Απόφαση-κόλαφος της Κομισιόν: Καταργεί τη συμφωνία για τις ρωσικές visa | Ποιές χώρες αντιδρούν | Παραμένουν οι τουριστικές

Την πλήρη αναστολή της συμφωνία του 2007 για τη χορήγηση θεωρήσεων εισόδου (visa) με τη Ρωσία αποφάσισε η Ευρωπαϊκή Ένωση, σε συνδυασμό με την εντατικοποίηση του ελέγχου των μελλοντικών αιτήσεων που θα υποβάλλουν οι Ρώσοι τουρίστες.

Η πολιτική απόφαση, η οποία ελήφθη ως απάντηση στην εισβολή στην Ουκρανία, υπολείπεται της πλήρους απαγόρευσης της έκδοσης βίζας, που υποστηρίζουν οι χώρες που γειτνιάζουν με τη Ρωσία και δέχονται επισκέπτες από ξηράς.

Η αναστολή της συμφωνίας αναμένεται να δυσχεράνει σημαντικά τη διαδικασία υποβολής αιτήσεων θεώρησης, καθιστώντας την πολύ πιο δαπανηρή, επαχθή και χρονοβόρα διαδικασία για τους Ρώσους υπηκόους που σχεδιάζουν να επισκεφθούν την Ευρωπαϊκή Ένωση.

“Θα είναι πιο δύσκολη και χρονοβόρα διαδικασία και, κατά συνέπεια, ο αριθμός των νέων θεωρήσεων θα μειωθεί σημαντικά”, δήλωσε ο Josep Borrell, επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, στο τέλος μιας άτυπης συνάντησης των υπουργών Εξωτερικών της Ένωσης στην Πράγα.

Τα διαβατήρια που εκδίδονται από τις ρωσικές αρχές εντός των κατεχόμενων εδαφών της Ουκρανίας δεν θα αναγνωρίζονται σε όλη την επικράτεια της ΕΕ, πρόσθεσε ο διπλωμάτης.

Οι υπουργοί ανέθεσαν επίσης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει τους πιθανούς τρόπους αντιμετώπισης των περίπου 12 εκατομμυρίων θεωρήσεων που έχουν εκδοθεί σε Ρώσους πολίτες και εξακολουθούν να τελούν σε ισχύ.

Οι υπέρμαχοι και οι πολέμιοι

Ο Josep Borrell είχε προσωπικά ταχθεί κατά της πλήρους απαγόρευσης, υποστηρίζοντας ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να είναι “πιο επιλεκτική” και να αφήσει την πόρτα ανοιχτή για όσους προσπαθούν να διαφύγουν από το καθεστώς του Βλαντίμιρ Πούτιν.

“Δεν θέλουμε να αποκοπούμε από εκείνους τους Ρώσους που είναι κατά του πολέμου στην Ουκρανία”, δήλωσε.

Η Γερμανία, η Γαλλία, η Πορτογαλία και η Ισπανία υιοθέτησαν παρόμοιες θέσεις κατά του πρωτοφανούς μέτρου.

Από την άλλη πλευρά, μια ομάδα ανατολικών και βόρειων χωρών, συμπεριλαμβανομένων της Εσθονίας, της Λετονίας, της Λιθουανίας, της Φινλανδίας, της Δανίας, της Πολωνίας και της Τσεχικής Δημοκρατίας, ένωσαν τις δυνάμεις τους για να εισαγάγουν μια μακρόπνοη δράση σε ολόκληρη την ΕΕ που θα ανέστειλε ή θα μείωνε δραστικά την έκδοση θεωρήσεων για τους Ρώσους.

Κατά την άποψή τους, ο ρωσικός πληθυσμός υποστηρίζει σε συντριπτικό βαθμό τον πρόεδρο Πούτιν και, κατ’ επέκταση, την εισβολή που αποφάσισε να εξαπολύσει εναντίον της Ουκρανίας.

“Ο ομαλός τουρισμός δεν πρέπει να συνεχιστεί ως συνήθης δραστηριότητα”, δήλωσε το πρωί της Τετάρτης ο Φινλανδός υπουργός Εξωτερικών, Pekka Haavisto.

Η Φινλανδία έχει ήδη μειώσει κατά 90% τον αριθμό των θεωρήσεων για Ρώσους υπηκόους. Η χώρα έχει δει περιπτώσεις Ρώσων τουριστών που διασχίζουν τα χερσαία σύνορα μήκους 1.300 χιλιομέτρων για να ταξιδέψουν στη συνέχεια σε φινλανδικά αεροδρόμια και να πετάξουν προς θερμότερους προορισμούς της ΕΕ.

Τα στοιχεία του Frontex, του οργανισμού ελέγχου των συνόρων της ΕΕ, δείχνουν ότι, από τότε που ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία, στα τέλη Φεβρουαρίου, σχεδόν ένα εκατομμύριο Ρώσοι πολίτες έχουν εισέλθει νόμιμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω της ξηράς, κυρίως μέσω των σκανδιναβικών και βαλτικών κρατών.

Εξακολουθεί να επιτρέπεται η έκδοση τουριστικών θεωρήσεων

Όσον αφορά τον τουρισμό, οι χώρες της ΕΕ μπορούν να εκδίδουν τις δικές τους εθνικές θεωρήσεις, οι οποίες προορίζονται για σύντομη παραμονή στο εσωτερικό μιας μόνο χώρας, και θεωρήσεις Σένγκεν, οι οποίες επιτρέπουν ταξίδια στον χώρο Σένγκεν χωρίς διαβατήριο.

Επειδή η Σένγκεν είναι μια ζώνη χωρίς σύνορα, η έκδοση αυτού του είδους βίζας απαιτεί απόφαση που συμφωνείται από όλα τα κράτη μέλη. (Η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Κροατία, η Κύπρος και η Ιρλανδία παραμένουν εκτός Σένγκεν).

Ορισμένες χώρες είχαν λάβει προηγουμένως μέτρα για να σταματήσουν ή να περιορίσουν μονομερώς τον αριθμό των θεωρήσεων για Ρώσους υπηκόους, με εξαιρέσεις περιπτώσεις που αφορούν την επανένωση οικογενειών, διπλωματικές υποθέσεις και ανθρωπιστική βοήθεια.

“Είναι εθνική μας αρμοδιότητα, στο πλαίσιο της αρχής της εθνικής ασφάλειας, να αποφασίζουμε για τα θέματα εισόδου στη [χώρα μας]”, δήλωσε ο Εσθονός υπουργός Εξωτερικών, Urmas Reinsalu.

Ο Borrell σημείωσε ότι η εισροή Ρώσων επισκεπτών, η οποία αυξήθηκε κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, αποτελεί “κίνδυνο για την ασφάλεια” των γειτονικών χωρών και θα μπορούσε να απαιτήσει πρόσθετη δράση από την πλευρά τους.

“Η κατάσταση στα σύνορα αποτελεί πλέον πρόκληση”, δήλωσε. “Οι χώρες αυτές μπορούν να λάβουν μέτρα σε εθνικό επίπεδο για να περιορίσουν την είσοδο στην ΕΕ μέσω των συνόρων τους, πάντα σύμφωνα με τους κανόνες του Σένγκεν”, είπε.

Αν και η ιδέα για την πλήρη απαγόρευση της βίζας προήλθε από την Ανατολή, κέρδισε έδαφος τις τελευταίες ημέρες και προσέλκυσε την υποστήριξη άλλων κυβερνήσεων, συμπεριλαμβανομένων των Κάτω Χωρών.

“Ενώ οι επαφές μεταξύ των ανθρώπων είναι σημαντικές, τώρα βλέπουμε κυρίως πλούσιους Ρώσους να έρχονται στην Ευρώπη για ψώνια”, δήλωσε ο Ολλανδός υπουργός Εξωτερικών, Wopke Hoekstra. “Αυτό δεν είναι καλή ιδέα. Έχει νόημα να περιορίσουμε αυτό το είδος των ταξιδιών”.

Όμως οι αυξανόμενες εκκλήσεις υπέρ της απαγόρευσης προσέκρουσαν στην κοινή αντίθεση της Γερμανίας και της Γαλλίας, των μεγαλύτερων και ισχυρότερων χωρών της ΕΕ.

“Αν και κατανοούμε τις ανησυχίες ορισμένων κρατών μελών στο πλαίσιο αυτό, δεν θα πρέπει να υποτιμούμε τη μεταμορφωτική δύναμη της εμπειρίας της ζωής σε δημοκρατικά συστήματα από πρώτο χέρι, ιδίως για τις μελλοντικές γενιές. Οι πολιτικές μας για τις θεωρήσεις θα πρέπει να το αντανακλούν αυτό και να συνεχίσουν να επιτρέπουν τις επαφές μεταξύ ανθρώπων στην ΕΕ με Ρώσους υπηκόους που δεν συνδέονται με τη ρωσική κυβέρνηση”, έγραψαν τα δύο έθνη σε έγγραφό τους.

Η Ισπανία και η Πορτογαλία υιοθέτησαν επίσης μια πιο ισορροπημένη θέση, επιμένοντας να τιμωρείται “η πολεμική μηχανή της Ρωσίας” και όχι οι απλοί πολίτες της.

Η απόφαση, που ανακοινώθηκε την Τετάρτη, είναι απλώς μια πολιτική συμφωνία και θα πρέπει να επεξεργαστεί και να επικυρωθεί σε μεταγενέστερο στάδιο, ώστε να τεθεί σε ισχύ.