Παρά τους επίμονα υψηλότερους αεροπορικούς ναύλους και τις διαρκείς πιέσεις από την αύξηση του πληθωρισμού, τα ευρωπαϊκά αεροδρόμια παρουσίασαν συνολικά πολύ ισχυρές επιδόσεις, κατά την καλοκαιρινή περίοδο, με την επιβατική κίνηση να καταγράφει αύξηση κατά 12,1%, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι, ενώ σε σύγκριση με τα επίπεδα πριν από την πανδημία (3ο τρίμηνο 2019), παρουσιάζει απώλειες μόλις 3,1%. Στους… κερδισμένους της σεζόν ανήκουν τα αεροδρόμια της Αθήνας και της Σαντορίνης, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ACI Europe.
Η επιβατική κίνηση κατά τη διάρκεια του γ’ τριμήνου (-3,1%) σημείωσε σημαντική βελτίωση σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του έτους (-7,7%), σηματοδοτώντας συνεχή πρόοδο προς την επίτευξη των επιπέδων κίνησης του 2019.
Στα ορόσημα κατά τη διάρκεια του τριμήνου περιλαμβάνονταν το Heathrow -το πιο πολυσύχναστο αεροδρόμιο της Ευρώπης με βάση τον όγκο επιβατών- που ξεπέρασε τις επιδόσεις του στην κίνηση του 2019 για πρώτη φορά από την έναρξη της πανδημίας, και σχεδόν τα μισά αεροδρόμια της Ευρώπης που ανέκτησαν τον όγκο κίνησης του 2019.
Δυναμική επιδεικνύει η αγορά EΕ+
Το γ’ τρίμηνο, τα αεροδρόμια της ΕΕ+ πλησίασαν τα επίπεδα επιβατικής κίνησης του 2019, υπολειπόμενα μόλις κατά -4,2%. Αυτό σηματοδοτεί ένα σημαντικό επίτευγμα, καθώς η αγορά ΕΕ+ πλησιάζει πλέον την υπόλοιπη Ευρώπη (+2,9%), η οποία προηγουμένως ξεπέρασε την ανάκαμψη της αεροπορικής της κίνησης.
Πράγματι, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι, η αγορά ΕΕ+ (+11,9%) και η υπόλοιπη Ευρώπη (+13,1%) είδαν την επιβατική κίνηση να αυξάνεται με παρόμοιο ρυθμό το γ’ τρίμηνο.
Επιδόσεις πολλών… ταχυτήτων
Μεταξύ των αεροδρομίων της ΕΕ+, τη βέλτιστη ανάκαμψη της επιβατικής κίνησης κατά το γ’ τρίμηνο του 2023, έναντι του 2019 κατέγραψαν τα αεροδρόμια του Λουξεμβούργου (+13,3%), της Ελλάδας (+12,9%), της Πορτογαλίας (+11,0%), της Μάλτας (+6,5%) και της Κροατίας (+6,4%).
Στο άλλο άκρο του φάσματος, επηρεασμένα ακόμη από τον πόλεμο στην Ουκρανία και το κλείσιμο του ρωσικού εναέριου χώρου για τις αεροπορικές εταιρίες της ΕΕ, τα αεροδρόμια της Φινλανδίας (-32,8%) εμφάνισαν σημαντικές απώλειες στην επιβατική κίνηση, σε σχέση με τα προ-πανδημικά επίπεδα. Άλλες χώρες της ΕΕ+ που επίσης καθυστέρησαν στην ανάκαμψή τους και παρέμειναν περισσότερο από 15% πίσω από τα επίπεδα του 2019 κατά το εφετινό, γ’ τρίμηνο ήταν η Σλοβενία (-26,1%), η Σουηδία (-21,1%), η Βουλγαρία (-19,6%), η Γερμανία (-18,3%), η Λετονία (-16,8%) και η Τσεχία (-15,6%).
Τα αεροδρόμια στην υπόλοιπη Ευρώπη συνέχισαν να επιδεικνύουν αξιοσημείωτο δυναμισμό το γ’ τρίμηνο, με εξαίρεση εκείνα της Ουκρανίας, τα οποία έχουν χάσει όλη την εμπορική αεροπορική κίνηση από τον Φεβρουάριο του 2022.
Μεταξύ των μεγαλύτερων χωρών, τα αεροδρόμια της Τουρκίας ξεπέρασαν τα επίπεδα του τρίτου τριμήνου του 2019 κατά +6,0%, ενώ τα ρωσικά αεροδρόμια ανέφεραν απώλειες 0,6%.
Τα αεροδρόμια του Ισραήλ (-0,1%) ήταν έτοιμα να επιτύχουν πλήρη ανάκαμψη στα προ της πανδημίας επίπεδα (γ’ τρίμηνο 2019), μια επίδοση που τώρα διακυβεύεται από τον πόλεμο μεταξύ Ισραήλ-Χαμάς, που ξέσπασε τον περασμένο μήνα.
Αξιοσημείωτες ισχυρές επιδόσεις στην περιοχή εμφανίζουν τα αεροδρόμια στην Αλβανία (+114,9%), που ενισχύθηκαν από την επέκταση των αερομεταφορέων εξαιρετικά χαμηλού κόστους, καθώς και τα αεροδρόμια στο Ουζμπεκιστάν (+99,9%), την Αρμενία (+70,9%) και το Καζακστάν (+46,3%), τα οποία επωφελήθηκαν από τις μετατοπίσεις της κυκλοφορίας στον απόηχο του πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.
Οι επιδόσεις των Μεγάλων αεροδρομίων
Η επιβατική κίνηση στα Μεγάλα αεροδρόμια (τα 5 μεγαλύτερα ευρωπαϊκά αεροδρόμια) αυξήθηκε κατά +14,7% το γ’ τρίμηνο του 2023, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι, αλλά εξακολουθεί να υπολείπεται κατά -4,7% από τα προ της πανδημίας επίπεδα του γ’ τριμήνου 2019.
– Το αεροδρόμιο του Λονδίνου-Heathrow εξασφάλισε την πρώτη θέση κατά το γ’ τρίμηνο, με αξιοσημείωτη αύξηση της επιβατικής κίνησης κατά 22,9% σε ετήσια βάση, ξεπερνώντας τα επίπεδα του 2019, κυρίως λόγω των ισχυρών επιδόσεων του Σεπτεμβρίου (+4,4%).
– Το αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης ήρθε δεύτερο, με σχεδόν ισοβαθμία, μόλις 0,7% πίσω από το Heathrow -με διαφορά μικρότερη από 200.000 επιβάτες. Η επιβατική του κίνηση αυξήθηκε κατά 10,8%, σε σύγκριση με το γ’ τρίμηνο του 2022 και διαμορφώθηκε στο εντυπωσιακό +14,1% πάνω από τα προ-πανδημικά επίπεδα (γ’ τρίμηνο 2019) .
– Το αεροδρόμιο του Παρισιού-CDG κατείχε τη σταθερή τρίτη θέση, με την κίνηση να αυξάνεται κατά 9,5% σε ετήσια βάση και να βρίσκεται στο -12,2% κάτω από τον προ της πανδημίας όγκο του (γ’ τρίμηνο 2019) .
– Το αεροδρόμιο του Άμστερνταμ-Schiphol (+13,6% σε ετήσια βάση | -10,9% σε σχέση με το γ’ τρίμηνο 2019) και της Φρανκφούρτης (+16,9% σε ετήσια βάση | -14,1% σε σχέση με το γ’ τρίμηνο 2019) κατέλαβαν την τέταρτη και την πέμπτη θέση, αντίστοιχα.
Οι επιδόσεις της επιβατικής κίνησης επιλεγμένων άλλων μεγάλων αεροδρομίων κατά το γ΄ τρίμηνο αντανακλούσαν επίσης μια θερινή ανάκαμψη, που στηρίχθηκε σε μεγάλο βαθμό σε ενδοευρωπαϊκά και υπερατλαντικά δρομολόγια, με κυρίαρχη τη ζήτηση για ταξίδια αναψυχής και με μεγάλη κινητήρια δύναμη την επέκταση των αερομεταφορέων εξαιρετικά χαμηλού κόστους:
– Τα αεροδρόμια της Αθήνας (+10,2%), της Κωνσταντινούπολη-Σαμπιχά Γκιοκτσέν (+8,2%), της Λισαβόνας (+5,6%), του Παρισιού-Ορλί (+8,7%), της Πάλμα ντε Μαγιόρκα (+2,9%), του Λονδίνου-Στάνστεντ (+1,3%), του Δουβλίνου (+1,0%) και της Αττάλειας (+0,9%) ξεπέρασαν τα επίπεδα του γ’ τριμήνου του 2019.
– Παρόλο που εξακολουθεί να παραμένει -5,2% κάτω από τον όγκο του πριν από την πανδημία (γ’ τρίμηνο 2019), η ανάκαμψη του αεροδρομίου της Ρώμης-FCO επιταχύνθηκε, καθώς ο ιταλικός κόμβος πέτυχε την ταχύτερη ετήσια αύξηση μεταξύ των 20 κορυφαίων αεροδρομίων, με αξιοσημείωτο ποσοστό 26,1%.
Τα περιφερειακά αεροδρόμια “κλέβουν την παράσταση”
Σε αντίθεση με τα Μεγάλα αεροδρόμια, τα περιφερειακά και μικρότερα αεροδρόμια ξεπέρασαν τον όγκο επιβατικής κίνησης του γ’ τριμήνου του 2019 κατά 4%. Το επίτευγμα αυτό αντικατοπτρίζει επίσης τη δυναμική ανάκαμψης που οφείλεται στα ταξίδια αναψυχής και τα ενδοευρωπαϊκά ταξίδια, καθώς και τη σημαντική αύξηση της χωρητικότητας των αερομεταφορέων εξαιρετικά χαμηλού κόστους.
Ωστόσο, υπήρξαν σημαντικές διαφορές στις επιδόσεις μεταξύ των περιφερειακών αεροδρομίων. Εκείνα που εξυπηρετούν δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς και στηρίζονται σε αερομεταφορείς χαμηλού κόστους παρουσίασαν όγκο επιβατών που υπερέβη τα προ της πανδημίας επίπεδα (γ’ τρίμηνο 2019), με αποτέλεσμα πολλά από αυτά να καταρρίψουν δεδομένα ρεκόρ σε απόλυτους αριθμούς. Σε αυτά περιλαμβάνονται το Τράπανι (+378%), η Περούτζια (+194%), το Ζαντάρ (+155,7%), τα Τίρανα (+114,9%), το Κουτάισι (+107,4%), η Σαμαρκάνδη (+99,9%), το Μέμινγκεν (+89,6%), το Παρίσι-Μποβέ (+44,5%), το Φούντσαλ (+42,3%), το Οβιέδο (+38,9%), το Μπρνο (+35,6%) και η Σαντορίνη (+30%).
Δυναμικός ο Σεπτέμβριος
Τον Σεπτέμβριο, η επιβατική κίνηση σε όλο το ευρωπαϊκό δίκτυο αεροδρομίων ήταν +12,1% πάνω από τα επίπεδα του 2022 και 3,0% κάτω, σε σύγκριση με το 2019.
Τα αεροδρόμια στην αγορά ΕΕ+ συνέχισαν να βελτιώνονται, παρουσιάζοντας απώλειες 3,9% σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2019, ενώ τα αεροδρόμια στην υπόλοιπη Ευρώπη κατέγραψαν αύξηση 2,0%, έναντι του προ-πανδημικού Σεπτεμβρίου του 2019.
Δεδομένα ανά ομάδες αεροδρομίων
Καθ’ όλη τη διάρκεια του γ’ τριμήνου, τα αεροδρόμια που υποδέχονται περισσότερους από 25 εκατομμύρια επιβάτες ετησίως (Ομάδα 1), τα αεροδρόμια που υποδέχονται μεταξύ 10 και 25 εκατομμυρίων επιβατών (Ομάδα 2), τα αεροδρόμια που υποδέχονται μεταξύ 5 και 10 εκατομμυρίων επιβατών (Ομάδα 3), τα αεροδρόμια που υποδέχονται μεταξύ 1 και 5 εκατομμυρίων επιβατών ετησίως (Ομάδα 4) και τα αεροδρόμια που υποδέχονται μεταξύ 100 χιλιάδων και 1 εκατομμυρίου επιβατών (Ομάδα 5) ανέφεραν μέση μεταβολή -6,0%, -8,0%, +5,6%, +3,4% και +7,4%, σε σύγκριση με τα επίπεδα κίνησης πριν από την πανδημία (γ’ τρίμηνο 2019).
Τα αεροδρόμια που ανέφεραν τις υψηλότερες αυξήσεις στην επιβατική κίνηση για το γ’ τρίμηνο του 2023 (σε σύγκριση με το γ’ τρίμηνο του 2022) είναι τα εξής:
ΟΜΑΔΑ 1: Κωνσταντινούπολη (+14,1%), Αθήνα (+10,2%), Παρίσι ORY (+8,7%), Κωνσταντινούπολη SAW (+8,2%), Λισαβόνα (+5,6%).
ΟΜΙΛΟΣ 2: Νάπολη (+21,4%), Πόρτο (+18,4%), Μπέργκαμο (+11,6%), Μασσαλία (+10,4%), Μάλαγα (+10,2%).
ΟΜΙΛΟΣ 3: Σότσι (+115,8%), Αλμάτι (+51,8%), Αστάνα (+39,8%), Βελιγράδι (+24,6%), Βαλένθια (+20,6%).
ΟΜΙΛΟΣ 4: Τίρανα (+114,9%), Μέμμινγκεν (+89,6%), Ερεβάν (+70,9%), Μποβέ (+44,5%), Φουντσάλ (+42,3%).
ΟΜΙΛΟΣ 5: Τράπανι (+378,0%), Περούτζια (+194,0%), Ζαντάρ (+155,7%), Κουτάισι (+107,4%), Σαμαρκάνδη (+99,9%).
