Φλωρεντίας και της Νάπολης με τα εντυπωσιακά αναγεννησιακά ανάκτορα και τις καταπληκτικές μπαρόκ εκκλησίες.
Αδιαφορία για επενδύσεις στην Πολιτιστική κληρονομιά
Οι Ιταλοί είναι δικαίως περήφανοι για την πολιτιστική τους κληρονομιά, αλλά το κράτος δεν καταφέρνει να επωφεληθεί από αυτό. Σε σύγκριση με άλλα ευρωπαϊκά κράτη, η χώρα υπολείπεται σε ότι αφορά τις επενδύσεις σε ιστορικά μνημεία και σε ανταγωνιστική ικανότητα. Ως εκ τούτου, τα έσοδα από τον τουρισμό και το μερίδιο του ΑΕΠ είναι πολύ χαμηλότερα από ό, τι θα μπορούσε να είναι. Επιπλέον, ο τομέας αυτός, απασχολεί πολύ λιγότερους ανθρώπους από ό,τι σε άλλες χώρες.
Το 2015, 53 εκατομμύρια ξένοι τουρίστες επισκέφθηκαν την Ιταλία, βαθμολογώντας την, στην 5η θέση – πίσω από τη Γαλλία, τις ΗΠΑ, την Ισπανία και την Κίνα. Σύμφωνα με μια πρόσφατα δημοσιευμένη στατιστική μελέτη του WTTC, η τουριστική βιομηχανία της Ιταλίας είχε έσοδα 68,8 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτό ισοδυναμεί με 4,2%, συνεισφορά στο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της, σημαντικά λιγότερο από ό,τι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Το 2015, η Γερμανία είχε έσοδα 117.9 δισ. ευρώ, το Ηνωμένο Βασίλειο 85.8 δισ. ευρώ, και η Γαλλία 80,4 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, η Ιταλία υπολείπεται των δυνατοτήτων της. Το 2009, η μελέτη της συμβουλευτικής εταιρίας Pricewaterhouse Coopers, κατέληξε ότι η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο κερδίζουν σε οικονομικό επίπεδο, τέσσερις έως επτά φορές περισσότερο από τη (μικρότερη) πολιτιστική κληρονομιά τους. Στο σημείο εκείνο, η εταιρία συμβούλων είδε μία μεγάλη δυναμική για την ανάπτυξη στην Ιταλία.
Σήμερα, τα μειονεκτήματα της χώρας έχουν αυξηθεί ακόμα περισσότερο. Ενώ ο αριθμός των διεθνών τουριστών αυξήθηκαν παγκοσμίως κατά 75% σε 1,2 δισεκατομμύρια, μεταξύ του 2001 και του 2015, η Ιταλία κατέγραψε μόνο μια αύξηση της τάξης του 48%. Επιπλέον, οι επισκέπτες μένουν μόνο για ένα σύντομο χρονικό διάστημα και ξοδεύουν λιγότερα. Το 2001, οι τουρίστες έμειναν κατά μέσο όρο 4,1 ημέρες και ξόδεψαν 1035 ευρώ για το ταξίδι τους, αριθμοί που μειώθηκαν σε 3,6 ημέρες και 676 ευρώ το 2015.
Σε παγκόσμια κλίμακα, η βιομηχανία έκανε 7.2 τρις δολάρια το 2015 και προσέφερε 284 εκατομμύρια θέσεις εργασίας, σύμφωνα με το WTTC. Αυτό σημαίνει ότι ένας στους έντεκα υπάλληλους, εργάζεται στην τουριστική βιομηχανία. Στην Ιταλία, που είναι 1,1 θέσεις εργασίας, ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί στο 5% του συνόλου των εργαζομένων. Στη Γερμανία, τα 3 εκατομμύρια θέσεων εργασίας ή αντίστοιχα το 7% του συνόλου των εργαζομένων, απασχολούνται στον τουριστικό τομέα.
Προβλήματα με τις δημόσιες μεταφορές
Για δεκαετίες, η διοίκηση της Ρώμης έχει επενδύσει σχετικά μικρά ποσά στην πολιτιστική κληρονομιά της και την τουριστική βιομηχανία, τα οποία έχουν αυξηθεί μόνο σε κάποιες περιόδους της πρόσφατης οικονομικής κρίσης.
Το 2015, η Ιταλία επένδυσε 8,7 δισεκατομμύρια ευρώ στον τουρισμό, ποσό το οποίο ανέρχεται στο 3,2% των συνολικών επενδύσεων της χώρας. Αυτό τοποθετεί την Ιταλία στην 137η θέση στην κατάταξη του WTTC. Συγκριτικά, το περασμένο έτος, η Γαλλία επένδυσε 29,8 δισ. ευρώ (6,4%) και η Ισπανία 16,9 δισεκατομμύρια ευρώ (7,7%). Χειρότερη όμως είναι η κατάσταση στη νότια Ιταλία. Μόνο το 12% των τουριστών στη χώρα επισκέφθηκαν τις περιοχές του Mezzogiorno το 2015, ενώ η βόρεια περιοχή του Veneto δέχτηκε ποσοστό μεγαλύτερο από το 20%. Στον νότο, ωστόσο δεν υπάρχουν μόνο οι πιο όμορφες παραλίες της χώρας, αλλά και 18 χώροι πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, οι οποίοι. δυστυχώς έχουν παραμεληθεί λόγω του μικρού προϋπολογισμού. Και το πιο σημαντικό όλων, οι αρχαιολογικοί χώροι δέχονται συχνά επιθέσεις, καταστροφικές για την πολιτιστική κληρονομιά.
Στον Δείκτη Τουριστικής Ανταγωνιστικότητας για το 2015 η Ιταλία βρίσκεται στην 8η θέση, πίσω από την Ισπανία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ελβετία και την Αυστραλία. Κι αυτό, παρότι είναι πρώτη στην πολιτιστική κληρονομιά. Η ανταγωνιστική φύση των αντιπάλων της θα πρέπει να κάνει τη Ρώμη να ξανασκεφτεί τη θέση της.
Το πρόβλημα φαίνεται να είναι στις υποδομές των μεταφορών της Ιταλίας. Αυτοί που χρησιμοποιούν συχνά το αεροδρόμιο της Ρώμης, δεν θα εκπλαγούν. Οι καθυστερήσεις είναι ένα σύνηθες φαινόμενο και ο αριθμός των χαμένων αποσκευών είναι υψηλότερος από οπουδήποτε αλλού. Μετά από μια πυρκαγιά την περασμένη άνοιξη, το αεροδρόμιο λειτουργούσε μόνο υπό αυστηρές προϋποθέσεις για μήνες, επειδή οι ιδιοκτήτες και τα συνδικάτα δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν σχετικά με το σχέδιο αναδιοργάνωσης. Η δημόσια συγκοινωνία στη Ρώμη και σε άλλες ιταλικές πόλεις δύσκολα μπορεί να ανταγωνιστεί άλλες χώρες, λόγω του προϋπολογισμού και των συνεχών απεργιών.
Σύμφωνα με τον δείκτη WTTC, η βιομηχανία έχει να αντιμετωπίσει ακόμα, ένα κακό επιχειρηματικό κλίμα και υψηλούς φόρους. Σε αυτόν τον τομέα, έρχεται στην 127η θέση. Ένα άλλο πρόβλημα μπορεί να βρεθεί στη σχέση τιμής και απόδοσης (133η θέση). Ενώ οι γαστρονομικές προμήθειες και οι παραδοσιακές υπηρεσίες της χώρας τείνουν να είναι άψογες, οι ίδιοι τομείς μειονεκτούν εξαιτίας των ξενοδοχείων. Ειδικά στις μεγάλες πόλεις, τα ξενοδοχεία και οι πανσιόν είναι υπερτιμημένα.
