Με μία εμπεριστατωμένη επιστολή ο Σταύρος Ανδρεάδης, πρόεδρος του Ομίλου Sani/Ikos, επίτιμος πρόεδρος του ΣΕΤΕ και μία από τις πλέον εμβληματικές μορφές του ελληνικού Τουρισμού, απαντά σε ένα -επιεικώς προκλητικό και απαράδεκτο- άρθρο του κ. Χρήστου Γιανναρά στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της Κυριακής, στο οποίο ισχυρίστηκε μεταξύ άλλων ότι “…Το γεγονός ότι το βασικότερο εθνικό μας εισόδημα έγινε ο τουρισμός, βεβαιώνει την κρίσιμη επιλογή μας να είμαστε ένας λαός που επέλεξε για βιοπορισμό τη μαστροπεία, το αυτοξεπούλημα, όχι τη δημιουργική ετερότητα. Με αποτέλεσμα (ένα, ανάμεσα σε αναρίθμητα άλλα): ο σημερινός Ελληνας να ντρέπεται που είναι Ελληνας, ενώ ο Τούρκος να είναι περήφανος που είναι Τούρκος”.
Η επιστολή
Ο Σταύρος Ανδρεάδης σήκωσε το γάντι και με επιστολή του που δημοσιεύτηκε σήμερα στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, απαντά ως ακολούθως:
“Αξιότιμε κ. Διευθυντή,
Στο φύλλο της Κυριακής 23 Μαΐου της έγκριτης εφημερίδας σας δημοσιεύθηκε άρθρο του κ. Χρήστου Γιανναρά με τίτλο: «Τουρισμός, η αυτοκαταδίκη μας».
Σέβομαι την μακρά πορεία και το κύρος του κυρίου Γιανναρά, που δεν τον γνωρίζω προσωπικά. Για τον λόγο αυτό θα προσπαθήσω να είμαι όσο πιο κόσμιος γίνεται απέναντί σε ένα κείμενο που δυστυχώς ξεπερνά κάθε όριο εμπάθειας, παραπληροφόρησης και προσβολών.
Θα ήθελα κατ’ αρχήν να θυμίσω ότι ο τουρισμός είναι μια δραστηριότητα των πολλών και των μικρών. Δεκάδες χιλιάδες τουριστικές επιχειρήσεις στη χώρα μας αφορούν σε οικογενειακές μονάδες και αυτοαπασχολούμενους, διασκορπισμένες σε όλη την επικράτεια και κυρίως σε περιοχές όπου η ζωή δεν είναι καθόλου εύκολη και η επιλογή άλλης οικονομικής δραστηριότητας είναι πολύ περιορισμένη, αν όχι ανέφικτη. Σε όλους αυτούς τους ανθρώπους αναφέρεται προφανώς ο κ. Γιανναράς στο άρθρο του.
Θα του απαντήσω σε μερικά μόνο από αυτά που γράφει, γιατί αλλιώς θα χρειαζόταν πολλές σελίδες:
α. «Η συντριπτική πλειονότητα του εμμίσθου προσωπικού των ξενοδοχείων είναι αλλοδαποί.» Τεράστιο ψεύδος! Το ακριβώς αντίθετο συμβαίνει και αυτό μπορεί να το βεβαιώσει και η Συνομοσπονδία Εργαζομένων στον Ελληνικό Τουρισμό. Μπορεί να μας παραθέσει ο κ. Γιανναράς τις πηγές του;
β. «…Τα μικρά ψωμάκια για το πρωινό…ακόμη και ο περιώνυμος “ελληνικός” μουσακάς, έρχονται με πτήσεις από την Κίνα!». Τεράστιο ψεύδος! Η ελληνική κουζίνα είναι το βαρύ πυροβολικό του ελληνικού Τουρισμού, όπως προκύπτει από τα χιλιάδες σχόλια των επισκεπτών μας, και σε συντριπτικό ποσοστό τα πιάτα της παρασκευάζονται στην Ελλάδα από Έλληνες.
γ. «Τα χρήματα που ξοδεύει ο τουρίστας για να ψωνίσει ενθύμια – δωράκια στην Ελλάδα είναι, κατά μέσο όρο, 12 ευρώ!». Μπορεί να μας ενημερώσει ο κ. Γιανναράς ποιος μπόρεσε να κάνει αυτόν τον υπολογισμό; Γιατί το μόνο επίσημο και αξιόπιστο στοιχείο για το θέμα αυτό είναι η έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για την ημερήσια ταξιδιωτική δαπάνη ανά τουρίστα, όπου η Ελλάδα τα πάει μια χαρά και βρίσκεται στα ίδια επίπεδα με την Ισπανία (www.insete.gr : H μέση κατά Κεφαλή Δαπάνη εισερχόμενων τουριστών)
Στη συνέχεια το κείμενο ξεφεύγει πλέον σε βαρύτατους, υβριστικούς χαρακτηρισμούς, που μου είναι δύσκολο να σχολιάσω.
«Το γεγονός ότι το βασικότερο εθνικό μας εισόδημα έγινε ο τουρισμός, βεβαιώνει την κρίσιμη επιλογή μας να είμαστε ένας λαός που επέλεξε για βιοπορισμό τη μαστροπεία, το ξεπούλημα, όχι τη δημιουργική ετερότητα»…! Δηλαδή εννοείτε κύριε Γιανναρά ότι οι άνθρωποι του τουρισμού ασκούν μαστροπεία;
Πιο κάτω: «Με αποτέλεσμα ……. ο σημερινός Έλληνας να ντρέπεται που είναι Έλληνας, ενώ ο Τούρκος να είναι περήφανος που είναι Τούρκος»…! Είμαστε, ξέρετε, πολύ περήφανοι που είμαστε Έλληνες, αξιότιμε κύριε Γιανναρά. Γιατί άλλο είναι βέβαια το να διαμαρτύρομαι, η να θυμώνω, για προβλήματα που υπάρχουν και άλλο να ντρέπομαι για την Εθνική μου ταυτότητα.
Είμαι πολλά χρόνια στον χώρο και γνωρίζω τα προβλήματα του ελληνικού Τουρισμού, που ούτε λίγα είναι, ούτε απλά. Για τα προβλήματα αυτά η κριτική είναι πάντα καλοδεχούμενη και πραγματικά πολύτιμη, γιατί προκαλεί διάλογο που μπορεί να οδηγήσει σε λύσεις.
Το άρθρο αυτό όμως δεν είναι κριτική, αλλά μια ισοπεδωτική, εντελώς άδικη και στρεβλή παραπληροφόρηση, που έρχεται μάλιστα σε μια στιγμή όπου ο ελληνικός Τουρισμός προσπαθεί να συνέλθει από το βαρύτατο πλήγμα που δέχθηκε.
Ας αναλογιστεί καλά ο κ. Γιανναράς τις ευθύνες του.
Σας ευχαριστώ.
Σταύρος Ανδρεάδης
Πρόεδρος του Ομίλου Sani/Ikos
Επίτιμος Πρόεδρος του ΣΕΤΕ”.
Τι έγραψε ο Χρήστος Γιανναράς
Στο άρθρο του ο κ. Γιανναράς, έγραψε τα εξής:
Τουρισμός, η αυτοκαταδίκη μας
Κάποτε οι Ελληνες, «αεί παίδες», είχαμε θυμώσει πολύ που, με εντολή των Βρυξελλών, χιλιάδες ελαιόδεντρα (εφιαλτικός αριθμός) ξεριζώνονταν από την ελληνική γη. Οι Ευρωπαίοι, συνδιαχειριστές και συγκυρίαρχοι πια της γης μας, εξηγούσαν ότι πρόκειται για «συντονισμό» και «προγραμματισμό» της παραγωγής του ελαιόλαδου στην Ε.Ε. Δεν μας ήρθαν ποτέ πληροφορίες ή εικόνες από ανάλογες μανιασμένες δενδροκτονίες σε άλλες, μεσογειακές χώρες-μέλη της Ε.Ε.
Ανάλογο έγκλημα υποστήκαμε με τη, διατεταγμένη και πάλι, καταστροφή των ψαροκάικων στις ελληνικές θάλασσες. Σπάνιας ομορφιάς και δεμένα με τη ζωή μας των Ελλήνων ξύλινα σκαριά, κόπηκαν κομμάτια, για να ικανοποιηθεί ο «σχεδιασμός» της μεσογειακής αλιείας από τους μανδαρίνους των Βρυξελλών.
Από τότε κιόλας (πόσα χρόνια τώρα;), με την τραγωδία της ελιάς και του ψαροκάικου, άρχισε να κυκλοφορεί, σαν μουλλωχτή αγανάκτηση στο μυαλό και στη γλώσσα των Ελλήνων, η «διάγνωση»: «Μας δέχθηκαν στην Ε.Ε. μόνο για γκαρσόνια και λακέδες των διακοπών τους: Να σηκώνουμε τις βαλίτσες τους, να τους σερβίρουμε τα διεθνή φαγητά και ποτά τους, να τους χορεύουμε ολίγο “συρτάκι” για την πλήξη τους». Και η διάγνωση επαληθεύεται, σήμερα πια, προκλητικά.
Η πιο οδυνηρή πρόκληση είναι (με απολύτως δική μας ευθύνη) ότι ο πολυδιαφημιζόμενος σαν πολύφερνος τουρισμός αποφέρει μάλλον ασήμαντα ή μηδενικά οφέλη για την Ελλάδα: Η συντριπτική πλειονότητα του έμμισθου προσωπικού των ξενοδοχείων είναι αλλοδαποί. Ο εφοδιασμός τους σε τρόφιμα και χρειώδη, εισάγεται. Ακόμα και τα μικρά, στρογγυλά ψωμάκια για το πρωινό έρχονται, κατεψυγμένη ζύμη, από την Κίνα! Το ίδιο και οι πολυδιαφημιζόμενες «ελληνικές σπεσιαλιτέ» – ναι, ο περιώνυμος «ελληνικός» μουσακάς φτάνει, στα προσφιλέστερα από τους τουρίστες νησιά, με πτήσεις από την Κίνα!
Οι μικρομαγαζάτορες τουριστικών ειδών, σε φημισμένο για το πλήθος των επισκεπτών του νησί, επιχείρησαν κάποτε στατιστική καταγραφή της αγοραστικής συμπεριφοράς των αλλοδαπών: Οι μετρήσεις κατέδειξαν ότι τα χρήματα που ξοδεύει ο τουρίστας για να ψωνίσει ενθύμια – δωράκια από την Ελλάδα, είναι, κατά μέσον όρο, 12 ευρώ! Οπότε, αυτονόητα, το ασήμαντο κέρδος τους οι μικρομαγαζάτορες το αναζήτησαν στη φτηνιάρικη και ακαλαίσθητη μαζική παραγωγή ευτέλειας από την ασιατική φτώχεια, που τροφοδοτεί και τους τουρίστες σε Ρώμη, Παρίσι, Λονδίνο – όπου της γης ενεσκήπτει σαν λοιμική ο «βιομηχανοποιημένος τουρισμός».
Το μοιραία μεταπρατικό, δηλαδή καταθλιπτικά εθελόδουλο ελληνώνυμο κρατίδιο, δεν είχε (δεν θέλησε να έχει) ενεργό αντίσταση στον «απόλυτο προορισμό» (praedestinatio) που του καθόρισε η Δύση. Νομίσαμε ότι ο «τουρισμός» ήταν η μαγική λύση εύκολου πλουτισμού μας. Μας χαρίστηκε μια χώρα προνομιακής φυσικής ομορφιάς, απίστευτο δώρο. Και η «ιθύνουσα τάξη» στο ευρωλιγούρικο Ελλαδιστάν ανάθεσε στον λαό – υποτακτικούς της τον ρόλο του προαγωγού, μαστροπού, έμπορα σωμάτων και ψυχών. Να πουληθεί κάθε κληροδοτημένη αρχοντιά στον υπόκοσμο των εργολάβων της «ανάπτυξης»: Να καταστρέψει η πολυκατοικία τη λειτουργία της οικογένειας και της γειτονιάς, να έχει προτεραιότητα η ατομική ευκολία και όχι οι σχέσεις κοινωνίας, όχι η λογική και πανάρχαιη αυτοδιαχείριση των κοινοτήτων.
Το σχολείο απαίτησαν να γίνει χρηστικό, η γνώση «εφόδιο», η άμιλλα και η αριστεία κίνδυνος για την ισοπεδωτική ομοιοτροπία, για τον κρετινισμό της χρησιμοθηρικής φροντιστηριοποίησης της παιδείας. Το γεγονός ότι το βασικότερο εθνικό μας εισόδημα έγινε ο τουρισμός, βεβαιώνει την κρίσιμη επιλογή μας να είμαστε ένας λαός που επέλεξε για βιοπορισμό τη μαστροπεία, το αυτοξεπούλημα, όχι τη δημιουργική ετερότητα. Με αποτέλεσμα (ένα, ανάμεσα σε αναρίθμητα άλλα): ο σημερινός Ελληνας να ντρέπεται που είναι Ελληνας, ενώ ο Τούρκος να είναι περήφανος που είναι Τούρκος.
Είναι θαυμαστή η μεθοδικότητα που εξαφάνισε («ανεπαισθήτως») την ελληνικότητα ως ζωντανή και ενεργό πρόταση πολιτισμού: Καταλύθηκε, μέσα σε μια βραδιά, από μια χούφτα απαίδευτους υπανθρώπους (θα επέμενα στον χαρακτηρισμό) η συνέχεια της ζωής μιας γλώσσας που λειτούργησε τρεις χιλιάδες χρόνια, ως πανανθρώπινο κλέος και καύχημα. Είχε προηγηθεί η μεθοδική εξαφάνιση της αυτοδιαχειριζόμενης κοινότητας στη δήθεν «ελεύθερη» Ελλάδα. Και ακόμα πιο πριν, ο ριζικός εκπροτεσταντισμός της Εκκλησίας σε Μωριά, Ρούμελη και νησιά, με τον μετασχηματισμό της σε «επικρατούσα (κρατική) θρησκεία»!
Αυτές οι τρεις εγγυήσεις αφελληνισμού των Ελλήνων τηρήθηκαν και τηρούνται με θρησκευτική ευλάβεια, επί σαράντα χρόνια τώρα (τουλάχιστον). Η διαδικασία του αφελληνισμού δεν είναι δύσκολη, έχει την ακαταμάχητη δυναμική του πρωτείου της κατανόησης, της γνώσης ως ατομικά κατεχόμενης βεβαιότητας. Δύσκολη (απροκαθόριστη) είναι η γνώση που γεννιέται «ανεπαισθήτως» από την εμπειρία, όπως γεννιέται η ζωή από ένα ελάχιστο σπέρμα θαμμένο στο χώμα. «Ως εάν άνθρωπος βάλη τον σπόρον επί της γης, και καθεύδη και εγείρητε, νύχτα και ημέραν, και ο σπόρος βλαστάνη και μηκύνηται ως ουκ οίδεν αυτός, αυτομάτη γαρ η γη καρποφορεί» (Μάρκ. 4, 26-29).
Αν υπάρξει ποτέ αναβίωση του Ελληνισμού, θα προκύψει, όχι με κηρύγματα, προπαγάνδα, σπουδή της γλώσσας, μίμηση θεσμών του παρελθόντος – τίποτε από αυτά. Θα γεννηθεί και πάλι η ελληνική ετερότητα, μόνο και αν καταστεί κοινή ανάγκη. Γι’ αυτό και η διαπίστωση δεν συνιστά πρόβλεψη ή αναμενόμενη νομοτέλεια. Ολα τα πολύτιμα γεννιώνται (το είπαμε), όπως το φυτό από τον σπόρο. Και στη λεγόμενη, ακόμα, Ελλάδα σήμερα, σπέρνονται μόνο ζιζάνια, όχι σπόροι. Παντού”.
ΥΓ: Ασφαλώς το άρθρο του κ. Χρήστου Γιανναρά είναι υβριστικό και εκτός τόπου και χρόνου για τον Τουρισμό. Μπράβο στον Σταύρο Ανδρεάδη για την απάντησή του
Κωνσταντίνος Στ. Δεριζιώτης
Αγαπητέ κύριε Σ.Ανδρεαδη
Νομιζω πως απαντήσατε με μεγάλη επιείκεια, το άρθρο θυμίζει προεκλογική ομιλία του Α.Π. Γύρω στο 1980
Παρόλα αυτά συνεχίζουμε όλοι του τουρισμού με δύναμη και όραμα.
Σίγουρα η πένα του κυρίου Γιανναρά μας βοήθησε όλους με σωστή ενημέρωση και κριτική στο παρελθόν, αλλά τώρα μάλλον κάνει το αντίθετο.
α. σίγουρα η πλειοψηφία προσωπικού δεν είναι αλλοδαποί, το ποσοστό όμως είναι πολύ μεγάλο στο προσωπικό βάσης, με αποτέλεσμα να αγνοεί τη λέξη φιλότιμο, την έννοια της Ελληνικής φιλοξενίας, και να είναι ανύπαρκτο έστω και ένα χαμόγελο.
β. τα μικρά ψωμάκια και ο περιώνυμος μουσσακάς δεν έρχεται από Κίνα. Αλλά καθιερωμένα επώνυμα προιόντα μας όπως η ΦΕΤΑ, ΓΙΑΟΥΡΤΗ, ΜΕΛΙ, ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ χρησιμοποιούνται ελάχιστα έως καθόλου στα περισσότερα ξεν/χεια.
Τέλος ο ΕΛΛΗΝΑΣ δεν ντρέπεται που είναι ΕΛΛΗΝΑΣ, ντρέπεται για την ταυτότητα του προιόντος του. Είναι ΕΛΛΗΝΙΚΟ? ή Βαλκάνιο , ή Τούρκικο , ή Ευρωπαικό!!!
ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΟΛΥΚΡΑΤΗΣ
Σταύρο έπραξες άριστα που του απάντησες και τον έβαλες στήν θέση του εάν το κατάλαβε. Φαίνεται ο κύριος Γιανναράς δεν έχει ιδέα πώς επιβιώουν οι άνθρωποι στα δεκάδες μικρά νησιά που λόγω μεγέθους το μοναδικό μας κεφάλαιο για να το εκμεταλλευτούμε είναι το φυσικό περιβάλλον και αυτό πουλιέται μόνο μέσω του τουρισμού. Καμμία άλλη δραστηριότητα δεν μπορεί να αναπτυχθεί στο μέγεθος που απαιτείται για να επιβιώσουμε .
Ενοχλούμαστε και αντιδράμε ωσάν καλές ελληνικές στρουθοκάμηλοι για ποιο λόγο; Δεν τα ξέραμε; Πονάει η ανάδειξη της παθιασμένης καθολικής υποταγής μας στους δυτικοφερμένους τουρ-οπερέητορζ και τις εκ μέρους τους μονομερώς και αδιαπραγματεύτως διαμορφούμενες τιμές περιπτέρου, που αγγίζουν υπόγεια σε Ευρώ και ταβάνια σε απαιτήσεις; Και όσο για το σκληρό άρθρο του Γιανναρά ηχούν ενωμένες τυμπανοκρουσίες θιγμένων αντιδράσεων μετά μεγαφώνων και κλάδων, στο αληθινό ρίνγκ των κρίσιμων διαπραγματεύσεων με τους παιχταράδες της Ευρώπης παίρνουμε άριστα δέκα με τόνο στο λοβοτομημένο τουμπεκί. Περαστικά μας.
Με αγάπη από τη δεύτερη γενιά που ακόμα δεν ξέρει πώς και αν τα βγάζει πέρα στην επιδιόρθωση των καμωμάτων της άξιας προηγούμενης γενιάς.
Το μεγάλο μας μειονέκτημα είναι η παντελής απουσία ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ. Όταν παραδεχθούμε την πραγματικότητα του Σήμερα ως προς τις έννοιες Παγκόσμιά Οικονομία, Επιστημονική & τεχνολογική πρόοδος και κάνουμε μία συγκριτική κατάταξη της Χώρας μας, τότε αυτομάτως καταργείται η Υπερηφάνεια, του να είσαι ΄΄ Έλληνας΄΄ και προσγειώνεσαι στον αγώνα της επιβίωσης με ότι η Φύση σου προσφέρει είτε Γεωγραφικά είτε γονιδιακά. Όλα τα άλλα είναι πομφόλυγες και ψευδαισθήσεις .