Για μια θετική χρονιά για τον ελληνικό Τουρισμό έκανε λόγο στην εφετινή γενική συνέλευση του ΣΕΤΕ ο πρόεδρος Γιάννης Παράσχης, υπογραμμίζοντας όμως ότι χρειάζεται επαγρύπνηση και δράσεις, καθώς υπάρχουν σοβαρά θέματα, τόσο στην Ελλάδα, όσο και διεθνώς.
Ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ ανέφερε μια σειρά από σημαντικά θέματα στα οποία θα πρέπει να υπάρξουν λύσεις και δράσεις, ενώ ανακοίνωσε και μια σημαντική πρωτοβουλία του συνδέσμου σε θέματα βιωσιμότητας.
Πιο αναλυτικά, ο κ. Παράσχης έθεσε τις κεντρικές προτεραιότητες με ορίζοντα το 2030, ως ακολούθως:
Τις επενδύσεις και την ανταγωνιστικότητα
Το ζήτημα των υποδομών
Την διαχείριση των προορισμών
Την αγορά εργασίας
και φυσικά την βιωσιμότητα.
Για τα μείζονα αυτά θέματα ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ επισήμανε τα εξής:
«ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΌΤΗΤΑΣ…
Όπως είχαμε εκτιμήσει οι τουριστικές επενδύσεις ύψους 5,1 δις ΕΥΡΩ το 2023 ήταν σχεδόν διπλάσιες από το 2019 συμβάλλοντας ουσιαστικά στην μείωση του κρίσιμου επενδυτικού κενού.
Η συνέχιση της θετικής τάσης αυτής θα εξαρτηθεί όμως από μια σειρά ζητημάτων που επηρεάζουν άμεσα την ελκυστικότητα και ανταγωνιστικότητα των τουριστικών επενδύσεων.
Η επίτευξη της επενδυτικής βαθμίδας και η μείωση των συγκριτικών spreads χρηματοδότησης το περασμένο φθινόπωρο απετέλεσε σίγουρα μία θετική εξέλιξη.
Οι νομοθετικές ρυθμίσεις για την βραχυχρόνια μίσθωση τον περασμένο Δεκέμβριο απετέλεσαν επίσης ένα βήμα στην σωστή κατεύθυνση αναφορικά κυρίως σε ζητήματα φορολογικής αντιμετώπισης και διαχωρισμού της περιστασιακής ιδιωτικής εκμετάλλευσης από την επαγγελματικής δραστηριότητας.
Αναμένουμε περαιτέρω διευκρινήσεις σε ζητήματα λειτουργίας των καταλυμάτων, της διάρκειας των βραχυχρόνιων μισθώσεων αλλά και τον αριθμό των καταλυμάτων ανά περιοχή όπου προκύπτουν κοινωνικά ζητήματα (στέγασης).
Η παράταση του μειωμένου ΦΠΑ σε εστίαση και μεταφορές αμβλύνει μόνο εν μέρει το πρόβλημα του υψηλότερου ΦΠΑ στο τουριστικό πακέτο σε σχέση με τον ανταγωνισμό.
Το ίδιο θα λέγαμε ισχύει και την πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση στο ζήτημα του αιγιαλού που ήταν απαραίτητη και στην οποία συμμετείχαμε ενεργά καταθέτοντας ουσιαστικές και ρεαλιστικές προτάσεις.
Ταυτόχρονα όμως απαιτείται λύση στη χρονίζουσα εκκρεμότητα του χωροταξικού ζητήματος με συγκεκριμένες χρήσεις γης και με θεσμικές προϋποθέσεις που να διασφαλίζουν ένα αξιόπιστο περιβάλλον επενδύσεων με ασφάλεια δικαίου.
Όπως και η αξιοποίηση των χρηματοδοτικών εργαλείων του ΤΑΑ και του ΕΣΠΑ 2021 -2027 αλλά και του νέου αναπτυξιακού νόμου για τη χρηματοδότηση τουριστικών επιχειρήσεων ειδικά δε για ζητήματα πράσινης μετάβασης.
Θα ήθελα στο σημείο αυτό να αναφερθώ επίσης ότι πέραν του τέλους για την ανθεκτικότητα στην κλιματική κρίση-για το οποίο οι θέσεις μας είναι γνωστές-πρόσφατα ξεκίνησαν συζητήσεις από εκπροσώπους τοπικής αυτοδιοίκησης για αύξηση του τέλους παρεπιδημούντων η άλλων επιβαρύνσεων επί του τζίρου των ξενοδοχείων, με τη δικαιολογία της επιβάρυνσης των προορισμών από τον τουρισμό.
Είναι προφανές ότι για την αδυναμία των υποδομών και την έλλειψη ουσιαστικής διαχείρισης των προορισμών είναι εκτός λογικής να επιβαρυνθεί και πάλι μία και μόνο οικονομική δραστηριότητα, της οποίας μάλιστα τα οφέλη διαχέονται σε όλη την οικονομία και κοινωνία .
Αντίθετα η θέση μας είναι ότι φόροι και τέλη από τον τουρισμό πρέπει να κατευθύνονται σε δράσεις που έχουν σχέση με το τουρισμό για την βελτίωση της λειτουργίας και της ζωής κατοίκων και επισκεπτών των περιοχών από τις οποίες εισπράττονται.
ΣΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΩΝ ΥΠΟΔΟΜΏΝ
Είναι σαφές ότι οι υφιστάμενες δημόσιες υποδομές δεν επαρκούν για να καλύψουν τις απαιτήσεις της αύξησης των ροών προς το 2030.
Έχει ήδη γίνει μια σημαντική προεργασία από τον ΣΕΤΕ και το Ινστιτούτο μας σε επίπεδο χαρτογράφησης και καταγραφής προτάσεων – που εξειδικεύονται για κάθε περιφέρεια της χώρας –
εκ των οποίων το 50% αναφέρεται σε δημόσιες υποδομές που αφορούν άμεσα τον τουρισμό, ενώ άλλο ένα 20% αναφέρεται σε υποδομές ευρύτερης ωφέλειας.
Η αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και του ΕΣΠΑ αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία την οποία οφείλει να αξιοποιήσει η κυβέρνηση και η τοπική αυτοδιοίκηση
για να αποφύγουμε μια ασύμμετρη και κατ’ επέκταση μη βιώσιμη ανάπτυξη μεταξύ των τουριστικών ροών,των σημαντικών ιδιωτικών επενδύσεων και των απαραίτητων υποδομών.
Προϋπόθεση βέβαια για την επάρκεια των υποδομών με όρους ρεαλιστικής και βιώσιμης ανάπτυξης είναι η διεύρυνση της γεωγραφικής και χρονικής κατανομής της τουριστικής δραστηριότητας πέραν των 5 περιφερειών και των 5 μηνών.
Για να συμβεί όμως αυτό θα χρειαστούν στοχευμένες παρεμβάσεις σε ειδικές μορφές τουρισμού και τις αντίστοιχες υποδομές.
Θα σταθώ εδώ ενδεικτικά στο έλλειμα συνεδριακής υποδομής στην Αθήνα αλλά και την ανάγκη αναβάθμισης σχετικής υποδομής στη Θεσσαλονίκη. Ένα έλλειμμα που οδηγεί σε απώλειες θέσεων εργασίας και εσόδων, που καθιστά δυσχερή έως αδύνατη την προσέλκυση μεγάλων συνεδρίων και δεν επιτρέπει την άμβλυνση του φαινομένου της εποχικότητας.
Ο σε εξέλιξη διαγωνισμός του ΤΑΙΠΕΔ θεωρούμε ότι αποτελεί μια κρίσιμη ευκαιρία. Άλλωστε, σε ανάλογες περιπτώσεις τα ΣΔΙΤ λειτούργησαν αποδοτικά για την ανάπτυξη εμβληματικών έργων.
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΖΉΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΏΘΗΣΗΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΏΝ
Ο ΣΕΤΕ έχει παρουσιάσει στην κυβέρνηση συγκεκριμένες προτάσεις για την ανάπτυξη και λειτουργία των Οργανισμών Διαχείρισης Προορισμών, ανοίγοντας συστηματικά τον διάλογο στις τοπικές κοινωνίες. Ενδεικτικό το πρότυπο συνεργασίας του This is Athensand Partners.
Η διαχρονικά στενή συνεργασία της τοπικής αυτοδιοίκησης με τουριστικές επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, αεροπορικές εταιρείες, αεροδρόμια, και τον ΣΕΤΕ , με καταλυτικό τον ρόλο της Marketing Greece, οδήγησαν σε απτά αποτελέσματα στην υλοποίηση προωθητικών δράσεων.
Από πλευράς μας δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε στον δρόμο αυτό, προσβλέποντας σε ουσιαστική συνεργασία με τις νέες αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης ακολουθώντας τα πρότυπα πολλών άλλων ευρωπαϊκών πόλεων και τουριστικών προορισμών, όχι μόνο για την προώθηση και την προβολή, αλλά κυρίως, για την ορθή διαχείριση των τουριστικών προορισμών και την περαιτέρω ανάπτυξή τους.
Παράλληλα, έχουμε καταθέσει προτάσεις για τη βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τη λειτουργία των DMΟ’s ή οποία χρήζει αλλαγής μοντέλου προκειμένου να περιλαμβάνει την ουσιαστική εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα και των τοπικών κοινωνιών.
Σχετικά με την ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΜΑΣ, ΠΟΥ ΑΦΟΡΆ ΤΗΝ ΑΓΟΡΆ ΕΡΓΑΣΊΑΣ…
Αποτελεί πλέον κοινή πεποίθηση τόσο στις παραγωγικές τάξεις όσο και στην κυβέρνηση ότι το ζήτημα αυτό, δεδομένων και των δημογραφικών εξελίξεων θα αποτελέσει σημαντική δομική πρόκληση για τα επόμενα χρόνια.
Βρισκόμαστε σε διάλογο με τα αρμόδια υπουργεία αναφορικά με τις απαραίτητες παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας, στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας, την άμβλυνση της εποχικότητας, με προγράμματα προσέλκυσης, κατάρτισης και συνεχούς βελτίωσης δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, με βελτίωση της αποτελεσματικότητας του θεσμοθετημένου πλαισίου των μετακλήσεων, ώστε να ανταποκριθούμε στις νέες απαιτήσεις στον χώρο της εργασίας και στις διεθνείς τάσεις που διαμορφώθηκαν μετά την πανδημία.
Εδώ θεωρούμε ότι η μείωση των εργοδοτικών εισφορών μπορεί να συμβάλει περαιτέρω στην αύξηση των θέσεων εργασίας, του χρόνου απασχόλησης αλλά και τελικά στο καθαρό εισόδημα των εργαζομένων.
Ένα είναι σαφές, το ανθρώπινο κεφάλαιο παραμένει ο πιο κρίσιμος παράγοντας για την διαμόρφωση του τουριστικού προϊόντος».
Βιωσιμότητα
Τέλος ανακοίνωσε «…την ενσωμάτωση στη στρατηγική μας, μιας νέας σημαντικής πρωτοβουλίας, για τη μετάβαση των τουριστικών επιχειρήσεων στην αειφορία.
Την ονομάσαμε ΜΕΤRΟΝ Sustainable Tourism by SETE…
Γιατί μέτρον σημαίνει, μέτρηση, αναλογία αλλά και κανόνας.
Γιατί βιωσιμότητα χωρίς μέτρο, χωρίς κανόνες, δεν μπορεί να υπάρξει.
Σκοπός μας είναι η δέσμευση και η μετάβαση των τουριστικών επιχειρήσεων σε βιώσιμη λειτουργία.
Δημιουργούμε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα αυτοαξιολόγησης, ελέγχου, εκπαίδευσης, συμμόρφωσης, αυτοδέσμευσης και στοχοθέτησης, επαναξιολόγησης, και πιστοποίησης …των επιχειρήσεων.
Με την εντατική δουλειά των συνεργατών μας στον ΣΕΤΕ το ΙΝΣΕΤΕ και την Marketing Greece και την συνδρομή εξειδικευμένων συμβούλων σε προγράμματα sustainability στο τομέα του τουρισμού δημιουργούμε την μεθοδολογία και τα απαραίτητα εργαλεία.
Ξεκινάμε στο δεύτερο εξάμηνο του 2024 με την πιλοτική εφαρμογή σε επιλεγμένες επιχειρήσεις πριν το rolloutτου προγράμματος στην βάση μίας ηλεκτρονικής πλατφόρμας και στόχο – αρχικά–
τη μέτρηση πέντε (5) βασικών δεικτών: Κατανάλωση Ενέργειας, Κατανάλωση Νερού, Παραγωγή και Διαχείριση Αποβλήτων, Εργασιακά Θέματα, Κοινωνικό Αποτύπωμα
στους κλάδους: Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις, Εναέριες Μεταφορές, Θαλάσσιες Μεταφορές, Χερσαίες Μεταφορές, Τουριστικά Γραφεία».
Η ομιλία
Η ομιλία του κ. Παράσχη έχει ως εξής:
Κύριοι Πρόεδροι,
Αγαπητά Mέλη,
Κυρίες και κύριοι,
Σας καλωσορίζω με ιδιαίτερη χαρά στην Κλειστή Συνεδρίαση της 32ης Τακτικής Γενικής Συνέλευσης του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων. Μια ακόμα χρονιά στην οποία καλούμαστε να ανταποκριθούμε με επιτυχία και να απαντήσουμε στις προκλήσεις που άφησε πίσω του το 2023, το έτος ορόσημο και νέο έτος αναφοράς για τον ελληνικό τουρισμό.
Ενδεικτικά, αναφέρω κάποια σημαντικά στοιχεία που αντλούμε από το ΙΝΣΕΤΕ και τεκμηριώνουν όσα λέμε για την συμβολή του τουρισμού στην οικονομία για το 2023 σε σύγκριση με την προπανδημική χρονιά του 2019:
- Την περίοδο 2019-2023 ο εισερχόμενος τουρισμός σε όρους αφίξεων με 36.1 εκατ. κατάγραψε αύξηση κατά +6,1% σε σχέση με τα 34 εκατ. του 2019.
- Τα έσοδα αυξήθηκαν κατά +13,3% από 18,2 δισ. ευρώ το 2019 σε 20,6 δισ. το 2023.
- Οι επενδύσεις ύψους 5,1 δις ευρώ είναι σχεδόν διπλάσιες.
Σε σχέση με το 2019 (2,7 δισ.).
- Η άμεση επίπτωση του κλάδου στην ελληνική οικονομία το 2023 ήταν -σε τρέχουσες τιμές- 28,5 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 13,0% του εγχώριου ΑΕΠ.
- Αν συνυπολογίσουμε σε αυτό και την έμμεση συνεισφορά του κλάδου μέσω πολλαπλασιαστών, τότε το ποσοστό αυτό φτάνει στο 30% του ΑΕΠ.
- Και τέλος, Στην αγορά εργασίας το τρίτο τρίμηνο του 2023: ο τουρισμός αφορά άμεσα στο 16,4% της απασχόλησης, ενώ οι άμεσες και έμμεσες θέσεις αντιστοιχούν περίπου στο ένα τρίτο του συνόλου των θέσεων εργασίας, συμβάλλοντας καθοριστικά στη μείωση της ανεργίας.
Το στοιχεία αυτά αναδεικνύουν με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο την συμβολή του τουριστικού κλάδου στην εθνική οικονομία. δεν είναι όμως ο μοναδικός λόγος για τον οποίο το 2023 αποτελεί πλέον το νέο έτος ορόσημο.
Η χρονιά 2023 αποτέλεσε ένα σημείο καμπής για το αναπτυξιακό πλαίσιο και το μέλλον του τουρισμού μας. Ήταν μια χρονιά κατά τη διάρκεια της οποίας αναδείχθηκε με τον πιο ανάγλυφο και χρονικά συμπυκνωμένο τρόπο μια αλλαγή στον δημόσιο διάλογο, αλλά και τις πολιτικές θέσεις αναφορικά με τις τρεις (3) κρίσιμες διαστάσεις που αφορούν στον τουρισμό. Την οικονομική, την κοινωνική και την περιβαλλοντική. Σε οικονομικό επίπεδο, ολοκληρώθηκε ένας κύκλος που ξεκίνησε με την ελληνική κρίση και κορυφώθηκε με την περίοδο της πανδημίας, όπου η οικονομική βιωσιμότητα και η στήριξη του τουριστικού κλάδου αποτέλεσαν απαραίτητα συστατικά μιας εθνικής οικονομίας που πάλευε με την ύφεση και την υψηλή ανεργία. Η δυναμική έξοδος από την πανδημία με αύξηση των τουριστικών ροών, το δυναμικό ενδιαφέρον για επενδύσεις και ειδικότερα άμεσες ξένες επενδύσεις υψηλού επιπέδου καθώς και οι αυξήσεις τιμών και εσόδων των τουριστικών επιχειρήσεων άλλαξαν πλήρως το διάλογο για την οικονομική βιωσιμότητα του τουρισμού.
Η συζήτηση για την φορολογική πολιτική, αλλά και την επιλεξιμότητα και τις ενισχύσεις τουριστικών επενδύσεων γίνεται πια με διαφορετικό πρόσημο.
Σε κοινωνικό επίπεδο και ειδικότερα στα εργασιακά, από τις πολιτικές της πανδημίας για στήριξη επιχειρήσεων και εργαζομένων του χώρου μέσα από προγράμματα (όπως των Αναστολών ή το ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ) περάσαμε σε προβληματισμούς που αφορούν στις συνθήκες εργασίας, την στέγαση του προσωπικού και τις αμοιβές στο χώρο του τουρισμού, ενώ η υψηλή ανεργία έδωσε τη θέση της στο δομικό πλέον πρόβλημα ανεύρεσης ανθρώπινου δυναμικού.
Σε επίπεδο τοπικών κοινωνιών, η αγωνία για την ανθεκτικότητα και το μέλλον του τουρισμού ως κύριου πυλώνα ευημερίας έδωσε σε κάποιες περιοχές την θέση της σε συζητήσεις για τον «υπερτουρισμό». Ενώ σε συνδυασμό με τον πληθωρισμό και την ακρίβεια η βραχυχρόνια μίσθωση συνδέθηκεμε τα προβλήματα στέγης
Και τέλος, μέσα από τις φυσικές καταστροφές που ζήσαμε σε Έβρο, Θεσσαλία και ειδικά σε ένα από τα ελληνικά αλλά και διεθνή τουριστικά Megabrands, τη Ρόδο, αναδεικνύεται με τον πιο σκληρό τρόπο η σύνδεση μεταξύ τουρισμού, κλιματικής αλλαγής και περιβαλλοντικής βιωσιμότητας.
Το γεγονός ότι ο ξενοδοχειακός κλάδος κλήθηκε με ένα νέο τέλος στο κλείσιμο του 2023, να συνεισφέρει πάνω από 300 εκατ. ευρώ ετησίως συνδεόμενος με την έννοια της ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση –μέτρο για το οποίο έχουμε εκφράσει από την πρώτη στιγμή τις σοβαρότατες ενστάσεις μας- συμπυκνώνει χαρακτηριστικά τις αλλαγές αυτές στην μετά πανδημία εποχή.
Μετά από αυτή την χρονιά, χρονιά ορόσημο λοιπόν, ο ΣΕΤΕ καλείται τόσο για το 2024, αλλά και τα επόμενα χρόνια να επιτελέσει με τον καλύτερο και πλέον αξιόπιστο τρόπο τη θεσμική του αποστολή, πάντα εκφράζοντας την ενότητα του κλάδου, αλλά και τον καταστατικό του προσανατολισμό για ένα ποιοτικό ελληνικό τουριστικό προϊόν.
Υποχρέωσή μας είναι να δώσουμε επίκαιρες απαντήσεις στα ζητήματα που διατυπώνονται με διαφορετικό τρόπο και ένταση στην μετά πανδημία εποχή για να διασφαλίσουμε Τη συνεχή ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του τουρισμού, τη διατήρηση του πρωταγωνιστικού του ρόλου, τη μεγιστοποίηση της συνεισφοράς του στην εθνική οικονομία, την απασχόληση, την κοινωνική συνοχή, τις τοπικές οικονομίες και κοινωνίες.
Το 2024 θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι στην βάση των στοιχείων των πρώτων 5 μηνών είναι μια χρονιά που επιτρέπει συγκρατημένη αισιοδοξία για την πορεία των αφίξεων και των εσόδων για τον τουρισμό μας. Βέβαια, Η εικόνα αυτή δεν αφορά εξίσου όλες τις τουριστικές δραστηριότητες και όλες τις περιφέρειες:
- Οι αεροπορικές αφίξεις σε σχέση με το 2023 παρουσιάζουν αύξηση +12,4% στο πεντάμηνο (ΔΑΑ +16,4% και Περιφερειακά+9,5%).
- Ο προγραμματισμός θέσεων εμφανίζεται αυξημένος κατά +8,2% για το σύνολο του έτους
- Ο οδικός τουρισμός εμφανίζει αύξηση το πρώτο πεντάμηνο κατά +11% περίπου
- Ενώ η ΜΚΔ στο Α’ τρίμηνο είχε αυξηθεί κατά 3%
Η αναπτυξιακή δυναμική του ισχυρού brand Ελλάδα που χτίστηκε τα τελευταία χρόνια δείχνει σημαντική ανθεκτικότητα.
Και αυτό, παρά τον εντεινόμενο ανταγωνισμό από τις γειτονικές αγορές, την μειούμενη ένταση του λεγόμενου revanche travel μετά την πανδημία, αλλά και τις συνεχιζόμενες γεωπολιτικές κρίσεις στην περιοχή μας με κυρίαρχες τις συρράξεις σε Ουκρανία και Γάζα, τις φυσικές καταστροφές που μας έπληξαν, τις συνεχιζόμενες πιέσεις στα εισοδήματα από τον επίμονο πληθωρισμό αλλά και την ευρύτερη κοινωνική προβληματική που ανέδειξαν οι Ευρωπαϊκές εκλογές.
Όπως είπαμε και πέρυσι -και συνεχίζουμε να επαναλαμβάνουμε στον ΣΕΤΕ -τα θετικά μηνύματα αυτά δεν θα πρέπει να οδηγήσουν τόσο τους εκπροσώπους του κλάδου όσο και την πολιτεία στην παγίδα ότι η επιτυχία είναι διασφαλισμένη και δεδομένη.
Για να συνεχιστεί η θετική πορεία εργαζόμαστε συστηματικά για απαντήσεις αλλά και συναινέσεις στα επίκαιρα ζητήματα του αναπτυξιακού μοντέλου του ελληνικού τουρισμού για τα επόμενα χρόνια.
Συνδυαστικά με το έργο μας «Ελληνικός Τουρισμός 2030| Σχέδια Δράσης» (που ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο του 2021) – στην περσινή μας Γενική Συνέλευση θέσαμε πέντε κεντρικές προτεραιότητες με ορίζοντα το 2030.
- Τις επενδύσεις και την ανταγωνιστικότητα
- Το ζήτημα των υποδομών
- Την διαχείριση των προορισμών
- Την αγορά εργασίας
- και φυσικά την βιωσιμότητα.
Σε όλα τα παραπάνω καλούμαστε να συμβάλλουμε σε εξεύρεση λύσεων μέσα από τη συνεργασία με την πολιτεία, την τοπική αυτοδιοίκηση και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς του τουρισμού και των άλλων παραγωγικών τάξεων. Και φυσικά μέσα από τους εξειδικευμένους μας βραχίονες ΙΝΣΕΤΕ και MARKETING GREECE συμβάλλουμε με την παραγωγή της απαραίτητης γνώσης, εκπαίδευσης, στοχευμένης προβολής και επικοινωνίας. Η σημερινή Γενική Συνέλευση αποτελεί μια ευκαιρία για έναν σύντομο απολογισμό των εξελίξεων στους 5 αυτούς άξονες.
ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
Όπως είχαμε εκτιμήσει οι τουριστικές επενδύσεις ύψους 5,1 δισ. ευρώ το 2023 ήταν σχεδόν διπλάσιες από το 2019 συμβάλλοντας ουσιαστικά στην μείωση του κρίσιμου επενδυτικού κενού. Η συνέχιση της θετικής τάσης αυτής θα εξαρτηθεί όμως από μια σειρά ζητημάτων που επηρεάζουν άμεσα την ελκυστικότητα και ανταγωνιστικότητα των τουριστικών επενδύσεων.
Η επίτευξη της επενδυτικής βαθμίδας και η μείωση των συγκριτικών spreads ρηματοδότησης το περασμένο φθινόπωρο απετέλεσε σίγουρα μία θετική εξέλιξη.
Οι νομοθετικές ρυθμίσεις για τη βραχυχρόνια μίσθωση τον περασμένο Δεκέμβριο απετέλεσαν επίσης ένα βήμα στην σωστή κατεύθυνση αναφορικά κυρίως σε ζητήματα φορολογικής αντιμετώπισης και διαχωρισμού της περιστασιακής ιδιωτικής εκμετάλλευσης από την επαγγελματικής δραστηριότητας. Αναμένουμε περαιτέρω διευκρινήσεις σε ζητήματα λειτουργίας των καταλυμάτων, της διάρκειας των βραχυχρόνιων μισθώσεων αλλά και τον αριθμό των καταλυμάτων ανά περιοχή όπου προκύπτουν κοινωνικά ζητήματα (στέγασης).
Η παράταση του μειωμένου ΦΠΑ σε εστίαση και μεταφορές αμβλύνει μόνο εν μέρει το πρόβλημα του υψηλότερου ΦΠΑ στο τουριστικό πακέτο σε σχέση με τον ανταγωνισμό.
Το ίδιο θα λέγαμε ισχύει και την πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση στο ζήτημα του αιγιαλού που ήταν απαραίτητη και στην οποία συμμετείχαμε ενεργά καταθέτοντας ουσιαστικές και ρεαλιστικές προτάσεις.
Ταυτόχρονα όμως απαιτείται λύση στη χρονίζουσα εκκρεμότητα του χωροταξικού ζητήματος με συγκεκριμένες χρήσεις γης και με θεσμικές προϋποθέσεις που να διασφαλίζουν ένα αξιόπιστο περιβάλλον επενδύσεων με ασφάλεια δικαίου.
Όπως και η αξιοποίηση των χρηματοδοτικών εργαλείων του ΤΑΑ και του ΕΣΠΑ 2021 -2027 αλλά και του νέου αναπτυξιακού νόμου για τη χρηματοδότηση τουριστικών επιχειρήσεων ειδικά δε για ζητήματα πράσινης μετάβασης. Θα ήθελα στο σημείο αυτό να αναφερθώ επίσης ότι πέραν του τέλους για την ανθεκτικότητα στην κλιματική κρίση-για το οποίο οι θέσεις μας είναι γνωστές– πρόσφατα ξεκίνησαν συζητήσεις από εκπροσώπους τοπικής αυτοδιοίκησης για αύξηση του τέλους παρεπιδημούντων η άλλων επιβαρύνσεων επί του τζίρου των ξενοδοχείων, με τη δικαιολογία της επιβάρυνσης των προορισμών από τον τουρισμό Είναι προφανές ότι για την αδυναμία των υποδομών και την έλλειψη ουσιαστικής διαχείρισης των προορισμών είναι εκτός λογικής να επιβαρυνθεί και πάλι μία και μόνο οικονομική δραστηριότητα, της οποίας μάλιστα τα οφέλη διαχέονται σε όλη την οικονομία και κοινωνία .
Αντίθετα, η θέση μας είναι ότι φόροι και τέλη από τον τουρισμό πρέπει να κατευθύνονται σε δράσεις που έχουν σχέση με το τουρισμό για την βελτίωση της λειτουργίας και της ζωής κατοίκων και επισκεπτών των περιοχών από τις οποίες εισπράττονται.
ΣΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ
Είναι σαφές ότι οι υφιστάμενες δημόσιες υποδομές δεν επαρκούν για να καλύψουν τις απαιτήσεις της αύξησης των ροών προς το 2030.
Έχει ήδη γίνει μια σημαντική προεργασία από τον ΣΕΤΕ και το Ινστιτούτο μας σε επίπεδο χαρτογράφησης και καταγραφής προτάσεων – που εξειδικεύονται για κάθε περιφέρεια της χώρας – εκ των οποίων το 50% αναφέρεται σε δημόσιες υποδομές που αφορούν άμεσα τον τουρισμό, ενώ άλλο ένα 20% αναφέρεται σε υποδομές ευρύτερης ωφέλειας.
Η αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και του ΕΣΠΑ αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία την οποία οφείλει να αξιοποιήσει η κυβέρνηση και η τοπική αυτοδιοίκηση για να αποφύγουμε μια ασύμμετρη και κατ’ επέκταση μη βιώσιμη ανάπτυξη μεταξύ των τουριστικών ροών, των σημαντικών ιδιωτικών επενδύσεων και των απαραίτητων υποδομών.
Προϋπόθεση βέβαια για την επάρκεια των υποδομών με όρους ρεαλιστικής και βιώσιμης ανάπτυξης είναι η διεύρυνση της γεωγραφικής και χρονικής κατανομής της τουριστικής δραστηριότητας πέραν των 5 περιφερειών και των 5 μηνών. Για να συμβεί όμως αυτό θα χρειαστούν στοχευμένες παρεμβάσεις σε ειδικές μορφές τουρισμού και τις αντίστοιχες υποδομές.
Θα σταθώ εδώ ενδεικτικά στο έλλειμα συνεδριακής υποδομής στην Αθήνα, αλλά και την ανάγκη αναβάθμισης σχετικής υποδομής στη Θεσσαλονίκη. Ένα έλλειμμα που οδηγεί σε απώλειες θέσεων εργασίας και εσόδων, που καθιστά δυσχερή έως αδύνατη την προσέλκυση μεγάλων συνεδρίων και δεν επιτρέπει την άμβλυνση του φαινομένου της εποχικότητας.
Ο σε εξέλιξη διαγωνισμός του ΤΑΙΠΕΔ θεωρούμε ότι αποτελεί μια κρίσιμη ευκαιρία.
Άλλωστε σε ανάλογες περιπτώσεις τα ΣΔΙΤ λειτούργησαν αποδοτικά για την ανάπτυξη εμβληματικών έργων.
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΩΝ
Ο ΣΕΤΕ έχει παρουσιάσει στην κυβέρνηση συγκεκριμένες προτάσεις για την ανάπτυξη και λειτουργία των Οργανισμών Διαχείρισης Προορισμών, ανοίγοντας συστηματικά τον διάλογο στις τοπικές κοινωνίες. Ενδεικτικό το πρότυπο συνεργασίας του This is Athens and Partners.
Η διαχρονικά στενή συνεργασία της τοπικής αυτοδιοίκησης με τουριστικές επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, αεροπορικές εταιρείες, αεροδρόμια, και τον ΣΕΤΕ, με καταλυτικό τον ρόλο της Marketing Greece, οδήγησαν σε απτά αποτελέσματα στην υλοποίηση ροωθητικών δράσεων.
Από πλευράς μας δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε στον δρόμο αυτό, προσβλέποντας σε ουσιαστική συνεργασία με τις νέες αρχές τοπικής αυτοδιόικησης ακολουθώντας τα πρότυπα πολλών άλλων ευρωπαϊκών πόλεων και τουριστικών προορισμών, όχι μόνο για την προώθηση και την προβολή, αλλά κυρίως, για την ορθή διαχείριση των τουριστικών προορισμών και την περαιτέρω ανάπτυξή τους.
Παράλληλα, έχουμε καταθέσει προτάσεις για τη βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τη λειτουργία των DMΟ’s ή οποία χρήζει αλλαγής μοντέλου προκειμένου να περιλαμβάνει την ουσιαστική εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα και των τοπικών κοινωνιών.
Σχετικά με την ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΜΑΣ, ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ…
Αποτελεί πλέον κοινή πεποίθηση τόσο στις παραγωγικές τάξεις όσο και στην κυβέρνηση ότι το ζήτημα αυτό, δεδομένων και των δημογραφικών εξελίξεων θα αποτελέσει σημαντική δομική πρόκληση για τα επόμενα χρόνια.
Βρισκόμαστε σε διάλογο με τα αρμόδια υπουργεία αναφορικά με τις απαραίτητες παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας, στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας, την άμβλυνση της εποχικότητας, με προγράμματα προσέλκυσης, κατάρτισης και συνεχούς βελτίωσης δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, με βελτίωση της αποτελεσματικότητας του θεσμοθετημένου πλαισίου των μετακλήσεων, ώστε να ανταποκριθούμε στις νέες απαιτήσεις στον χώρο της εργασίας και στις διεθνείς τάσεις που διαμορφώθηκαν μετά την πανδημία.
Εδώ θεωρούμε ότι η μείωση των εργοδοτικών εισφορών μπορεί να συμβάλει περαιτέρω στην αύξηση των θέσεων εργασίας, του χρόνου απασχόλησης αλλά και τελικά στο καθαρό εισόδημα των εργαζομένων. Ένα είναι σαφές, το ανθρώπινο κεφάλαιο παραμένει ο πιο κρίσιμος παράγοντας για την διαμόρφωση του τουριστικού προϊόντος.
Κυρίες και κύριοι,
Οι όποιες λύσεις στους παραπάνω τέσσερεις πυλώνες είναι απαραίτητο να εντάσσονται σε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση.
ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ που αποτελεί τον πέμπτο πυλώνα. Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι η ανταγωνιστικότητα και οικονομική βιωσιμότητα του τουριστικού μας προϊόντος και της επιχειρηματικότητας εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις διαστάσεις της κοινωνικής και περιβαλλοντικής βιωσιμότητας.
Όπως αναδεικνύει η επίκαιρη μελέτη των Deloitte – ΙΙΝΣΕΤΕ για τη βιωσιμότητα στην ελληνική αγορά τουρισμού ως τουριστικές επιχειρήσεις έχουμε να καλύψουμε σημαντικό έδαφος.
Το έλλειμα είναι ιδιαίτερα έντονο στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις με έσοδα κάτω των 10 εκατ. Ευρώ που αποτελούν και την πλειοψηφία στον κλάδο. Όμως, η διαμόρφωση ενός βιώσιμου και περιβαλλοντικά υπεύθυνου τουριστικού επιχειρείν αποτελεί ΜΟΝΟΔΡΟΜΟ εάν θέλουμε ο ελληνικός τουρισμός να συνεχίσει τη θετική του πορεία και το brand Ελλάδα να διατηρηθεί στην κορυφή.
Σε μια σύγχρονη αντίληψη για το ρόλο του ως φορέα εκπροσώπησης του κλάδου και σύγχρονου κοινωνικού εταίρου, ο ΣΕΤΕ δεν μπορεί παρά να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της προσπάθειας αυτής.
Διεκδικούμε τη θέση, ότι η πράσινη μετάβαση μπορεί και πρέπει να στηριχθεί από το ταμείο ανάκαμψης και τα υπόλοιπα χρηματοδοτικά εργαλεία αλλά και το τραπεζικό σύστημα για μεγάλες αλλά εξίσου για μικρομεσαίες τουριστικές επιχειρήσεις.
Ταυτόχρονα όμως ως υπεύθυνος Κοινωνικός Εταίρος ανοίγουμε το μεγάλο κεφάλαιο της εθελοντικής αυτορρύθμισης του κλάδου αναφορικά με την κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα πέραν από τα στενά πλαίσια της συμμόρφωσης με την εθνική νομοθεσία και του Ευρωπαϊκού πλαισίου Fit for 55.
Πιο συγκεκριμένα ανακοινώνουμε σήμερα, την ενσωμάτωση στη στρατηγική μας, μιας νέας σημαντικής πρωτοβουλίας, για τη μετάβαση των τουριστικών επιχειρήσεων στην αειφορία.
Την ονομάσαμε ΜΕΤRΟΝ Sustainable Tourism by SETE. Γιατί μέτρον σημαίνει, μέτρηση, αναλογία αλλά και κανόνας Γιατί βιωσιμότητα χωρίς μέτρο, χωρίς κανόνες, δεν μπορεί να υπάρξει.
Σκοπός μας είναι η δέσμευση και η μετάβαση των τουριστικών επιχειρήσεων σε βιώσιμη λειτουργία.
Δημιουργούμε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα αυτοαξιολόγησης, ελέγχου, εκπαίδευσης, συμμόρφωσης, αυτοδέσμευσης και στοχοθέτησης, επαναξιολόγησης, και πιστοποίησης …των επιχειρήσεων.
Με την εντατική δουλειά των συνεργατών μας στον ΣΕΤΕ, το ΙΝΣΕΤΕ και τη Marketing Greece και την συνδρομή εξειδικευμένων συμβούλων σε προγράμματα sustainability στον τομέα του τουρισμού δημιουργούμε την μεθοδολογία και τα απαραίτητα εργαλεία.
Ξεκινάμε στο δεύτερο εξάμηνο του 2024 με την πιλοτική εφαρμογή σε επιλεγμένες επιχειρήσεις πριν το rollout του προγράμματος στην βάση μίας ηλεκτρονικής πλατφόρμας και στόχο – αρχικά–
- τη μέτρηση πέντε (5) βασικών δεικτών: Κατανάλωση Ενέργειας, Κατανάλωση Νερού, Παραγωγή και Διαχείριση Αποβλήτων, Εργασιακά Θέματα, Κοινωνικό Αποτύπωμα
- στους κλάδους: Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις, Εναέριες Μεταφορές, Θαλάσσιες Μεταφορές, Χερσαίες Μεταφορές, Τουριστικά Γραφεία
Και βέβαια είμαστε σε συζήτηση με το Υπουργείο Τουρισμού και το ΞΕΕ, για την μεγιστοποίηση συνεργιών προς όφελος των τουριστικών επιχειρήσεων.
Κυρίες και κύριοι,
Μετά από όλα όσα ειπώθηκαν, Είναι σαφές ότι το όραμα μας για το μέλλον είναι ένας ανταγωνιστικός τουρισμός κοινωνικά και περιβαλλοντικά βιώσιμος, με αμβλυμμένη εποχικότητα και δικαιότερη γεωγραφική κατανομή. Ένας τουρισμός που δεν αφήνει κανέναν πίσω. Με οφέλη για όλους.
Για να το πετύχουμε, ακολουθούμε τον πιο δύσκολο δρόμο των υπεύθυνων στρατηγικών επιλογών. Και δουλεύουμε σκληρά, για να πετύχουμε τα ζητούμενα στους πέντε πυλώνες του στρατηγικού μας σχεδίου.
Παρακολουθούμε με ιδιαίτερη προσοχή όλη τη συζήτηση για τη φέρουσα ικανότητα των προορισμών. Προτείνουμε συγκεκριμένα μέτρα για την αντιμετώπιση του.
Χτίζουμε τη στρατηγική μας πάνω στη λογική μιας τουριστικής ανάπτυξης με Μέτρο, με Κανόνες.
Δεν μας εκφράζουν συντηρητικές και φοβικές προσεγγίσεις που αποστρέφονται την ανάπτυξη. Οραματιζόμαστε την Ελλάδα ως μια ανοιχτή, φιλόξενη χώρα με μέλλον στον τουρισμό Για τον λόγο αυτό η θέση μας είναι:
Δεν αφήνουμε νέα αρνητικά στερεότυπα να ανθίσουν στο δημόσιο διάλογο
Απαντάμε με στοιχεία, τεκμηρίωση αλλά και ενσυναίσθηση, στα κρίσιμα κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα
Δεν αναλωνόμαστε σε αυτοματαίωση, όταν μπορούμε ακόμα να κάνουμε πολλές
και ουσιαστικές βελτιωτικές κινήσεις για την ποιότητα των προορισμών μας
Στην προσπάθεια μας αυτή δεν λειτουργούμε αποσπασματικά αλλά με αίσθημα συλλογικότητας. Με τη δύναμη που μας δίνει η ενότητα του ΣΕΤΕ.
Πρέπει να προσαρμόσουμε και να συμφωνήσουμε στους στόχους για τα επόμενα χρόνια.
Να ορίσουμε τον οδικό χάρτη, θέτοντας για το επόμενο διάστημα μετρήσιμα και ρεαλιστικά βήματα.
Προχωράμε λοιπόν, κοιτώντας πάντα μπροστά για το καλό του Ελληνικού Τουρισμού. Γι’ αυτό τον στόχο συστρατεύουμε τις δυνάμεις μας.
Σας ευχαριστώ και εύχομαι σε όλους μας μια καλή σαιζόν.
