Η βιοφιλία, μια καινούρια τάση που έρχεται να εισχωρήσει σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας, η οποία προωθεί τη σύνδεση του ανθρώπου με τα στοιχεία της φύσης, επηρεάζει ολοένα και περισσότερο τον τρόπο που οι άνθρωποι επιλέγουν να ταξιδεύουν και αφήνει το αποτύπωμά της στην τουριστική βιομηχανία, αποτελώντας μια νέα, ανερχόμενη ταξιδιωτική τάση.
Οι έρευνες δείχνουν ότι ο χρόνος στη φύση έχει πολλά οφέλη για την υγεία, όπως η μείωση της αρτηριακής πίεσης, η βελτίωση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος και η μείωση των επιπέδων των ορμονών που προκαλούν άγχος.
Επομένως, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι αυτός είναι επίσης ένας από τους πιο δημοφιλείς τρόπους χαλάρωσης και αναζωογόνησης για 1,3 δισεκατομμύρια εισερχόμενους τουρίστες. Οι επισκέψεις σελίδων στο Tripadvisor επικεντρώνονται στα πιο δημοφιλή φυσικά και πολιτιστικά αξιοθέατα μιας χώρας από το 2021, όπως δείχνει ο Δείκτης Ταξιδιωτικής και Τουριστικής Ανάπτυξης 2024 (TDDI) του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ.
Η οικονομική εικόνα
Ο φυσιολατρικός τουρισμός -ακρογωνιαίος λίθος της βιοφιλίας- αποφέρει έσοδα άνω των 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων παγκοσμίως. Η άγρια φύση, ένα σημαντικό κίνητρο του φυσιολατρικού τουρισμού, στηρίζει επίσης 22 εκατομμύρια θέσεις εργασίας σε όλο τον κόσμο, ενώ ο τουρισμός άγριας ζωής παράγει 142 εκατομμύρια δολάρια από τα τέλη εισόδου σε προστατευόμενες περιοχές μόνο στην Αφρική, σύμφωνα με την έκθεση.
Για να μην αναφέρουμε ότι η παραγωγή οικονομικής αξίας 44 τρισεκατομμυρίων δολαρίων -περισσότερο από το μισό του συνολικού παγκόσμιου ΑΕΠ- εξαρτάται σε μέτριο ή υψηλό βαθμό από τη φύση.
Αυτό γίνεται ιδιαίτερα αισθητό στα λιγότερο ανεπτυγμένα έθνη που βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στο εισόδημα και τις θέσεις εργασίας που δημιουργούνται από τα ταξίδια. Για παράδειγμα, ο τουρισμός αντιπροσωπεύει περίπου το 8,5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της Αφρικής -μιας ηπείρου που φημίζεται για τις εμπειρίες της που βασίζονται στη φύση.
Η σύνδεση μεταξύ της φύσης, του τουρισμού και της οικονομίας πρόκειται να γίνει ακόμη πιο ισχυρή, καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι θέλουν να ταξιδέψουν, ιδίως μετά την πανδημία COVID-19. Το οικονομικό αποτύπωμα των ταξιδιών και του τουρισμού αντιπροσώπευε το 9,1% του παγκόσμιου ΑΕΠ το 2023 -λίγο πάνω από 9,9 τρισεκατομμύρια δολάρια- και πρόκειται να καταρρίψει όλα τα ρεκόρ το 2024, φτάνοντας τα 11,1 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Διασφαλίζοντας τη σύνδεση με τη φύση
Η ανάπτυξη της τουριστικής βιομηχανίας δεν μπορεί να γίνεται εις βάρος της φύσης και να περιορίζει την πρόσβαση σε βιοφιλικούς τόπους, ιδίως καθώς το αποτύπωμά της αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς. Μέχρι το 2033, το ΑΕΠ του παγκόσμιου ταξιδιωτικού και τουριστικού τομέα θα μπορούσε να αυξηθεί σχεδόν με διπλάσιο ρυθμό από την ευρύτερη παγκόσμια οικονομία, όπως αναφέρει το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ταξιδιών και Τουρισμού. Αυτό θα προσθέσει περισσότερες από 100 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας.
Η διασφάλιση της προστασίας της σύνδεσης με τη φύση σημαίνει τη λήψη γρήγορων και αποτελεσματικών μέτρων για την αποφυγή ή την αντιστάθμιση των επιπτώσεων των ταξιδιών στους τοπικούς πόρους. Ο τομέας των ταξιδιών και του τουρισμού χρησιμοποιεί το 5,8% του νερού και έως και το 8% της εξόρυξης υλικών παγκοσμίως, σύμφωνα με τον TDDI.
Από το 2019, η μέση βαθμολογία του πυλώνα περιβαλλοντικής βιωσιμότητας στον TTDI αυξήθηκε κατά 2,7%, ενώ η ενεργειακή βιωσιμότητα αυξήθηκε κατά 4,6%, καθώς ο τομέας των ταξιδιών και του τουρισμού “αγκάλιασε” ενεργειακές επιλογές χαμηλών εκπομπών άνθρακα, όπως η ηλιακή ενέργεια. Όλες αυτές οι αλλαγές αποτελούν καλό οιωνό για την ικανότητα αλληλεπίδρασης με τη φύση.
Ωστόσο, ο υποπυλώνας Ρύπανση και Περιβαλλοντικές Συνθήκες σημείωσε άνοδο μόνο κατά 0,5% από την τελευταία έκδοση του TTDI. Οι βραδείες βελτιώσεις στον περιορισμό της μείωσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, στον μετριασμό της αποψίλωσης των δασών και στη διαφύλαξη των απειλούμενων ειδών επηρεάζουν αρνητικά τη σύνδεση των ανθρώπων με τη φύση. Σχεδόν 7 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από τη συνδυασμένη ρύπανση εσωτερικών και εξωτερικών χώρων και περισσότερα από 44.000 είδη απειλούνται με εξαφάνιση.
Η συνεργασία είναι ζωτικής σημασίας για τη βελτίωση αυτής της εκτεταμένης εξισορρόπησης, όπως φαίνεται από το πρόγραμμα δράσης του Φόρουμ για τη φύση. Αυτό το πολυτομεακό κίνημα καταλύει την οικονομική δράση για την ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας έως το 2030 -ακρογωνιαίος λίθος για την ενεργοποίηση της βιοφιλίας. Στόχος του είναι να βοηθήσει τους ανθρώπους να ζήσουν σε αρμονία με τη φύση έως το 2050, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Πλαίσιο για τη Βιοποικιλότητα.
